Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1352, 9 December 1895 — HE HANA HOOPILIKIA. [ARTICLE]

HE HANA HOOPILIKIA.

He mea_e ko makou lunluu a kaumaha ika ike ana aku i ka ho a pu-a ia ana mai o na wahine Hawaii me ka lakou mau bebe e hii ana mamua o ko lakou niau alo ma ka Poalia iho nei, a i ko makou ninaninau pono ana aku i ke kumu o ka liopuhopu ia ana o keia poe, ua lioike ia mai la makou, no ke kue ana i na mla o ka Papa Ola, ma o ko lakou hele ana e lawaia ina na wft!ii i papa ia.: ■ ■ He mea. oiaio, ho kuleana ko ke aupuui e liana pela wa na ano a pau, ina nae, ua haua io kela poe i ka hewa i kue 1 ko kanawai aka hoi, ina aole pela, alaila, ua oi loa aku ko makou lioahewa aua ike aupuni mamuli o keia hana puapuahulu ana ma ko, ano hooliaah&a loa i ke kulana maemae o na makuahine Hawaii, me ka lakonmau bebe omo waiu e iiua; m/i na- alanui hele o ke o Tīou f >lnlu ii-m, mo 1 o kamoe aku ai i l:-: Ha7r-\v-āi niuaiunaii

i:; iiiaini'.a ne o k,o kom.) ar..;, .-tku u kū - iiiīiii poo īlo.ko o kūi L.:lau li-;»,;s-tlu o ke aupuni.

Aiu', ua liuj i >.....ia Kekahi ]>t>o <•» lakou I.;o :mit,u hora, ma&o iiuo, ua uhaki ike kaiiHwai o k?i aiua, a o Lwk.ihi poe hoi, hō hora a oi, a ho mau mmntō hoi ko keliahi pcfp, me ke kali ami, o k«a hiki mai o ka Peresidena o ka Papa Ola, a me kona māu hope, 110 ka pnuo a pono ole o keia hahana ana, a lakou, mamuli o na

kuuiku'ii ana o ko lakou mau la hoomala. .

Aka, eipono kakou e ninau iho uawai i hookouokoiio i keia pee wahine noho malie, ka lakow mau kane ame ka lakou mau kaiki o

liele e ukaki ike kanawai a ka Papa Ola i kau ai ? Oiai no lakou e noho ana me ka maksmake ole e kue i ua rula hooinalu o ka Papa Ola? Na ko ke aupuni mau lala hooko no e noho mana

ana, ma kah 1 * i hanaia ai o keia hewa.

Ua maopopo ia kakou, be poe hoololie loa na kanaka Hawaii i na kauoha u ka Papa Ola, a i mea e maopopo ai ko lakou lioolohe, oia no ko lakeu hana ole ana i na mea e kuo aku ai i ka Papa 01;«, inai ka makma mai o Augatf\ a hiki iho la i ka la o o Dekem iba, 1895, ua maopopo loa, u », maope»po loa, ua maln a ua hooko pouo ia hoi ka imakeuiako o vul;i hoomalu, elike me ia, i hoolalia akea ia. r A pehea i hoea m.ii ai keia pilikia mauVale ? Ao)e anei mamuli o kaihookonokoiio ia, a me

ka hoopumpuai pu ia aiia ftku © na koa e ku kiai ana ma aa wahi kapu la, i hihia ai keia poe i ka umiumi ? Ua mauao makou, mamuii o aa hoike ana mai o ko makou mau makamaka aloha i hoopilikiawale ia, ua kaa ke koikoi loa o keia hewa inaluiia o na alii kuwaki o me na koa kuhihewa, ua lakou i hoike aku imua o ke akea, i ua poe a pau noho aua ma ka lihi kahawai o ka muliwai Nuuanu, "ua pau ke kapu o ka lawaia ana, a ua noa i na„ mea a pau ke hele e lawaia." I hoike moakaka e pau ai ke kuihe o ka poe e no4io ana ma kela wahi, u& lalau aku la kekahi alii kuwaki o ka mana'wa, (he ko~ pala, a i*ole he kakiana paha), i ka upena a kekahi Kepani lawaia a kiola aku la iloko o ka wai kapu a ke Konohiki mea aina (Papa Ola), a akahi no a maopopo io ae la i ka lehulehu r ua iioa 10 ke •kai kapu. A o ka wa ia i huliamahi aku ai na mea a pau e hooko i ka na kiai loko mai ka lihi kahawai o Makaaho, a hiki i ka uapo a HaaliHamanu, a' he mea oiaio, ua koliu naonao im kaiiaka e an ana iloko o ka wai, ua loaa ka i'a a kahi f oe, a e mili ana no hoi kekahi poe raa kapa me ka lakou mau upena ka-e-ei.opae» a o ka wa ia i hooho koke ia ae ai, ei ae na makai o ke anpumi ke kii mai nei: ia kakou e liopn. i ■ ■ O ka poe ua komo iloko o ko lakon imau umauma ka makau, ua pau aku lakou i ka Lolo, a o ka poe 110, ua ik l no he lnimu k uponn ko lakou o ka liana an;i! pela, ua m.-ii no lakui' ilakon iho ilok-> " īia 11 ma !"> Jumaka, me ko k'.io oio, a na konn/ aku laikou iloko o ka Habv/i : me ka hoomalu ia e ke aupuni, no kekahi mau liora, a hiki i ke ahiahi ana. Ma keia wahi, ua akaka loa ia makou na lawehahi a ke aupuni o kii ai e hopu, oia no kelu poekoa mai na .alii a liiki aku i ka mea haahaa loa, a e hopu ia lakou a hoopaa ia ma kahi paa o ke aupūni, ma ke ano e hana i kamana 0 na mla hoomalu o kaPapaOlii, kekahi o na mana ikaika loa ilok'o o ka aina, i wahi hoi e hiki ar ke hoemaopopoia nawai la lakou 1 ao aku e hana pela, na ka Papa Ola paha, a i ole, na ka oihana koa paha? . ~ 6 0 keia ka makou e ake nei, e hana koke aku ka Papa Ola, i na liana $hiki ai ke kuo ole ia kank mau rula hoomalu maluna o kela poe, aole hoi keia poe wahine, ke lawe ia, me ke a*:o hoohenehene. pu ia imua o na maka o ka lehulehu e naua aku ana ia lakou, i ko lakou wa e alakai ia £e ana © na makai o ke aupuui, uo kahi hoopaa lawehala o ka poe i ku i ka hewa maoli. A ina aole e haua ia pela, alāila, e he ike aku no makou i ko makou itiauaoJiopo ma keia mua <*ku, e'pih ana no ko ka Papa uu. kau - hana, mnmuli o kona lioao .ole ; ana e iuii ■pOno- i ka poe na;v„ i Uana i keia mea, a e lawo. jvu mai Ana hoimAkou i kla papa inoa <J ka poo a makou i kakoo ai, qia ka mea

poloiai w*a&t «w> wam ok i na kealeea. mamna o &o makoo alahele, nō ka pono o ko makpu maa haa k<maka i hoopilikia wale ia. ' ;