Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 746, 14 ʻAukake 1893 — E KE KIAI HEAHA KO KA PO? PANE KE KIAI, HE AAHU WAHINE. [ARTICLE]
E KE KIAI HEAHA KO KA PO? PANE KE KIAI, HE AAHU WAHINE.
I ka po īho nei o Hilo, ma ka Helu Hawaii, ua hele holoholo aku la ke kiu o ka po, ma na huina alanui, e kiei ana ma na wahi pouliuli, e halo ana ma na kuono; a e kilo ana ina puoa oioi, Oiai i kela wa ake kiai e hele nei, ua aneane ae no ia e kupono ka Pi, ua kaalo ae la ke kiai ma ke alo iho o kekahi heiau. Ua ike akn la ke kiai o ka po, 1 ka uiuiki mai o ka ula ahi, ma ka puka olepehpe o ua heiau nei, a ua ku ke kiai malalo oka malu o kekahi kumu laau; me ke kilo pono ana. Ai ke kiai no e nana ana, lohe ia aku la ka nehe wawae kanaka iloko oua heiau nei, ahe mau aekona mahope iho, ua ike aku la ke kiai he tpau kino kanaka, i ka maalo ana ae, joe na aahu loloa, i like ine ka aahu wahine. ī ka ike ana o ke kiai 1 keia, ua ukali aku la oia mahope o lakou, no ke ake o ke kiai e ike pono, owai la keia poe aeahaukae oka po, me na aahu wahine. A1 ke kokoke ana oke kiai; ua hoomaopopo aku la oia i ko lakou aahu e komo ana, aole he znau aahu wahine, aka, he kuka uweke no oi%. O ke kulana o keia poe, ma ka ike a ke kiai, he kulana o ke kanaka i aueane 40 makahiki. Hookahi kino nui puipui, hookahi kino pilalahi, hookahi kino poupou, ua hele ae lakou a komo iloko o kekahi hale, e pani ai i ka umauma naha; a lohe pu aku ia no hoi ke kiai i ka nakeke mai o na hulilau, a hoomanao ae la ke kiu o ko lakou paina awakea ka ia o ke aumoe. Aole he lohe o ke kiai he olelo maikai ka lakou e kamailio ana, aka, o kana i lohe, o na olele pelapeia, oia ka lakou e luai ana iwaho. Ua hoomaopopo ke kiai, he ukiuki, paha i ke ko ole o ka moeuhane palaualelo a lakou i upu ai.