Ka Lau Oliva, Volume III, Number 10, 1 October 1873 — Ka Haunaele mawaena o na Koa. [ARTICLE]
Ka Haunaele mawaena o na Koa.
I ka la Sabati, Sepatetnaba 7, na pepehi i kekahi maa koa i ko lakon Kapena, ma ka j hale koa ma Honoluln uei. Ua hoopii ke j Kapena i ka Aknkana Kenela, a ua hele mai lana me ke Kiaaina o Oahu i ka hale koa ia ahiahi. Ilaila kahi i pepehi ia'i ka Akokaaa, a kipaku ia iawahe o ka hale koa. Oka lilo iho la no ia oka liale koa iloko o ka lima o na koa, a ma ko lakou lima ka paa ana, me ko lakou hoomakaakau ana i na pono kaua, me ka hooweliweli i ka poe noho malie, a hiki wale i ka Poaiima, la 12 o Sepatemaba. Na kaoleio kuahaua a ka Moi i hoopau i keia haunaele, i ka Poalima, a mamuli o ia olelo i hoi aku ai kela koa keia koa i kona wahi ibo. E noonoo pono kakou i kekahi mau maBao i ulu ae mailoko o keia hana a na koa mawaena okala9me ka 12 oka malama i hala ae nei; ama na mea i hala mahope, e hoonaauao kakou ia kakou iho no ka noho ana o keia mua aku. Eia ka manao mua: 1. He hana kue i ke kanawai keia mea i hana ia ena koa; hi> liana kanawai ole; a ma ia mea na hewa. Eia kakou a pau malalo oke kanawai. Oka nani ame ka mana o ke aupuni, aia no ia ma na kanawai, ke pono lakou, a ke hooko 'pono ia hoi. Ua kau ia mai maluna ona ano kanaka a pau ke kauoha e malama i ke kanawai. O kekahi hana ana koa, oia ke kokna mamuli o ka hooko ana i na kanaW|Ū; »ka, n»a keia mea, ua keehi lakou i ke kanawai. He hewa ia. 2. Ua hana ino na koa i ko lakou lahui, ai ko lakou aupuni iho. Kahaha paha kekahi i keia me ka i ana, " aole ; ua hewa koa; ua kue na koa ia-laua waie no, a ioa e pan ana laua e m|jkai ana na koa: ' no ke alii koa ka hewa." Alia, eae kakou ua hewa io no na alii koa, alaila, he kumu - pono anei ia e pakui ai na koa iko lakou V hewa me ka hewa o ko lakou mau alii ? A pakuiia kekahi hewa me kekahi hewa, lie' pono anei ia ? Aole loa. 1 ka wa i hookau ia mai ai ka hoao nni maluaa o keia lahui kanaka i ka ia 11 o Bekemaba o kela makahiki, a mai ia la (Āau a hiki i ka la 8 o lanuari o keia makahoohanohano o Hawaii nei iaia ibo, SMI k* hoikeike ana imua o ke ao nei kanatf*i keia. ik>••ioS*patemaba aa aneaoe hiolo Vi\,
k*u ia mai k* waha o ' ns pi» ina tAtami o llonoluln nei! Owai o Hoaolalu ? O Hawaii nei no ia. O wai na koa ¥ Ona keiki ponoi no oka aina. Ua aha o Honololu e kau mai ai lakou i napumakona mau alaiuii i. mea.i' weliweli ai 7 Aohe he hala. Ua noho malie o Honoiulu malalo eke kanawai £ hoopaan&au kakou i keia man mea elna. 1. Ina e hewa kekahi, e hoopololei ka hoopai raa ka mea hewa. 2. E hoopai ma ke kanawaL Mai hana kanawai ole. " Mai hana ino ia oe ihbr w 8. Pomaikai kakou i ka pau aua o keia haunaele me ka lawelawe ole ia mai e na mana o waho. Okala e hiki ole ai ia Hawaii nei ke liooYnalu mia iho, he la poino ia no ka lahui. Ē makaala na mea a pau i hiki ole mai ia poino. 4. O ka hoopauia o kela hannaele me ka hookahe ole ia o ke koko, he kumuia e hoomaikai ia'i ka lokomaikai o ke Akua. E mahalo ia oia no ka malu i loaa mai, a no ke ola o na kanaka i malama ia. 5. Ma na wa haunaele a pan, e kokua na makaainana mamuli o ke kanawai a me ke aupuni. Mai hana ino i ke aupuni, o ka hana ino no ia ia oukou iho; e hooikaika ina luna ame na poo aupunl Ke nuku ia nei na kuhina e kekahi poe, ke wikiwiki nei no hoi c hoopau. Aohe pono ia; he hewa loa ka hoao ana e hoohaunaele i ka aina. Oka hana ia aka enemi. Owai ke kanaka i kanu i ka laau a ike koke i kona hua? Aole. Mai hopuhopualulu kakou; he ano kamalii ia. E noho malia i ma na hana pono; a mahiai, e kuai ika hua o ka aina, a e malama i na wahi loaa; a e kali ike kau ahaolelo. O kahi ia e ikea ai na hua maikai o na hana a ke aupuni. Anoai o ike pono oukou ilaila i kekahi mau pomaikai nui e hoopuka ia ana no ka lahui Hawaii Mai wikiwiki e kakou ika lioahewa. Ua kakau ia na manao a pau mamua ae, aole ma ke ano imi hala, aka, meke aloha i na koa, a me ko liawaii nei a pau. E lilo na kina okawa i hala i mea e naauao ai no na wa mamna o kakou. Na ke Akua e hooloihi i na makahiki o ka Moi Opiopio i aloha nui ia. Na ke Akua e hoola ia Hawaii nei, '