Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 720, 6 July 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

John E. Bush,

Lunahooponopono a me Punka.

Poaha Iulai 6, 1893

O Amerika Huipuia ma ka Wanana

O ka la 4 o Iulai o 1893, kekahi o oa(?) la kaulana loa a puni ke ao nei He la keia i kukulu ia ar ke aupuni republalika o Amerika Huipuia, e kekahi o na kanaza o enelani a me kekahi poe kakaikahi e ae o na la-hui o Europa.  mahope iho o ko la-kou paio ana me ke aupuni makua, a?a o Baitania Nui.

O Amerika kekahi o na aupuni opiopio a ke ao nei.  Ua hanau ia oia i ka la 4 o Iulai.  1776. Ua ho chuaia oia mamuli o ka hoole ana o na kanaka e noho hana he mau kupa no Enelani, oiai oia he Panalaau no ia Aupuni. Ma ke ki-loi ana ae o na kanaka i ka auamo e hookoikoi ana ia lakou, o ka oi hoi ka lakou ma ka hana ana o na kanawai no ko lakou noho ana ilo ko o ka Ahaolelo Kaukanawai o Enelani me ko lakou uku ana i na auhau a pau i hookau ia maluna o lakou ua wehe ia kekahi ipuka o ka noho ana Kuokoa a Kanlike, a he nome noi no na kanaka a pau loa o ke ao nei i hookaumaha wale ia He haawina ko keia aupuni i ku ai, a he hana hoi kana e hana ai a o ka Mea Mana, i ike i ka mua a me ka hopena o na mea a pau, ola mo kai ike i ka hana a keia Aupuni e hana ai a hiki i ka hopena. Elil ke me ka hana a ke Akua j hookaawale ai na na aupuni ma-na? nui o ke ao eha, e hoomaka ana ka mana, ma Babulona, Media Perisia, Helena a me Roma, pela no hoi oia i hookumu iho ai i kela aupuni kamahao i ku i keia poepoe honua. I ka maka ao ka haipule oisio i hilinai o ke Akua ka mea nana i hana na mea a pau, e ui euau ana kona imi ana i na wehe-wehe ana o pa mea i kaahope a me ua? mea? e hiki ana mai i kuhikuhi ia ma kana oielo hemoiele. a ua hauoli ia makou ke ia ae. he wai-ma puna pio ole o ka ike a me ka naauao kana olelo no na mea i hala a no na mes ana i wanana ai ma ka waha o na Kaula e hiki mai ana.

O ka wanana, he moolelo ia o ka mea e  hiki mai ana i hoike mua ia. He piha hauoli makou i-ka noho malie iloko o ko makou wahi keena o hane huinaha uuku, me ka olelo a ke Akua imua o makou, e imi ana i ka moolelo o na aupuni a pau i hala a e hiki mai ana.  a e ui iho i na olelo o ua moolelo hemolele la i ka haina o na mea c hiki mai ana.  Nolaila e kala ia makou e na hoa heluhelu m peps. I na makou e ho-aui he i ke ala mae mau o ha kulai menao? ana, i kela a me keia mans- wa a lalau ae i ka meolelo wanana mui a ke Akua. A hoopii.pili.iho rka? mooleio o na aupuni o ke ao nei oiai i na Nana i kukulu keia poepoe honua a me ua mean a pau maluna iho o ka honua.  He mea maopono Oia kai ike i ge ano o Kana hana mai kinohi mai a hiki i ka pau ana, e like hoi me ke ano o na ka-pili hale a hana e ne paha.

 

Ke Keiki Koolau

Ka Weh me ke Kaeaea o ma Mauna Sierra Kalalau

He lua ko na Alopeka, he wahi noho ko no Manu o ka lewa; aka, o ke keiki Koolau; aoie he ideia o kahi e hoomoe ai kona poo.  Aia kona wahi e noho mai la me kana wahine a me ka laua keiki. i  na o na weleiau pali nihinihi kahako; e ani ana ka makani ma na aoao o na kualono koiuia.

O ke kao ahiu o na pali kiekie; o na Dia mama i ka lele, a me ka Apetelope palamimo a palanehe e iuli ole ai ka lau naheleheleoia ko ke keiki Koolau ano e like ai.  He kohu Pueo ka a-a o kona mau maka, e haka pono iho ana ika honua, mai ka iuiu mai o na pilo mauna; a he hiona hoi kona o ka lo, e kau aheahe malie ana i ka makani; aohe ana lala kau ole.

Ma na lono i lohe ia mai, aole oia i ae mai e haawi pio, a hiki i kona wa e make ai me kana wahi ne a me ka laua keiki. Ua oleloia mai hoi o Koolau a me kana wahine, ua hoohiki laua e kupaa a hiki i ka hopena, o ka mea ola hope o laua ke lawe i kona ola a me ko ka laua keiki, mamua o ka lilo ana he pio i na lima o ko laukou enemi.

Ua haiia mai e ka poe i Kalalau aku nei, ua ki ia ka pu-kumahi ma kahi i manao ia, aia ilaila o Koolau ma; aka, o ka hopena aole i loheia mai, aia la ihea oia. He mea mao popo no. e kupaa ana na aoao a elua mamuli o ka hooko ana i na hauwina a na elele a ka make; aka pehea la na nopena e hiki mai ans, mamua aeio ka loaa pio ana o Koolau ma.

Ma ka aoao o ke Aupuni Manawa. ua nui na lake mea kaua. ka ai, a me ka heluna hui o na koa me na makai a me na kanaka koa me na makai a me na kanaka kokua, e hahai ana ia lakou; aka, ma ko lakou aoao, he hemahema loa ma na mea a pau: e hiki ole ai e lanakila

O na hopena ka kalou e kakaii aku ana a lole ia mai. He mea maopopo, he kumu no ko na hana a pau; a he hope no hoi ke hooa mai ana no ia mau hana a ke kanaka i hana ai. O ke Akua ka mea kaupaona pololei mai.

Aohe a makou peba? puka ia o ka Poakeia aei.

O ka heihei waapa a na Makai, a me na keika Uapo, mawaena o na waapa Hanakeoki a me Kuliaikanuku, ua kaa ka lanakila i ka inoa mui.

 

Hakaka Kuikui Puupuu

Ma ka auina la o ka Poanono neihora 4 p.m., ua malama ia he hakaka kuikui puupuu ma ka hale waapa Aloha, mawaena o Jack Marks o ka mokukaua Bosetona a me Nick Barowitz o Honolulu nei; no ke kumu pili he hookahi haneri dala.

O Keia bakaka, he olelo hooholo mua no keia, he aelike hoi mawaena o na aoao elua; a o keia ka hakakalua a ke kanakai i hoakakaai.  Ua olelo no hoi o Nick Barowitz, ua hiki iaia ke hakaka me kela kanaka a me keia kanaka no ke kumu pili mai ka haneri hookahi a ka elima haneri dala; malalo o na rula a ka Maquisa, ka Moiwahine o ke apo-opu.

O ka nui o na … …kaikai i keia hakoke he 10. … hakaka e ku ana laua … o ka lina.  Ua malama ia keia makaka iloko o ekolu puni, a i ka manawa hope loa, ua haawi aku la ka olau o ka aina nei i kekahi o kana mau puupuu peku hoki ia Marks a hima aku la ola ilalo, a waiho aku la iloko o elua minute a me umi-kamamawalu sekona.

He mea pono i ka oihana makai e huli pono aku i keia mau kanaka naihai kanawai; oiai, aole loa e pouo e ike ia keia ano hana ma Hawaii nei, a he mea pono ke hopu ia no ka hakakalua.

 

Ua Hala o Miss Elena Boy

I ka hora 4 p.m. o ka auina la Poakahi nei, ua hala aku la ka uhane o Miss Elena Boy, a waiho ino la ike zino lepo no ka lepo.

He opio oia, nona na makahiki 5, a he opuu hoi no ke kihapai pua a kona mau makua.

O keia ka opio i pu ai i ke ahi, a makou i hoolaha mua aku ai.

Ua kuu ka Iuhi, pa pau na ipea o ko keia ao; aka, no keia poe nae ka ka Haku i olelo ai, e ae aku i ka poe liiiii ke hele mai i Oʻu nei.

Nolaila, e na makua i hoonele ia i ke keiki ole, ka ohana, ka lehulehu, e ku makena ana no ka opuu i mae iho la, e auamo ana hoi i na kipona a ke aloha makolukolu.

Ke komo pu aku nei makou e auamo pu ia mau ehaeha; a na ka Haku no e hoomaha mai.

O Kana mea i aloh ai, lawe no oia i kona wa opio; e hoomaikai ia ka inoa o lehova, Nana no i haawi mai, a Nana po i iawe ako.

 

Aohe Oiaio

Ma ka Avalakaika o ka Paakolu nei, na ike iho makou i kekahi itamu e hoike ana, ua uku iaʻka auhau o no keiki pula ohe oka Bana Lahui Hawaii, a pela iakou i holo aku nei no Maui.

I keia aole ioa he oiaio, o ka mea oiue, aole i uku ia ka auhau. O ka huma nui o ka poi keiki puhi ohe i holo aku nei he 18, a 4  i haule, o ka poe i haule, oia ka poe i makemake ia no ka hulahula a J.W. Kalua, o ka aoao hoohui aina. aka ua poho kona manaolana: na ou-kou no i hoopahua.

O ka moolelo e pill ana i keia huakai, mumali o ha hooikaika ana a ke Keikiʻlii Kawananakoa, Oliva Carter, a me Chas Wiiimana, a ma o ka lakou mau olelo ana alaʻ pela i hele ai.  O keia ka mea oiaio loa, i hoike ia mai ia makou, e na keiki puhi ohe 4, i haule iho nei.

 

Nui Ka Maluhia

Ma ka la lealea iho nei o ka poe Amerika, ka la 4 hoi o lulai nei, ua ike ia, ua pino kuʻi na alanui i na kanaka like ole o kela a me keia ano a o ka mea hilu nae, aohe he haunaele i ike ia. aohe no hoi he ona, oia lualai pu wale iho no, mai ke kakahiaka, a hiki i ka po ana. Ua malama ia ka maiuhia o na kanawai o ka aina.

A ma ka hora ewalu a oi o ke ahiahi, akahi no a ike ia aku he mau wahi sela moku, ua sabiobio, a he elima wale no ko lakou nui, a o lakou wale no ka poe i hopu ia no ka ona.

He mea kupanaha keia. iloko o ka wehe hamama ia o na hale kuai waiona. aole i ike ia he poe ona kekakhi iloko o no hale rama.  Ma keia, he mea kupono e haawi ia, no mahalo ana i ka lahui no ko lakou hooko pihu ana i ka Ka Leo i ao aku ai.

Aole maanei nei wale, aka, ma keia mokupuni holookoa, a me be mea la, pela no paha na mokupuni e aku.  Mahalo piha.

 

Aohe Hihia

 

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Malulani i ka anina la Poalua nei; na lohe ia mai la ka mooielo e pili ana i ka lilhia o na hoahanau o ka eka lesia o Wainee, apana o Lahaina, mokupuni o Maui.

I ka hiki ana aku nei o R.P. Waipa, a me na makai, me ka manao e hooko i ka hana i kauoha ia ai iaia e hana, oia hoi ka hopu ana i na hoahanau oia ekalesia, ua hoike koke ia mai ka lohe iaia.  aohe haua i koe ua pau.

A ua hoakaka ia mai ka moolelo paloiei pui ana i ke pani ia ana o ka luakini, ola hoi, ua huhu les oa hoahanau ia A. Pa i.  no kona haiolelo mai mahuna o ka Awai.  hebana maikai ka hoohui aina, a no ia kuma i pani ia ai ka luakani.

Aole lakou i kuhu haia no k… a komo ana i ka hoohui aina, aka no ko…haiolele .. … o ke anaina pule. Ma ia mea, ua hooponopono ia mawaena o ke kahu a ne ua hoahano, a pau wale ia pilikia. A no ia kumu ua pele keia huakai a ke Aupuni Kuikawaw.  aohe hana i hana ia.

 

Na Kumu Koikoi  Alai Liko Hawaii hoohui ia ana

 

(Hoomauia)

Ma ke Kuikahi i ..anaoia e hana i keia wa, ua hoomaopopola, helolelo ponoi kekahi e pili ana no ka lahei Pake, e olelo ana aole e ae ia ua Pake e komo aku i kekahi wahi e aku o Amerika Huipuia.  Ipa kakou e hooholo ana ua pololei a ua pas pono kela mau olelo no na Pake, aole anei ke Kuikahi, ma kai e pili ana i ka poe i hanau ia mai na Pake mai ma Hawaii, a i lilio hoi ma ia ano he pee kupa, e hoomoo ana i na olelo e kua loa i na olelo o ke Kumukanawai o Amerika ka mea i ae hoi e like ke kuleana o no kanaka kupa a pau ona ma na wahia pau?  A ina hoi keia olelo o ke Kumukanawai he oiaio, he mea anei no ia e pololei ke Kuikahi ma kahi e pili ana i na Pake i lilo hoi i kupa ma ke Kumukanewai?

Ina paha e haawi ia mai kekahi olelo hoohui mai ia Sepania ia Amerika Huipuia, ma o kekahi aupuni noho manawa i kukuluia ae malaila, no ia hana hoohui aina wale no, malia paha e makemakeia mai ana kakou e uku, ma ke ano hooiuolu kekahi i kekahi, i kekahi mau olelo ma ke Kuikahi i mea hoi e hookoo ia ai kekahi mea i ku i ke ano o ko na Sepanis ano, i kue hoi i ko kakou mau ano, oia hoi kekahi mau kumu aelike o ka hoohui ana, alaila ua hoomaopopoia mai e malama mau loa ia ana ia kumu-aelike, oiai o ke Kuikaki hoohui aina iho la ke Kanawai pookela o ka aina ia manawa.  Ma lia paha e manaola ana keia mau olelo i hoopuka ia iho la he mea ano ole. aka hoi i ko kakou wa e komo aku ai iloko o keia hana o ka hoohui aina, aole o kakou kuleana i manao aku ai e hele mai ana na supuni Kuokoa a haawi mai ana ia iakou iho ia kakou me ke kuu haaiele loa mai ana ia manawa hookahi i kona mau ano hiohiona a haawina pili a malia paha o kekahi o keia mau haawina ano he mea i hanau kumu ia mai no na au loihi wale i kaa hope aku.

Aole hoi keia ano Kuikahi he olelo aelike wale e hoolilo ana healakai no ka hoehui ana aku na kakou i kelo a me keia aina o ka poepoe houua, aka he alakai nae hoi e hiki ai ke hoapouo mai i ko kakou kakou hoo… ana i na aina e ae a pau me ka nana ole ia o na ano ike ole o na iahui kanaka a me ka pili olo o na ano o na kanaka i hookomoia mai iloko o ka hui holokoa mamuli o keia hane. O ka labui i mapaoia e hookomo mai i keia wa ma ke Kuikahi. ma ke one nui he lahui o na kanaka lihaui … … ano a .. na noonioana i ano … mai ko kakou aku, a o kokahi … .. … … … … … … … … … … … … . .. … (dots indicate I could not make out the words from the image)