Ka Lau Oliva, Volume IV, Number 4, 1 April 1874 — Ko na Aina E. [ARTICLE]

Ko na Aina E.

Hb ikaika loa ka hana a ka"poe Hoole Waiona ma Ameiika Hui i kda wa. I ka nana'ka, ua ulu hou keia hana a na holo loa il6ko o na mahina pokole i hala iho neL 0 na wahine kai hapai ikaika i keia hana; a he nui na hale kuai waiona i hoopaa ia; ma kekahi kulanakauhale hookahi, ua hapai ia aa hana nei e na wahine hanohano he eono haneri iloko o kekahi hni a lakou. Na wai ka holo ole o ka hana ke hapai lokahi ae »a wahine ? Pela no ma Honoiu--1« nei ke hui ae lakou la. Ua malama iho nei ka Emepera o Auseturia i kekalii la nui nō ka piha ana o na makahiki he iwakalua-kumamalima o kona poho aJii ana. Ke hoomakaukau nei no i hoi ka Moi o Holani e malama i kekahi la - kuiaia nni m» ia ano hookahi no, oiai ua aneane piha ka iwakalaa-kuraamalima o na makahiki o kona noho aiii ana. Ua -pii ae o Uilama lIL, (ka Moi o Holani) iluna o ka noho alii i ka la 17 o Maraki, 1849. Ua olelo ia o kana Moi Wahine o Sophie, oia kekahi o na wahine hanohano akamaiioa o Europa. Oia naio na pnaa ikaiua ia a kapi ia e ka poe kalepa o Kikako iloko o keia kikina iho nei, he Nuiea ? Ua olelo ia o ka Ekalesia nui liookahi o ke ao nei, oia ka Ekaieeia o ka poe Nika ma Hikemona, Virginia; he elima tausani hoahanau o ia Ekaieaia. He uuku nae ia i ka Ekalesia o Oilo, Hawaii he umi pāha tausani ko lakou huina i ka wa aole i maheleia kela kihapai. E hoomoe īa'na kekahi uwea hou ma ka moana AteJanetika mai Beritania Nui ae a i Halifax ; maluna aku o ka pae moku o Azores keia uwea e moe aL Ma na lono hope mai nei ua hoike ia mai ua ala nui ka manao o na kanaka ma Amenka, Enelaai, a me Sekotia, ma na mea piii hoooaana, a he nui na laoaani o na kpne a me na walūne i huli i ka pono. Ua komo keia hana nui iloko o ka poe o na kulana apau o na aina i olelo ia maluna, mai ka poe kiekie a ka poe haahaa loa. Maloko 6 kekahi Ekaleaia hookahi ma Nu loka, i kekahi Sabati, i ka malamaoFeberuari, he ekolu haneri poe i hoohui ia me ia Eksiesia, ia la hookahi ma ka hoike manaoio. 0 Rbt. Mr. Hamlin kekahi o na kumu Misionari kahiko o Tureke, ua hoike iho nei oia i ka hua o ka hana Misionari ma laila penei: " Ia ia i hoomaka ai e lawelawe i kana hana ma Tureke i ka makahiki 1838, aole hookahi nupepa ma ia aina, i keia wa hoi he haueri a oi e hoolaha ia neL I ka makahiki ,1838 ao(e ae ia na kaikamahine e hele iloko o na kula e ao ia'i; i keia wa he mau tauaani kaikamahine e ao ia nei ma loko o na kula. O ka mea kahiko loa iloko o ka Ahakukamalu o ka Moiwahine Victoria, oia ka Haku St. Lteonards, he kanaiwa-kumama kolu ona mau n hiki; o ka mea opio loa hoi iloko o \x\ .ha nei, oia ke Keiki Alii Arthur, he iwakalua-kumamahiku ona inakahikL • Ma ka Sabati mua o Feberuari o keia makahiki, ua hookupu Ekalesia ma Nu loka i na dala he ewalu tausani me na haneri elua, no ka oihana Misionari ma na ainae! He makana kamahao keia. Kk komo hou uei ka aina holookoa o Inia iioko o ka pilikia nui no ka wL Ua oleio ia he nui ka poe i make, a he mea weliweli ka poino e haule mai ana maluna o ko laiia lahui no keia kumu. Ua poho loa o Sepania iloko o kona kaaa ana ma Cuba. Uoko o na makahiki •Uaa, «a iilo ak<r he 76,000, koa, a he #•00,000,000 iloko o ia kaua ana. O ka bele oni ma Moegooti, Inia, oia

ka M» īioi i<* ilke DM h bele nui m*,hndk He hHAile» inpiiai k»na kiekie, a nnl4miaanlfio ksptai kooa ana-waena maloko; ki» iwa iona kooa koikoL

Ua hoolaha ae kēkahi mea iloko o kekahi nupepa raa Inia penei: "Ke noho nei aa iloko o ka nmi-kamamaiwa o ko'o maa makahiki; ua bm£eia mai ia'a ua hema* hema ko keia honna no ka ike ole i ka ho- * omana hon e pono ai; ua ahi ia aa eka nhane o ke Akua, a na ike aa 1 ka hoomana e pono aL Aia a hiki au ike o koa māu makahiki, alaila hoolaha aku au i ko'u hoomana hou a me na kanawai, ame na buke e pili ana ia mea. Ke oinau mua nei an, ua kue aoei keia i na kaāawai" I o Beritania ? Ina pela, e hai mai k& mea | ike, ma ka aioa hea o ka honua nei, kahi ; i kae ole ia keia ena kanawaL Onran no o Kaikhoshro Manekjee. Kov. 18,1813." j

Eia no ka i ko na aina e ua hana naaupo nei! ko makou manao, ina e ae ole ia ua mea hooulu akua nei, a kukulu hoomana, e na kanawai o Beritani% e aho e hele mai i Honolulu neL Eia ae no mauka ponoi o Eawaiahao ka hale i maj{aukau no m hana. Ke kali nei ke kanaka »o ka hoomana hou. Ekolu iho nei hoomana a ua hai mai no ina he hoomana hou, e komo ana no oia. He wahi akua aihue kana i kuko ai mamua, aohe nae i loaa, anoai paha o ua akua nei keia i makee nui ia, i hoolaha ia ae la maluna. Kahea i», e wiki o hala e aua nei ka manawa, ke kimo hou nei ke kanaka ilalo i ka poeleele.

O ka poe Moreraona no hoi kekahi e olelo nei ua uluhia lakou e ka uhane, a ua j halawai ka me ka anela oke Akua. Na ka anela o lalo keia mau hana, a o kona : makemake e hoopunipuhi i kanaka.

E ka Lau Ohva : —-Iloko o keia au a kko* e noho nei, ua mahaahua mai, | ka nan» nku, ho ano pono ole iloko o ka noonoo ana ame iipt £!!£ o kan&ka, he la ua ulu mai ka makemake e wa#ahi i na pono i loaa ia kakoo, a e Hoowahawaha i na pomaikai i haawi ia mai ia kakoa ma ke ao ana o ko Kristo man haumana. No ke aha keia ? No ka emi ana mai anei o ka oiaio oka olelo ake Akua ? IJa emi mai anei Kona mana a me Kona aloha t Aole loa. Hfe oia mau loa ka oiaia ako ke Akua olelo; he mau loa Kona mana, a he hiki ole ia kakou ke ana i ka nui loa o Kona aloha. oka naau nae o ke kanaka he ano hoowahawaha i na mea kue i kona makemake iho.

Mai knhihewa kakou, e na hoahanau aloha ma Hawaii neL O keia poha hou ana mai o ka manao kue i ke kanawai o ke Akua, mai ke Daiabolo mai no ia. Ke hoowalewale mai nei oia i kanaka, e like me kana hoowalewale ana ia Eva ma ka mahina ai o Edena. Ano ka mea, ua like ka makemake o ka naau maoli o ke kanaka me ka ke jDiabolo hoowalewale ana, nolaila ae aku ke kanaka, a hoomaloka i ka ke Akua ao ana, Ua oi aku nae ka hewa o kanaka i keia wa mamua o ka wa ia Eva; no ka mea, oiai ua ike kanaka i keia wa i kekahi mau hua awaawa i puka mai no loko o ke kue ana i ka ke Akua mau kauawai, he mau no ka hele ana mamuli o ka Diabolo a me kona ao hoopunipuni ana. Nolaila, e na hoahaifau t a kuoo kakou, e hookanaka, me he mau koa maikai la, e nana mau ana ia lesu ko kakou Alihikaua nuL Iko kakou wa e pilikia ai, a i ko kakou wa e kahea aku ai iaia mo ka manaoio, oia no kona wa e ala mai ai me kekokuanuL M.

EST Holo ka hana k HUe Heaha Ui* ? Uoko o iu* U eiwa ka hok> aua o k«ia kuaa i Hilo, kiol* ka ulommi» hoopiha bou « huli hol mai i Hooohihi aei, Uoko oua la «iwa wak 00. A<Ae\ haia ka anahulu hookahi) Ua ku inai o Mtis Elmm i ka la 1 o ktia