Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 714, 26 Mei 1893 — Ka Leta a Nordhoff. E Hoike Ana i ka Loli o na manao Hoohui Aina o na Mahiko. [ARTICLE]

Ka Leta a Nordhoff.

E Hoike Ana i ka Loli o na manao Hoohui Aina o na Mahiko.

K hoahu waie a:;a i 'ka hookani o fca leo uwe kue Lotere i ka Moiwahine.—Teregairapaia mai Kapalakiko aku i ka Tsupepa Kew York Heral<l. Ai.akai Hewa na. Hoikk a »Stiūvexs. Ua heluhelu iho laau i na hoike a Mr. Btevens/i hōolahaia, e helu hoouiaamea wale ana no ma kaiia huike oihana i koua aupuni i na mea i hanaia maanei nei, a e olelo aeau,—naauiuli o ka uaalauoaUma i hooia ia a me na mea oiaio i ike Ub- he aiakai hewa loa, uia ka lawe 7 ua mama loa raa ka olelo, kana maa oielo i hoike a)cu nei. Ua hana naauao hoi o Pertaidena Cleveland ; koiui kaufcai ole ana i kana MB hoīke. aka. e hoounājiriai i ke-

kāhi kaaaka 1010 «1 —» kaukāu piha pono elike me Mr. 81-unt, ka mea i nu ! ka imi now«lo a keimi hoomanAwaooi a akahele nei hoi e loaa aku ka mole 10 okc kulana maaaei nei. E pahaobao ana au, ina anle oia ke biki iku i ka horena o kana hana e kono ift ana e hoik® aku, iwaena o na ujea e ae e pili ann, ua hewa a pau loa na hana holookoa a Amerika i hana ai ma keia hana, a ua kukulu ia ho: maluna o na olelo pololei ole a alakai hewa hoi ma okona Knbiaku maanei. Ua hookuu ka Moiwahine i ka Ahaolelo 1 ka Poaono, lanuari 14, i ke awakea. la wa oia i hoike ae ai 1 kona manao e hahai i ka hana a na mahiko i ka 1887, e kukala i Kumnkanawai hou. Ua hoole hoi ka Aha Kuhina, ka poe ana i ike ai ina aole me ia ua hiki ole iaia ke hana, a mahope o kona hooiKaika waiwai ole ana e hoouuli mai ia la-* kou, ua hai aku hoi oia i kekahi Komite o na oka poe ī akoakoa mai he poe Elele o kekahi 1

hui kalai-aina e ku ana ma na uiokupuni a pau, ma ke ahiahi hookahi no, ma ka hoole aaa a kona Aha Kuhins, ana i hooholo »i aole hoi e kukala aku i ua Kumuk»nawai la. Ia wa no ua olelo p i aku oia i keia auna Elele e ho« a e hai aku i ka lehulehu e hoi malie me ka maluhia i ko iakou home, a o ka hano u.i hoomoe ia a kekaV.i wa okoa aku. . Na Olklo Hoolana a■■ Stivixt.- j Ua heohui ne la hoi kekahi huina uuku o keknhi poe kaniika. a'u i hoike mua aku ai no l;»kou, i Komite no k;i Maiuhia, ia aniahi hookahi no. Ua hui lakou i.°. po a ua hoao e loaa kekahi mau pu, aka ua loaa lakou; 110 ka nui mau o ka manao hepohopo ole 'no.ua haunaeie, he hiki wale 110 ke hoakoakoa ia ae he kanaha mau pu kipoohiwi iwaena o ka pee a pau i makemake i kekahi hana kue n kekahi ano i k« aupunī. Ua hui hoi keia poe ma k-» ia Kapule, * ua hoQuna ia aku hoi kekahi Komile e iauiffr" pu me Mr. Stivini, a hoihoi mai la hoi 1 ka olelo, o ka lakou hana wale no o ke kukala ae i kekahi aupuui hou a t ike koke aku no oia ia aupuni. K oluolu oe e hooinaoj;opo iho, aia hoi īloko o keia manawa ua hoihope hou ka Moiwahine mai kjina i manao ai e kukala i Kumukanawai hou, a ua hana hoi oia pela mamuli o na kahmi kumukAnawai aole hoi oia e hana ke ole me ka ae ana o kona Aha Kuhina, a peia no hoi oia i hoike aku ayi ka lehulehu. ka mea i hoolohe mai ia m-oawa, ma aana noi, a hoi aku me ka maluhia; a ma ka po Poaono a nie'ka 1a Kapule, a ma ia ano hookahi, ua maluhia a holopooo nala a pau mahope maL Us kani no ka bana puli ohe eliki

■m kmwmu » i W a ua bele bo\pbolo a e lt*lātwa kaa ananohoi na wahine. Ua kakau inoa ka Molwahine. i » ' ■• ■ . ■ kekahiolelo kuahaua i ka Poakahi, hora 10 kakahiaka. e hoike akea •na i koina manao aole e kukal* aku i kekahi Kumukanawai. a ae o ka hora 11 a. ni.ua pai ia aku la a hoolahaia. Oiai aole no he haunaeie ia wa, be eiua mau halawai nui t malamaia ma ka hora elua auwina ia. Hookahi o keia mau halawai i hui roe ke aupuni noho manawa manope m&\ a hookahi hoi be haiawai na na makaainana Hawaii. Ha mau halawai maluhia no laua a elua. Ua malama ia kekahi halawai hou a ke Komite Hoomaiuhia ma ia Poakahi no. jl ma ia halawai i hooholom ai o Mr. T>ole ka Peresidena o kekahi aupuni hou, a ua hoouna ia aku oia e hele mai. I kinohi ua hoole oia, aka ua koi ika:k& ia oia e hui pu me ka uui o lakou, a i ka wa hope ua pane e haawi mai i kona manao i ka Poalua ae. Ua hooia )a aku oia e ku ana o Stivini me ia a mahope mai o lakou.

Nu KA AwiWl 0 KE KuHINA. No ka nui loa o ka paukiKi o Mr. Stivini i ka hoolele ana inai i na koa ua anokupilikii kena mau hoaloha. ia aku ka o\g\o ia ia i ke ahiahi Poakahi e j kaohi aku i n>ai o na | koa. oiai .ua m&kaukau ka olelo ku- j ahaua, a ua hai ia niai ia'u e ke-1 kahi mea ilaila ia wa, ua lawe ia i inai ka olelo pane a Stivini i ke Kouiile Hoomaluhia ua huopukii oia.i ke kauoha e lele mai na koa, & ina aole ke Koinite e har.a i kekahi mea e lawe ponoi ana no oia i ke kulanakauhale, He oiaio no hoi ua lele mai na koa mawaena o ka horai4 a aie 5o ka au*»ina lft Poakahi : a aole hoi « hiki wale i kekahi ia ae ke aupuni noho nvanawa, nialalo o ko na koa inalu. i kuKala ae ai nona iho. I keia manawa hoi, nia ka hora 5:35 oUi auwina la Pjakahi la; i ka wa i lohe ia ai ua pae mai na koa. ua kahea hoi ka Moiwahine i kekahi heluna o na< lioa Aha Ku* kamalu. oiai he pwalu ka nui o ua pu kipōohiwi a he mau pukuniahi a me pu wili waha lehulehu. ahe hiki loa ke kinai i ka ī>oe kipi. aole oia i makaukau e hana »ku e kahe ai ke knko ma ka paio apa aku : na koa o Aiaerika, a mamuli oia kumu ua haaai oia i ke kauoha e hookuu aku ina hale aupuni a ao!e hoi e kaua aku. I keia me;i a ka alii i hoohoio ai t «a apono aeu oa hoa o ka aha kukamalu; a ua pakui hou inai hoi ka Moiwahiue ua makemake oia e hoolaha ia aku i ka lehulehu e noho malie a e malama i ke kanawai 1 a e lawe ako i kou* «ahalo i ko lakou kupaa mihope ona.

rnn*mtm ~mm *-.*iftSna aole hoi iioko o ka oWo hoohol» ame na haioielo ma ka halawai makaainana a ke Kolnite Hoomaluhia ma ka auWina la Poakahi, i hoonuknia oi ka huaolelo 'hoohui ftina. M Aole bot, a hiki wale ika ■ ■■•. ■•'* . Poalua ae, mahone iho o ka paa ana o ke kahua i na koa o Ameri-1 ka. i hoea ae iii ke aupum noho I manawa a ia wa no hoi i hoolaha ae ai e kn ana oia "a hiki i ka ma* nawa e kukai olelo * hooholo na kumu o ka hoohui aina me Araerika Hnlpuia." " • Maikai ka Malama ia o ka MaI,UHfA. Hc niea no hoi i ae ia e ka nui o na mea a pau ua maluhia piha mnoli no ke kulanakauhale iloko o ka Poalima, Poaono. Kapule, Poakahi a mePoalua, oiai kahana ohumu kue aupuni e hooliua ia ana a hookoia hoi e Mr. i..vitu-:'a :ne ke Komite Hoomaluhia. 0 ka luihi o kona ...;.:iūwa i hoo•lala.ai aole au i ike, aka, o ka mea kupanaha nae, a he oluolu wale no ke hooia ia maanei, «a oielo aku o Kapena \Viltse o ka Bosetona i kekahi poe Hawaii, i kekahi mau manawn.

•'Heaha la kau olelo i na i kekahi la au e lele na tne kou mau koa iuka rci a lawe ae a paa iho i J ko oukou ktfianakauhale ? " | ! Aole hoi e hoopoina ia» aole na ] ke aupuni Hawaii aku ia Mr. ! Stivini e akeakea i ko kakou hana i-.; aupuni. Aka ma kekaiii ano eae hoi, ua hoike aku lakou ua makaukau piha lakou e malama i ka maluhia a e hooko i ka noho ana maikai i na lioi ia mea e hooweli ia ana; a he mea oiaio no hoi keia, no kajiiGa, he kanaka. he pupooiiiwi, pu nunui apu makalehulehu, ko ke aupuni e noho ana. j Ika manawa o Mr. Btivini i kau|oha ai elele mai nakoa ua maluhia [a noho hoomalu loa *eia wahi. Aole jau epalepale ana n.» ka Moiwahiue, aka, e hoike ana ik& hana hewa loa o ke Kuhina America. H« ; mei maikai no. e oleloin ae ma ke ano hoopoloiei no ka Moiwahine, laia i manao ai e hoopuka aku i | kekahi kumukanawai hou e like me jke »no ana i hoao ai, e hahni w le I ana no oia i ka hana a ka po« ma- | hiko i h&na ai i ka 1887, ma i& ano jkue kumukanawai hookahi no, i ! hookikina ai ika Moi eae a« kukala |ae i kekahi £umukanawai & na |mahiko i hoomak&ukau ai. he | kuuiukanaw&i m& kek&hi ano nana j i hoololi ano nui ae i ka noho &n& !o ka wa kāhika me ka ui ole la o |ka lehul&hu ma ia mea, mamuli o ! ka maa m&u, u& laahia ia lakou: a he mau mea hol i ike ia u& holopono iloko o ua makahiki m«mua ■ aku o ke kuikahi «*ana i hoowniwai i ka poe mahiko.

f tft* boo|taiti WfttQ md«»i 010 loko o ki ka MoiwAhioe kumukAnawm oia k<*hi e kaupalonm ana i ka manawa o na lunakanawnl kiekie e noho ai i ka oihana i ka eono makahiki aole hoi no ke ola a no ka wa * noho maikai ai—aka n<> hoi ma keia mea, ua hoohaliie ;<> i»o e like me ke kumukanawai o ka nui o na rfokuaina o Amerioa. Aole no hk Mea Hiki Olk kje Auphni Mai uhia, oleloia maanei e ka poe hoo bui aina ualilo he mea hiki ole loa kekahi aupum maluhia ma keiA mokupaml Oka mea maopopo loa aole hoi he wahi haunaele ikt o ka noho ana maanei nei auo t me kekahi mana lima nui ma ka poho limu 0 kekahl 2oe kakaikahi, e paa ana 1 ka mana-aupuni t a e kukala ana ua hoopaa iho oia e ku wale ana no no ka noopio ana i ke ola o keia ■.'■■■' ■■■!'. . •■:" r ■•■ ■ aupum, ka.mea hoi a ka hapa nui loa o ka lioe kohu i kue ikaika ai, oia ka Dane kupono ir. oleio lalau aole e hik!i ke ku kekahi aui>iTt)i ma o kakon nui il»o.

O ka heohui ana i keia mau īuokupuni oia no ka hana hoinoino ana i ka' hoawina ikaika o ke aloha lahni iloko o ka huina nui o na kanaka, i kumu e |toon;aikai ai kekahi heluna uuku oka poe hoopukapuka waiwai i makemake ehoohuiaina, no ka mea, ua manao lakou •'he mau {uiliona kai loko oia mea' ? no lakou, a ua hoike akea ae lakou oia ke aianui e loaa hou ai kekahi jbooulu-r.ui waiwai ijma kahi o ku ulunui hopwaiwai o ke kopaa, keknhi o naj mea nui ma keia mau | nona makahiki lehulehu. ' ■ KB KI I»AA Ī.oa NO KA 1*0X1».j E like ine ka loihi oka manawa | -a'u e hakilo nei nialuna pon© o kej ia kahua.ipela ka nui moakaka o I ko'u ike. ka mea i kupono maoli | no e hana ia, oia no ka noho kouvo j lawelawe lole mai o na Mana Aupu- ! ni e aku, ka mea hoi, a'u i man&o | wale ai, he hiki oluolu wale no ke l loaa ka ai? ia ma kekahi olelo aeliI k«* e hookaokoa i ke kulana o na ' mokupuni. e līke me ia i olelo ia e ! ka Oia ano olelo-aelike hui h na kupuni mawaena o Amerika Huipuia a me na Mana Kui o Kuropa, oia ka mea nana e boopau ! wale i na moeuhane palaualelo a | ka poe hoopukapuka waiwai maa- } nei nei no ka hoohui aina. a no : lioi k« niea e kono ai i na kauaka j maka miia o keia noho'na kanaka j e lawe ae i kahi hana uuku o ka ] luhi ikuponoe hana ia I kna ke 5 anpuni paa a kaulike ma keia nau pae inoku. 1 Oka hoomaiu-aupu ii, e like uie I ia e kamailio ia nei maanei e ka j poe e heomaka nei » haulehia na i manao hoohui-nina, ua like no ke i ino maopopo ine ko ka hoohuiaina, i O ke ano wale no oia mea, oia hoi ! ka hoomama ia aua o na wahi ! na-lima haole e noho ana ; mai na koikoi a p*u a • hiki ai i« |lakou ke kahea aku la Amwiii* ; Huipuia i na maoawa a pau' a ka ; lakoo mau hana a batia

pono ole pnha, e a!»k«i i» lnkou <c* ka nilik'H a e h(fOpahtta ;a no i>a* ti& ka Inkon aiuu honkele pilikino ana no ia manawa. Char(.ks NoKimoi'K.