Ka Lau Oliva, Volume IV, Number 3, 1 March 1874 — KO NA AINA E. [ARTICLE]
KO NA AINA E.
He ano e no hoi ka manao o ka poe lapana. Ua hooholo ko lakou aupuni ma ke kulanakauhale o ledo e maka ia, oia hoi e lioailona ia ? na kamalii a pau loa me ka inoa o ka makua. 0 ka inoa a nie kahi noho o na makna, ua kakauia maluna o na keiki. He makau paha o nalowale keiki. O Mr. Seth Green kekahi kanaka kaulana loa ma Amerika Hui i keia wa no kona mikiala a akainai maoli i ka hanai a me ka hoolaha ia. He mau makahiki kona iawelawe ana ma kana hana, oia ka hanai ia. Ua lako oia i na hale a me na pa no nā ia nui a me na ia liilii. Ma kekahi hale hookahi, ua hanauia iloko o ka maiama o Maraki i ka makahiki i hala, he 74,000 ia hou, a ua hanai ia a nui ae, hookuu ia aku iloko o na loko a me na muliwai Pela e laha nui ai na ia inaikai. Ma na muliwai i nele loa i ka ia mamua, i keia wa ua nui ka ia mamuo ka hana a keia kanaka hanai ia. 0 Bavaria kekahi,ojm panalaau iuu'i 0 Geretnania, a ua kaulanaia ma na moolelo o Europa. 0 Lui Elua kona moi 1 keia wa; he makuahine Perusia kona, a ma na au i hala ua alakaiia oia e ua makuahiue nei e noho like me Geremania. Aka i keia wa ua hookuli o Lui i ka olelo ao a ka makuahine, a ua huli mamuli o ka jH»e Katolika kahiko, t<* p<>e i huhu loa ia Geremania. mea ua kue ko Greremania ia ; no ka mea, aole o lakou oluolu iki i ka poe Katolika Koma. Ke hoolaha nei na nuj>ej>a o 0 tleremania ? e haalele ana ka o Lui i kona noho alii, a o ka mahuka aku koe, Aole e ae ana ke aupuni o Geremania e noho kokoke mai kekahi alii Pope i ona ia. Iloko o ka makahiki 1873, ua hiki aku ka huina o na ia i kuai ia iloko o na makeke o Nu loka i ka 9,428,581. He 8,548,551 pauna ke koikoi o ua mau ia uei ke hui ia, Ke hoomakau..a.i nui nei kekahi |x>e Pi>pe ma Amerika Hui e hele huakai i Homa iloko o keia makaliiki; nia ke ano hoomana keia hele ana. Ua ulu iuai he haunaele ina mawaena o ka }»oe Kaluma Pop-> n ke aupuuL Ua hot>kt>nokoin> ia na Ilikini ntuiujx> e na kahuna e prjvhi aku i ka jH>e hoole Poj>i', a ua j>ej>ehi ia kekahi mau mea. A i ka wa a ke Auj>uni i ke ua ai e liopu ia ka jvv j>»'|H>hi kanaka. ua kue mai kekahi kahunajuile a jHiijmi oia 1 na llikini e kaua aku i na luna aupuui, a o ka hauu&ele iho la no ia Aka. ua hopu ia ua kahunaj>ule nei. a ua oleloia <> li ia aua oia. tio ka jxiij>ai e jvjx>hi ka naka. — II a hot>laha iama kekahi nujvj*i o La Uaua uh hai<»ldo o Bei igama lana wahine
helu 17, ma ia kulanakauhale iloko o ka l malama o lanuan i hala, kumumanao, "Ka Moremona." oua wahine haiolelo nei, oia ka timikumamahiku o na wahine a ke Poo o ka Moremona. Ee holo mua nei ka hana o ka poe Bapetike ma Suedena. Iloko oka makahiki i hala ua hooliui ia mai iloko o ko lakou Hoomana he 890 poe,hou. Ua olelo ia he mea waiwai loa na lau oke kakipi ma ka oihana lapaan. Ma iia mai puha he oi loa ka ka maikai o ka lau kakipi i mea hoopili iho maluna 0 ka mai. He hikiwawe ka ke ola. Ke manao nei ko Kapalakiko poe e hana i Hotele hou i liale hoi i oi āe inamua o na mSa i ike mua ia ma ka honua nei. He 92,(XX) kapuai kahi e paa iua hōtele nei, eono papa hele o ka hale, a e lawa ana ka poe noho he 1200.
I ke poho nui ana o kekahi poe hui kalepa ma Nu loka i na malama i hala ae nei, ua lawe mai ka wahine a kekahi kauaka kalepa nona ka hale kuai i hoopaa ia, he eke dala. I aku la ke kane, " e kuu mea aloha, no hea ia eke # dala nui au ?" Hai aku la kona aoao palupalu, "ia oe i hoi mai ai i kekahi po, ehiku niakahiki i hala ae nei, ua hiki ole ia oe ke hele pololei no ko poniniu ; kiola ana oe i ko papale, me kekahi ope dala pepa iloko ; na'u ia i kii a malama, me ka manao e ninau ana oe ke pau kou poniniu ; aka, no ko hilahila, aole oe i ninau mai. Nolaila, ua waiho au ika dala ma kalii e ulu hou ai, a eia ua mau dala nei au me ka mea i oi." Iloko o ka makahiki 18(>6, ua h<£omaka ia ka eli ia o kekahi alaauiHloko o kekahi mauna ma meka M~maina, a rmHPa ke alanui e hele ai a hiki i kahi aoao. Mai ia makahiki ka hana ana a hiki i keia wa, ua puka ua kuahiwi oei. He 12,000,000 dala kai lib «ia ia hana : k he nui na ola i poi»<v ma ka hoopahu ana i ka paud<* a me ka helelei ana o na pphaku. Ua kaulana ka " noe o Ladana a ua pa;v 110 o Nu loka i kahi wa, aka aole i ike ia ka lua o ka mea i hiki mai maluna 0 Ladana iloko o kekahi mahina i hala iho nei. Ekolu la oka paa ana oia kulanakauhale i ka noe, a' poeleele loa. Aohe hiki [Kino o na hana ; hoa ia na kukui ma na alanui i ke ao, aohe nae malamalama. Hiki ole na moku ma na muliwai; a waiho ia na hana pili kalepa uo ka j>ouli, poiili ke ao, pouli loa'ku hoi ka po. Ekolu la o ke kau ana mai o keia noe kupanaha maluna o Ladana, alaila, nee aku la i uka. Ka Noho Ēi.eki.k —Aia ma kahi mau kauliale o ua hoomakaukau ia iloko o na Haiepule he noho nona ka inoa, uhe noho eleele.' Ina e lawehala kekahi mea o ia kauhale a ike iii, e lawe ia auanei oia a hoonoho ia ma ua uoho ele ele nei, a malaila oia e hoopaa iu'i a ke ao ana a ke Kumu, aiaila hiK>kuu ia aku. In a i mau:u> ka Diabolo e hoolimalima 1 mau kanaka e h:uei i ua mea kolohe, e luiawi.mai ana oia i kā mea ona no hikou; a ma laila e lilo ni lakou i poe kauwa nana, a e haua lun i kona inakemake, lna koo ka mea e oua'i ma kekahi aiua, e koe pa* loa uo ka hewa, " O k a hann a k i llaku i waena o makou, ko ueo malie nei no. maik.u no ka ho ana o na haipulo," wahi a ka leia mai HeUui mai, Kona Akau, llawaīi.