Ka Lau Oliva, Volume I, Number 3, 1 March 1871 — Na Kula Sabati. [ARTICLE]
Na Kula Sabati.
I ; | Ua hooj)oiJopono hou ia ke Kula Sal>ati| nia Kainoiliili, l"a koho hou ia ke Kahu, a ua hoonolK)noHo hou ia*na kumu. I ka iiana aku e liolo niua aua ko kula nialalo o ko lakou alakai hōu, oia o Mr. Kipi. I mua e na pokii. : * Uv nawaliwali iki kc kula ma Waikikikai i na malania hope o ka makahiki i pau ae Aka, ke ala kou mai nei malnlo o ke alakai hom, Mr. J. 11. Kanepuu. līe kula kela i hoomakaia me ka liooinanawanui o na kiunu mua. Ua imi ia na keiki uia kauhale, a ma ke kula, a nia na alanui i ki'la a mekeia Sabati e na kumu. Mai Ilonolulu aku na kumii o ka hele ana iloko. o ia mau la e hapai i ka hana. Aole paha poina i na keiki oiaila ka Mele Kuke holoholo ana ma kauhale i na auina la Sabati, e alakai ana i na kamalii iloko o ke kula, a me ko lakou mele pu ana ilaila. Aloha ia mau la o ka hoomanawanui ana, - E āhonui' e na knniu. Ua oiuolu ka i keia wa ; aka, mai hoonaw r aliwali, E hoi mai ana o Mele Kuke. Hk liolo no ka hana kula Sabati ma Ma noa. Ua keakea ia nae ka lakou liana iioko o keia niau- mahina iho* nei e ka ua. I ke komo ana aku iloko o ka malie o keia mua aku, he iana ka manao e piha ana ke kula> a piha loa. O ke kula o Pauoa kekahi o nakula holopono loa i keia wa. Aia ia malalo o ka hooponopono akamai o Mr. Henry Waterhouse. He kahu hoii ia i koho ia iloko o ka malama o Jj[ovemaba o ka makahiki i hala. Ke hoomakaukau nei ko kakou Kahu K*la Sabati i ka moolelo o, na Kula Sabati> ma Kawaiahao, mai ka hookumu ia ana mai i ka wa o Binamu Makua a hiki i keia wa; aia a paa e hoolaha ia aku. He pono i na haumana nui o na apana mawaho e makaala mai i ke kula ina Kawai-
ahao i na kakahiaka a pau o na Ta pule ; aole paha e liiki i na pokii ke hele inai, *no ka loihi. A pau ke kuia kakaliiaka, e hui pu m$ na apana raa ka auina la. He pono np hoi i na kumu ke makaala mau i na kula kumu i na ahiahi Poalima a pau. Maliula e nan& pu ai me ke kahu ina haawina oka la Sabati. He mea ia" e roakaukau ai ke ao ana i na haumana. E makaala kakou no ka hoike hapaha ma ka Sabati hope o keia mahina. Aohe hewa 0 ka lolie niua, a hooinakaukau pu na kumu me na hanmana. I huina mii ko kakou ma ia la. Oka halawai hope ana paha ia me ke Kahu e noho nei, a hele aku ia i ka aina e. Iloko o ka lulu ana o ke Kula Sabati-.no-. ■■■ ./ . keia malama, ua hiki aku ka huina o ika $T.lsi • Ua paa iho nei ka moku Jhou o na keiki Kula Sabati, oia o Iloku Ao hon, a e holo iiwii ana i Hawaii neii Iloko paha o keia ■ ■*. w' ■. ■ mau pule akii e hplo mai ai, a e ku mai ana paha iloko ae nei o na mile o ke Kau. J j O ka loa o kahi e holoia nei e na kaa mali.u nialuna o na a]a liao mai kekahi aoao a i kekahi aoao. o Amei ika Ilui, maAvaona o oko!lua me elia tausani inile. Ua lioloia nae ia 1 walii loihi iloko o iia la eono tne na hora lie t iwakalua. K aneane hoohuiia na wehlau o t ka lionua. • • * : .... ' l r * olelo ia he elua haiieri ine kanaliiku loio e hana nei i kekahi hihia liookalii imua 1 o kekahi aha ma Kapalakiko. • Aia tna„ kalii kaiihale oka Mokuaina o Masekuseka kekahi hale kahiko loa, i kaiua- : kahiki 16*32 ke kukulu ia ana. . Ma ka mokuaina o lowa, ua kanu ia iloko' . o ka makahiki i kaa hope ae nei he 15,000, t 000 laau liou, a ke kanu nei no, aole i pau. • Ma Kikako, ua hiki aku- ka huina o ka waiwai lewa a waiwai paa i ku i ka auliauia -i ka $275,954,660. * ' I'a oleloia he kanahikukumamaha tausani s kahuna lapaau iloka o Amei ika Ilui, eia nae 1 aole pau iki o ka mai ma ia aina. In-a e oi aku'mamua o ka ewalu hora ka " nioe ana o ke kanaka ola, he mea ia e nawaliwali ai. Ua oleloia he kanaiwa-kumamakahi kanat k:i ili eleele iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o Karolina Ilema. He elua wale no keneta ma ka la ka lilo no ka ai ake kahaka ma lapana. Ileaha ( la kaai ? i Ua oleloia aia ma Misouri kekahi keiki aohe ona pepeiao, me kona waha oia e lohe ai. 1 E iiEi.uMKLu malloikeana, Mokuna XXII, : Pauku 13.