Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 717, 30 June 1893 — KA MOOLELO O HIIAKAIKAPOLIOPELE. [ARTICLE]

KA MOOLELO O HIIAKAIKAPOLIOPELE.

I HOOPONOPONOIA MAI KA POE KAHIKO MAI A ME KA POE I HOOPAA I NA MOOLELO A ME NA KAAO KAHIKO O HAWAII NEI.

E hula ana no o Kahuakaiapaoa, i ka puni no a laua me ke aikane me Lohiau, he puni hemo ole na laua me ke aikane, a i ka loaa ana o Pele akahi no a hemo ka hula ia Lohiau, me ke kumu hula a laua o Mapu. Ia Kahuakaiapaoa e kamailio aku ana ia laua la, me he mea la i uhi ia iho na maka o Kahuakaiapaoa hiamoe, iaia i moe iho ai, kau ana no na lima iluna o ka pahu, ku mai ana ka uhane oke aikane o Lohiau, ua hele ka ili a like me ka pohaku pahoehoe o Hawaii, e like me ka olelo ia laua la pela no hoi ka olelo iaia nei. Mai hoomaloka oukou, wahi a ka ukane o Lohiau, e hele ae oukou e uwe i kuu makena. I hikilele ae ka hana o Kahuakaiapaoa he moeuhane, o ka hooia aku la no ia o Kahuakaiapaoa i ka laua la. Uwe ae ana keia me ka hemo pu o ka malo, alaila, olelo o Kahuakaiapaoa ma ka inoa o ka mea nana i hana ka lani, a me ka honua, ke hoohiki nei au, aole au e hume i ka malo kapu kuu mea a omua i ka lihilihi o Pele, a hia i na maka o Pele, o kuu wahi hakina kalo hoi a i na maka o Pele, o ka walewale ae nei o na onohi o Pele, o ka ono o kuu wahi kalo, ma'u ola no ka hiki malihini ana i Hawaii. Ke ike ae nei kakou no Kahuakaiapaoa keia hoomaka ana, e kapae kakou I na mea i kaahope, ma keia mau olelo a Kahuakaiapaoa i hai ia maluna ae, e ike ai kakou ua olelo koa a keia kanaka o Kahuakaiapaoa, a pela no. Hoolale ae ana o Kahuakaiapaoa i na kanaka, e hapai i na waa i kahakai no ka holo ana i Hawaii, e uwe i ka makena o Lohiau. A'e no o Kahuakaiapaoa, o Nakonola, o Kahuanui, o ke kumu hula o Mapu, o na makaainana no hoi, kau ihina o na waa, hoe hoi na hoe waa, o ko lakou holo mai la no

ia, ke waiho wale nei o ka Kahuakaiapaoa. A hala Kaieiewaho, ia mau ale pilikia o ka moana holo no lakou nei, a mawaho ae nei o Honolulu nei ka holo ana ae o Kahuokaiapaoa ma. A hala o Oahu, hala o Molokai, a waho lakou nei o Maui, kupono lakou nei i kahi o Manamanaiakaluea, i Honolua, me he mea la i hoopae ia ae na waa o lakou nei i kula, pae ana iuka, i nana aku ka hana e a mai ana ka ahi, e kalua mai ana kamaaina i na mea ai na lakou nei. Kahea mai ana keia wahine e wale no, eia ka o ua mumuku nei o Manamanaiakaluea, ua a'e ae la a luna o ka waa, o ka makuahine. E hoomanao ena hoaloha, I na Kakini Eleele Daimana ano hou loa, i loaa ole kona lua ma kekahi mau HaleEuai e ae o keia ku* ianakauhale. Nolaila, e hoonaue ae ika Heiau o na Paikini, kahi i wae mua loa ia ai no ko.oukou mau anoi. v , . • ♦- — Ma ka la 1 o lulai e hoi ae ai o Aherahama Fernandez e bana no ka Halekuai Lakohao Hawaii e ku nei ma ka aoao ma Ewa o ka Hale Hanako o ka Ona Miliona ma ke alanui Papu, e kokoke ala i keaianui Moiwahine. Ke kono aku nei oia i kona mau makamaka a pau e kipa ae ma ia Halekuai.