Ka Lei Momi, Volume I, Number 48, 17 August 1893 — Page 1

Page PDF (334.14 KB)

This text was transcribed by:  Juliet Mcmullin
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEI MOMI

BUKE 1.                     HONOLULU, OAHU, AUGATE 17 1893.             HELU 48

 

 

NUPEPA PUKA LA

 

KA LE MOMI

 

W. II. KAPU.

 

Luna Nui a Lunahooponopono.

 

@ Hopolulu koua wa@i noho.

 

UKU PEPA;

 

No Ka Makahiki         $10 00

No ka Mahina             1 00

No ka Pule                  25

o ke Kope Hookahi     10

 

Kuike Ka Kula.

 

            E hoopuka mau ia ana kela a me keia la, koe ke Sah@li.

 

            O na hooponopono ilala a me pa kauoha nupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

 

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea o pili ana i ka uku o ua olelo hoolalia, na kanikau, na mele inoa a pela aku Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mou ke hookau mua ole ia mai ka uku.

 

            O na poo a pau e makemake @ e lawe i ka Nupepa Ka Lei @ e hookaa mua ia mai ka aha, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha, Aolo hoai@.

 

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaauno mai a mo na moa hou o kela a me kei ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole. E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

 

            KEEE@A HANA:    Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.

 

HE MOOLELO KAAO

NO

MONE TIKERO

KA

HOLOLIO I KA WA HOOILO

KA

UI MAALO I KE KUPULAU.

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

KE

KIAHA OPAKA O NINEWA.

 

MOKUNA V.

 

Ka hololio kookea me kona mau hoa - Hare Matine ke Koa - Ka Paio Hahana ma na hora o ke aumoe - Ka Moiwahine me Mezunadime - Ka Mea Huna i ike ole ia.

 

O ko lakou mau kulana pakahi he nani a me ke kilakila, a koe wale no keia aole he ike ia o ko lakou mou helahelena, au paa i ka ahi ia me na pale maka hoonalonalo o na poe pewa.

            Haalele iho la lakou i ko lakou kulana o ku ana a holo pololei aku la no ka aoao hikina o ka ululaan e waiho anu ma ko lakou aoao hema, a me @ua o lakou e alakai ana ka opio o ka lio keokeo me ka paa no o kela puolo nui nona na kinohinohi nani lua ole o anapua olinolino ana iloko o ia pouli nui o ka po. A ma ka malamalama nae o na kukui e aa ana a puni ka halealii hoomalamalama ae i @ lakou helehelena imua o na poo a pau e noho ana iloko o ka halealii.

            Ia lakou e holo ana a ma kahi he niau anana wale no ke kaawale mai ka ululaau aku@ ua hoohuli hou mai la lakou i hope a holo hookokoko mai la i ka halealii, a i ka wa i kokoko ai i ka pukapa o ka pa alii, ua wehe ao la ke kea ki@i i ka puka me ka manao o komo ana @a @oo hololio nei o ka po ii @, aka aole nae.

            Ua ku iho la no lakou maw@ho o ka pa alii a ia mana i wehe ae ai ka holoho i ka wa hooilo i kona papale a ahuwale ae la kona mau helehelena imua o na mea a p@u, a ke naue aku i na keiki la,

Nani wale ke kanaka

Ku kilakila ke alo pali.

            Aia hoi ke aloalii ke uweuwa la me ka hauoli nui no keia keiki ui a o ka Moiwahine keia, aia oia ke puili la i kona mau lima ma kona @mauma me ka hamau loa, me he mea la e noonoo ana paha oia no kela keiki ui, a i ole, e hoomanao ana oia no kela inoa ana i ike iho ai mawaho o ka hua ohia, a i ka hope loa o kana pu@li ana i kona mau lima i huli ao ai oia a hawanawana malo iho la ma na pepeiao o ka pua lilia o Zubieda i ka i ana aku:

            "O mone Tikero ka inoa o kela ui hololio i ka wa hooilo, pela ka hoike a keia hua ohia iau. E nana mai oe i pau ai kou pohihihi. He inoa i ano kamaaina iau he mau makahiki aenei i hala, a ina he oiaio ka hoike a ka po ai'u, alaila, e Mozunadime, ho alii kiekie o a - aole he akua lapu no ka po."

            "Pela auei?" i pane aku ai o Mozunadime me ke pihoihoi.

            "Ae," wahi a Tumerenia i pane mai ai, me ko laua huli ana ae a nana aku la ma kahi a ka lehulehu e kieai la iwaho.

            O keia mea a ka lehulehu e nana hoomau nei, oe huakai lio nui no ia e holo mai ana mai kahi mamao mai, a e ka@ ana ko lakou alahele no ka halealii. Aia ma@oa o lakou h@ k maka i aahu ia me ke kahiku piha o ke kulana alii, e hoo anu na pilali ma o a maanei o kona mau poohiwi a o ukali mai ana he kaoo lio ma kahi o ke kanalima a kanaono paha ka nui iloko me na pono ka oihana kaua.

            I kela manawa no i kau ae ai ka hololio i ka wa hooilo i kona papale makona poo, a huli ae a holo aku la ma ka aoao akau o kela poe e holo mai la, a ia manawa pu no hoi i hoohuli ae ai ua poe hololio la i ko lakou mau lio mamua pono o kuhi a keia poe e holo aku nei, a iloko o ia manawa i @oha mai ai ka leo o ka mea i a@ ia me ke kapa piha o ke kulana alii i ka i ana.

            "E ku iho e keia poe, e holo ana oukou ihea?"

            Aole he leo i paue ia aku e keia poe ua hoomau aku no lakou i lohe i kekahi leo mai kanaka mai. Na ia mea i hoopiena ae i ka hahu iloko o ua kanaka la, a me ia ano i kauoha aku ai oia i na koa e paio aku me kela poe a e hopu pio i kela mea mua e kau la ma ka lio keokeo.

            O kona leo kauoha ua hooko koke ia aku la e na koa, a aia lakou ke pa-ku maila mamua, a i ka hookokoe ana aku keia poe ia wa i poha aku ai ka leo o ke kanaka nona na umiumi loloa i hele a hina i kela poe me keia mau olelo:

            "E hookaawale ae i ka makou alahele, i hele aku ai makou no ka makou huakai."

            "Owai oukou." wahi a ka leo o ka mea o aahu ana i ke kapa piha o ke kaulana alii.

            "He poe kamahele," wahi a ka hololio i ka wa hooilo i pano aku ai.

Aole i pau.

            Ma ka la inehinei, oiai ko makou kiu hana mea hou e walea ana i ka lawe haaheo a ku@ mau wawae, aia hoi haule aku Ia ka lena ike a knoa mau onohi maka maluna o kekahi io waliwali i hele a pulupe i ka wai a ka naulu@ a i ka wa a kona wahi pili koolua i kamailio aku ai i na huaolelo i maopopo ole i ke kiu puana ae la ua lede nei i keia mau wahi lalani mele

            "Aohe nana he mauu hilo, He mauu kewai ai na ka hoki."

 

NA LUNA LAWE PEPA

 

            Malao ho e ike ai ko makou poe heluhelu i na luna a makou i hookohu aku ai no ka lawe ana i ka makou pepa, a ia lakou wale no e loaa ai ka pepa i na poe e makemake mai ana, a i ole ia, make Keena nei no hoi.

C.B. Mene@e D. Kalialeluhi

Samuel Kapua Sam Kaanauna

S.K. Keawe.

            Aloe i pili kei i na @un @ mawaho aku o ke kulanakauhale nei.