Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 704, 12 May 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Kiana Pauda |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU MEI 12, 1893. HELU 704
HE NANEA KAMAHAO
---NO---
MAIKA
KE KEIKI
Hapa Ilikini a
Hawaii hoi.
KE KANAKA MUA LOA NANA
I PANA KE AKUA BEA A
NA ILIKINI I MAKA'U LOA
AI---A O KA WELI HOI O
NA ILI KEOKEO---A ME KA
LUKU IA ANA O KELA HUI
KEAKA A LI.
Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma. Pepehi mainoino ia na ili keokeo. He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika. Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini. 20 kue ia Maika 1. Aole oia he kanaka, he akua. Lele i ka pali kiekie me ka lio. He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Makia. Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui. Mare hou o Maika. Lilo oia i moi. Hui ka makua me ke keiki. Ka luku ia ana o ka Huik Keaka a Li. ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo. Good-bye.
Ua lilo keia kono ana a ua hololio kamahao nei i mea maikai i ka kaua eueu o ka mea; ua ike maoli no ia i ka pololi o keia hele auwana ana mai nei ana, a oia kana i ae aku ai i ke kono o ke kamaaina, a hoomaka hou aka la ua hololio kamahao nei e kuupau i ka holo o ua lio nei o laua, aole no hoi i emo ia holo ana aku a laua nei. hiki aku la laua nei me ka maalahi ma kekahi kula panoa kanaka ole. he pohaku huina-ha ke waiho ana iwaena konu o ua kula nei, a ma kahi kokoke i ua pohaku nei i ku iho ai laua, a o ka wa no ia o ua hololio kamahao nei i ku ae ai a pane aku la ia Maika.
E lele hoi pai a kaua i lalo, ua hiki mai nei hoi kaua i ko'u wahi.
Ua lilo keia mau olelo a ua hololio nei i mea hoopahaoaho i ko Maika noonoo, no ka mea; ke ike nei oia, aole he hale o keia wahi a ua hololio nei e koi nei iaia nei e lele ilalo; a oia kana i pane aku ai me kona piha pahaohao no keia mau hana a kona kamaaina.
He mau hana fulu paha keia au ia'u i mea no'u e poino ai, no ka mea; ke ike nei au, aole he hale o keia wahi e like me kau i hai ma nei, ua hiki mai nei kaua i kou wahi.
Oia ka wa a ua hololio kamahao nei i akaaka hoop@henehene mai ai i ka kaua eueu me h@a kuhihewa me kona i pu ana mai.
E lele iho paha oe ilalo i ike pono ai oe i ko'u wahi e noho hei. o kuhi mai oe, he mau hana kolohe wale no keia a'u ia oe: O ko Maika lele koke iho la no ia ilalo, i loa no iaia a pa kona mau kapuai wawae i ka honua, o ka nalowale honua iho la no ia o ua lio nei, i alawa aku ko ia nei hana i kahi o ka pohaku huina ha ana i ike ai, aia hoi; he mea e ka lele o kona hauli, i kona ike ana aku i kekahi kaikamahine u'i opiopio i like hoi kona ili e like me ko ua eueu nei a kaua; ka ulaula.
E noho mai ana ua kaikamahine nei iluna o ka pohaku huina-ha a e peahhi mai ana kona lima iaia nei, me kona kahea pu aan mai.
Kai no hoi, i hoi mai nei kaua i ko'u wahi nei e paina ai a pau alaila hoi; hele oe ma kau huakai.
Ua lilo keia mau mae a pau a Maika e ike nei i mea hoopahaohao i kona noonoo ana, oia kana i hele aku ai no kahi a ke kaikamahine e noho mai ana me kona namunamu ana iaia iho.
He keu maoli ke ano e o keia mau mea a'u e iek nei, he hoa okoa no hoi ko'u i kau pu mai nei iluna o ka lio, eia ka he girl.
Aole i pau.
KAUKA
Yong Kam Pung.
(APANA.)
Helu 81, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei, me ka oluolu pu o kahi auhau.
E KIPA mai e ka poe i hooluu lau ia me an haawina pilihana a ka ma'i,
a na'u oukou e hooluolu uku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HE MOOLELO KAILI PUUWAI
---NO---
MATIFIRA
Ka Hookolo Me-
heu Lua Ole
---KA---
Olali o na Alahele Hoo-
paha'oha'o
---KA---
Punawai Kupua o
Alamoni
---KA---
Huewai Ili Batenisa
A ME KA
Luahine Maka Kupua.
He Moolelo Kupua no Arabia.
(Kakauia no Ka Leo.)
Ae aku la ua Matifira la, a kiloi aku la oia i ua wahi omo e ili la, a nalo aku la oia iloko o ka moana kai.
Aole i liuliu mahope iho oia manawa. ike aku ia oia i kekahi waa e holo mai ana, a e hoe ia ana e na kanaka elua, holo mai la laua a kokoke ia ianei, pane mai la:
A! o oe ka keia e ke alii e Matifira, i hoouna ia mai nei maua e ko kauwa ka hu'e-wai Batenisa e kii mai ia oe.
He hoopunipuni ino olua! Hele olua pela, aole kena o kona waa.
Paakiki mai la no ua mau kanaka la, a hoole paakiki aku la no hoi keia me ka olelo ana aku, aole au e kau pu aku ana me olua e kena mau kanaka hoopunipuni.
No ko ia nei paakiki loa, ua holo aku la ua mau kanaka me ko laua namunamu pu aha.
Aole no hoi i loihi mahope iho o ko laua nalo ana aku, hoea hou ana no he waa hou. a e hoe ia ana e na kaikamahine opio elua, nani ko laua mau helehelena, aole, wahi a ka maka e loiloi ino ai, he nani mai luna a lalo, a o kahi oi aku o ka waia@uhea aia no ia mawaena o na kihiapai pua laha ole o Mamera. oia ka kou mea kekau i hoomanao ae ai i kea mau wahi lala@i :
"Hoohiki ka manao e ike
Ia wai mai mapunapuna
Wai kaulana o ka aina
Ia wai niukiki a na manu."
I ko laua kokoke ana mai i ko ia nei wahi e ku ana, ua pane mai la ua mau kaikamahine la:
Auwe! e ke alii o na 'lii:---ka ui kaili puuwai o ka mokupuni Mamera, i kauoha ia mai nei maua e ko kauwa. ka Hu'e-wai Olaola Batenisa e kii mai ia oe, nolaila e kau mai, e ka ui Matifira.
Aole paha oia ka oiaio? wahi a ka kaua opio, me na hiohiona o ka hoohie.
Auwe! he oiaio keia. Manao ka paha oe e kii wale mai no maua ia oe me ka loaa ole o ke kauoha, e kau mai o hala auanei ka manawa kupono.
Haalele aku nei olua iaia ihea? wahi a ka opio.
Haalele aku nei mana e kali ana nou maloko aku o ke panipuka gula, no ka hele aku hoi ma ka olua huakai.
Kahaha, o ka mea pilikia loa, ua kauoha mua iho nei oia ia'u, e kali malie no au nona.
Aole oie e holo mai ana, ua olelo paa mai nei oia ia maua e kii ai ia oe, nolaila e aloha mai oe i keia leo e uwalo aku nei ia oe, no ka mea, he make ko maua hopena ke hoi hele aku, aole hoi oe ka maua mea i ku mai nei.
Malalo o na olelo pelo o ka piha maalea i huipuia me na hooha'i minoaka o ka hoopunipuni, ua ae aku la ua opio nei, a haalele iho la ina olelo ao a kona alakai, a kau aku ia me na hi'apaiole o ke kai a holo aku la, a nona paha keia wahi hooheno a ke ao opua:
"Ke lawe ia ala kuu aloha
E ke ao naulu lewa i ke kai."
Me he imo ana la na ka maka, pau ae la ka ike ana a na Matifira nei i ke ao aina, aole hoi he wahi maoli o ka malamalama e akaka ai iaia o kona wahi e lawe ia nei, "o ka hao o ke Aumiki laua o ke Auka nalowale na pali o Waipio." Aloha no.
I kela wa i nalo aku ai o ua waa ala. a iloko o na mapuna hoe helu wale no a ua mau kaikamahine la, hoea aku la laua no ke aupuni o Debolo.
Lawe ia aku la nae oia e keia ma kupueu, a i ke kokoke ana aku i ka lua ahi @io ole o Ziro, huli mai la ke kaikamahine mamua a pane mai la i ke kia noa, kona kokoolua mahope
E! auhea oe, ua olelo paa mai nei ko kaua haku ia kaua, e lawe mai ia ianei a keia luaahi haalele iho.
Pane aku la ke kokoolua, kahaha heaha iho la hoi ko ia nei mea e make ai ia nei, hoi aku kaua a mua o ko kaua haku, a iaia mai no ka make a me ka ole.
Ia nei, alawa ae la na maka o Matifira a ike aku la oia i keia aina kama@ao, oiai, o keia aina holookoa ua paapu wale no i ke ah@ mai o a o aole wahi e @a iho ai o na wawae, a ua hele hoi ka hakana a hahani i ko ia nei mau papalina.
Kaniuhu iho la ua Matifira la @e ka pane ana iaia iho, kahaha nani no hoi kuu paakiki, a he mea maopopo e poino ana no au mahope o ko'u paakiki, heaha la hoi hele aku au imua a waiho na iwi i ka aina malihini.
HUI ALAHAO A ME AINA.
O OAHU.
Papa Manawa
Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892
NA KAA
A. M. A.M. P. M. P. M.
Haalele ia Honolulu 6:15* 8:45 1:45 4:35
Hoea i Honouliuli 7:20* 9:57 2:57 5:35
Haalele ia " 7:30* 10:13 3:45 5:42
Hoea i Honolulu 8:35* 11:55 4:55 6:50+
NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.
Haalele ia Honolulu 5:10I P.M.
Hiki i Kulanakauhale Momi 5:48I
Haalele ia " " 6:55* A.M.
+ Poaono wale no
* Koe ka Lapule
I Koe ka Poaono
Sept. 28
HOOLAHA AINA.
E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikia pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii. O ka mea a pau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia kana ana, ina he mea a mau mea paka e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no ua ia lakou.
S. K. KILA OPIO.
Honolulu, Feb. 17 1893.
Elia Kaululaau.
Kauka Hana Niho.
Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau ma ka Hoopi'ia ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha. He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.
He Mikioi ka Holoi ana ma Niho.
He pa'a nehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei. He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.
O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.
E ikeia kakou Hoa Kanaka o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.
Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi a me Betala Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al. Moi.