Ka Lei Momi, Volume I, Number 8, 30 June 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Kate Motoyama |
This work is dedicated to: | kumu lolena nicholas: me ke aloha nui no. |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEI MOMI.
BUKE I. HONOLULU, OAHU, IUNE 30, 1893. HELU 8
NUPEPA PUKA LA
KA LEI MOMI
W. H. KAPU,
@ @ponopono.
Ma Honolulu kena wahi noho.
--
UKU PEPA:
No ka Makahiki . . . $10 00
No ka Mahina . . . 1 00
No ka Pule . . . 25
No ke Kope Hookahi . 10
KUIKE KA RULA.
--
E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.
O na kanoha nupepa a me na hooponopono dala ana, aia wale no me ka Luna Nui.
Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na knikau, na mele inoa, a pela aku. Aole loa e hoopukaia kekahi o kela mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.
O na põe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa KA LEI MOMI e hookaa mua ia mai ka uku, in a ma ka Pule a ma ka Mahina paha. Aole hoaie.
E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaauao mai a me na mea hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole. E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.
KEENA HANA: Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.
HE MOOLELO O KA AO
NO
MONE TIKERO
-@-
HOLOHOLO I KA WA HOOILO
--KA--
UI MAALO I KE KUPULAU.
A O KE
HEIKIALII HARE MATINE
--KE--
KIAHA OPAKA O NINEWA.
--
MOKUA II.
KA UI KAAHELE HONUA--KA NANI AOHE MEA E HINA AI O KONA KUPAA--KA NOHEA AOHE MEA E HAULE AI--A O KA
PAHIKAUA A NA MEA ELUA.
I ka la i hiki mai ai o ke keiki alii, oia no ka la mua o ka hoomaka ana e hele aku i na malama mua o ka hooilo, a e hookakaa mai ana hoi ua ao kaalelewa o ka lani e haule mai ko lakou mau kulu paka ua, a i ka wa a ka la i nalo aku ai, ua hoomalamalama ia ae la ua halealii la i na ihoiho kukui like ole, no lakou ka malamalama e hele la a puka iwaho o ka paalii.
Iloko o ia manawa, ke moe la he papaaina nui iloko o na hale alii la i hele a luuluu i na mea ai o na papaaina la i noho iho ai na mea a p@ e kaana i na mea o luna, e ai ana kekahi poe i na hua ohia o mauna Samarena, e hoohialaai ana hoi kekahi poe i na waina maemae o Orekedera, a ke kamailio hookaau la hoi kekahi poe, a o ka mea oi loa aku ma ia mau hana oia noke keikialii Bare Matine, ka mea nona ka puuwai i hele a piha i ka makemake i ka pua lilia o Subieda, ke kaikamahine nona ka puuwai aohe on a mea e hina ai. Iloko o keia manawa a ka lehulehu e haluku nei i puai mai a ka leo nakolokolo o ka hekili, i panai pu ia mai me ka uwila, aohe nae he ua, a ia manawa hookahi no i paohe mai ai ka leo o na koa e ku pohai ana mawaho o ua halealii la, ma ka hoopuka ana mai i ka huaolelo hookahi. "Ka hololio i ka wa li@o-ilo!--Ka hopilio i ka wa hooilo!!--Aia la!!!!"
Na keia leo ikuwa o na koa mawaho i kono mai i ka lehulehu e haalele iho i na mea ai o luna o ka papaaina, a naholo aku la lakou iwaho o ka lanai o ka halealii, a ike aku la lakoui ka lio keokeo a me kona mea nana e hooholo ana, e holo ana iluna o ua kula palahalaha la, a na ka malamalama o na ihoiho kukui e kau ana iluna o kona mau poohiwi, i hoomalamalma ae i ua lio keokeo la a ahuwale i ka makua o ka poe e nana aku ana iaia.
I ka manawa a na lio keokeo la e kuupau ana i kona holo, ke ike aku la ka lehulehu i kona hoolei ana ae i kekahi mea iluna o ka lewa, a pahu ae la oia i ka huini o kana pahikaua malalo, a paa ae la ua mea la i haule iho la i ka welau o kana pahikaua, a hiu mai la oia me ha maa la i ka halealii, a haule mai i iwaena o ka lehulehu e kuku aku ana e nana, ma ke alo ponoi hoi o ke kaikamahine alii Mosunadime, a oia ponoi no ka mea nana i lalau iho a paa ae la i kona lima, a pane ae la:
"He hua ohia ka makana a ka hoohololio i ka wa hooilo ia'u," a honi ae la oia i na hua ohia la a ka opua koohaehae naulu.
No ka ike ana aku o ke keikialii Hare Matine i ka honi ana ae o ke kaikamahine alii i ka hua ohia, ua wela koke iho la kona naau i ka inaina, a huli ae la oia a hele aku la e hookikina i kana mau kauwa e hoomakaukau ia i eono lio e hana i na noho, a e hele aku ia e hakaka me kela kanaka hookano e holo ae la maluna o kona lio keokeo.
Iloko o keia manawa i pane mai ai ke kahunapule Uzima. "E ke keikialii Hare Matine, mai kuhihewa oe he kino kanaka kela au e ike la, aka he kino uhane; owau ka moopuna hope loa a ka mea nana i kanu i keia kino uhane a kakou e ike la, a owau hookahi no hoi ka mea i kuhikuhi ia e ko'u mau makua i kona wahi i kanu ia ai, a nolaila, mai hele oe e paio me ia."
I keia manawa a ke kahunapule e kamailio nei, aia ka eehia iluna o ka lehulehu, a ke hoopuka ae la kekahi poe, he oiaio he kino uhane kela, nani ke okalakala o ko lakou mau helehelena.
Ia manawa i pane mai ai ke alii Hare Matine i kana mau olelo kakana:
"O! Aole he manaoio o Hare Matine i na uhane lapu o ka po, o ka mea o Hare Matine, o ka ike me kona mau maka, a o ka hoao me ka ikaika a me ka maka o kana pahikana."
Iloko o keia manawa i kaalo ae ai na iio eono e kai ia ana e na kauwa elima ma ke alo kahi a ka lehulehu e kuku aku nei, a na ka malamalama o ko ahi i hoike mai i ka lehulehu na paa na lio i ka noho, a i hakalia wale no ia Hare Matine i ke kau aku, a o ka hele no ia e paio me ke ! ka wa hooilo, o ka @
Na Unahi Baibala.
---
1. Ua oleloia ke Kai Make, he kai awaawa loa, alaila heaha ka nui o na huna mineraa iloko o ia kai?
2. Ilana iho la ke Akua i na mea a pau a i ae la ua maikai, a i ka malamalama hoi, aole Oia i olelo ae ua maikai, aole; no ke aha hoi?
3. Ehia ka nui o na tona wai o Ioredane e luai mau nei iloko ke Kai Mako iloko o 24 hora ma ka averige?
4. He kanaha mau makahiki i auwana hele ai ka lahui o Isaraela ma ka waonahele, mai ka aina o Aigupita a i Kanaana, me ke kekee. Ina hoi ma ka laina pololei, alaila, heaha la ka loihi o ka manawa a lakou e hele ai, in a ewalu mile i ka la hookahi, a heaha hoi ka loihi mai Ramesa aku a hiki i Ierusalema ma ka laina pololei?
Me keia mau unahi o ka Baibala e panee ia aku nei ua na puu ake moni ai, me ka manaolana no nae, e kuekaa ia mai ana no.--Oi hoi ha.
Me ke aloha nui no,
J. K. LEBANONA.
Honolulu, Oahu.
--
Na Aui o ka Manawa.
--
He hapaha ke kumukuai o ka pua lei hookahi a na kaikamahine pua o alanui Nuuanu i ka la hookahi, a he hapaha no hoi ko na LEI MOMI @ouo iloko o na @eono o na keiki Hawaii kui paa o Alanui Kula.--Hou kahi LEI MOMI ea"
- - -
Ua Mare Ia.
--
Ma ke po Poakolu nei, ua hipu@ polena paa ia iho la o Miss Annie Kahalia Poepoe, kaikamahine a ko makou makamaka a hoaloha maikai hoi Mr. J. M. Poepoe me Mr. Ed. Voeller maloko o Ariona Hale, e Lunakahiko Wa'a o ka hoomana o na La Hope i hooponopono hou ia Mahope iho o ka mare ana, ua malama ia he wahi paona hoomanao i piha me na ono mikololohua e mino olu ai ka puu moni ai, a pela aku. O ka makou e kalokalo ae nei e aahu ia laua e na haawina o ka malunia a me ka oluolu.