Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 702, 10 May 1893 — Page 3
This text was transcribed by: | Kawena Komeiji |
This work is dedicated to: | UH Sea Grant |
NA LETA.
-----
Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe kakau manao.
-----
MAI KA AINA PAIA'LA MAI O PUNA.
-----
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kinau, ua loaa mai la ia makou kekahi leta mai ka paia'la mai o Puna. Eia na olelo o ua leta nei:
D.M. PUNINI JR.
E oluolu oe e kaana ae i keia wahi mea hou o ka paia'la nei, i ike mai ai ka nui manu ake hoohui aina, i ke ano o keia poe o lakou maanei.
O na haole o Puna nei, ua hoike mai lakou, i ko lakou manao mihi, i ka mea a lakou i hana ai, a ua hoike ae hoi, he keu ka nui o ko makou poino, oiai hoi, ua manao makou, e holo pono ana ka hoohui aina, eia ka auanei e nele ana, a o kekahi kumu nui loa hoi o ka pilikia, oia no ka lilo ana o Hon. J. Nawahi, i Peresidena no ka Hui Aloha Aina a na kanaka Hawaii, a pela hoi o Hon. J.E. Bush, a me kekahi poe kanaka Hawaii naauao e ae.
A o kekahi hoi, o ka hoi hou ana aku nei o Hon. R.W. Wilcox ma ka aoao o na kanaka Hawaii, nolaila, ua manao makou, aole e ko ana ka Hoohui Aina, ua hala ka wa pono. O keia ka'u e hoike aku nei ia oe e kuu hoaloha oiaio, eia la, ua hopu lakou nei i ka alamihi, a oia keia e pulapu mai nei ia makou e ae aku, aka, aole loa o makou ae i ka Hoohui Aina, he nele loa o Puna nei ma ia ano.
Kou ho'aloha
PAIAALA.
E ke Kiai heaha ko ka po?
-----
Ke ninau ia nei na keiki o ka po, e hoike mai heaha na mea a lakou i ike ai, oiai lakou ma ko lakou wahi kiai.
Ke pane nei na kiai, eia la he poe koa, i ake e hoohaunaele, no lakou he huina o 16.
Ua hopu ia e makou he 3 oia poe iloko o ka hale inu kope, ma ka aoao makai o ke Alanui Hotele, me na pauku laau, i like ka loloa me ka Newa.
Pehea oukou i ike ai, he poe hoohaunaele kela?
Ka, ma o ke kauoha la, a oia ka makou i kiai makaala iho nei, i kela po a ao ae nei?
Ka pela io ka hoi, pomaikai nae i ka paa ana o kekahi poe o keia pohai ia oukou.
O keia maluna ae, he hana hooulu haunaele keia i manao ia ai e hana mau, aka, aole nae i ko, oiai, ua loaa e ina kiai makaala o ka po, a wi ana ka niho o ke kolohe.
Hoehaa wale ko a mau hana, i manao ia ai, e hooulu mai, oiai, aia no ke aupuni ia lakou, eia nae, ke ake nei e hooulu ae i ka haunaele. U-hu-o ka ihu io.
HE UWILA KE HOA E LIKE AI
-----
O na keiki hoonohohua metala o KA LEO O KA LAHUI, a me KA OIAIO ua like me ka uwila ka anapu o na kiina mikioi o ko lakou mau lima, a he lua ole iloko o keia Kulanakauhale.
O ka wa e puka ai KA LEO i keia manawa, mawaena no ia o ka hora 2 o ka auina la a me ka hora 4.
A ua like me ka uwila ke ike aku oe i ka hele a powehiwehi.
Ma keia e ike ai na hoaloha, a hoa haihai leo i ka welelaulima, o na kiina a KA LEO, he lua ole ia, a nolaila, he mea pono hoi ia oukou, e eleu mai i kona ola, i mau aku ai kona pulelo haaheo ana.
I lohi wale no i ka paluku ana, ke pili no hele ka wai hele ka ala.
O KA HOOHUI IA HAWAII ME AMERIKA.
-----
Ke ala e loaa ai he leo no na Kanaka Hawaii Iloko o ka Ahakuka?
-----
Ma kekahi manao i hoopuka ia e ka nupepa Kukoa puka la, malalo o ke poo, "Ke kulana aupuni," a ua hoakaka ia penei: Aia hoi, o ke kumu kue loa o na kanaka Hawaii i keia wa, i ke aupuni e ku nei, oia no ka hoopau ia o na kanaka Hawaii mai na oihana ae, a me ko lakou leo ole hoi iloko o ke kau ana i na kanawai o ka aina.
Ke pane nei makou i keia, aole loa o ka hoopau ia o na kanaka mai na oihana ae, oia ke kumu kue aole loa pela, aole ia mea iloko o ka lahui, aka, he minamina nae makou i ka hoopau ia o na kanaka kupono mai na oihana mai, aole makou i minamina ai, a he kaulike hoi ko makou aloha maluna o na mea a pau.
A eia hou, ua hoike hou ia ae, no ka leo ole ka o na kanaka Hawaii iloko o ke kau ana i na kanawai kekahi kumu i huhu loa ai o ka lahui Hawaii.
Eia ka nane a Ka Leo, ua olalau loa oe malaila, aole loa i huhu ka lahui no ia mea; he nele, a he oki loa keia wahi kumu puhala mulei au, i hookeikei pu-Awa mai nei.
Eia hou, ke olelo nei oe, auhea ke ala e komo koke aku ai na kanaka Hawaii iloko o na ninau hooponopono aupuni ana? Ke hoike nei oe, o ka Hoohui koke ia Amerika Huipuia, oia wale iho no ke ala, kokoke loa e hiki aku ai kakou ia hopena.
Ke pane nei Ka Leo, o oe, a me kou poai kai ake e hapai i ko oukou mau umauma a kiekie iluna, me ka nana ole o ko oukou mau maka i ke ala a oukou e hele ala, aka, i ke sekona hope loa, ua haule paha aku la oukou a pau iloko o ka nenelu o ka poino, a o ka hopena he pilikia no ia.
A ke olelo hou nei oe, a pela hoi ina i haneri tausani a miliona paha kanaka e like me J.E. Bush, a e hele ai e haiolelo ma o a maanei, e kue ana i ke ano hooponopono aupuni o keia wa, aole no ia he mea e ko ai kela manao iloko o ka hapa nui o na kanaka Hawaii.
Ke pane nei makou, o ka olelo kaulana o Hawaii nei, oia keia:
"Hookahi no Hawae Lauhue Kona." Iwaena o kau hana nui i manao ai, he mea ia e puhili ai ko makou ike, ke pane nei KA LEO, hele pela oe a ke opulepule, oiai, o oe, a me kou pohai, aole loa i lawa no ka puniu o Hon. J.E. Bush a me kona poai, a ua ike no hoi oe, e ke olalau, aole i miliona kanaka o Hawaii nei, wini aku nei oe iluna o Konahuanui me kou manao he kuleana kupono kou ilaila, eia nae he ole, he ole loa no.
Ke olelo hou mai nei oe, malia paha, ua komo no iloko o na kanaka Hawaii a pau, he manao kue no na hana i hana ia mai Ianuari 17, a hiki i keia la.
Ke pane nei makou, ua kue ka lahui Hawaii i na hana pakaha i hanaia ma ka la 17 o Ianuari, i kulike ai me ka ka Moiwahine kumu kue i waiho aku ai imua o ke Aupuni Kuikawa.
Oiai hoi, ma ka nana ana o ka lahui, i ke kahua i kukulu ia ai keia aupuni hou, ua ike ia ua ku keia aupuni, malalo o ke Komisina Amerika.
Ke kauoha ia aku nei na Luna Lawe Pepa a pau o ka nupepa "Ka Oiaio" e hoihoi mai i na helu i koe oia pepa, a oukou e paa ala, ina he mau helu koe; oiai hoi, ua makemake ia ka Helu 48 o Aperila 21. E hoouna pololei mai ma ka inoa o ka nupepa. E hoolohe i keia leo kahea.
MA KE KAUOHA.
Puali Keaka Paele
MA KA
HALE MELE HOU.
MA KA
POAKAHI, MEI 15.
-----
E haawiia ana e na haole manuwa o ka
Mokukaua Enelani Hyacinth,
A me kekahi mau Paele Amerika oiai ka MOKUKAUA ADAMU mai, a me ka hana a
ADIMARALA SKERRETT.
He hana keaka ano hou loa. E naue ae e na makamaka i ike pono oukou i na nani o na hana keaka oia po.
D.M. GROWLEY, Luna Hoohena.
Keia Kau Kinipopo
-----
Mamuli o ka hooholo ana o na Kapena o na Hui Kinipopo like ole ekolu, nolaila ua hooholo lakou e hoomaka ka paani ana i keia Poaono ae a o ka nui o ka manawa e paani ai he 18, a o ka paani hope loa, i kekahi la nui kulaia, a penei na kuhikuhi ana:
" 13 - Kamehameha Crescent
" 20 - Crescent Hawaii
" 27 - Hawaii Kamehameha
" 30 - Kamehameha Crescent
June 3 - Crescent Hawaii
" 10 - Hawaii Kamehameha
" 17 - Kamehameha Crescent
" 24 - Crescent Hawaii
July 1 - Hawaii Kamehameha
" 4 - Kamehameha Crescent
" 8 - Crescent Hawaii
" 12 - Hawaii Kamehameha
" 15 - Kamehameha Crescent
" 22 - Crescent Hawaii
" 29 - Hawaii Kamehameha
Na Leta e Waiho nei Maloko o ka Haleleta a hiki i Aperila 30, 1893.
-----
HONOKAUPU.
P. Kamanuwai
Joe Haaheo 2.
PAUOA.
Luika & Alio.
LELEO.
H. Puakalehua
Kanakaokai
Leleo.
KAPALAMA.
K. Kuihonua
L. Kupauihi
Kawelo
Iokia Manu 2
Leoiki
Ahoi
Julia Kulia
Mrs. Kaai
Lima Kahaunaele
Maoiwiloa
R.K. Kalaiamoku
KAAKOPUA.
L. Nunoiokane
Honipua
Tom, Gandall
Lui Kamohai
AUWAIOLIMU.
Daniel Kikaha
Kapiioho
Kiko
Kahanunu
Ane Kalia
Ale.
PALOLO.
Ulu.
NA ALANUI.
D. Kaaiuhaneole 2
Kuwalo
Kapono
Kiili
Sam. Kawaiwai
Ahina.
KUKULUAEO.
Peke Kaluna
K.H.N. Kahalu
David Kaoao
Oliwa.
APUA.
Moke Paa
S. Keawanui
Kaumu
HAIMOEIPO.
Peni Kaluna
Becky Kaluna
KAPAUHI.
Maria Kekuni.
KUNAWAI.
Pau.
MAKIKI.
Maka
A. Paakaula
Mele Kamanu
Moikeha-opio
PELEULA.
Mrs. Haalou.
WAIKAHALULU.
K. Nawaiki
K. Kaloku
Moehau
Kekela.
KAUMAKAPILI.
L. Kupanihi
J. Kahelepo
Kekihi.
KIKIHALE.
Peke Olepau
Kealawaianuhou 2
Kalimahauna
Hoomeapule
J.M. Leialoha
Waiwaiole Olepau
Kukahikopakilikia
KAWA
Mrs. Akona
Puni Pukeekee 2
Wahinepio Mahiai
John M@
Daniel Kuni
F.J. Cook
MANOA
Kamakaikolia 2
HUEHUE
Kamila Ilianu,
WAIKIKI-KAI
Mrs. Kaoiwiloa
Keawe
Lono & Pekelo
AALA.
Emma Richard
H. Kalakauaehu
Kimo Kaai.
KAWAIAHAO.
Lucy Kauwale
Mary Kailieha
M. Kaiwinui
Emily John
Mrs. H. Kaulainamoku
Aiai
Lily David
John Kamaiopio
Kahalewai.
KAMANUWAI.
Pakiko
Wahinehula
H. Kaululena
L. Mahiai
Kaohimanu.
KAPUUKOLO.
Grace K. Aona 3
Ahia
Elimahua
KALIHI.
Kaheanui
W. Awai
Kaluna
Kaiolohia
Walu
Kekahuna
Malie
noa.
MANA.
Luhau
E. Kamaka.
MANAMANA.
Haliaka 2
M.K. Kahaulelio
KAMAKELA.
Mi.
KAMOILIILI.
Uma.
KAHEHUNA
L. Wahineaea
M. Ilai
Mrs. K. Keawe
B. Kelii
KAULUWELA,
Pilipo
K. Hawehawe
Kaleinani
NIOLOPA.
Kupihealii
J. Polokamu
Mahiai.
Na Leta i hoihoi ia mai na Mokupuni mai.
Koeleele
Emma Haoe
John Hooleia
L. Wahinenui
K. Kanupaka 2
Kahinawe
Hepepe
Kepakailiula.
HONOLULU.
KG.aio & G.W. Nakaa
C. Kumukahi 2
Koahou Makaike
Mrs. Aona
K. Wahaoi
K. Mali
Kekumano
Pihi
Malie Kalua
Annie & Mary Hilo
Halaki
Kapa
Mrs. Kaaialii
Keawekuloa
S. Kaluaaha
J. Alohikeia
Miss. Lupua
Peter Kanoho
Kaanaeaina.
O ka poe na lakou na Leta maluna ae e ninau mai ma na Leta i Hoolahaia.
J.M. OAT.
Luna Leta Nui
may3 1wk-dlv.
OLELO HOOLAHA LIO
-----
E ike na mea a pau ma keia hoolaha. Ke hoike ia aku nei, eia ma ko'u lima kani i paa ai o kekahi lio k., puakea 3 wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae. I kuni ia i ka hao kuni ano e akau. Ua paa wau i keia lio no ka makahiki hookahi e kii koke mai ka mea nona keia lio me ka uku pu mai i ko'u mau poho a pau no ka malama ana. I na e kii ole mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keia lio ia'u.
KAUI A @.
Pulehuiki, Kula, Aper. 27, 1893.
may10 2mw.