Ka Lei Momi, Volume I, Number 73, 16 Kepakemapa 1893 — POLOLEI KA MAKOU [ARTICLE]

POLOLEI KA MAKOU

Ho iuea \ioobe"\vuhoY/a ia kakou ke koho ou?i, oia uo ka pohai o nflMisiouari Kuliwina i lawe i na liaku eh:a, oia hoi ka waiwai uin kekahi lima ao ke dnlft iin kekaiii )inu i huipuiu me ka poe aeahaakaa, inakilo, anee p.lanui hcls, moe ilnkn o na wahi hooleiua moka, kaa-pe iloko 0 na paila pnpa alunu, pakahn, >hao wale, a me ua kauaka ano ino no a pau, i manao e loaa ko lakou inau ola mailoko mai o in man hana, oia '?a hapa ikaika U a ke kahunapule e kalahea nei, aole e hiki ke hoihoi hou ia ke aupuni moi īpe ka nui ole • ma lilo. No ka «eien, o lakon lea poe a keia poo keiki misionari e hanai nei, & i kolakou wa e hoo«na ia aie -keia poe e hele> hao, a pepehi a luku wale aku pahs» i na kamaain» elik-© nio ka lakou 1 nianao ai he pono ia. e hooko koke an.i no keia poe, n® ka niea he poe uhai.e wale no lakon. E nnna i ka Ima e hoike rnai aua i ko lākon a«o ma ka huakai a na koa o ke aupuni noho niani'.wa i lioo.una ai i Khlulhu. aole o lakoa minaniinn i ke ola, wa maa.i ka hana i nahana kn 010 i ke kaulik", heaha ka hopy, ua pau Uknu i kn luku ia a hoi mai tnt» na kmo wailaa o ko lakon mau hoa i jnako onnuwule mamuli o ka htrokifikif» o nn munao e na alikiii a me na koa. Aia no.na hana a lukou i hoao ni e lawelawe me ka muuao e ko nnn, ak.i, a>ole oia hoi na moa e rili ana i n:i mea kaua, ua kahakalm ia iho keia. uiau huaolelo a makou. ? kaj;a ae uei, l:e 9u pak»!<tki loa.mamua o ke kii una o »ia koa ia Koolau, a.peuei paha o hcluhtfTu ia Hi. "Ua oi aku ka mana.o ke kepau mamua o ke ehila a., lue ko gnia." Ua kahakahaia keia mau. huaololo «ne ka manr.o ale ia e hulawni mai ana me na ulia pnkalaki .o ka manawe, oia fcoi, ua hoeia lakqu, ua oi aku ka. maPo .ke oia hoi ka poka. nkr», p nnna nao hoi kakoi:

i lea lilo a oia mana i li'iea ole oia hoi tia haawi ,koke ae la ke «.upu,ni aohemauawa i mou uk.u kieki® no ka raea a uiaa mea naiia e 'hopu ia iKo.olau a lawe pio mai i Honolulu nei ua ike kakou i ka huliamahi o na koa auwana me ka manao nui e ioaa nna he mau pomai'kai oi loa aku mauiua o ka inea e ike īa ana ia wa. 0 keia ke kuhikuhi muaanf. o ke Akua 0 alakoi ika poe hookiekie i ,ko lakou wahi e make ai manmli o ko lakou lioole ana i ka maiia o ke dala a uiahope lawe' hou mai, ua ai .pono ka hiiaolelo Mea mea a ka waha i hoole ai, aele e liiki ia kakou ke kMinlna no ka oiaio o ia me*. Ke olelo hou uei, he nawaliw»)i ko kakou anpnni, a he lawa o]o ke malama me na waln kou uuku elike ke aū e ku auK ke aupuni meii, a 110 ia kuunu, he iuen aiakehewa ka hoihoi hou ana i,ke aupuni moi a like me koua ano mau, no .ka mea, "e hoala mau ana lakou i na haiia heohau-naele e pioo ai k& noho ana ona kimaaina a hiki ika

wa e lilo ai keijn aupuni Ame--n'ka, alaila.pau iho la." 0 leeia no ka lakou e koi nnn nei ia kakon, e haawi aku, e kokua aku, a e heoko hoi i ka ru&.kemake o keia poe.elike mo kn laknu e hoao mau.uei, i w»hi e kele ai ko i'akou mau kani-ai mai ke kaula li kauaka raai a .no ia kurnu hookaln y/ale tio, i heawi »piu ppo pau hiu ai lakou nei i ka aina o na kanuka Howaii ia Ameiika. Aole no ka pomuikai a me ka o k« uina ke kum.ii o ka haawi, aole hoj no ka hoala ii 'o na hana o pnu ai ko kakou ale, aka,.ne ia knjt.u hookahi wale no >i i ,hiki ai k« ola .loihi īmilnna o ka aina i manaWalea wale ia mai ai o ka lokopi'iikNi p na ]aul. Aole he .aupnni kaua mau o Hawaii, nobe oua niau mokukaua nuuui i paje ia a manoanoa me ,na piipaa huo kila ooleu, a ao]e li.oi he jiuu ooloku haunaele man iloko o na kanaku pojn.oi o ka aina, aka, aia ilok.o o lukou, he poe iliohae, eomo aua i ko koko 0 ua hipa noho mulie,' a pela k«.kou e,ike mau nei i.na la a pau. O ka luau lapaau'.wale, «o e lanakila ai ka lahūi inai keia poe iliohae ae, oia ke k ; .paku ana ia lakou mai ka aina aku, ; anai ia lakou mailoko aku o ka waonuholo ,a lakou i pee ai, a , hooli3o i ko lakyu niuu- luahuna 1 ka.poo make, a nia ia wa!e 110 e lilo ai ka -wanann a Bi hnp» kahunapule i hooiloil* ai i

mea ole, a o ,ka hoeko ia nn a hoi ia o ko he hiki wale no ke aialama ia ke aupu a j o me ua wahi koa uuku ke- pau hikou j ke ;|cipoku i a <? hoi i Am«rika e npho oi, a waih o 'iho no ka aina na k«* Hawaii a« e malama i ko lakou k-\iieanli paa

£ lilp ana pnha keia i mea 9 makawelawela ia «i e ke makou hoa kakele makapeni olilee kana e hosana nei oialoko o kona m»u k"olara : n i nala apau e pili nna 4 ka anee alii 0 na kanaka ponoi o ka aiaa, ina lukou e hoao ana e kua maloeloe a hoike i ko lako\i «nunao makee alii a alpha aina, aka, aole ia he mea 110 makou e 'emi hope ai, a hoopau ae i ko makou inau inanaopaa no ka hooko atia i ka 0 ko makou alii o i ke kuokon mau loa oko makou aina. Nolailo,oka makou i olelo ai i ka nui 0 na lilo, ua kulike ia elike tpe ka makou i hoike aku ui, a aole lou hoi e hiki ia niako\i ke ;hoi hope mai ka mea a ko uia.kou waha i hoopuka &i.