Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 892, 7 Malaki 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unuhiia e Mose Manu no "KA LEO."

Hiki hou o Makanikeoe makai o na pali hulaana —Hui hou oia me kona mau hoa aukai- —Haawi oia he papaaina nui na na Mano —Hoolilo oia ia lakou i mau kino kanaka maoli—Nui ka hauoli oia poe eepa—Hookaawale oia i na poe malihini me kona kaikuahine.

A he kupanaha na hiona a me ke kulana o kona hale, a he ano e na ike ana a ka mea akahi a komo iloko o kona hale, he hihiu loa ma na ano a pau, a he olalau na noonoo ana, a ua like no keia hale me ke kulana holookoa o ka mea nona ka hale me Makanikeoe, a he mana kupua kona e hana a hoohoka e like me kona makemake, a he mana oi kelakela loa kona maluna o kahi mau mana kupua e ae; aole e hiki i kahi mea ko ukali aku mahope o kona meheu. Ia Makanikeoe i makaukau ai e lawe i kona mau hoa me kona kaikuahine, ua haawi iho la oia he wahi olelo kauoha i na mano kamaaina oia mau pali hulaana i Kaulanai e Makaukiu, a oia kana pane iho ai

E ke kamaaina hoi o keia mau pali kahakai, e noho pu iho oe me na malihini nei, ka mea hoi i like ko lakou kulana me oe, he hapa i keia hapa i ke kanaka, a e hoomakaukau oe i na mea ai a pau mamua o kou halawai hou ana me oe aole o ke kanaka wale no kau mea e ai ai. Nolaila, e hoolohe oe i keia olelo a'u, o hoolilo au ia oe i mea ole loa, ae, wahi a Makaukiu. Ia Makanikeoe i kaawale aku ai me kona mau hoa hele ua hiki aku la lakou ma kona hale Kumuohu ma Ihikalani, a ua haawi aku oia i ka mana a pau i kona hanau muli Pupukanioe.

A ia lakou e kuku nui ana mawaho o keia hale kupanaha me na nanaina ano e o ke kamahao, ua eleu koke aku oia no luna o Maunakea, a lawe mai la oia ia Kawelonaakalailehua, me ka ike ole o na wahine noho kuahiwi, a ua hoihoi mai oia i ua ui la a komo iloko o kona hale ano e, a hoonoho pu aku la oia me kona mau hoa alo ehukai o ka moana, a oia ka lakou i puili pu ae ai me na hipuu a ke aloha, a ua nalo koke aku la o Makanikeoe no kai o na pali hulaana e nana ai i ko Makaukiu makaukau ma na ano a pau, e like me kana olelo kauoha iaia.