Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 3, 15 ʻApelila 1896 — Page 3
| This text was transcribed by: | Maryann Acker |
| This work is dedicated to: | Shannon Benson |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Wilikoki, oia hoi ka Aoao Hoomaemae, a oia ko lakou kumu haule.
Ua koho ka Moiwahina i ka aha kuhina hou nona, a ua komo aku makou. O ka makou olelo a’o i ka Moiwahine no kela mau bila i hooholoia e ka ahaolelo, a kakauinoa oia, a ua ae oia e kakauinoa, a kakauinoa puia e ke Kuhina kalaiaina, ua lilo i kanawai no ka aina, oia na kanawai opiuma a me lotere.
N. E Sam Paka: Heaha na kumu nui o ka hooholoia ana a ka bila lotere?
H. Ua hooholoia ia bila e like me na kumu i hooholoia ai ka bila opiuma. Aia he puu dala mahuahua o $500,000 no ka laikini e ukuia i ke aupuni Hawaii i kela a me keia makahiki. Mailoko mai o keia huina dala e maheleheleia ai no kekahi mau hana kokua i ka waihona aupuni, oia ke panalaau o na poe ma’i lepera ma Molokai, ke telegarapa e manaoia nei e hoomoe a hiki i Kapalakiko a me na hana holomua e ae o ka aina.
(Apopo hoea aku.)
O KA hoike a ke kuhinaWaiwai o ke aupuni Repubalika, ua makaukau ae nei ia a waihoia aku imua o ka Hale no ko lakou kuka ana. Aia maloko oia hoike, e ikeia ai na hoolilo pili aupuni no ka wa i hala ae nei, a makou e kanalua ole nei, e hoopuiwaia ana no ka manao kaulike o kekahi mau hoa o ka hale, ma kekahi mau haawina kiekie i hooliloia. Aka, he mau mea ia ua hala, a na ke au o ka manawa e hoike maopopo mai ma na huahelu no ia mau hoolilo nui hewahewa.
UA lohe maimakou, e waihoia aku ana ikeia la imua o ka ahaolelo, he palapala hoopii i kakauinoaia o 400 peo pili oihana o ke kulanakauhale nei, no ka hana ana i kanawai e papa ana i ke kikipu ma ka la Sabati. O ko makou mahalo keia, e loaa he maha no ke kanaka e hooluolu ai ma ia la, a e loaa pu ai hoi he maluhia mai na auaina haipule e malamaia nei ma ko kakou mau apana. He mea oiaio, ina e hanaia ana he kanawai oia ano, e ala mai ana he auna nui o na ahahui kikipu e kue ana no ia bila.
NU HOU KULOKO
UA HOOMUMUIA AE NA ALII O NA MOKUKAUA I KA PO PUHI OHE IHO NEI O KA Holele, e aho ia laukanaka.
O ka bila helu 11 iloko o Ahaole lo Repubalika, e papa loa ana i ka hookomo hou ana mai i na limehana Pake iloko nei o ka aina ua hooholo loa ia.
I keia Poaono ae e hooloheia ai imua o ka Aha Hoomalu ka @ o kela poe Pukiki hoohaunaele o Puowaina aenei. O kalaikona, Viva a ine Korea na loio ma ka aoao pali.
O ka poe a pau he mau koena aie ko lakou i ka Buke Lapaau Hawaii, e hoouna mai ia T. P. Spencer ma ke Keena o ka LEO.
He mau la ku wale mai no keiu o na mokuahi o ka hui o T. H. Davies ma, mai na awa mai o vitoria a me Iokahama.
Na luna makai Kaapa i hopu ae he oiwa poe kipa ma kekahi hale kalepa o alanui Hotele, a ua hookun ia lokou ma ka bela o $900.
Ua make ma Kapuukolo. Hono lulu nei. I ko ahiahi onehinei o Mauliawa, he kamaaina no ka Ua Kukalahale nei. Aloha wale ia.
He papaina hoolaulea ka Hon W. G. Iwini i panee aku ai no Kuhina Amerika Wilisi a me kana wahine, a he heluna nui o ha kama aina ka i akoakoa aku.
He wahi haunaele uuku ka i ulu ae mawaeua o na poe Pake e hoomalu ia nei ma ke kahua hoomalu, a ua ninini ia ka Pake Unuhiolelo me ke Kuke i ka wai wela a loaa ka eha kukonukonu. Ua hoopaa ia ae ka poe hoohaunaele.
He kanakolukumamakahi makahiki i ka po nei, oia ka manawa i kipi ia ai o Aberahama Linekona e J. W. Booth, maloko o ka hale keaka Foola, Wasinetona. O keia ke kanaka kaulana loa ma ka moollo lahui o ke aupuni Amerika, a nana i hoopakele kela Iahui mai ke kuni ia ana o kona moolelo me ka inoa—“ka Home o na Kauwa Kuapaa” Mahope koke iho o ke kipi ana, ua ikeia aku o Booth e kekahi aliikoa o ka Papa Ola, e holo ana oia me ka mama nui no ka uwapo o Long Bridge.
O ka poe makemake ana i mau Buke Lapaau Hawaii, e hoouna mai i na kauoha ia makou.
KAI HEE KAI HEE.
KAHOLALOA.
Mamuli o ka noa ana o ke kai lawaia o Kaholaloa, mahope o eha mahina o ke kapu ana ua makaukau ka mea nona ke kai, e hoolimalima aku i ka ohee ana i ka poe lawaia hee, i ke kakahiaka o ka poakolu, no hookahi dala o ka mea hookahi. E hiki mai ka poe ohee mamua o ka hora ehiku o ka kaka hiaka, oiai o ka wa kai make ia a kupono hoi no ka lawaia an i. E makaala mai oukou e ka poe e hele mai ana, no ka mea aole e kali ia ana no ka poe e lohi ana.
WALLY DAVIS.
Olelo Hoolaha.
I ka manawa e hiki mai si o na mokumahu o ka Hui Mokumahu Waila, (I kaupalenaia) aole e ae ia kekahi mea e pii aku iluna o ka moku a pau mua na ohua iuka ka aina, me ka loaa ole o ka palapa la ae mai ke heena ahu; ke ole hoi ua loaa ka ae ia e na luna moku.
C. L. WIGHT.
Peresidena o ka Hui Moku- Waila.
Jun12 tid.
KAUKA
Wong Nu Chung
(AKINI).
Alanui Hotele Heln 30
KAUKA LOEA O KA AINA PUA
Ua hiki ke hoolaia kela a me keia ano mai, mai ko na kane, wahine, a me na keiki liilii. O na ano mai hano na hiki oa ke hoolaia, a peia pu hoi me na ma’puuwai a me na ano mai e ae no a pau pela ou hoi na mai lele, Kol ra, Hebera, fiva Lenalena. Lepera (Miialii), Ua hiki ke oki a hoola ina palai u o ke kino me ka oluolu lea me ka hoi maemae pu ana i na koko ino. Ua hiki i ka’u laau ke hoohemo i ka lepo paa’ o a ka hoohemo ana ina keiki e ka wa e na hunahu ana me ka poino ole. He laau i o kekahi no ka hooponopono hou ana i ka waihona keiki, a i ka wa e inu ai i @ laau; e malama loa ia na rula o ka inu ana, e loaa no ke keiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.
E naue mai i ike maka, @ pomaika nui keia no na makamaka i @oneleia ma ia haawina makamaa.
E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e ina mai ana e kuka pu me a’u ma na ano a pau e pili ana ka’u oihana. E kipa mai e ka poe i hoolunluuia me na haawina pilihua a ka na’i, a nau oukou e hooluolu aku.
KAUKA WONG NU CHING.
Alanui Holele. Oct 1 94,1 6mdly
AINA KUAI
Chas P. Colburn Carlos A. Long
HUI IMI WAIWAI O KA NOHONA PONO.
E na makamaka a
Me na hoaloha.
Welina kakou:
UA KUKULU ae nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i HUIMALAMA WAIHONA DALA A IMI PONAIKAI no na nea a pau e komo ana iloko o keia hui i ka oaia ma ka inoa, NA HUI IMI WAIWAIO KA NOHO’SO PONO elike me ka mea i hoikeia maluna.
NOLAILA, ke kono a kepoloai aku nei an ina makama a me na hoa’loha a pau e makemake ana e hui pu @ e komo kike mai e lulu a hoiliili ma wahi lala uuku a kela a me keia mea ma ka waihona o ka hui i mea e hiki ai ke hapai i kekahi ha@ nui e holoniua a e pomaikai ai na poe a pau i hookahi iloko o ke apo o ke aloha a me ke kuikahi i loaa ai ia kakou kanono’na kuonoono o keia mua aku.
O NA mea a @ e makemake ana e koa@ mai iloko o ka hui i oleioia maluna ae, e looa no ia lakou ka ike @ me ka hoo@aauao ia ana aku no na kumunaka, na a akai hana ana a me na hoolala a pau pei’i ana i ka hui, mamali o ko he ko@ hele kino ana mai e hui a e kuka pa me ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a nana e weheweho aku i ke kulana, ke ano @ no na mea a pau i makemake ia hoohama i mea e holou@ ai, a e pomaikai ai ka hui.
NA WAIWAI EMI
Kuai hooemi, kuai manuahi a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAUIKI. Penei na kuai ana, ha Alapia huluhala pelu pahia o 39 iniha ka luula, he 35 keneta wale no o ka I-a, 30 iniha laula. 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula. 10 keneta o ka I-a, na papale kaleponi eleole o na ano a pau $3.00 mamua, a i keia wa $1.00. na papale malino $1.00. E kipa, o komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nana uluwehiwehi o KALAHIKI. He ole hoi ka lohe pepeiao. E ike ia kakou hoa kanaka. Mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kilaka, ua like ia me ka mauu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia ono ai.
NA IWI PALAOA.
E laa hoi na baiaki niho na aniani lima na Kahi la ioho, na pahu liilii, a pela aku.
Na Lako Dala!
Na Hua Pupu Momi Maoli!
Na Lole Silika,
Hainaka Silika!
Na Lole Keokeo lapana,
Na Papale Helemeta mama loa
Na Silika Mauu,
Na Pakana Wahine e ni no--$1.50
Na Moena lapana nani,
Na Kookoo me ke au dila,
Na Huewai waihooluu
Like ole
No’Pola a me Kilu—ai,
Pa holoi hina,
Na Kiaha i kahiko
Lau ia
Me ke gula
Me na mea he leholehu waie.
E kipa mai ma ko’a Halekuai ma ka aoao Ewa iho o kahi o Daimana, Alanui Moi.
A. BARNES,
Iulai 15. 1295 ju@15 1mo
KAUKA E. C. SURMANN
Kahuanlapaau Gebemania.
Keana a me Wahi Nono: 137 AI. Papa
9 A.M. – 11 P.M.
Na hora hana: 2 P.M. – 4 P.M.
7 P.M. – 8 P.M.
Telepona 181,
April24. 1mo—dly.