Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 924, 20 ʻApelila 1894 — APUUPUU KA AI-OWELA KA LANI. Noho ke Koae i ka Lua He Akua ai Kahu. [ARTICLE]

APUUPUU KA AI-OWELA KA LANI.

Noho ke Koae i ka Lua He Akua ai Kahu.

E Kanewawahilani-e, Wania ka Lam, EKukailimokn-e, Ulia i k&Nua, A e Hulihonua-e, HaPinia iho i Manu'a, Mr. Lunahooponopono: Aloha Owai 1« ke kanaka i n&nau ia mai e ka puhaka o kona makuahine i hiki ole ai iaia &e hoohewahewa i tia m&mala olelo apuupun a Hoke (Testa) o ka Makaai(ba)nana 0 ka la 16 o keia mahina e oili ana 1 ka halawai poholalo, apuka a apu~ hi uiaopopo a lakeu. a i mea « hooaiai aku ai i ka lahui* he mea pono ke lawe mai kou icea kakau i ua mau mamala olelo la, a penei no ia: "No ia noho mumule o kakou i kakoo ai Ka Makaainana nei i ka • halawai makaainaaa nui o ka i>o Poakahi i hala, e uianao ana ma ia hana e hoiae akea īa aku ai ko ka iahui kue maopopo i keia mau hana a na pakaha a me tta kuewa. &oheti&ns ana nona mea i hana mua )a no ke kue aoa i ka hoohui aina. aka, he kue ana hoi keia i kekahi kahua hana okoa eae a ua poe oehaa la. Ae. iloko o keia hoao ana e koe aku, ua kueia ia mai la ua haiawAl la e na poe v Vloha aina," aka, iloko no o : a kuia, u« lilo ia m.iu kuei* ana mai i mea no u poe xue eftioopahua nui ia »i.*'

' Ma keia ra«u lalani ae la malonm i hookaho* īho ai kou mea mea U* kau i kaiui po<k euanao, a ke ui a ko ninao uei: I ka wa hea ka )a« h«i Hawaii i nubo muonule a» ? Aoleanei i kue aku ka !*hui ma ke ano maluhia imua o k« ake«. ma ko lakou ae 019 ana e iaite i ka hoohiki e kue loa ana 1 ke*kukuhi an* i kekahi an* aupuni Moi ? Aol<* «nei i kue na wahaolelo o ka lahui, Ka Uxx Ka Oinio, Holomua, a uie Ka Makaainana i ua hana U a keia aupuni P. a na keia kue ana o ua wahaolelo tua ka aoao o ka Uhui oīa ke kumu nui nana i knohi i ka lahui holooko», aole e hoohiki ? A pehea e hiki ai I ka Makaainana k« olelo ka noho mumoJe o ka lahui n ke kumu o kona kakeo ana i ktUa halawai makaaiuana? Aole anei o Hoke e hiki ke hoike ae i ka mea OUIO no kona komopoo ana iloko o kela halawai poholalo % i ka lahui ke kumu o k« kakoo ana 0 keia nupepa i ua halawai ala i pai ia mai e ka poeenomi 0 keia lanui?

Ma ka hooena o keia poo oaanaq a Hoke, ua puāna ae oia. ua "hoopahua ia." Owai la keia poe i hoopahua ia? Ona alakai hoopono apei oka lahui? Aole loa e hiki a oe ē Hoke a me ko auna pohola* ]o'nana i lumai i keia lahui iU«so o ke kulana o K& lahni e ku nei; ke hoopahua 1 na alakai o ka lahui. - Aole loa ! I na"aole \ hiki nui ae na liaoie oka Hui Amerika a me ka Hui 01t*lo E, a me na haole aeabaukae o ke aupuni P (}., e hoonui i ka lialawai a oukou, i na ua uwe wainmka oukou ia pn. Ka. auhea aku ka hopena awahia 0 ka luakupapau a Hoke ma e eli nei no ko lakou mau kino ponoi iho ma ke kulana kanu ola ia lakou iho 101 aku mamua o keia, mamuli o iiH i kauiailio īa mai e na poe i haiulelo ma ua haiawai ala. Ua hoike niaopopo lea ae keia poe i ko lakou lini i aupuni "Kaokoa" a pela aj£u. Aina he aupuni kaokoa ko lakou makemake a Ka Mākaainana e kakoo kei, alaila, he hara apuka maopopo keia i ka iahni a he p~holalo maopopo hoi no ka pomaikai o ko lakou mau pakeke ponoi iho. Nolai'a. ma ka hoomaopopo ana a kou oiea kakau. ua ahona ka rnea makapo e hele a haule iloko o ka lua mamua o ka moa maka kaakaa c alakai ia ana eka poe i ike ia a i maopopj lea ko lakou poholalo a me ke apuka. " Iwaena hoi o na haole he helūna nui o lakou no ka Ligi Amerika, he poe hoi ī like ka manao me ko ka halawai, a me na poe kekahi o na Ligi Olelo E " Nupepa Makaainana, Apr. 16 '94. Ano, ua hiki mai kakou e ka lahui ma kahi e hoike maopopo lea loa ae ana ua moo deragona nei i kona kino ponoi ī hiki ai ke kunee

ia na lima a me na wawae o keia Hoke a hoolei ia oi« ilo!;o o ka lua nio ole o Gehena mamuli o kona hoopuka ana i eiua ona Aka o kahi r»o la o kona make, ua maopopo ke apuka a me ka poholalo mamuli o keia mau mamala olelo ae la maluna, a no ia kumu ke ui ke ninau kou mea kakaun Owai keia Lig» Amerika a me Olelo E ? Heaha ke kumu nui oka like ana o ko lakou manaō me ko ka halawai ? Aole anei na laKou keia mau han:: 1 pahele inai ia Akepoka ma? Oka poe no keia (Ligi Amenka a me Olelo E) i makemake e iawe i ke ola o ke Aliiaimoku ame kona lahui ? A heaha ke kuleana o ka lahui e hele ai e hoolo-' he i ka leo o ko laKou nvau eneiui ? Aole anei o ke kumu nui o ka like j ana o ka manao o keia mau hui Li j gi me ko ka halawai a Hoke nta e ' pai nei, mamuli no ia o ka like o ka j manao ma ke ano o ke kulana o ke aupani a lakou i makemake ai ? Aoie ke aupuni o ke Aliiaimoku iloko o ko lakou hopo, aka. he aupuni Repubalika (Kaokoa).

E ka iahui, pehea la e hiki ai ī keia impepa ke k«pa i keia poe #ea kauahua he "pakaha" a he "kuewa" me kona komo pu al:a nae e kakoo lua poe nei.? He mea kupanaha keia i ka noonoo o kou mea kt:kau. Aka. he niea mau no ia i ka poe e iiiaKemake ana e apuka a e pakaiia i kona hoalauna. aole ioa oia e kuhikuhi mai ana ika moali o ke alanui poloiei e hiki ai kehooūolo pono ka bana, aka, e hoike mai ana oia i k?»hi e hiki ai ke hubewa a pohio, pela no keia nupepa e kakau ia nei e Hoke. E hoopakele īa makou ma) keia iioe mai e hoao nei e apuka ia mukou ka lahui i Hawah HĀwaii H< nolulu, Ai>mla 19, 1594.