Ka Lei Momi, Volume I, Number 8, 25 September 1893 — Page 3

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 25, 1893.  3

 

PELA IO ANEI?

            Ua hoike ae ka nupepa La Kuokoa o ka la 19 iho nei, aole ka he mana ia Amerika Huipuia e kauoha mai ai e hoko balota na kanaka no ka hoihoi ia ae o ke Aupuni Moi.  Ina ka o hana ana o Amerika pela, alaila, me ka lima ikaika wale no e hiki ai.  A ke olelo p@ mai nei oia o ka hooholo awiwi mai i Kuikahi me ke Aupuni o Hawaii nei, a o na mea a ke Aupuni Kuikawa e hana ai oia iho la ka mea mana.

            He mea kaianaha loa keia, me he me he mea la i ko makou koho aku eia lakou nei ke naka wale n@io iloko o ko lakou mau k@ no ka hopohopo ina e koho balota io ana na kanaka Hawaii, alaila, ua pau ko lakou noho hookano ana maluna o na Oihana aupuni a lakou e paa nei, a o ko lakou hopena he auam@ i na ehaeha a pau o na hana a lakou i lawelawe ai.  Ua ka hilinai o ka lahui i keia aupuni e ku nei, a ua lokahi maoli no na Hawaii oiaio a pau e hana ia ka pono mai o a o o ka aina, aole hoi o ka alunu a me ka hookiekie mai mo ka hoonui hewahewa wale aku no i na lilo ma na lima o na punahele.

            Ua maopopo ia lakou nei aohe manaolana i koe no ko lakou onipaa ma ke kahua a lakou e ku nei.

 

E KII ANA IA KOOLAU

            Ua hoike ia mai ia makou ka lohe, ua aa aku nei o J. Kakina e hele @ hopu ia Koolau, ke kaeaea o na pali nihoniho o Kalalau.  Wahi a ua Kakina la i elelo ae ai, ua hiki iaia ke hele e hopu ia Koolau me ka poino ole, a e ae ana no o Koolau e haawi pio me ke kue ole mai.

            Ke kanalua nei makou no keia mau olelo kaena, aka nae i mea e pau ai ke kuuihewa, o pono iaia ke hele e hoae ina paha e loaa io ana iaia.  E akahele.

 

Anoai ka ua Loku o Hanalei.

            Ua loaa iho nei ka hookohu Makai Nui o J. Kakina no Hanalei.  Ua mahalo makou iaia no kona eleu ana iho nei e hopuhopu i na ma’i lepera o Wainiha.  Eia nao ka mea kupanaha loa iaia, o J@ Kakina maoli no ka alihikaua nana i hookikiua i na ma’i lepera o Wainiha e holo iuka o ke kuahiwi i ka wa o Kapena Lasena e hopu ana i na ma’i o Kalalau.

            Nolaila, o keia hopu ana o J. makina i na ma’i malalo no ia @ kekahi huina dala mahuahua i haawi ia aku iaia a me koaa mau paalalo, aole me ka manao e hopuhopu maoli.  Eia no hoi kekahi: Nana ponoi e hanai i keia poe ma’i i na la o ka hopuhopu ia ana o na ma’i ma Kalakau, nana no e hoouna na eke palaoa, eke kopaa, raiki, a pela aku.  I ka wa i kii ai o mr. Deverill e hopu i kana kaikamahine, ua pane o Kakina ua mare i ke kane, oia mau olelo nae he hoopunipuni wale no.  Ua @ una maoli oia i ole e looa i na li na o ke aupuni.

            E i ana mai e na poe aupuni i keia lapuwale nui he eepa no Waolani, a he muhee@no kai uli.

            Owau iho no me ka oiaio,

            Ka@leilehua.

 

            Ma ka hora 9 o ka ponei i ho lo aku ai ka mokuahi Warrimoo no la Panalaau o ka Hema.

 

            Ua loaa ka palekana i na koa Mekiko he 100 i ka wa kaua mamua oiai lakou e kaua ana ma o ka pee ana malalo o kekahi kumulaau.

 

            O ke anaina puhiohe i malama ia ma ka po Poaono nei ma Sans Souci, Waikiki, he maikai a ma luhia no hoi.  Ua nui na poe i na ue ae e hoolohe i na leo mele hoo nanea a ia mau keiki.

 

            Mamuli o ko makou pilikia loa i keia pule, nolaila ua hoemi mai makou i ke kino o ka kakou wahaolelo a kulike me ka nupepa puka la, aka, i keia pule ae e hoea aku aua no oia me ewalu ona aoao heluhelu.  Ua kaulua iki ka moolele o Lauomidihae a keia pule ae.  E mai ia makou no keia ulia hiki ole ke Alo ae.

 

            Aole i kanamai ka ulu nui ana mai o na hana ano kupono ole e lawelawe ia mai nei ma kekahi mau wahi o ke kulanakauhale nei ma na la Sabati a pau, na mea hoi e poino ai ka noho ana maluhia ana o na ohana a pau, na hana piliwaiwai, na ahauha akea ana ine ka mana o na wai hoomalule kino, a pela walo aku.  E aho paha e eha iho ka naau ia mau mea a e noho hoi me ka haahaa.

 

Ka Lei Momi

 

HE NUPEPA OILI PULE.

 

W. H. Kapu

Luna Nui a Lunahooponopono

 

UKU PEPA:

No ka Makahiki – 2.00

No ka Eono Mahina – 1.00

No keKope Hookahi - .10

 

Kuile ka @ula.

 

            E hoopuka mau ia ana i kela a me keia Poakahi.

 

            E hoouna mai i na kauoha nupepa i ka Luna Nui a Lunahooponopono, a e ukali pu mai me ke dala pu.  Aole loa e hoouna ia kekahi pepa ke ole e hoouna ia mai ke dala.

 

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka p@ ana no ka mea e pili ana i ka uku o na olelo boola@a, na kanikau, na mele inoa, a pela aku.  He uku mua ia mai ke dala, alaila hoopukaia na mea i hoike ia ae la.

 

            E hoopukaia no na manao o na makamaka ma keia@ Nupepa i ku i ke no hoonaauao mai a me na mea hou o kela a me keia ano, koe na @ oopaapaa pilikino a me na manao ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

 

            E hook@ ana makou i ko makou mau rula maluna ae me ka nana ole ke kulana o ke kanaka.

 

            Keena Hana: Aia i e Alanui Kula

 

Kauka Apan

He Loea ma ka Lapaau ana.

            I na makamaka a me na hoaaloha o kuu lahui oiwi, aloha oukou.

            Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ka mea i loaa i kekahi ma’i pilikia no na mahina ekolu i hala ae nei, ka mea hoi a na Kauka Haole i @apaau ai a pahu’a hoi ko lakou ike, a i olelo ai a@le e ola ana.

            Ano i keia wa ua ola au malalo @ ka @apaau ana a Kauka Yong Kam Pung iloko o na pule ekelu, aole o’u pilikia i koe, ua lanakila au maluna o ka ma’i i hooiloilo ia e kekahi poe Kauka e ae, malalo o na lawelawe mikioi ana a keia Kauka Pake, a ua hiki ia’u ke hooiaio aku imua o ka lehulehu, he lo@a @ia ma ka @apaau ana, i mea paha e pau ai o na manao kuhihewa o ka lehulehu, e pono e naue ae e Ikemaka iaia ma ka Hale Kauka Helu 81.  Alanui Maunakea.

            No ka oiaio e keia, ke kakau nei au i ko’u inoa ponoi.

            M@SS A. K. @ KUAIWAHIA.

            Honolulu, Aug. 23.  1m-d

 

S. N K @KAKINA

NOTARI NO KA LEHULEHU.

            E hanaia no na Palapala o na auo pau me ka eleu, a he oluolu na kukai olelo ana.

 

JOHN KAKINA.

Loio!  Loio!  Loio!

He kokua ma ke Kanawai @ me ka eleu loa, a he waipahe na kukai olelo@

 

KAUKA YONG KAM PUNG )

            (APANA)@

HELU 81 - - - - - Alanui Naunakea.

            KUKA LOEA O KA AI PU.

            Ua biki ke boola ia kela a me ke ano mai, mai ko na wahine a me @ na wake a me ko na keiki liilii.  U a pau o ke akemama a me koloko o naau a pau.  Na ma’i wahine o ke@ me keia.  Na ma’i L@l@, oia ka Heb@ ke Kolela, Fiva Lenalena, a Lepera me kakahi mau ma’i e ae @e nui w@ Ua biki no hoi ke lawelawe ma na @ paau oki ana i na palapu o kela a m@ keia.  O na ma’i koko in@ a pau u@ hiki loa ke hoola ia me ka auhau ha@haa loa.

            E kipa nui ae o na makamaka, ka poe @oi i loohia me na ehaeha a ka ma’i @ e loaa no au ia oukou me ka hauoli @ kokua aku i na mea a pau a me kahi a@bau mama loa.

            O na pilikia a pau e pili aa @ hana@ keiki, ua hiki loa ia’@ ka @ aku i ka laau o hooh@mo ai k@ me ka hikiwawe no ke kokok@ @ ka wa e eha ana i ka hanau.  Ina @ hemo ke keiki e inu hou i ka laau hoomaikai i ka wahine hanau keiki m@ ka hool@he loa i na rula a pau.

YONG KAM PUNG.

            8—2m@