Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 697, 3 May 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JOHN E. BUSH,

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAKOLU MEI 3, 1893

 

OLELO HOOLAHA

 

            Eia ma ke Keena o KA LEO O KA LAHUI kekahi mau Buke Inoa o ka Hui Hawaii Aloha Aina.  He wa kupono keia o na Hawaii Ponoi e hoike i ko lakou Makee Kuokoa, ko lakou Aloha Aina, Aloha Kuokoa.

            MA KE KAUOHA.

            J.K. KAULIA.

Kakauolelo o ka H. H. Aloha Aina.

 

HE MANAO AKEA I KA LAHUI.

 

Mamuli o ko ka Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka Ona ponoi o na Nupepa Ka OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI; NO LAILA, mai keia la aku, au waiho aku au i koʻu noho Lunahooponopono ana, a me ka noho Puuku ana no ia mau pepa;  O na kauoha nupepa a pau loa. na kakau manao ana a me na hookaa dala ana, a peia aku, e hooua pololei ia mai na ko Hon. Jon. E. Bush inoa.

            JOSEPH NAWAHI

            Honolulu, Mar. 27, 1893.

 

Aole Maoli ia o ka Manao.

 

I ka hoopuka ana ae o ka Ona Miliona Spreckels i ka olelo Repupalika i na welo hookamani o ka Isaraela, ua maopopo ia makou aole maoli ia o kona manao  Aka, ua ike oia he mea ehaeha loa ia i ka poe waiwai ma Hawaii nei.  He mea maopopo loa, i na oia ke ano aupuni o Hawaii nei o keia mua aku, e hoohaunaele mau ana ka poe Anake mai na aina e mai, no ka mea e piha ana o Hawaii nei i ke @nu, a o ka pilikia loa ma ia ano kanaka.  oia no ka poe waiwai a kuonoono.

 

Na Halawai a ka Poe Kalepa.

 

I ka pule i hala au hiki mai hoi no on a mahiko a me na keiki misionari, a ua akoakoa iho lakou ma kekahi halawai e noonoo no ka hana e hana ai no ka hohui aina.  I ka la mua au hui, hoopoapoa, a haalele wale.  Mahope mai au halawai hou, a pela no ka hopena, he @@o.  I loko o keia mau halawai ana kekahi haole kalepa, oia ke Konela Claus Sprekels.  Ua hoike ae oia i kona manao imua o ka poe mahiko a poe kalepa o Hawaii nei.  Ua olelo oie, aole e loaa ana ka hoohui aina;---ua make loa ia kumuhana a na ohana haipule hookamani; a wahi ana he hookahi wale no mea e aku e loaa ana paha ia oukou, me ka ole no paha.  oia hoi he Repubalika.  I ka puka ana o keia mea mai ka Ona Miliona aku, ua like me kekahi mena ai nui i onou ia iho i ko lakou waha, ka ii ke hoao aku e moni.  Ua pu@@ maoli no ka poe hoohui aina, oiai he leo koikoi, ko keia hoaloha o na kahana Hawaii mamuli i ka nui ale o ke aupuni e noho nei ia ia.  He kohu Kaupu ke Konela ke hapapa iho; a he like no hoi ka welo misiola me na kalepa me kekahi lio kuapuka, ka pepe i ka leo o keia keonimana maikai.  Ua kuʻa-mai maoli no hoi lakou nei ae i keia mau hana, i ilihia iho maluna o Hawaii nei.

 

NUI KO MAKOU MAHALO.

 

            He nui ko makou mahalo i na makamaka lawe nupepa, i kipa mai i o makou nei e kauoha ana i ka nupepa "Ka Oiaio."  He poe lawe keia i ke Kuokoa mamua iho nei.  He hoike keia i ke ano o ka hilinai o na kanaka.  Ina kekahi e kukala akea ana he hoohui aina oia, ia wa oia e hookae ia ai.  No makou iho, he haawina kupono loa keia o kapoe Hawaii, e lilo e like me kela laau piku a ka haku i hoino ai. a maloo iho la.  Pela ke ano o na na kanaka e hoolauna ana me ka ka hoohui aina, he poe puuwai maloo lakou.

 

UA IKE NA ELELE IA BLOUNT

 

Ma ka hora 3 p.m. o nehinei ua komo aku, he ehiku laia o na Elele o na Hui Lala o ka Hui Hawaii Aloha Aina.  Nui ko lakou mahalo a me ko lakou manaolana.  ma na hiona o keia kanaka,  E hoi oukou me ka hilinai e hoihoi ia anake aupuni Hawaii a kona ano mua.  Aloha no na hipa auwana.

            Ua makemake ia na lala a apu o Ka Hui Hooulu Lahui e hiki kino ae ma ka halawai e malama ia ana i ka hora 2 o keia auina la ma Honukaha.  He kumuhana ano nui loa ke waiho ia mai ana ma keia halawai.

 

MEMORIALA

AKA

Lahui Hawaii

 

Ua kohoia he Komike o 5 lala o ka lawe ana aku i ka Memoriala a ka Lahui HAwaii i hooholo lokahi ia e na Elele o hoounaia mai na Apana mai a puni ka Pae Aina, ma ka Halawai ana o ka Aha Elele imua o ka Mea Hanohano Jamea H. Blount, e ka Hui Hawaii Aloha Aina, me keia nei ka mahele ana, i hookahi lala no kela a me keia Mokupuni, e like me keia.

KOMITE.

John Richardson Mokupuni o Maui.

S. H. K. Ne Mokupuni o Hawaii.

J. K. Kaiheopulani Mokupuni o Molokai.

Ben Naukana Maokupuni o Oaku.

J. A. Akina Mokupuni o Kauai.

O John Richardson ka Lunahoomalu keia Komite.  I ka hora ekolu ponoi , ka manawa hoi i olelo mua ia, ua hiki aku la na Komite, ua hookipa ia aku lakou me ka pumehana ua heluheluia ka memoriala a ka Lahui a waiho ia aku i ka Mea Hanohano James H. Blount.  Ua kukai olelo iki ke Komisina me na Elele, a i ko lakou hoi ana mai, au hoike mai lakou i ko lakou mahalo no na mea i hana ia mai ia lakou he oluolu maikai na kukai olelo ana mawaena o ke komisina a me ke komite.

 

Momeriala ka Lahui Hawaii i ka Lahui Amerika.

 

NO KA MEA, ua hoohanohano wai ka Mea Mahaloia Crever Cleveland, Peresidena o na Moku Aina Hui o amerika, i kaLahui Hawaii, ma hoouna ana mai i ka Hon. James H. Blount, ma ke ano he Komisina Wae, e ike ia ka makemake oiaio e ka Lahui Hawaii, e pili ana i ka hoohui aku i ko lakou hoaloha, nolaila;

O MAKOU na kanaka o ka Pae Aina Hawaii, iloko o ka halawai nui ana a na Elele o na Hui Lala o ka Hui Hawaii Aloha Aina o na Apana a pau o ka Paeaina, ke lawe nei i keia ano, e waiho aku i ka makou hoohalehale, a me na hoike ana i ko makou lokahi, i ka Lahui o ko makou hoaloha nui a maikai, ka repubalika o na Moku Aina Hui o Amerika, ka mea a makou i noho launa ai i na wa a pau me na noho ana oluolu, ka mea i ao mai hoi ia makou e nana aku iaia he hoa kokua a he hoa hoopakele i hilinai nui ia, a nona hoi ka hanohanao, hoopololei, a me ka noonoo hoopono a me ke kaulike, a makou i kaunui ai i ka imi ana aku i na hewa nui i hana ia, e kua ana ia makou ma ke ano he lahui, i ke kino o ko makou Aliiaimoku, a me ke Kuokoa hoi o ko makou Aina.

A OIAI makou e noho kaunui aku ana, e hooulu ia na nohoʻna launa aupuni a kalepa pili loa ana me na Moku Aina Hui o Amerika, eia nae, aole hoi makou i manao ua hiki mai ka manawa no makou e lawe wale ia ai o ko makou nohoʻna lahui; ame ko makou Mo@ ma ka hoohuiia ana aku me kekahi mana aupuni e;

A NOLAILA makou, ma keia ke nonoi aku nei me ka iini, a me ka manaoio maoli, e hooponopono ia na hewa nui i hana ia mai ia makou, ma ka hoihoi hou ia ana mai o ko makou kulana Kuokoa, a me ke kulana Kumu kanawai o ko makou Aupuni, malalo o ko makou Moiwahine Liliuokalani i aloha nui ia, ka mea a makou i hilinai nui ai, he Poo Hoomalu hopono i ulu mahiehie nui ia e ka lahui.

 

KAKAUINOAIA E NA ELELE A PUNI KA PAEAINA.

HAWAII.

Hili Akau                    D. Hoakimoa

Hilo Waena                 K.M Koahou

Hilo Taona                  Henry West

Puna                            S.T. Piihonua

Kona Akan

"           "                       W.E.N. Kanealii

Kona Hema                C.G. Naope

Kohala Akau               S.H.K. Ne

Hamakua                     J.H. Halawale

MAUI

Lahaina                       R.H. Makekau

Waihee                        J.K Kealoalii

Wailuku Hema            W.B. Keanu

Wailuku Akau Thomas Clark

"           "                       T.B. Lyons

"           "                       D. Kanuha

"           "                       J. Richardson

Makawao                    J. Kaluna

"           "                       J. Kamakele

Honuaula                     S.D Kapono Jr.

Hana                            S.W. Kaai

MOLOKAI

Kaunakakai                 J.N Uahinui

Pelekunu                     D. Himeni

Wailau             Kekoowai

Ualapua                       J.K. Kaiheopulani

Kalaupapa                   S.K. Kahalehulu

Halawa                        A.P Kapaehaole

Kainalu                        S.K. Piiapoo

OAHU

Apana Ekahi               F.S. Keiki

"           Elua               Chas Keawe

"           Ekolu             J.K Prendergast

"           Eha                Eha S.K. Pua

"           Elima             S.K. Pua

Ewa                             J.K Kauku

"                                   D.W. Keliiokamoku

Waianae                      S.W. Kailieha

Waialua                       Benj. Naukana

Waimanalo                  J. Kimo

KAUAI

Hanalei                        Chas. Kahee

Kilauea                        Geo. W. Mahikoa

Hanapepe                    D. W. Kamaliikane

Waimea                       J.A. Akina

Wainiha                       S.K Kaleikini

Waioli                          J. Molokai

JOSEPH NAWAHI,

Peresidena.

J.K KAUILA,

Kkauolelo

 

KE ALOHA AINA!

 

Aia a hiki mai ka hoopilikia ia; alaila kakou, auwe ae nei, a ke kanikau nei no ke aloha i ka aina.  Pomaikai ka poe i hoeha ia, wahi a ka OLELO AO, no ka mea, he pomaikai ko lakou ma ia mea.  Ke hooia nei makou i keia mea.  Aia kakou a waiwai, e ahuai ana, e lealea ana, hookiekie ana, e mauna wale ana i na pono a me na pomaikai, a hiki mai ka wa nele hoomanao ae la i ka pilikia, a ina he naauao imi i kahi o ka pilikia a noonoo i ka hana kupona e hoopau ai ia pilikia, Ke ike nei kakou a apau i ko kakou poino nui, au hiki mai.  Ua lilo aku ko kakou mau apana aina liilii a me ka aina o ka poe aina nunui.  Aole ilio keia mau pono mamuli o ke kaihi wale ia, aka, mamuli o ka hemahema o ko kakou malama ana i na pono mai ka poe Kahiko mai, a me ka puni wale i na hoowalewale e ko ana i na anoai hooi wale aku mamua o ke kupono.  Hoowalewale mai na haole puni wale aku no ka Hawaii.  Pela kakou a hiki i keia la, kii hou mai la na haole i kahi mea i koe i na Hawaii, oia hoi Kona inoa lahui, a me kona nohona Kuokoa.  Ke lilo keia, alaila ua hune ia kakou, a he holona aku ka hopena.  He mea paio; ia e na malihini; he mea wale:  hoopilikia wale a pela aku.  Ke hoowalewale mai nei na haole me ka hana a me ke dala e puni hou aku lakou, aka. e Hawaii mai puni aku i ka nahesa!

 

NUI KA HOOPILIKIA IA O NA KANAKA.

 

Ma ko makou launa ana me na Elele mai Waimea, Kauai mai, au hoika ia mai ka hoopilikia ia o na kanaka e na haku ninu haole no ko lakou ae ole e kakau inoa aku i palapala hoohui aina a lakou.  Aole makou i manao e komo mai ana ka ohana, e kapaia nei, na haole Niihau iloko o keia hana, he hoohui aina, aka, ua maopopo aia na keiki ma ka hoohui aina.  O kekahi keia o na mea kupanaha loa, o ka lilo ana na na malihini mai na aina e mai ka hoolilo i ke kuokoa o ka aina a me ke aupuni o ka lahui Hawaii.  Ma ka hoomaopopo ano iho i keia ano hana a na haole, o kela me keia ano lahui, he hookahi wale no a makou olelo no lakou, oia hoi kela olelo kaulana a ua poe haole la, penei; ua liki ko lakou papalina me ko ke Keko Keleawe.  He malihini ka noho ana mai o keia ohana mai Nu Zilani mai, a ma Hawaii nei lakou i hono oluolu ai a hookipa maikai ia, a mamuli o na pomaikai o keia aina, ua ulu ae na pomaikai a lilo lakou he poe waiwai, a i keia manawa, ke kokua mai lakou i na hana hilahila ola hoohui i ko hai aina.  Ma Nu Zilani, he mea maopopo loa, aole e aa keia poe Pelekane-Pelekane-ole e hana e like ma Hawaii nei, a me he la, no ia ano no kekahi kumu nui o ko lakou haalele ana i ko lakou one hanau e auwana hele a pae aku i kahi i hiki ai ia lakou ke hana i na hana a kakou e ike nei.  Pomaikai keia poe i ka noho ma Hawaii nei, oiai una lakou e hana ana me keia iwaena o na kanaha Nu Zilani a i na Samoa, he mea maopopo aole e loihi ko lakou ae ia ana e noho hookiekie ma ia mau aina.

            Aka malie paha o ka hoopilikia ia e like me keia me ka kumu ole oia ka mea e ala mai ai o na manao paio o na kanaka Hawaii i ko lakou mau pono, me ka hoopau ana i ka nohoʻna hop@pe.

 

HE PELO KA MOONIHO AWA.

 

He mea kupanaha ka ike ia ana o kekahi ili-kea o ka aoao hoohui aina, e hooikaika ana i ke nui ina kanaka ili-ulaula, e ae aku e kakau i ko lakou mau inoa malalo o ka hoohui aina.

            A wahi ana ipuana ae ia, ua manao ia, a ua hoomaopopo ia hoi, ina e loaa ka hapakolu o ka lahui HAwaii ili-ulaula. e ae ana e kakau i ko lakou mau inoa no ka hoohui aina, alaila, ua manao ia o ka lahui no ia. 

            O ka pane a ke kanaka Hawaii oiaio i aloha i i kona aina moku.