Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 928, 26 ʻApelila 1894 — Ke Kulana a me na Ao Ana ma na Hana Kupono. [ARTICLE]

Ke Kulana a me na Ao Ana ma na Hana Kupono.

I Ka Pap» hoonohonoho o na Ka- | pu o Hawail nei, ame Keano o ka malama ana o keia Laliui, mai k<i wa kahiko nvai, a | me na olelo ao ana kiipun-a-. j RO HAWAII NEI KULANA I KA WA KAHIKO* | Hoomauia. j liapu-o;—0\& hoi, he leo kalahea keia mai Uekahi poe aku, e ukali ana mahope o kekahi alii nui. 0 ke ano o keia hua olelo Kauu-o jhe kauoha ia. i na mea a pau raa- ] niua aku o ke ala lea a, ke Alii e l'hele aku nei.-e woe ilalo, aia a hala I ke Alii iuauiua, a!aiia, ala ae, a n»a ! Ikeia ano, e ike ai kakou a pau, ka i poe o keia hii, he,lahui makee Alii j maoii no kakou, a he mea nui na j kakou ka Jeo Alii, a nua ia ano, ua j a'o ia keia lahui, e ifce ina ? Lii hai nau o ka aina. t Oiai hoi, i ka. wa kahiko, eia ke | a'o a na kupuna i na nioupuna, e ! aloha i ke Alii. e aloha i ka aina [hanau, a °t aloha 1 km\ mau hoa | noho, a mai i ke kuapuu i ka makahelei. oiaiv na ke Knpu Akua niai lakou, aeiKe W ii ke kanaka nui, a me ke kanaka jiki, z. mai waha-a wale afcu iā hai, |a e a'o i ka noho malie, mai kau i ko hai ipuka hale, | mai ohumu, maiJeoleo-a, | Ualahala, a mai ika "Ulatba> i loihi ole auanei na la, aole e kiekW |ae ka La, o ka haKi no iao ka laau, joia hoi. make. i Nolaila, e malama loa 1 keia olejlo a'o. i loihi ai na la o ke o!a ana !ma keia *r>ua aku, aole o uiakou, •ua ahiahi ; i keia wa, eia la. ua j "Kaikoko," a o ke ola keia a ke 1 Akua a oukou e ike mai la. a o ka | lohe ke oia, a o ke kuli ka make, j nolaila, e lawē a malania i keia kaj uoha, mai hoopoina, a inai haalei wale. . I A inamuli mau a'o ana i ' pip : li paa ai ka naau o ka lahui { Huwaii oiaie, he aloha i na 'I/i, ka aina. a alohā i na hoa noho *Li;Ihui). ! - ■ 1 \ l A hi:i keia ike pono ai ka j lahui opiopi6 hou* ji ka naauao oi kelakela o na kupu(na o kakou, he malama maoli no i jna mea a pau oae ka maluhia, a he hooko hoi me ka pololei, aole he paewaewa iloko o laila. A no ia kumu, aole loa e t:ki ke ■ I

kapa_>a he lahui naaupo. a pfginashoi, oiai, ua uia!atna poho kakou 1 na kauoha a ke Akua. a ua ho*>ko hoi e like me ksnn i kuhiknhi ;i; e iike mp ka kakon i ike ai iloko o ka Pjdlapala HeraolelcS Homdu ai:—o ke ano o kfia. <4sa no ka malama am o ke mahi ai i ke.Kapu o ke Akua. oiai hoi, iaia e »1» ae ai * ka wanaao, a e linliu ana oia no ka hele ana 1 ka haua, a]alla, e kaumaha,, jpul£} nuua ana ola i ke Akua, a piu īa. hon!i. alaila; heie aku m> ka ma|*i ai &ia i kona waena, i iia he waena Uaiannule-Kalo — — . M'ii nou ihi liohai'uO ke ano 1 0 keia, iioko oia au, t»a k»pu ka nv,hinaai, a ke kanaka mahi ai ao!e e rjou vale ia 1 ka -pehaku, a inea e ae paiia, oiai, i>ia kaua i noi ai i ke Akua, e haawi mai i na hoopomaikai. ima iaia, tua ka hooulu ana i na" mea kanu o k<>n;i kihapni, a no ia ku.mu .ke kapu ana, a nlia majheie hookahi no kai ka p*>e uiahiai a jku, a o na kapu hooulu ai oia no'o Kama, a ma ona la e kauu>aha ai, Oiarhoi. iloko oia wa,.,he uukn loa ke kihapai o ke kanaka, oiai. ua piha loa ka aina i ke kanaka, a ua hooia ia mai kelae Kapena Kuke ī kai»ai\ e kanaka o I^ono. Uh koho oia. he Elima Hanei i tnusani a oi aku kanaka o Hawaii nei, ua koho nae oia ī keia huima ma na Wahi ana i īke ai, a koe ka hapa nui o keia Pae Aina. i . ileoulu I'a:—o keia ano, ha kulana pili ia i na poo la'waia. e Kauniaha ima ke kanaka lawaia i ke Akua, a'pa-u kana ana aiaila, iiuiiu oia.no kana hana,| a heie uku oia a 'nana ho kana haha 1 noi aij a o ke Akup 'i kanioaha no īa hana, oia no o Kuula, a o Reia Kuula. oia no ka hoo.ilu l'a i niaiama maikai ia e ka poe oia au. i Aia i keia ano e ike aku ai kakou i ke ano o keia hana, a o ka mea nana i hooia keia a hiki v i keia la, oia no o Aiai, ke keiki ponoi| a Kuula laua o Hina, a o keia ka poe i pnh ; ia ai i ke ahi e ke AlijL o Maui. oia o Ilua. a kuhihewa ai na kaiiaKa o k« Alii, ua p?iu 10 no ua poe aia i k« ahi. i ke pohapoha niai 0 kekahi mea iloko o ka hale. eia ka auanei, he mau ipu uhli ia| e kani mai la, a na hala aku lsi ka iluna o Liha » kahi i ji JL I . * *9Tai, puKi-uku la o A>ai ma kahie nioe ana o ka uahi, a hele aku la a noho rud fce ana a Koua makuakane i kuhikuhi ai iaia. ! A ua olelo ia o keia Aiai. ma |na wahi a pau ana i nele ai, a noho ai hoi; «ia k& nui loa o kal ia Kti, e ke Ka)a ko:. ke Kule ku, ka Opelu kai, a me na ano ia e ae ne ! A uaihiki ke loaa na hooia oiiuo loa i keia au, oiai. eia ke mau nei ka ike ia ana oka ia L *u m , kahi ihau wahi a hiki i keia la, aole e hiki ke hoole ia ka oiaio o keia. i Knpn Alii:—o n* .'Lii ki%fc o Hawah nei, h« tn tu k«pu ko lakhu. aole e kau keiaka inniuna o ka hale a ke alii e noho ai.a. [ Oiai hoi, na m ioa ia ko U kou kapn e keii ī ka hiko loa; aka, i kaia au hoi. na noanoa wale.a pau hoi la ano, oiai;iu» ae o Kauhumanu e 1 Ainoa; a pela 1 hala ai īa knlana; aka. i ka poe makee alii oiaio nf\:! k« mau nei no ko lakou malamjaua a hiki i keia • Wā - L :| .i :IU "

&Tuka]& ia akn la ē tifc a pa& i ka Ainoa, a dta inau a btki l*. ■:;f\ ■ •■•-'■ As*ip& ta> ano, ua ai pa kē iaa©« a me ua keiki, kē|p& nifl keia. a ua noa «a tnea a i>att, ifiuH o'keia, ua ike ia ka' kolooiōS:% ana ekeia Uhui i iuake v «iaU hHal«ie wal« īa fea m.ilama anaj īte kapuokeAku».&ua kuma jiku ia Kakou a pa u iloko o ke ao ana *>© ke Akua hou. A iiia keia, e hoike hou.ana makoīTī ke kulāiia o na Kāyu Akua a me na hoohulikeiike ana, e like me ko &ā Baibala a kakou i īke ai, a ma iri papa- kuhikuhi e ikfe ai na opio o keia au 1 ka pili ponn o ka milaraa ana'o na kupuna o kakou i ke Akua a me ke ko no hoi o na mea a pau ® wanana ia ai iloko oia au, e na Kaula, na Kjihun-i t ua Kilo. na Kakaoleio, a he pomaikai hoi 110 keia hauauna hou. Maaaei kakou e ike ai he ■ ■' v ■ .■'■.■ ■. * lahui no keia i hiki ole, ke hookae ia e like me na hoino a na misionari e kakau hoino nei i na aina e, i kumu o hoowahawaha ia ai ka lahui Hawaii, a lawe lima nui ia aku ko lakou pono a me ka Jakou kuleana mai a lakou aku. Ma kona ano he lahui haipule ka Hawaii,.pela ai ka oluolu o ke ao ana a na kumu misionari a me ka* aapo o ka lahui i ka malamalama hou i hiki mai i o lakou, He inea oiaio ua lauwili ke aoana a na kahuna kanaka i ka elelo a ke Akua a ua like ole ko lakou noho ana me ka olelo a ke Akua a lakou i kuhikuhi ai i alakai no hai. Ma ka na misionari ao a me kana mau *hana hookamani j hewa ai ka lahui i huli i ka hoomana XJa hilinai - piha ka haumana a ua alakai hewa ia e na kumu makapula 0 lakou a o ka hopena he haule pu iloko o ka lua me ke kuhihewatnae eia ke kumu a me ka haumana ke pii nei i ka lani. * ! Ma ke ano nui makou e olelo nei. ! Ua hiki mai nae ka manaAva ano i hoike moakaka pono loa mai ai na hana a na misionari i ko lakou ao hoopunipuni i ka oleio a ke Akua i nau hale lealea f»haaina, fea, himeni lealea, hana keaka a pela aku, na no a pau a K *risto i papaai a i hili ia ai na kanaka me ke kaula i hilo iiHAwe ia no ka hoolilo i kona hale i haie no na hana kalepa a he ana no na aihue a me ua powa. Ua likeloa keia poe e hana nei i ka hana a ka Haku m« kt ano hana a na powa uua hlli ai a paapaainake kua 1 ka ua mea he koioho. £ like no me la ia wa ka hana a na Parisaio pela no e hana ia nei i keia maii la. 0 keia maopopo ko kulana o ka noho ana

■■ : ;' :> J kott aokf> aua a me k$ ...&$& ; mai o \sl, hopeaa wellweli m \ kakou raa keia liope aku alas|* heaha j£akou hana pono « 6ana ai i maikai ko kakon polid t kino % me ko kakou ponoi. uhane! Hookahi waie no oia t~ keia. E huli ena hoahaaaua \ mai ke alakai hewa ia e na o 3 "lmi i kaokAiomai ka oielo ponoi ae o ka* Mla-; pala Hemolele a ke Akua a e hoolohe i kana mau kauoha a pau me ka manaoio i ke Kumu. Ke Aha ka uwao ka Hoola, ke lii o na iii ia lehova a me ka makamua o na la. Eia ke hookokpke mai nei na ino i wanana īa. Ua ikeia ka pouii c ka la a me ka. mahina, ka heieiei ana_ ona hoku, a ke ike nei hoi kakou ika pilikia nui o ka noho $na o na lahui kanaka me ka pilihua i like ole me mamua me ka pilihua, na ino makani ka wai a me ka ke kai, ake mauleule nei ka I naau o nakanaka i ka makau a me ka hoooaanaoana i na mea e hiki mai ana maluna o keia poepoe honua. Ualikeka hoiko ana haipule a me ka na akealiamai, ua kokoke mai ka 1a nui, e loohia ai keia honua i kekahi poiiio nui, a e komo aku ana hoi oia iloko o ke au hoomaemae i hoomaoppo a i kali ia ena keiki o ka maiamalama me ke kaunui aku o | ka hikiio ihai.