Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 891, 6 March 1894 — Ke Ohohia Ulumahiehie o ka Hui Aloha Aina o Lahaina. [ARTICLE]

Ke Ohohia Ulumahiehie o ka Hui Aloha Aina o Lahaina.

Ma ka po oka Poaha Maraki 1. 1894, ua weheia ka Hui Aloha Aina o ka Maluulu o Lele; Ua akoakoa mai na kane me na wahine; na makua me na keiki; na opio me na a-o-o ; a ua piha loa ka hale halawai o Halealoha, a ua ku poai mai he anaina nui loa mawaho o ka hale, no ka loaa ole he wahi e noho ai maloko. He hoike ana mai keia i ka ulumahiehie mau no o ke Aloha aina, iloko o na puuwai o ko Lahaina mau kini:—Ae; —Ua paa ke aloha i ka aina hanau. Ma ka Hora 7. p.m. ponoi; ua lawe ae la ko makou Martherd Makalua Esq. i ka nono hoomalu ana no ke anaina o ka Hui Aloha Aina; a nonoi mai la i ke Anaina, e ku iluna a e mele mai i hookahi pauku o ke mele; Kuu Aina hanau e;- Mahope o ka pau o ke mele ana; ua pule ae ka Peresidena.

He mau olelo wehewehe mai na ka Peresidena Makalua: alaila ma ia wa no; ua hoolauna aku la ka Hon. William White ia Peresidena Makalua Esq. ia Hon. Joseph Nawahi; (ka malihini a ke anaina ia po) ka Peresidena hoi oka Hui Aloha Aina o ka Paeaina holookoa o Hawaii. A na Mr. Makalua Esq hoi i hoolauna aku i ka Malihini kaulana ia po imua o ke anaina. Ua hoopuka mai oia i kona aloha i ke anaina, a ua panaia mai, e ka puana like ana o ke aloha paulehia nui. Ma keia wahi, ke hapa pono aku nei ke anaina e lohe i kana mau huaolelo e hoopuka mai ai; oiai, o kekahi poe o makou, ua lohe wale no, akahi no hoi ka ike maka ana; a no keia paha ke kumu i mahuahua loa ai na kanaka ia po. He ano lohi kona kamailio, a he moakaka nae na hopuna olelo ana i hoopuka mai ai: a he nui hoi ka hoohauoliia o ke anaina holookoa i ka lohe ana i kana mau olelo e pili ana no ke Aloha aina. Wahi ana i olelo mai ai; "He mea nui ke Aloha aina, a he mea hiki ole hoi ke kuaia me na waiwai o keia ao." O ko oukou aloha e ko Lahaina i ko kakou aina hanau, oia ke kumu o ko Peresidena Cleveland hoole ana i ka hoohui aina; no ka mea, aia no ko oukou mau inoa iloko o kela huina o na poe koho balota aneane 8,000 ka nui, e waiho la ma ka lima o ka Peresidena Cleveland i keia la. (paipai nui ia) O oukou hoi e na wahine aloha o Lahaina, na oukou i kakoo aku i ka oukou mau kane, e kue ana i ka hoohuiia aku o ko kakou aina me Amerika; oiai aia no ko oukou mau inoa iwaena o ka heluna o 14,000 mau inoa o na wahine aloha aina o ka pae aina holookoa. (paipai nui ia) O ko oukou mau kupuna i hala aku, o na Alii hoi i noho ma Lahaina nei i hala aku; ua aloha lakou i keia aina; a ua ili mai no ia ia oukou i keia wa, a ke paio nei oukou i keia wa, no ke aloha i ko oukou aina. He mea kaumuha nae ia'u ka ike ana, eia no iwaena o kekahi poe o ko'u lahui ponoi, he poe aloha ole i ko lakou aina, a he poe hoi i kumakaia i ko kakou lahui. a me ko kakou Moiwahiue. Ke hoomanao ae nei au i na hopuna olelo a kekahi men pena kii i hoopuka ae ai e pili ana no na pua nani; a penei kana mau hopunaolelo: Ina aole kekahi e aloha i na pua, alaila; aole oia i hanau pono ia. O ka manao o keia olelo (wahi a Nawahi) oia no keia:-- O ka mea e aloha ole ana, a e makemake ole ana i ka nani o na pua, aole oia i hanauia mai ma ke poo; ka mea maa mau, aka, ua hanauia mai oia ma na wawae. Pela hoi, o ka poe e aloha ole ana i ko lakou aina, ua hanauia lakou ma ka wawae, aole ma ke poo. (nui ka hauoli me ka paipai o ke anaina). Ke hauoli nei au i keia wa, no

kou ike ana i kela anaina {illegible} oukou Hui Aloha Aina; he hoike ana mai no ia, ua paa loa ko oukou manao aloha no ko oukou aina. E hoomanawanui kakou me ka lokahi, a hiki i ka hookoia ana o ko kakou makemake. Ke hakoko nei kakou me he moku la iwaena o na ale ekolu o ka moana kupikipikio; Ua hala ka ale mua, oiai, ua ae mai ka Peresidena Cleveland e hooko ia ko ka Lahui Hawaii makemake, a ua hoole hoi oia i ka hoohui aina. (paipai nui ia). O ka ale elua, oia ka ale nui iloko o ka Hale Ahaolelo o na Makaainana o Amerika; aka, ua palekana hou kakou, i ka wa i hoomaka ai ka ale e popoi, aia hoi, ua oi ko kakou holo imua ona. No ka mea, ua loaa ia kakou na balota he 177 kue ia 75 o ka poe hoohui-aina; a loaa ia kakou he lanakila hou. (huro me ka paipai nui) E ka Hui Aloha o Lahaina, Hookahi o kakou ale i koe e nana aku ai; a ke hala ia ale; akila, ua lanakila kakou, pau ka luhi, a hoomaha me ka hauoli, no kakou no ka lani me ka honua. O keia ale, oia no ka Ahaolelo o na Senate; he uuku loa ka oi o na democarata mamua o na poe repubalika iloko o ia hale, he 50 paha democarata a he 39 poe repubalika, alaila, he 11 ka oi ana. Malia paha ua pau ka lakou koho ana no ka ninau o Hawaii nei, alaiia, e lohe ana kakou ma keia mua aku i na nuhou hopeloa e pili ana no kakou. Ua nui ko makou hauoli no na manao hoolana a hoohauoli i haawiia mai e ka malihini. Mahope o keia ua haawi ia mai ke aloha hope me ka panaiia aku e na aloha piha ulumahiehie o ke anaina. He mau olelo kaukau no ka Peresidena Makalua, alaila, hookuuia ke anaina o ka Hui Aloha Aina o Lahaina me ke mele ana i hookahi pauku o Hawaii Ponoi. Kauapaupili o Lele. Lahaina Maui, Maraki 1, 1864.