Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 696, 2 Mei 1893 — Page 2

ʻaoʻao PDF (900.26 KB)

This text was transcribed by:  Kenneth Sato
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI

_____

JOHN E. BUSH,

Lunahooponopono a me Puuku.

POALUA MEI 2, 1893

OLELO HOOLAHA.

_____

            Eia ma ke Keena o Ka Leo o ka Lahui kekahi mau Buke Inoa o ka Hui Hawaii Aloha Aina. He wa kupono keia o na Hawaii Ponoi e hoike i ko lakou Makee Kuokoa, ko lakou Aloha Aina. a Aloha Kuokoa.

            Ma ke Kauoha.

                        J.K. Kaulia.

Kakauolelo o ka H. H. Aloha Aina.

_____

HE MANAO AKEA I KA LAHUI.

_____

            Mamuli o ko ka Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka Ona ponoi o na Nupepa Ka Oiaio a me Ka Leo o ka Lahui; Nolaila, mai keia la aku, ua waiho aku au i ko’u noho Lunahooponopono ana, a me ka noho Puuku ana no ia mau pepa; O na kauoha nupepa a pau loa.  na kakau manao ana a me na hookaa dala ana, a peia aku, e hoouna pololei ia mai ma ko Hon. Jno. E. Bush inoa.

Joseph Nawahi,

Honolulu, Mar. 27, 1893.

_____

 

NA KEIKI HANAU MAHOE

_____

Ke Kuikahi Panailike

 

-AME-

 

Ka Hoohui Aina.

_____

            O ke Kuikahi Panailike, oia ke keehina mua o ka Hoohui Aina.  He mau Mahoe keia ma ka hanau ana, e like me Esau a me Iakoba, na keiki mahoe a Rebeka i hanau ai na Isaaka.

            Mamuli no o ka ouli kupanaha i ili mai maluna o kela mau keiki mahoe, pela no laua i hoea mai ai mai ka opu mai o ko laua Makuahine.  O ka lopi hoailona ulaula, i nakii ia i kekahi o ua mau mahoe la, oia ke kumu i maopopo loa ai ka hanau mua kaikuaana, a kaawale ai hoi ka muli pokii.

            Pela maoli no keia mau mahoe elua, ka Hoohui Aina a me ke Kuikahi Panailike, ua hapai ia laua e ka Makuahine hookahi iloko o na makahiki he nui i hala ae nei, a i keia wa, ua hoea maoli mai no laua a elua me he mau keiki mahoe la.

            I ka hoomaka ana o ke kuakoko o na manao pakaha o ua poe Mikanele nei; a ka Hoohui Aina ke keiki mua i hoea mai; Ia wa, ua makimaki ia aku la ka lopi ulaula ma kona pua-i a paa; eia nae, mamuli o ka ikaika ole o ke kuokoa, ua emi hou aku la oia iloko o ka opu o ka makuahine, a ia wa, ua oili wale mai la kona pokii mamua, a ha nau e mai la ke Kuikahi Panailike i ka A. D. 1875, a ma ka la 17 o Ianuari 1893; hanau mai la kona kaikaina o Hoohui Aina. E like me ka makou mea e ike nei i kiea la, eia no ke Kuikahi Panailike ke ola nei i keia wa, a eia hoi na Hoohuiaina, ua hiki mai nei i keia wa.

            E like me ka nui o ka maalea a me ka hoopunipuni i hana ia aku ai maluna o Iakopa i mea e puni mai ai o Isaaka, a lilo ka pono o ka hanau mua a nele oia a poino loa; pela no keia mau hana hoopuaipuni, imi epa, a Kakina ma i hele aku nei e apuka ia Amerika me ka olelo ana, na ka Lahui Hawaii lakou i hoouna aku nei, e apono i ka hoolilo loa ana aku i ko lakou aina a lilo loa no ka manawa pau ole.

            E hoomanao i ka hana a keia poe e hana nei ia kakou na Hawaii a e hoopaa naau ia mea, mai poina iki, a puni iki, a hiki mai i ka la o ka lanakila.

            E kipaku loa i na manao hoopunipuni maalea a na Mahoe Iaukepa o Hana; o lakou pu me na Mikanele hookahuli Aupuni e noho pu nei iwaena o kakou.

____

 

HALAWAI A NA ELELE HUI

ALOHA AINA.

____

            Ua halawai ka Aha Elele o ka Hui Hawaii Aloha Aina ma ka hora 10 a.m., a ka hora 1:30 p.m., o ka Poakahi la 1 o Mei.  He mea kamahao ka ike ia ana o na hoakanaka Hawaii e akoakoa ama malalo o kekahi kumuhana koikoi e e like me keia.  Aole paha mai mua mai na apana a puni ka aina, i konoia e hoike mai i ko lakou aloha aina e like me keia, a aole no hoi he wa i lokahi mai ai na apana a pau a eu mai e like me ka mea i ike ia ma keia Poakahi iho la.

            Mai mua mai a keia manawa aole he aha i akoakoa i kahi hookahi i like ke koi a me ka makaukau i ka ike a me ka naauao, a me ka lokahi o ka manao e like me keia iho la.  Nui ka mahalo.  Ola na maka i ka ike ana i ke ohohia aloha aina o ka lahui ma o na elele i hiki mai i keia Poakahi.  Ua maluhia ka lakou mau hana, a ua hooholo lakou he olelo hooholo e noi ana ia Amerika e hoihoi hou mai i ke kuokoa o Hawaii ma kona ano aupuni Moi Kumukanawai, malalo o Liliu-Loloku-Lani.

            Eia malalo iho nei ka nui o na Elele mai kela a me keia Apana mai a puni ka Paeaina, a me na kumuhana:

____

NAINOA O NA ELELE O NA MOKU-

PUNI A PUNI KA PAEAINA.

 

HAWAII

 

Hilo Akau – D. Hoakimoa

Hilo Waena K. M. Koahou

Hilo Taona Henry West

Puna S.T. Piihonua

Kona Akau } J.G. Hoapili

“          “          W.E.N. Kanealii

Kohala Akau }            S.L. Kealohaokalani

“          “                      S.H.K. Ne

Hamakua }      H.A. Kekuawela

“                      J.H. Halawale

 

MAUI

 

Lahaina           R.H. Makekau

Waihee            J.K. Kealoalii

Wailuku Hema            W.B. Keanu

Wailuku Akau}           Thomas Clark

“          “                      T.B. Lyons

“          “                      D. Kanuha

Hana               S.W. Kaai

Honuaula         D.S. Kapono jr.

 

MOLOKAI

 

Kaunakakai     J.N. Uahinui

Pelekunu         D. Himeni

Wailau             Kekoowai

Ualapue           J.K. Kaiheopulani

Kalaupapa       A.K. Kapaehaole

Kainalu            S.K. Piiapoo

 

OAHU

 

Apana Ekahi   F.S. Keiki

“          Elua     S.H. Meekapu

“          Ekolu   J.K Prendergast

“          Eha      E. Johnson

“          Elima   S.K. Pua

Ewa }              J.K Kaupu

“                      D. Keliiokamoku

Waianae          S.W. Kailioha

Waialua           Benj. Naukana

Waimanalo      J. Kimo

 

KAUAI

 

Hanalei            Chas. Kahee

Kilauea            Geo. W. Mahikoa

Hanapepe        Kamaliikane

Waimea           J.A. Akina

Wainiha           S.P. Kaleikini

Waioli              J. Molokai

____

1          Hoole loa i ka Hoohui Aina.

2          E noi ana e hoomau loa i ke Kuokoa o ka Aina.

3          E hoomau ia ke aupuni ma ke ano he Aupuni Moi.

4          A e hoomau ia hoi ka Noho Alii a me ka welo haaheo ana o ka Hae Hawaii.

____

            O keia maluna ae, oia ka papa inoa piha o na Elele i hiki mai, ma ka halawai nui ana o na Elele i Mei 1, ma Ariona Hale, a koe kekahi mau apana, aole i hiki mai, aka, o ka lakou hoike eia ma ka lima o ke Kakauolelo o ka Hui Hawaii Aloha Aina, J.K. Kaulia.  Pulelo ke ahi o Makuaiki i ka aoao Lahui, imua no ko aloha aina oiaio.

____

NA LOHE LAUAHEA.

____

            Ua oluolu no na Koa o ke Aupuni manawa e kali 1 hou mahina no ko lakou uku.

            Ua pau ke koa nui ana o ka poe hoohui aina i ka oili e hoohui ia ana ka aina.

____

            Ua maopopo loa e hoihoi hou ia ana na mea apau i loaa o ke Auupuni mamua o kona hoololi ia ana, a hoi hou e like me kona mau.

            He makau loa na keiki misionari a me ka poe waiwai o Hawaii nei, koe aku ka ona miliona Spreckels i ke aupuni repubalika.  Heaha iho la i makau ai?

____

            Ua pau ka noho Kiaaina ana o Wili Raiki, o kahi hana mua no ana, he hanai holoholona, he mau ia; aole no i ike ka poe hookamani i ka noho i kahi kiekie, hekau wale aku no.

____

            I ka hoohulihia ia ana o ka Moiwahine a me kona aupuni, pahu ae la ke au, o ka wahine a kekahi keiki misionari e noho oihano kiekie ana, “Ua kupono no ka hoopau ia ana. he mea, a he mea,” a pela aku, ka nuku, aole nae pela ke kole o na lehelehe i ka wa e nonoi ana i ka oihana, he kolo ia ilalo maluna o ke kuli a me ka opu me he moo ala.

____

MAI MUA MAI NO.

____

            Mai ka manawa a Satana i kipakuia mai ai mai ka lani mai a hookahuli iho oia i ka mea hewa ole a ke Akua i hana ai, a lilo iho la he mea hewa, mailaila mai ka ike mau ia o ka hewa a me ka hana hewa a na kanaka.  Iwaena o na hewa nui a na kanaka e hana ai, he mea maopopo o kekahi o na hewa oi aku oi no ko ke kanaka kuai ana i kona home, kona one hanau.  Me ne la o ka olelo a Wilikeki i hoopuka ai, he hoopai kupono no ia poe, ua mana no, oia hoi e kupalu ia lakou a kiloi i ai na ka mano.

            O keia hewa o ke kanaka, ua kapaia, ke karaima nui e hookae ia ai ke kanaka.  A hiki i keia la, ke lohe ae makou i ka hana a na kanaka Hawaii e hoohui ana i ka aina o ka lahui Hawaii, ua hoomanao ae makou i ka moolelo poina ole o ke kumakaia aina, oia hoi o Anola.  Ua kuai aku oia i ke kulana o na koa e paio ana no ko lakou kuokoa ma Amerika i ka alihikaua o Enelani, me ka manao i kumu e lilo pio ai ka puali a e pio ai ka aoao o na kanaka nana i hookupa a hookamaaina ia Amerika i kona mau la mua Hiki aku la keia Anola mahope iho imua o ka Moi Keoki o Enolani, mahope iho, a i kona hoolauna ia ana aku me ke aliiaimoku nona ka pomaikai ana i hana aku ai ma kona hoolilo ana i ka pono o kona puali koa, ua pane ia mai oia me keia olelo hooke.  Owai, o Anola auanei keia, ke kumukaia i kona aina hanau.  Auwe, ka hilahila hui, a he oiaio, ua huli aku la ka Moi a haawi mai la i kona kua ia ia.  Ua make kuewa make aloha, ole ia, a make malihini oia ma kekahi wahi kuaina o Farani, ana i hele ai e huna i kona hilahila pau ole.  Pela kakou ka lahui Hawaii i na kanaka Hawaii hilahila ole, hoopilimeaai, a palu-kuha, e hooae ai.  E hoailona kakou i keia ano kanaka, a e haawi aku i ke kua ia lakou, no ka mea, ua haule lakou mai ke kulana kanaka a ke Akua i hana ai, a ua ku a nahesa kolo i ka honua e like me ko lakou makua a me na pilikoko o lakou, na keiki misionari hilahila ole e paipai nei i kekahi o na hana hoopailua a hoohaahaa i ke ano o ke kanaka.  Hoopailua!

____

            NA ELELE O NA HUI ALOHA

AINA.

____

            Ina he hana hookahi kekahi a ke kanaka e hana ai i ku i ka mahalo ia, i oi ae i ko na mea a pau ana e hana ai no ka pono o kona lahui, kona ohana, a me kona hoakanaka, oia no kona hooko ana i na hana e hoomau ai i kona kulana he lahui.  O keia ka mea mahalo nui loa ia ma ke ao nei, a o ka mea e haawi ana i keia pono o kona lahui oia no hoi ka mea hookae loa ia.  He mea hoohauoli no hoi ka ike ia ana o na maka o ka poe aloha aina, i hiki mai i ka halawai nui i kahea ia e Ka Hui Hawaii Aloha Aina.  He hoike ana keia, e haawi ana i ka manaolana nui, he lahui no ka Hawaii i kupono e mau he kuokoa, oiai o keia ohohia a lokahi o ka lahui Hawaii, i hoike ia ma keia halawai ana a na Elele a lakou i hoouna mai ai mai na palena a puni ka aina, oia no ke ohohia makee o ka lahui holooka i ko lakou noho ana a noomau ia aku he lahui iwaena o na lahui o ke ao nei.  E ola oe e Hawaii, a mau loa!

____

            E Hoomanao i ka Pule a ka

Haku.

____

NA KAHUNAPULE HOOHUI

AINA.

____

            Ina he oiaio na mea i lono ia mai alaila ua puni no ka Pae Aina o Hawaii i na kahunapule hoohui aina, penei:-

            O Rev. J.W. Kamau a me Rev. J. Kauhane ko Hawaii, o Rev. A. Pali a me Rev. J.K. Iosepa ko Maui; o Rev. H Manase ko Molokai, o Rev. J. Waiamau ko Oahu a o Rev. Kanoho hoi ko Kauai.

            O keia anei na poe i ku i ka mana a na Makua hanai o lakou?

            Ma ka Lani ma kela ao, he Aupuni Moi ko laila, pela ka hoakaka o ka Baibala, a kakou; Aole Aupuni Repubalika, aole hoohui aupuni.  Penai no ka pule a ko kakou Haku Iesu Karisto:-

            “E ko makou Makua iloko o ka Lani, e hoanoia Kou inoa, e hiki mai kou Aupuni Moi; e malamala Kou makemake ma ka honua nei e like me ia i malamala ma ka.  Lani ia; E haawi mai ia makou i ai na makou no keia la, e kala mai i ka makou lawehala ana, e like me makou i kala aku ai i ka poe i lawehala i ka makou: Mai hookuu oe ia makou i ka hoowalewaleia mai, aka, e hoopakele nae ia makou i ka ino, no ka mea, nou ke aupuni moi, a me ka mana a me ka hoonani mau loa ia i ke ao pau ole, Amene.