Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 915, 9 April 1894 — NU HUAOLELO KUMU O HAWAII NEI, E HIKI OLE AI KE HOOLOLI IA. [ARTICLE]

NU HUAOLELO KUMU O HAWAII NEI, E HIKI OLE AI KE HOOLOLI IA.

1. Ma Papai Puna Hawaii, ma laila i haua ia ai kej poo o Paiea Kamehameha I i ka hoe waa, e Kainiki, a na Kaluwai a me Kaua* I lu, o laua na mea nana i hoonou i ka pohasu, oiai nae, ua paa ia ka waw&e o Kamehameba I iloko o ka mawae, a pela i loaa ai ka inoa o ka palena mawaena o Hilo a me Puna, i kapaia Mawae. A mamuii o keia hana ia ana o ke poo o ko kakou Nai Aupuni kaulana i ka hoe, pela i loaa ai kona Kanawai paa, oia hoi: —"Mamalahoe Kanawai," oia hoi, e hele ka elemakule a moe i ke ala, pela hoi ka lu»hine, a me ke keiki liihi. A o kahi i kukaia mua ia ai, ma Kahaleioieole, Kaipakoa, Hilo e ka poe no nana i hoeha iaia. a ke mau nei ke-o ana o kela mau huaolelo paa a hiki i keia la, a Ua lilo hoi i olelo kumu, a paa loa. 2. Mamua o ka make ana o ua Nai Aupuni kaulana ala ma Kailua Kona Akau, Hawaii, i ka po o H6ku, va haawi ae oia 1 Kona leo hope loa, mamuli o ke noi a na 'lii i huaolelo na lakou, a oia keia: "E nai wale no oukou i kuu pono aole 8 pau." Ke mau nei ke-3 ana o keja mau huaolelo a hiki i keia la, me ka hiki ole ke hoole ia ka oiaio, a oia ka kakou.e ike nei i kei& la, a mau loa aku no. 3. O ka Moi Kauikeaouli Kame* hameha ll[, oia ka mea nana kc* knhi huAoielo kumu i hoolaha mai. a oi* keia: "(īa mau ke Ea o ka aina i ka pono." Oia hoi, o ke ka* naka pouo o kona kanaka ia, a 6 ke kanāka hewa aole ia nona. Ma Knlauokukui, Honuakaha, Kona, Oahu, malaila ke alii ka Moi Kauikeaouli i kukala niua loa ai; a ke paa nei a hiki i keia la, ke-o mau nei keia mau hnaolelo, mc ka hiki ole ke hoololi ia, a ma keia e ike ai oukou e ka lahui, i ka olelo uaa a na Akua o honua nei. he ka-

nawai paa ioa īa i hiki ole ke hoololi wale ia. , £ hoi me ka paa o na kanawai o lehova ke Akua Kie&ie Loa i haawi ai ia Moee ma ka mauna o Sinai, ke paa nei* me Ka hiki ole i ■■ ■ i ■" ■ "!■ ' 'l' i ko keia ao ke\hoolo!i ac. A eia hoi ko\flon»a olelo paa e ku nei a hiki i keia-U. "O ka pono ke t ' ".!/■' " ' - ■ i' " ■■ ' :■■■■ ■ ■ 1 " ■ ' '!. hana ia a hanle mai na lani." Kia hoi ko Beritania Nui olelokumu. i hoopukaia e ka MoiwahiJ ni Vitona: , 4 *o ko 7 u aupuni ho aupuni palapalaia, a o ka Baibaja oia ko'u noho'lii. O keia mau huaoielo kkulana ua paa loa ia a hiki i keia la. Nolaila e nk- hoa makaainana aioha. e hoomanao oukou," ua paa j loa ko kakou aupuni malalo o ! ke Akua mana. aole loa e hiki i keia poe kolea kaaahua ke hoololi ae. Oiai hoi, o ke aupuni P. G. i keia: wa, ke hooleie nei lakou i ka lupe, aole nae he wahi mea a lele pono iki, oiai eia ke kakaiapola Ia ua muie ī, a ke wiiiwili nei, a nOia kumu e haule wale ana keia hana pono ole. A e hoomanao oukou e ka lahui i ka olelo kaulana a Liholiho 11 hoopuka ia ai tna Beretania Nui. i O ko'u Aupuni, he Aupuni uuku no ia, aka, he onipaa nae oia, a eia kona r.ui. "Hookahi kapuai ka loa« eono ini* ha ka laula, a «ha iniha ka manoanoa. A ci«. koea *no a sae kona haina, he Baibala Ma keia ua maopopo aole loa e Mlo ka Paeaina Hawaii i kekahi poe aihue aina e like me na mamo misionari. Nolaila ke ao mau aku nei makou ia oukou e ka lahui, e paa a paa i ke aloha aina a e boomanao i ka fca Haku i olelo ai,! " O ke kanaka i lolelua kona naau, ua lauwili oia i kona mau aoao a pau." i Nolaila, mai puni, mai aa. mai kokua, e pale aku i na hana pono ole a pan. I O ka mokuahi Manpoaa a* ko keia Poaha mal ftapālakiko mai; me na nuhou nope loa o ke ao holookoa. Ma ona ala e maopopo mai ai ka ka Aha Senata | mea i hakia ai maluua o ka ninau o Hal'waii nei. ' " ! ■ : ! p r : 1 :1 : Wahi a kekahi luna aununi i olelo akn j i ai i kona poe hana, o ka mea ma— kau o ka lele mai o na koa o ka moku j ; kaua lapana tuka nei, e koi ai i ka mana | j koho, oia lakui, a i na e hoole ia aku ana i alaila lawe o lapana ia Hawaaii nei, no lail%, httpono oukou ce ae m«ie hoohiki kū<j i k» Moiwahine. o ka pane aole, he keii ka heopuiiipuni o keia haole, hilahila ole, mai ae aku oukou, he make i». .. ■ | ■ ' ■. 1 * Ke lawe nei ka P«*pa Hoopono» pono o na Lerfe o ka Homo Hoohannu Kapiolani i keia wa he wa kuponoe pahoU aku *ai i ko iokou hoonuiikai i ina mea a pau e haawi i ko lakou mau knkua oluoiu a iawelawe pu att* i ka ahaama luau i inaiaina ia nia ka la 3l o Mani&i 1394, no ka im\ ana i na kokna no ka w&inon* da!a o keia halemai. ! ".■!;■■ ■, ( l j Xo ka Paoa Hojfpcnopon<> , Mks, EJS. Oi nha. j j