Ka Lei Momi, Volume I, Number 48, 17 August 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

            Ke puoho niau mai nei ke Kuokoa i ka nui o ka pomaikai o ka lahui ko hui o Hawaii nei me Amerika; nui ka hana i na poe poola, a me kekahi mau palau o ke he nui.  Ahu kupanaha no hoi a ka la i Mana.

            Ke nui mai nei na kauoha nupepa puke pule ia makou mai na kuaaina mai. Nolaila, @ keia hoi ana aku a ka Mikal@ @a i ka @@ @@ope @ lawe haah@@ aku ai oia i ka @@ni a ko makou mau makamaka heluhelu.

            Puu ka manaolana no ka hoehuiaina aole hoohui i koe. Aliiakoaka i@@@ loa, aole he kanalua ana @ k@@  E nana aku i na kahoaka o @@lani, heaha ana la ka hoike a ka po?  Ua ao Hawaiina loloa ka leo o@@ pule a na Hawaii imiloa.

            Ua huli hou aku ma ka Au@eteralia onehinei kekahi mau keiki haole o ka puali puhiohe o ke Aupuni.  Pehea mai keia mau hana a ua poo haole nei i @oke ia iho nei i ka painuu no ke akamai a me ka maikai o ka lakou hana?  Hanaio ka haole la.

            Ua paʻi ia iho nei ma ko makou halepai nei he 100 mau hoolaha no ka Abamele o Hanalei, Kauai, he 500 mau balota a me kekahi mau hana e ae.  A na hoouna ia aku ma ka Iwalani o ka Poalua nei.  Holo ka h@@a i ko makou mau keiki.

            Ma ke awakea onehinei, ma holo aku ka mokuali Auseteralia no Kapalakike @o ka halihali pu ana aku i kekahi he@@na nui o na o@ua mai keia awa a@u no Kapalakiko.  A ma ka auina ia iho, ua holo aku la ka mo@@ahi Pekina no ia awa hookahi no.  Owai ana la o laua ko ku e aku i ke awa o ka ipuka Gula?

            E hone mau ana no hoi ka leo o ko makou telepona i ka po no ka nui loa o na poe makemake mai i ko makou mau I@@@ e himeni aku ia "Sweet Makalapua," a makou hoi i hoopuka aku ai@a ka makou pepa o keia pule aku nei.  E k@@ho a hala ao k@ku@lan, alaila, kuupau aku @e poe sailor nei i ka nanahe.

            Mamuli o k@ ano huhu o ka Hope Loio Ku@@@ i na K@@@@ Hawaii, ua papa iho la oia me ka Loio K@hina aole e lawe hou ia mai ua hihia hewai i koe a ke Aupuni imua o keia papa k@@r@.  Ua ulu mai keia mamuli o ka hookuu @@@ o ke ki@@@ H@waii ia S@@@@@ @@@@ @@@@@@ pii ia @@@@@@@ @@ @@@@@@ @a ike ke kiure aole i ku ka @e@a iaia.

 

Paa ka Ua i ka Lani.

 

            Ua hoao ia kekahi mau keiki o ka Puali Puhi Ohe a ka Lahui Hawaii Ponoi, e hoihoi hou mai i ka Puali Puhi o ke Aupuni eia nae ke mea apiki, ka ae no ka ae, a heaha la ka hoi, i paa oukou manaoio a kaia i ka waha o ka "hoonaikola."  Mai ae ia na apuhi a keia poe ia oukou.

 

He Wahi Koohalahala Koʻu.

 

E Mr. Lunah@oponopono.

            E ao mai ia@ @ @@@@ iki aku no na mea e @ @a i ka uku o na kao o K@@@@@@@, Hanalei a me Lumahai, oiai, ua ike iho au i ka Mr. Lumahia pane o kakoo ana i ka Papa Alanui o Hanalei maloko o ke Kuokoa puka la @ Poalua nei, a he wahi hoohalahala koʻu ma ke kau wahi no ka uku kao a penei:

            Ua olelo ae o Mr. Lumahai ua emi iho ka uku o na kao i keia wa, aole ka e like me ko na @@@kahiki mamua aku nei.  He mea kupanaha keia, no ka mea, i koʻu wa i kau ai me koʻu lio maluna o ke kao o Kalihiwai ua kaki ia mai la au he 10 keneta, aole hoi e like me ka Mr. Lumahai e olelo nei he elima kene@@.. A no ke kau Luila@@a, ua @k@ @@ he 25 keneta ma ke kao o Kalihiwai a pela pu no ma Hanalei.  I ke ao no koʻu hele ana aole i ka po.  Ma ke kao o Lumahai, ua a@ koʻu lio i ka muliwai me ka hele o ka wai a pii maluna o ke kua o ka lio.

            Ma keia mau wahi ae la, na hoohal@hal@ a@ i ka ua makamaka nei oʻu i hoolahe ai maloko o ke Kuokoa.  Aole no hoi oia wale, aka, ua olelo pu ae oie he hookuu wale ia na ohana o na kahunapule a @@@ na l@nakanawai a me na makai mai ka uku @na i na auhau kao.

            Pehea la e maopopop ai he ohana kekahi mea e kau ana iluna o kekahi o keia @au kao, ina he malihini oia?  Noʻu iho, aole e hiki iaʻu ke ike ma ke kumu hea la i hoike ai o Mr. Lumahai pela no ka mea, aole he mau hoike ma kela mau papa eleele ana e olelo nei ma kana pane.  Iaʻu i nana ai ma kela mau papa eleele he mau auhau wale no e pili anan no na kao ke kau @@@, aole kekahi mea e pili @ @@@ @@@@ napule a me ko @@@ @@@ ohana. Ho komo @@@ pana ke@a aole paha.

            Mamuli o kana mau hoakaka @a ano hoohalahala au ina ia mea a ua Lumahai la i hoike ai.           

                                                                                                                                                MANUAK@PA

            Honolulu, Augate 17, 1893.

 

            O ka hoomanawanui ka mea maikai aole o ka @ih@ a ho@lelo@ he aku ihope.

 

LEAHI.

 

            Kaulana ka wai o Na@@@kama i ka uina, a o ka makou @elepono hoi i ka honehone ma@o i ka ahuna ahiahi.

            Hora 0@ pm, heihei na @ih@@ o kai o Waolani me na elepani o Leiolono, a ua eo i na kekake o Ku-sa-huelo.

            Ku kilakila Konahuanaui i ka lai, kaka@ Puowaina i ka makani, kohu manu pikake ke awawa o Pauoa i ka lai.

            Noho ka eha koni i ka uilani a ka manao, a holapu hoi ka ulua kapapa i ka hohono o ka uwahi.

            Puhi o@e ka na kokake o k@i o Hamohamo i ke ao o keia la.

            I ka hora 0 @o o keia kekahi aka i kani ai ka aina ku ka la ia ka lolo ma Iolekaa me Honeikawai, ka aina i ke kowe o Lanai me Kaululaau.

            Se-lo! hoopilipili aina mai ana ka ulua, maalo ana he elua Uhu i ke kuikuo@o o Mekiko a e mokio ana ko laua alahele no ke kalanakauhale o K. L. M., a ua @e ko nae ka heleuma i ke kikowaena o Kauluwela.

            Hora ahiahi 3, hakaka na 1 @@ kepau me na hua metala no ka hoohaehae ia na ahi lele o ka pali o ahi o Makana.

            Kai no paha o Makapala kahi oi aku o ka iho o ke kai eia ka o ka makou mau h@a kepau kekahi akama@ i ka hooihoiho a hoopiipii a ka hupalua like hooiho loa aku la iluna.

            Hora ahiahi o ka la, hoea like mai la na ulua nep@n@@@ @@@@@@ mai ke awa mai o Tap@ ko laua holo i ka hora @@@@ he 1 07 mile, o ka ikaika hoohana o ko laua mau enegine @a like ia me ka ikaikai huki o na moa he 1a o ka nui o ko laua mau keena, he 00001.  O keia ka hoike a na hua kepau.  O ka na hua metala hoike hoi, aia ma ke kokulu peʻa ko laua w@ holo loa, oia hoi he 00 iloko 0 sekona.

            I mai hoi oe, o ka makaha kahi pipili a ka iʻa, oia nae he kou ka pipili o @a ulua nep@nep@ i ko keena o ka Momi nei. Li-lo.

            Himenei ka na ama@@a ma ke kai holu nape o Kaieiewaho, a mawaena o ia mau mele, @a loaa mai la i ka papa kuhikuhi o ka makou mau @na kepau keia mau wahi lala@i mele -

"Peahi aku au me ka malu,

Pa-e o ka  leo hu hoi @@@ ia you."

            O ke @ake o Lehua @a hapa iho @ona ikaika i ka uwila @ ka misini o ko makou papa-paʻi, @ ke kuo o ka mokuahi City of @, ua hapa iho kona niniu ana i ka lawe palau@h@ a na manamanalima hoi o ko makou mau keiki oniu hua metala.

O ka lap@ mau aku la no ia,

 

KA LEI MOMI

 

            Ke pii mahuahua nei ke ohohia ia o ka Momi iloki o keia mau la mamuli e ka hooniua puuwai maoli o kona mau moolelo.

            Aole hoi oia wale, aka ua nui aku na mea heluhelu e hoopukaia nei ma kona mau kola, mu i kela a me keia la

            AiaKa @Momi ma ka aoao o kakoo ana no ka pomaikai a me ka holomua o na kanaka Hawaii a pau.

            E lawe ia no ka pepa ma na @@@@@@@ no ka hookahi (1.00) @@@@ @ @@@@@@@@ i na poe a pau e makemake mai ana.  He iwa kalua-kumumalimakenet a n@ ka pule.

 

KA LEI MOMI