Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 8, 22 April 1896 — Page 2
This text was transcribed by: | Mahealani Fronda |
This work is dedicated to: | Frances A'alaopuna Kia |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEO
THOS. P . SPENCER
@@ Luna no @@@
POAKOLU, APERILA 22. 1896
MA ka halawai la hana 48 o ka ma haelelo senate. Kepu balika Hawaii ua waiho ia ae imua o ka hale e Mr. Wright. ka papainoa o ka poe kupono e lilo i mau hoa hou no ka papa kuka o ke aupuni a aole ia he mau poe okoa aku mawa ho o na poe inoa i koho mua ia no ka ahakuka aupuni i kela kau kuikawa i hala.
Eia na inoa o ua mau hoa la i koho hou ia iho nei e ka ahaolelo: P.C. Jones, W.C. Wilder, C. Bolte, C. Brown, a me J.A. Kennedy. He hoike ana mai keia, o na makemake wale no ma ko lakou aoao e haawi ia no ke kakoo i ko lakou alahele hookele aupuni.
MA kekahi o na palapala noi a senator Holesetina i wa iho aku imua o ka ahaolelo i keia pule ke pahola aku nei makou me ka leo mahalo no kona kupaa e hooko i kela noi a ka apana o Kona Akau oia na makaamana e noho nei maluna o na aina Leialii malalo o ka hoolimalima ma ka noi hoemi i na uku auhau i ka hapalua ana i ke kulana kupilikii o na makamaka ma na apana kuwaho, ua hoike pu ae oia no loko o keia au e pahola nei a nolaila o ka hana pono e loaa ai ka noho na oluolu me ka lawa oia mau poe oia ka hoemi i ko lakou kulana nono makamaka me ka lawa kupono maluna oia mau aina hoolimalima aupuni.
O ka mea nana ka olelo kua iloko o ka hale aole ia he kanaka okoa mawaho ae o Kuhina Demona nana na olelo i pane mai-“ua haawi mua ia no ka ia noonoo ana e ka Mana hooko he lehulehu na manawa i hala ae. Aole i manao kela mana o ke aupuni he mea hiki ke hoololi wale ia na palapala aelike i haawi ia malalo o ke kudala akea.” O keia mau olelo a ke ike mai la oukou e na makamaka o Kona i ka hoolei wale ia i ka oukou noi e ka mana o kekahi Kuhina.
Ohi hapuku ka ia i Kapaau
-----
Ma ka Poakahi nei ua kii ia mai ia ka poe i hoohueia ia loaa i ka mai alii no kai o Kawai a ma Iwilei eia na inoa. Emma w. Kekuni k@ Hipa @@ me Kia he opio k@ i ua. Ua pale la kauka a ua paa aku kekahi poe a na hookuu ia mao kekahi poe no ka ai laau ana.
Ua lohe e holo ana ke komo e makaikai @@ i ke kulana o na mai ka Panaalaau e pono e makaala ke komite i ka nana ana i na mai m@ ma kaiamapa no Kalawao i kupono hoihoi ia ma ko kakou mau apana iho. He mea pono hoopaa i keia poe Kauka, A pela aku a pela aku.
CHAS M.
Honolulu Apr. 15, 1896.
(Ua pake mau ia ka pule o keia ano aohe ko. Ua poino kakou mamuli o ko kakoo ikaika o na hoa Hawaii o na kau Ahaolelo i hala ke kanawai hoohuoi. I ka e pae ai ma ka hoohuoi: ua mai pake aku la. Aloha ole ea? L.H.)
Jas. H. Baraunu
MALUNA O KA
Ninau Lahui Hawaii
-----
Ka Hoike a ke Komesina i ka Mana Aupuni Amerika ma Wasinetona
-----
Ka Hoike
-A KA-
Moiwahine Liliuokalani.
-----
I ka wa i ku ai keia Ana Kuhina ua hooholo makou e hoemi mai i na lilo aupuni e hoomaka ana mai ko’u haawina ponoi mai ma ka lawe ana i $10,000 a hoemi aku i na keena oihana a pau o ke aupuni. O na haawina e pili ana i na anaina hookipa na haawina o ke Aloalii e hoopau loa ia a me kekahi mau haawina hoonui lilo e ae ina he mea hiki ke pale ia iloko o keia mau la hune o ka aina.
He mau la pokole wale no ko lakou i lawe ae la i ka oihana iloko o ka Ahaolelo ua kipa aku keia Kuhina Amerka Kivini e ike iaia maloko o kona keena a i ko laua wa o ka launa ana ua hoike aku oia ko’u Kuhina Aina E he makemake kona e ike ia’u no kekahi manao hiki ole iaia ke hoike mawaho ae o’u a e lawe pu mai ana pia i kana Kakauolelo ma ia halawai.
Ua hookaawale ia ka manawa o ka halawai no kekahi la ae Okatoba 16 hora 10 kakahiaka.
Oiai e noho kuka pu ana au me kou Aha Kuhina malolo o ka halealii ua kipa mai la o Kuhina Amerika Kivini me kana Kakauolelo oia ko Makapolena wa me Kulika i noi mai ai e hookuu aku ia laua mai ka noho puana iloko o ka halawai no ka mea na Makapolena i lawe mai kela olelo hooholo hilinai ole ia Kivini iloko o ka hale a iloko no hoi o na nupepa e nema ana ia Kivini no kana haiolelo kue kipi ma ka la 30 o Mei e pili ana i ke au hooponopono aupuni o Hawaii nei. Malalo o keia kumu i hookuu ia ai laua a koa iho o Sam Paka me Numana malama ia keia halawai maopopo ole a Kivini.
Na Sam Paka oia i hookipa mai iloko o ka halealii a mahope iho o na kukaikamailio pokole ana ua ninau aku ko’u Kuhina i ke ano nui o kana huakai i hiki iaia ke hoike mai ia’u.
Wahi hou a Kivini i pane mai ai e like me nehinei, aole oia e hoike ana i kekahi mea okoa mawaho ae o’u. Ua hoike mai ko’u Kuhina i kana olelo hooholo nolaila ua ae ia aku oia e kono mai a hui launa pu maua i ukali ia mai e kana Kakauolelo oihana Sevarena.
Apopo pii ka ena o Kivini.
Hoike a S. Paka,
Kivini. Ina e hooko ana ke aupuni o ka Maiwahine i kela alahele alaila e komo aku ana au ma ke ano akeakea i ka hooko ia o ia kumuhana me ka mana pualikoa Amerika o ka mokukaua Bosetona. Aole o keia wale ka’u o kakoo ai aka ma no o kekahi poe e ae o kela poai a
kukala lakou ma kekahi hale okoa e ae maloko nei o keia kulanakauhale i Aupuni Kuikawa e haawi no au i ko’u ae ia mana aupuni ua kukulu ia maumuli o ka ae ana o ka lehulehu.
Peterson. Owai ka lahulahu kamailio nei e Mr. Kivini. o na komite anei he 13 o lakou ka lahui Hawaii?
Kivini. O ka aoao hapa nui o na poe pili oihana o lakou ka lehulehu.
I keia manawa i hoopau ai ka makou kukai kamailio ana me Kivini. a ua maopopo kona manao ia minute e haawi ana oia i na kokua ana i kekahi poe hoala kipi i ke aupuni kumu o Hawaii a ua hooko ia kona manao pela me ka ae mua ole o ke aupuni Amerika iaia e hoohaahaa ama i kona inoa kaulana iloko o ka hewa hilahila he kipa.
A.P. Peterson;
Loio Kuhina.
Mr Paka: I ka hora 5 o kela ahiahi Poakahi ua lawe ia mai la ka lono no ka lele ana mai o na pualikoa Amerika o ka mokukaua Bosetona ia makou ka Aha Kuhina ma ka halewai a malalo o ia kumu maopopo ole o ko lakou lele ana mai me ka hoike pu ole mai hoi i ka mana aupuni no ia hana ana pela ua pii koke aku la au e halawai me ke kiaaina o keia mokupuni ma ka hale Kalahu Beritania, e ninau pono aku iaia ina ua haawi aku oia i ka palapala ae no ko lakou lele ana mai i uka nei o ka aina a malalo la o na kumu heo lakou i kauoha ia ai e lele mai.
N. Owai ke kiaaina o keia aupuni?
H. O mr. A.S. Cleghorn. Malalo o ko makou kanawai lahui o ka Aha Kuhina he poo wale no lakou no ka oihana koa aka o na hoohana ana aia no ia malalo o na kauoha a he kiaaina.
N. He Kuhina oe no na Aina E?
H. Ae, he Kuhina au no na Aina E. a owau ma ke poo no na haawina dala i hoolo ia e ka
ahaolelo no ka pomaikai o ka oihana kaua o ke kiaaina oia maoli ka alihikaua ma ke poo o ka mana pualikoa a o kana mau kauoha ke hooko ia.
N. Ua pii aku anei oe e ike ia Kivini no ka ninau i ke kumu i hooleho ia mai ai kela pualikoa?
H. Ae, ua pii no au e ike iaia mahope koke iho o ko’u halawai ana me ke kiaaina.
N. Heaha ka Kivini pane no kau ninau?
H. Ua hiki aku au imua ona me ka ninau: “Heaha