Ka Lei Momi, Volume I, Number 3, 21 August 1893 — Page 1

Page PDF (370.37 KB)

This text was transcribed by:  Punahele Todd
This work is dedicated to:  Na ku`u keiki hanauna...Kaya Ku`ulilanahenahe Sai

KA LEI MOMI

E Mau Kou Olino Ana.

BUKE 1          HONOLULU, OAHU, POAKAHI, AUGATE 21, 1893.    HELU 3

 

He M@@@@

-NO-

LAUOMI@@@@@

-KA-

UI I MOHAI IA I KE KOKO

-KA-

NANI I ALANA @@ I KA OI O

KA PAHIIKAUA.

-

Ka mea Huna iloko o ke @@@ha

Wai@@

Ka mea Pohilihili i ka M@@@@

K@@@@

-A O KE-

Keiki Alii Numeradina

-KA-

Komo Lima Make Popoki.

-

MOKUNA I.

-

Ka Nani o Hu@@ma-Owai oiai

Ka Ui o Haredine-Ueah@

oia?-Ke Keiki Hanau Kupaianaha-

Ka Wahine Hoehoe

Waapa Kamahao.

-

            Mahope iho o keia manawa, ua hookuu ia ae la ua ahaaina la a ua hoi aku la na mea a pau me ke pahaohao no keia mea huna a ke Keikialii Numaredina i olelo ai iloko o ke kiaha waina.

            O ka mea oi loa aku o ka noonoo ana i keia mea oia no ka Moiwahine Delauzia, a me ia ano oia i nalu ai iloko ona a hiki i kona hoea ana i kona halealii, a ua lilo ia he mea nana o kamailio mau ai imua o kona mau hoa, a ua hoopuka loa aku oia ia mau olelo ma keiki malu, @@ua o kana kaikamahine ponoi ma o kona hoopuka ana aku i keia mau huaolelo penei:

            “E Waremiere, kuu @@maei aloha, o oe anei ka mea h@@@ iloko o ke kiaha waina o ke Keikialii Numaredina o Hurema?”

            I ka lohe ana o Waremiere i ko ia ninau a kona makuahine, ua pane mai la oia i keia mau huaolelo nahonaho oiai na pa@@ @@@ @@@ @@@ ana ma @@@@@ @@@@@ henoheno @@@@ @@@ @@ @@@@@ iloko @@@ ke kiaha waina o ke Keikialii Numaredina, alaila e hauoli @@@noi ko`u makuahine ke lohe aku oia, ua lilo i kona kaikamahine ka m@@@@ @@@, ka nani o Hurema. A ua lilo iho la ia he mea akuaku ai laua ia manawa.

            E ka mea @@la@@lu, akahi no kaua a hiki mai i ka mea nona keia kaao a @@@@ e hialani nei, a o ka mea hoi i @@@ ia ma ke poo o keia kaao “K@@ea huna iloko o ke kiaha waina,” a o na mea huna la, oia no ke kaikamahine alii Lauon@@@ @@@.

            No laila e waiho iho kaua i ka Moiwahine Delauzia no ka li`a ana no kona kaikamahine me ko keiki alii Numeradina, a e haliu aku kaua a nana hou aku i na keiki alii la.

            Mahope iho o ka hookuu ana o na ahaaina la, aohe mea nui e ao iloko o ka noonoo o ke keiki alii, aka, o ka ulupuni wale no o ka makemake iloko o kona naau no kela kino aka wahine iloko o kona kiaha waina, a ua lilo ia he mea nui nana e li`a ai i na manawa a pau, a ua akaaka hoohonehone mai ana kona mau hoaloha iaia me ka i mai.

            “Heaha la ka mea luna iloko o ke kiaha waina o Numaredina.”

            Aole nae i pane aku ke keiki ahi i ka haina o keia ninau. I ka hiki ana mai o ka manawa e haalele iho ai ke keiki alii i kona halo i hoonaauao ia ai, a me na puili hope loa ana a ka mea i pi@@ i ke aloha i kona mau hoa a ma kona kumu, i haalele iho ai na keiki alii la i kona mau hoa, a ka@@@e aku la i kana huakai no kona aina kahi a kona makuakane e kali mai la no ka hookipa ana aku iaia.

            Iloko o keia manawa a ke keiki alii e hoi nei ma kona alahele aia no iloko o kona noono ana na li`a ana no kela moa iloko o ke kiaha waina, a me ia ano no oia i hoea aku ai i ka halealii o kona makuakane; a ua hookipa ia aku la oia ma ke ano he hooilina no ke kalaunu o Siana, a ua malama ae ka makuakane he ahaaina hauoli no kana keiki; a iloko no oia ahaaina i loaa hou iho ai na mea huna la iloko o kona kiaha, a ua lilo ia he mea nana e hookaumaha i kona noonoo.

 

MOKUNA II.

-

Ka Huakai Kauhele Honua a ke Keiki Alii Numeradina-Ka Palapala Noi Mare a ka Moiwahine Delanzia o Peresia-@@@loa Pohihihi i ka Make o ke Kui-@@la-Na Moi Kino Elua m@@ kahi mehameha.

-

            I kekahi la molale maikai o ke kau Makalii, oiai ke Keikialii Numaredina e noho mehameha ana me kona kaikuahine maloko o kekahi rumi o ka halealii o ko laua makuakane, a e humuhumu ana hoi kona kaikuahine ia ma nawa, a e nana pono aku ana hoi ke keikialii i ka o ana a kona kaikuahine i ka maka kui iluna o ka lole.

            Oiai ka maka o ke kui i oili aku ai ma kekahi aoao, aia hoi ua ike hou aku la no ke Keikialii Numaredina i ke kino aka o ka mea ana i ike ai iloko o ke kiaha waina, e ku ana mamua o ka maka kui kele, a oia kana i puana ae ai, penei:

“Akahi ka ono o kuu puua,

I ka Uhu maelo i kuu maka.”

            I ka pau ana, aia hoi na hopu koke aku la oia i ka pulima o kona kaikuahine, me ka panai pu ana aku i keia mau huaolelo:

            “Alia oe e huki mai i ke kui.”

            Ua hoopuiwa ia kona kaikuahine no keia paa ana aku a Numaredina i kona pulima, a oia kana i pane aku ai i kona kikunane me ka leo pahaohao:

            “Heaha keia ou e Numaredina, kuu kaikunane aloha?”

            Pane aku la hoi o Numaredina me ka leo o ka mea i piha i ka ilihia, penei.

            “Ua ike aku la au i kekahi mea pohihihi mamua o ka maka o ke kui-kole; nolaila, e o hou iho i kau kui, a i ka manawa e hoea hou mai ai ma keia aoao, mai huki e mai oe, aka, e kokali iki iho oe i hookahi minute.”

            “Heaha keia hana au e Numaredina ia`u?” wahi a kona kaikuahine i ninau aku ai me ka hoomau ana aku: “A heaha hoi keia mea pohihihi i ka maka o ke kui-kolo au e olelo mai nei?”

            No keia ninau a kona kaikuahine, aole i hai aku kona kaikunane i ke ano o ia mea, aka, ua hookikina aku la oia i kona kaikuahine, “e o hou iho i kaua kai.”

            No keia koi a Numaredina, ua hou iho la oia i kana kui a hoea hou mai la ka oi o ke kui ma keia aoao a ike hou aku la ke Keikialii i ke kino aka o ka mea ana e kapa nei he “mea pohihihi;” a kuhikuhi iho la kona manamanalima i ka maka o ke kui me ka hoopuka ana aku i keia mau huaolelo:

            “Aia! Aia na mea pohihihi nei a`u i olelo aku nei ia oe! E nana iho oe!”

            I kela manawa i nana iho ai kona kaikuahine a ike iho la oia i na mea pohihihi la a kona kaikunane e olelo nei; a ia manawa oia i puili ae ai i ka maka o ke kui me ka hapuku pu ana ae i ka lole.

            Ke ao la oia iluna me ka hoopuka ana mai i ka huaolelo hikilele imua o kona kaikunane.

            “He mea pohihihi-he mea pohihihi i ka maka o ke kui kele.”

            “Heaha ia mea pohihihi e kuu kaikuahine?” wahi a kona kaikunane i ninau aku ai me ka mino aka ana ma kona mau papalina.

            “He wahine!” wahi a kona kaikuahine me ka leo nahenahe o ka eehia, me ka hoomau hou ana uku, “he anela mailoko mai o ko kihapai pua o Numere.”

            No keia mau olelo a ke kaikuahine, ua pane aku la o Numaredina:

            “Mai noho oe a hai aku i ko kana mau makua, a i ole i kekahi poe e ae paha, i keia mea pohihihi a kaua i ike iho la. O oe a owau, nalo ia mea-aole i ka nui me ka lehulehu.”

            “No ke aha hoi?” wahi a kona kaikuahine i ninau aku ai.

            Pane aku la o Numaredina-

            No ka mea e huli ana au iaia ma ka honua, wahi a kona kaikunane, me ka puili ana ana ae i kona mau lima ma ka umauma a ku molio iho la laua me ka pane leo ole aku o kahi i kekahi.

            Oiai laua e ku ana, hoea mai la ke kauwa ma ka ipuka o ko laua rumi a hai mai la i ka mea i olelo ia mai.

            Ua makemake ka Moi e ike ia oe e Numaredina.”

            Ia manawa i huli ae ai ke keiki alii a hele aku la e halawai me kona makuakane.

            I kona hiki ana aku ua komo