Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 768, 13 September 1893 — KE AU IA PAIEA. A ME KA Olelo Ao Naauao. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KE AU IA PAIEA. A ME KA Olelo Ao Naauao.

f ka-nian;i\va o..,.ivainoliatiit , ba 1.- : Moi ■ii!a lio Hawaii' Pae»ki h:":ā iii -.i la kekalii liaole }'(-]tkane pu;uvai :iutik:n, *a īnnnao ■ i- keia lahni kanaKa a rne ko i&kou. aina, oia o Va nokoua. ua ao. iku oia ia KamUiaineha Iv, mai malama oe v ka-nui o na hao.le k'e kip& n»ai i kou aupuni nei: i elua no au haoUi e mahima ai ■<> Aik:ake a me Ololiau»,. i na iho la kX liaole he mea lioomakaulii aina, hp. i>akali:i, lie makona. he alolia oie, he aiunu, he hao wale a peia nk'i: oia ke ano o makou o ka haole. lia haia ke au ia Paiea, me ka aiaiama r<ae i keia mau olelo ae liaauao, a komo ke aupuni ia Ka3neliaaieha lIL, pii ino ka punah.eL: o na haole iaia, ua noho ai-alii s;a hai)!e ma Ha»vaii nei, ho laea t ī\:? no lioi aa haole i nii alii, Tiio l maa punahele, ua pulama ia ko la•kau kuiana, a ua iiiiinai piha hoi eu s.Jii ī poe niomnhoawa, ua i,aawi ia aku he mau ahuueaa uui iK-ai ka uka a ieie i ke Kai. O keia ka hoomaka mua īoa ana.o'ka loaa ina i na haole o ka manaolana e ;i!c- atia ia iukou nja o ko lakou ī «i;} n Ii a n a u n a i a, oiai. u a ka pae .ne.k ke 'lii i ka olelo ao a Vanekokani ka akaiki .a keia ;x>e, i ivO lakou ike ana. ua hiki ia lakou i:o uhi aku i na oleio ao naauao, a dtaeko.ua n-alowale lo:i mai na hooiiiauao ana aku o ka Moi Kameha3iieha lll.; ua helopono ka lakou : Jaaaa i manao ai e lioopouli hou aku i fca nialamalama i hahao la aku īloko o Kamehameha I. e kela Aa&aka Pelekane puuwai maika:, i kamailio akea ia hoi iwaeAa o na Auaina alii, "He mea hoomakaulii aina ka haole.' ; O keia hiiinai ana o na alii, ua kilioai iakou me ka manao maikai me ka uianao ole ae e hana ana keia poe i kekahi aiau hana ino maluna « ka aio.i 1 eha ai ka ili o na alii a «n 1 na makaam ina, no ka pono o ka lakou mau hanauna. 1 keia la. ike kakou i ka hana a ua poe nei. i hao uui īho nei ma ke a io pakah i, me ka hele ana aku •aei a. imua o ka lahui America, olelo hoopunipuni aku nei, o kei* wai«ai a makou ī lawe mai nei a mo* bjti aku ia oe, ua haawna n\ai ia e aa kanmka Hawaii wa ko makou liaM, oiai, he poe hupo lakou, r.o--e oluolu ge e lawe koke aku i (»u ae ko miuou kaumaha o ka

malama ana ī keia waiwai (a makoti i powā mai nei). Ua hoao iho la l:a i»oai kokua i na hana pakaha e lawe i ua waiwai la, aolu nae i holonouo, īio ka mea, aoie i ae ke A kua e haihai īa Kekahi o koua mau kanawai; oia ka aihne, ua hoohioM iho 1f» ke Akua i ka hooholopono a:ia i ua hana la i'ia na ano a ])&", * a Tiik-i 4 ka inanawa i knmo niu ai ka poai ana i hookomo iho ai i ka inanaa iloko o ke •alakai o ua poai la, he haua hewa ka ke 'kokua ana aku ame ka lav, e nna mai - i kekahi waiwai aihue; i keia manawa i komo mai ai o keia kannkii manao ; maikai a me kona poai nianao kaulike, ua olelo ia mai la kia poe nana ī 'awe aku i ka waiw-ii i loaa ma ka hana lapuwale he aihue, e n< onoo makou no keia waiwai a oukou i haawi mai nei, oiai ua lohe makou, aole ka na na kanaka Hawaii i haawi mai ia oukou, iui ta waha ka o na pukuniahi o ko iiiakon ne; aupuni a-me na koa i hoolele ia iuka o ka aiua a oukou i haawi nei, maiulo o na kauoha o ko makou kanaka e noho ana malaila. e hoouna aku ana makou i kanaka ilaila, e huii pono ai i ka o.aio o keia mau olelo. Ua hiki mai n<'i ke Komisina Ahi mo ka palap 11 lu opii a ka Moiwahine a ua hiūi pu mai he Klele ma ka aoao o ica Lahui Hawiiii aia ma Kapalakiko, a ua hoike ue keia Ele]e, aole i ae ka lahui e haawi mai i ko lakou «iina, a p°la pu uo hoi Ka Moiwuhine, aole oia i haalele maoli i kona no'no aiii a me koni aupuni no ka hoohui mai me makou. ! lla inuu na niai la lakou ; . keka* hi kanaka hoopono ma Hawaii ne.i, ua hana iho nei eia i kana hana, a ua waiho aku i kana hoike o na iiie i oiaip ana ī huli hoomanawanui ai, imua o ka Peresidena a me ka Aha Ilooko o Atneriea, i pakui ia aku hoi ka ikaika oia hoike ana e ka peni wiwo ole a Mr. Charies Nord'noff: ke kanaka i makee ī keia mea hti maikai a me ka hoopono, ma kona hoike ana i na mea oiaio a pau ī hana ia maluna o ka Moi" wahine a; me kona lahui kanaka. I keia la, ua hauoh ko makou naau, a ua hoi mai ka hanu ola, ua maha ka noho ana pilihua no ka mea. ua ike makou, eia ka poe hoohui aina »a Amenea. ke Kuhina Kakina o ka hoikeike kenikeni o Kikako ke hele huli wahi hana mai ma Kapalakiko, i Uaa at ke <*la o ka noho aun o kēta m*u la aku ma Amerika. Ua pini ia ka puka o ke KeenA Oihana Kuhina o Hawaii nei ma Waeinelona, he ho;ke ana mai keia i ka oiaio o ka makou • hoike mau aku noi i ka lahui, ua make loa ka hoohui aina a o ka puka mai koe o ka olelo hooholo e hoi ka Moiwahine o Hawaii iluna o koiia noho nUt, a e hoomaUi mai i kona lahui kanaka a me ko*

naaupuni no ka manawa mau loa ā kau aku i kona mau hope ma ka noho alii o Hawaii. Eia no kekahi hoike maopopo loa o ka oiaio o ka hoihoi ia o Liliuokalani, ke haalele honua nei kekahi poe i ko lakou .m.au kulana, ua like hoi keia me kekahi moku, mauaua , r o kona piholo ana, e haalele e ana. na iole i ua moku la, oia ka hoike mua a iuv sela a me kt kapena e manno ai v~a liu ia ko lakou m >ku a e poho aku uua ka hoDe, nolaila, e liuliu e mamua oka hiki ana mai oia mau hora o ke | kaumaha. He mau la pokole wale no koe aj ike hou kakou i ko kakou noho ana Aununi Alii Kumukonawai, oia ka makou e hoonani nei i ke Akua Mana Loa; i ka nau o kona aloha ī keia lahui kanaka : a me ko lakou Moiwahine. J. Kahai.ei i.a. H6nolulu, Sept. 11, 181*3.