Ka Lei Momi, Volume I, Number 7, 18 September 1893 — Page 5

Page PDF (340.09 KB)

This text was transcribed by:  Sarah Whitaker
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Lei Momi.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMAPA 18, 18@3

 

a@ wahi @ o na paila pepa alunu, pakaha, hao wale, a me na kanaka ano ino no a pau, i manao e loaa ko lakou mau ola mailoko mai o ia mau hana, oia ua hapa ikaika la a ke kahunapule e kalahea nei, aole e hiki ke hoihoi hou ia ke aupuni moi me ka noi ole e na lilo.

            No ka mea, o lakou ka poe a keia poe keiki misionari e hanai nei, a i ko lakou wa e hoouna ia ai e keia poe e hele e hao, a pepehi a luku wale aku paha i na kamaaina elike me ka lakou i manao ai he pono ia, e hooko koke ana no keia poe, no ka mea he poe uhane wale no lakou.

            E nana i ka hua e hoike mai ana i ko lakou ano ma ka @kai a na koa o ko aupuni noho manawa i hoouna ai i Kalalau, aole o lakou minamina i ke ola, ua maa i ka hana i na hana ku ole i ke kaulike, heaha ka hope, ua pau lakou i ka luku ia a hoi mai me na kino wailua o ko lakou mau hoa i make mauwale mamuli o ka heokiekie o na manao o na alakai a me na koa. Aia no na hana a lakou i hoao ai e lawelawe me ka manao e ko ana, aka, aole nae, oia hoi na mea e pili ana i na mea kaua, ua kahakaha ia iho keia mau huaolelo a makou e kapa ae nei, he au pakalaki loa mamua o ke kii ana o na koa ia Koolau, a penei paha e heluhelu ia ai.

            "Ua oi aku ka mana o ke kepau mamua o ke dala a me ke gula." Ua kahakahaia keia mau huaolelo me ka manao ole ia e halawai mai ana me na ulia pakalaki o ka manawa, oia hoi, ua hoeia lakou, ua oi aku ka mana o ke kupulau, oia hoi ka poka, aka, e nana nao hoi kakou i ka lilo ana oia mana i mea ole oia hoi ua haawi koke ae la ke aupuni nohe manawa i mau uku kiekie no ka mea a mau mea nana e hopu ia Koolau a lawe pio mai i Honolulu nei ua ike kakou i ka huliamahi o na koa auwana me ka manao nui e loaa ana he mau pomaikai oi loa aku mamua o ka mea e ike ia ana ia wa.

            O keia ke kuhikuhi mua ana o ke Akua e alakai i ka poe hookiekie i ko lakou wahi e make ai mamuli o ko lakou hoole ana i ka mana o ke dala a mahope lawe hou mai, ua ai pono ka huaolelo i ka mea a ka waha i hoole ai, aole e hiki ia kakou ke kanalua no ka oiaio o ia mea.

            Ke olelo hou nei, he nawaliwali ko kakou aupuni, a he lawa ole ke malama me na wahi koa uuku elike me ke au e ku ana ke @ ana i ke @ like me kona ano mau, no ka mea, "e hoala mau ana lakou i na hana heohaunaele e @ ai ka noho ana o na kamaaina a hiki i ka wa e lilo ai keia aupuni ia Amerika, alaila pau iho la."

            O keia no ka lakou @ nei ia kakou, e haawi aku, e kokua aku, a e hooko hoi i ka makemake a keia poe elike me ka lakou e hoao mau nei, i wahi e pakele ai ko lakou mau kani-ai mai ke kaula li kanaka mai a no ia kumu hookahi wale no, i haawi pau poo pau hiu ai lakou nei i ka aina o na kanaka Hawaii ia Amerika. Aole no ka pomaikai a me ka holomua o ka aina ke kumu o ka haawi, aole hoi no ka hoala ia o na hana e pau ai ko kakou ale, aka me ia ka@ hookahi wale no a i hiki ai ke ola loihi maluna o ka aina i manawalea wale ia mai ai o ka lokomaikai o na lani.

            Aole he aupuni kaua mau o Hawaii, aohe ona mau mokukaua nunui i pale ia a manoanoa me na papaa hao kila oolea, a aole hoi he mau ooloku haunaele mau iloko o na kanaka ponoi o ka aina, aka, aia iloko o lakou, he poe iliohae, e omo ana i ke koko o ua hipa noho malie, a pela kakou e ike mau nei i na la a pau.

            O ka laau lapaau wale no e lanakila ai ka lahui Hawaii mai keia poe iliohae ae, oia ke kipaku ana ia lakou mai ka aina aku, anai ia lakou mailoko aku o ka waonahele a lakou i pee ai, a hoolilo i ko lakou mau luahuna i heana no ka poo make, a me ia wale no e lilo ai ka wanana a Bihopa kahunapule i hooiloilo ai i mea @, a o ka @ ia ana hoi ia o ko makou manao he hiki wale no ke malama ia ke aupuni o Hawaii me na wahi koa uuku ke pau lakou i ke kipaku ia e hoi i Amerika e noho ai, a  waiho iho no ka aina na ka Hawaii no e malama i ko lakou @ .

            E lilo ana paha keia i mea e makawelawela ia ai e ke makou hoa kakele makapeni elike me kana e hosana mau nei maloko o kona mau kolamu i na la a pau e pili ana i ka anee alii o na kanaka ponoi o ka aina, ina lakou e hoao ana e ku a maloeloe a hoike i ko lakou manao makee alii a aloha aina, aka, aole ia he mea no makou e emi hope ai, a hoopau ae i ko makou mau manaopaa no ka hooko ana i ka pono o ko makou alii o i ke kuokoa mau loa o ko makou aina. Nolaila, o ka makou i olelo ai i ka nui o na lilo, ua kulike ia elike me ka makou e hoike aku ai, a aole loa hoi e hiki ia makou ke hoi hope mai ka mea a ko makou waha i hoopuka ai.

 

@

 

H.E. McINTYRE and BRO

MAKINIKAEA ME HOAHANAU.

He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku i na Mea Ai a me na Ai Holoholona o na ano a pau.

E loaa mau mai ana ua Mea ai o Kaleponi ma na mokuahi a pau.

E hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia aku na Lako i na wahi a pau o ke kulanakauhale nei me ka auhau ole.

Makemake ia na kauoha o na Mokupuni.

E HOOIA NO NA MEA A PAU - Kihi Hikina o na Alanui Papu me Moi.

sept. 12-tfd

 

HALEKUAILAKOHALE

ROBIKANA HALE.

ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI PAPU ME NUUANU.

Ua weheia a ke kuai nei, a e loaa no na ano lakohale o na ano a pau e like me keia,

NA PONO RUMI MOE OKA!

I Kinohinohiia;

NA PAKAUKAU HOONANI, PAHU-UME KU, NA PAKAUKAU UWAI-I-KA-LOA, ETC.

Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o na

LAKOHALE I-E A ME OHE!

HANA PELA!

Na Pela Maikai Loa Uwea, Lauoho Huluhipa, Mauu a me Limu, Hulu o na Manu Kolea Ola a me na Hulu Kilika no na I luna. Ke konoia aku nei ko oukou lunaikehala e makaleho ae i na ano hou.

Na Pela Uwea Holuholu?

            Maikai loa a emi no hoi ke kumukuai i laweia mai i keia aina. Na Koki a me Koki Moe, ma na kumukuai o Kapalakiko. Na KAA BEBE o kela a me keia ano. Moe Bebe, Moe Bebe lewa, a me na Noho Bebe kiekie. Na Pou lalau a me Pou i kinohinohiia me ke keleawe. Ua makaukau maua no ka hoomoe ana i na Moena Pake a me ke kinonohi ia loko o ka hale; na lakohale me na Pela e hiki ke pahonohono houia e na paahana @ ekahi; hana lakohale hou. E hoao mai ia maua. Ka haahaa ona haahaa o ke kumukuai.

ORDWAY & PORTER,

Robikana Hale

TELEPHONE - Bell, 525. Mutual, 645. [sep12-tfd]