Ka Lei Momi, Volume I, Number 5, 4 September 1893 — OWAI O IKEPONO? [ARTICLE]
OWAI O IKEPONO?
He ninau keia i liiki ia makou ke pane -a kc luilai nkn hoi ma l-.a' p\min poo o ka mea i !tv> i!* l . iliin no ka ii!i a >ne kn lio;. 'iūkola i- Le Aupuui Moi o l-' r !, .. o V nrui hoi ia AiU'-' ■, k-'i '<«*!' loua ana i noho ai " k;-- ii ... • ki.'puno ia i na : .c i «ui 'ku uie ka lieo«i r»ni. oi« koleahi e]?--Dit..ku]c o k(LUinni«'«tilia]t? nei e k»iouou n«:i ke poo inina o na malia o WiaL ak'i, aole o liiki ia Wini ko ik? maoli oku i kou auo, oiai, u;i pihn o loko o kou opu i ka lepo. Aole anei o Ailuene. ma na Kuhina Hawaii hoi i ke Aupuni Moi, ka poe kuhina mna loa nana i hoala i na hana aupmii ma ko koho ana haahaa e lilo ai ka hana iaia, a i ole, ia lakou pnlia, ma kekapili ana i nn alah?.ka a me na uw&po a puni kn PaeaiiM? lve manao nei niakou, oia no. llnaha ka Kākina nia mau inoa hon i hana ai mawaho ae o k:i Ailwne ma mea i liana ai? Kc- -i ;i«i, o na nlanui ka o he 'Mii.mukauhale r.ci ua like ka nie !\a h:*o ka munoanon, aoi.' l , ka pela i ko.au ō
P'-ni he puehu ka kn l ?po, h i keia ka, aole e pulu ka i»;aka o lia poje e liele ana ma ua aīauui o ke ,jkulaaakauhale nei. Hc kou keitf a kahi eieōiakule waha ohiohi e hel'u ana i ka pualiiohio aole he mea e loaa mai, eiike no me kona ano he makapo, pela 110 i pula ole ai kona mau inaka i ka wa a ka makani e kuehu ana lepo ma kona mau papalina, aole oia <s ike he lepo kekahi a ka makani e nou ana iaia, o kana e ike, o Jia hnihui o kona mau makn, oka, o waho oiw ua i ka lepo ula. IJc m»»a keia «a ike ia iwaena o na makapo a pan, a hn ma'i kau .hoi no iakou a liiki i ka hooluolu ana o na pauku kino, elike me Ikeliuhewa e walaau nei, Ko ku pau kn o na dala o i-;e aianui Alii n;e In.nUh'iia hi Ailu • en« ma, L'.n-.n: n to K.ikina ku aua iluiin ?■• uoku -"ikii la i ;ia fckuia o' ke knpulu" uia o kona 'mau eiakui la. (_) keia kahi e hiki ai ia mokou ke ike i ke ku ole o ka papale a Ikeponoolo i haawi ae nei no ke Aupuni noho mauawa wale iho 80, me ke aua ae i 'keia mau huaolelo a ka hookano nui wale i noho ai, u llanohano oe ko noho mai . 11 ' 0 Kakiua ko alakai o na hana pakaha a pau maiuna o ka lepo o Hawaii, a oia hoi ke nlakai u zml Jj«ae3o a pan i ia ma-
luna o ka lfcpo o Ilawaii i keia la, n ma keia hope aku, ho hua ahe moopuna na kei poe nana i t\o i ka hoopunipuni i na kanakn ; llawaii i ke ano <* \o lokou ma 1 lnma ana i lio' liou aina nme ko Jokou mau aiwai ponoi. ; Okeia Ka!.»na ka mea nana i h.<:i\upilikii i iia nianao o na ku- ! hiua o ka Moiwaluno i ka la 14 | 0 lunuaii a.lnki i ka pelukua ana ' *) ka hapanui o lakou a kun aku ! la i ka mana<*» o ko Vlii no ka pono o Kona lahui. Ke o)o ma- ! kou e lohe howa, oia maoli no i ke alakōi o lu'ia muu hana powa ' a pau i kau īnai muiiuia o ka lahui llawaii, aole oia i imi tio ka pono o ke Aupuiii a me na kauaka kupa o ka aina. aka, ua imi no ka pono oKo lukou mpii waihona hoiiliu, .i i keia la, eiaoKnkina ke uku ia īki ma kahi o ka 6,000 ilala o ka makaliiki, ahe 1,000 dala hoi kona oi imua oka Pereyidena o ke Anpuui Kuikawa e noho nni e lawelawe ke poo oke aupuni, a e malnma ana hoi i na hanaekoluma konn ]iin:i, oia ka Peresidena no ke uupuni, Lunahoomalu no ka Yha Ilooko nie Kuka o kē aupuni, a he Kuhina no ko na Aina E, a ua makeponu ke diija iaia.
" E nana ia Kakina e noho mai la i"Amerika, aia oiu i Kikako kahi iauwaa» u i no ka hoikoike ana i na pohaku pe'e ma kn hale hoikeiko nui o ke ao uei, 6 hOahu aua no ka pomaikai o ka poe Ilui o La Z#uaopple,- alaiiw, » mahalo anei kakou i ke kanaka nana i homo kaiuoa maikai o ko kakou aiila, a e hapai uie ke mi'le »nu i kona inoa uo kana mau hana uh.uilia i ku v» aihona 0 ka lehuMiu? manao nei makou» aole e hiki ke hana pela ka j)oe lioopono a piiu, koe wale ilio no puha kahi Ikopouo i na hana uhaai a Kakina, a oin a ow ka puali anela o ka po, o lak<»u k(- hwomaikai aku iaiu mo ka hihosana ana i konu inoa 7 ii3e uiea luanmae la. Ueaiia ka mea i poiua a oi Ikepono i na haiia kue a Kakina 1 k* hila kanawai e pili ana i ka ukn o na koa, oiai ku wa o ke A.upuni :Vlii r n'oho hoomalu ana maluna o ka aina Mookoa ' Tie hnomaopopo m*i kakou i k»;i« la, oia ka hooulu ana i n» haiia popopo a 1-akou i- hoala aj kuhi malu, i kumu e hiki ai ko poipo mai malunn o ka Moiwahine o ka mea hiki ole ko'ala-
| kui i» m;*hop»j o ko lakon mao ! manaO lalaii a mo kc npuka Kiao- | 'popo! I Ua hoaolakon, a \ ok» 0 Ka- { kitm, e kukulu i kela kumuha ' ua a kukou o ike noi he UwMU;\ a [ me ka polopolonn, ma ka hoemi nn;i mai i m koa mai ka haneri ja i kanaoao, nvū ko kanaono ! « i k«i iwaknlun, iloko 0 ko ka- ! kou \hao)elo Kau Kanawai, me : ka hapai ana i ka leo a iiui: E lionni kakou i na liio o keia J hana, h6 nui ka lilo no ka ai, ka nuliii o ua koa rnc; na ālii, a nio | keliahi Piiau hema-hema e ae, ; oi..i, walii a Lkou, Uh he aupuui ! uialuhiu Keia, a ua hiki no ia ■ iwaknlun koa ko ninlaiīia i ola . o lif .\!;i nu? lp pilikia ule, i:o ! ka aia ka niaiīia 0 Lo k.>- ; kr>n ai'uwko j\>a nei, oia hoi, E i r-n.su kel'a o ka \ina i ka : Pōuo. | Na keia mau hana pee u hoo- ! nalonolo a ka poe i piha i ka | maalea, ua hihia aku 1a i ka | umiuiiii ka uapanui o iia waha olelo o ka lahui, ak maila lakoa inai ko .kunewauewa hiamoe oiai, * hahai aku la ma keia alahr>le e poino ai ke Aupuni, a hoao lakou e kokua niakapo mahope o ke alaaui a Kakina ma i eli ai no ua poe makapo nei, aole lakou i ike i ko lakou haule aua iloko o ka lua i eh ia no lakou, āhiki ika la 14 o lunuari,'akahi no a owaka ae na lihilihi mako, a ike iho, eia ka lak'ou a me ka laK'ui, ka poe i h'aua hewa ole a\«; liako o ke Ita> o ka iua kahi i ku ai, a inn ka la 10 ui"i, poholoaku la kakou a pnu ilo*'.o o ka lua alūkina nia i eli a hookaha ai he mau makahiki ae nni i hnla. | Kp ike nei kakna, hp poe j hoopunip«iDi ri» alakai nana i | hookaliua keiā aupuni noho | manawn, he poe hao wale i ke | kuokoa o k° lahui llawaii, mn kn ho:io ana e hoemi i ka ikaika | o ka innn-i hnoTi>i«lu i kanaone ko»j, I koia la, oia na pualikoa I k::mau a me kuikaWa o keaupuni hou nia kaiii o na haneri, e I ai hookeno ana rf\ahina o na loaa okeaupuni i p*umruku i ka uku mahina o na koa ili ula o ka ■ MoiWahine, a ma o ka hoemi ia ' a/ia mui o ka ikaikn huonMlu o I ko ke \lii mau pualikoa, oia ka I i ai ka a ioo j : 'i ka niaaU'a a hiki ; h I'iKou t k<? hima paani mai i uu \v'ahi koa ( ntitcu o ko Aili tnt; he iivVa!.ii Ja • no ka ip»i
0 ka hanohano hea keh a Ikepemo e liapni nei i ke Aupuni Kuikawa a pili i ka pae'puu o Haupukelo, o ka limanui anei i ua pono pilipaa o na kamaaina a lakon i hao Wale ai nia o na inoraki la a ma o ua hana e ae, kn manao ia, ma ka poiio nie ka pololei maoli, he aupuui popopo -ia, aohe ona kahu a onipan, a kt? nahn mau la ka wlawpla o ka iuakou mau huaolelo nnihopo o ko lakou nuu eioinu, u hiki i ko lakou hooluulu ana. Aloha oe V ikepono.