Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 689, 21 April 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

KA PO LEA O HALA’LII

 

HOIKEIKE NUI

A KA

HUI KEKAKA HAWAII

PONOI

MA KA

HALE MELE HOU

 

I keia ahiahi POAONO.

            No ka nui loa o na noi i hiki mai e wehe hou makou no ka manwa hope loa i keia Poaono ae e hiki mai ana.

            Ua ae makou i keia mau noi a e kuupau ia aku ana no ka manawa hope loa.

Ka Huna Nani Lua Ole o ke

KAIKAMAHINE UI

O

PALIULI,

LAIEIKAWAI

Ka Ui Nohea Lua Ole i mailani ia maluna

o ka Eheu o na Manu

A O KA

WAHINE O KA LIULA

 

KAONOHIOKALA

Ka Ui o KEALOHILANI a me ko Laua

Hoao Ana

 

Kahauokapaka a me

Malaekahana

Na Luaui o ka Ui LAIEIKAWAI a

me ko Laua Hale

 

AIWOHIKUPUA

E Hee ana i ka Nalu o Puna, a me kona

mau Kaikahina MAILE

A ME KO LAKOU POKII

KAHALAOMAPUANA

            Ke kauoha ana o Aiwohikupua i kona mau koa e kii e kaili mai ia LAIEIKAWAI ma ka ikaika – ka hakaka ano o na koa me Kihanuilulumoku, ka moo e kiai ana ia LAIEIKAWAI a me ko lakou pau ana i ka mu ka ia.

POLIAHU

Ka Wahine Noho Kuahiwi o MAUNAKEA

iloko o kona Kapa Hau

 

HAUAILIKI

Ke Kaeaea o ka Aina Kaili La

 

He Nanea Walohia iloko o na La e

Noho Alii ana o

Kauakahialii

A ME

KANA ALIIWAHINE

KAILILAUOKEKOA

 

Ka Ike Mua ia ana o ka Moku o

KARENA KUKE

 

Kona Hoomana ia ana ma ke ano o

LONO – Kona Pepehiia

ana a Make.

 

            He nani na hana i haawi ia mai e keia Hui Keaka Hawaii ma ka po o ka Poaha i hala, a me he la e papaiua iho ana ka eleu a me ka mikioi o keia i ko ka po mua.

            Na ka Bana Lahui Hawaii e hoonanea mai ana ke Anaina me ka Pahu Kaeke a me ka Hano Kaulana o Lohiau.

            E hele ae e na mea a pau i ike ole a i ike ia LAIEIKAWAI ma ka po i hala i ike pono i na hana Hookalakupua oia au i hala.

UKU KOMO: $0.50, $0.75, $1.00,

            apr19 tfd

 

KA LANAKILA O HAWAII

 

1 ^st .       Ua hooko ia ke koii

            Ka iini kau a ka manao

            Ua lanakila mau Hawaii

            Ka Hoku o ka Pakipika

 

HUI:    No Hawaii no ke aloha

            Aina o ka lokomaikai

            Lahui malama i ka pono

            Me ka laahia o ke Kalaunu

 

2 ^nd .       Aole kupueu o Kahiki

            Nana e hoonioni mai

            Ua ewe ua mole ua paa

            Eia i ka piko o Wakea

 

3 ^rd .       Eia Hawaii ua wehi

            I ka Lei nani o ka Lanakila

            Kilakila na pua na mamo

            Na ewe kupa o ka aina

 

MISS KEKOAOHIWAIKALANI

Puahaulani Hale

Honolulu, Mar. 25, 1893

 

KA REV. J. KANOHO

            O keia ka inoa o ke Kahunapule hoohui aina a makou i hoolaha aku ai ma ka pepa onehinei, e noho lawelawe nei no ka ekalesia o Hanalei, Kauai, a i hihia mai nei iloko o ka upena o ka hoohui aina a Balauwina ma.  Laki no ua kanaka, hoi puolo no o kahi alii.  E like paha auanei oe me kahi Iosepa o Hana, ke kaiehu ia e na hoahanau.

 

HE KINO A-KA PAHA

            Ma ka po Poakolu nei a ao ae Poaha, ua ike ia kekahi mau kino a-ka me kekahi puolo keokeo e ke koa kiai o ka Pa’lii o ka Puka Kauikeouli, ua kahea aku la oia e ku, a no ka hooko ole ia ana mai o kana kauoha, ua ki aku la ia i kana pu, mahope iki iho o keia, ua ike ke koa kiai ma ka Puka ma Alanui Rikeke i keia mau mea, a iki mai la no i kana pu, ua hoomaka aku la no keia mau mea i ka hele ana a komo iloko o ka Hale Akala.  Ua kii ia aku kekahi mau koa mai ka Hale Koa mai, no ka huli ana ia loko o ka Hale Akala.  Ua noke nui i ka huli a aole he kino kanaka i loaa.

            He kino a-ka anei keia, i loaa ole ai i ka huli ia?

 

“REPUBALIKE KUOKOA”

            Ma ka nana ana a me ka wae ana i na manao o kahi nupepa hoohui aina o ka Poakolu nei, ua ike ia, na oi aku kona aloha a me ka pilipaa o kona naau, mahope o ka mea poepoe, ka mea hoi i ole ia.

“I maliu mai no paha oe,

I ka wa moni o kuu eke,

Nele ae i ka mea poepoe,

Pau ka pilina ma ka aoao.”

            He mea oiaio loa keia, aohe he mea poaeae, no ka mea, eia kakou iloko o na la uluaoa o ko kakou aina makuahine, e kakoo ana ma na ano a pau e hiki ai ke hoihoi hou ia mai ko kakou mau pono i kailiku ia e na poe waiwai i hookupa maluna o ka lepo o Hawaii, aka, o ka keia wahi nupepa ia e noke mai nei i ka hailiili me ka hoohenehene pu mai aole loa e hoi hou ka Moiwahine i hoopau ia iluna o kona noho kalaunu.

            Aole makou he poe Makaula, e hiki ai ia makou ke hooia aku me ko makou naau a pau, i ka wa e hooko ia ai o ko ka lahui Hawaii leo, aka, he poe kalai olelo makou, e nana ana i ke kulana o ka manaolana e hiki ai ke hook ia ka makkou mau paio ana, ma ka oioi o ka makapeni.

            Ua hoike ae oia, [“La Kuokoa”] i na mahele nui ekolu o ke Aupuni e ku nei i keia wa, ola hoi ka Repubalika Kuokoa ka Hoohui Aina a me ke Aupuni Moi, iloko o keia mau mahele nui ekolu, ua ike ia, aia ka poka o kana mea Kaupaona kahi i kalele ai iluna o ke Aupuni Kui kawa, oia hoi ka hoohui aina.

            Ua wehewehe laula ae oia i kona manao pipili a ma-ma-u mahope o ke Aupuni Kuikawa, a peal aku, aka, e hoike aku makou i kamakou noii ana no keia aupuni e ku nei i keia wa, iloko o na mahina ekolu o ka paa ia ana o ke kaulawaha o ka hookele ia ana o ka aina iloko o na lima o na hookele hou, ua hoomaopopo ia, ma ka ike maoli aku me na maka, a ma ko lakou lawelawe hana ana hoi.

            E nana i ka oihana koa o keia mau la, ka mea hoi i kamailio ia e kekahi poe o ua auna nei he poho, a he hoonui lilo.

            Ua hiki ia kakou ke koho wale aku i ko lakou heluna nui aia paha ma kahi o ka 400 a oi, a no lakou hoi ka uku mahina i emi ole iho malalo o ka $16,000, ke huipu, ole ia ke na aliikoa a pela aku a i na e komo ana ko lakou lilo ai, lilo i-a na aahu a pela aku, ua hiki no ke koho ia, aia oia ma ka puu huahelu i aneane aku no i ke $50,000 i ka mahina, a no ekolu mahina mai ka la 16 mai o Ianuari, a hiki i ka la 21 o Aperila, hanee ke ahua a la o $150,000 oi aku a emi mai paha, a ka lahui e uku ai no keia poe palaualelo, ka poe hoi a keia wahi nupepa e kaena nei, ua pomaikai kakou.

            I ke au o ke aupuni alii e hookele ia ana malalo o na Moi, aole loa he wa i ike ia ai o kela heluna ahuai o keia mau la, ka makolukolu o ka uhauha a me ka hoopaikola i ka lahui Hawaii.

            Aka, oia uhauha, a me ia ahuai, he mea akaka wale ia no ia e na Iosepa o Hana, he mea nani ia a lilelile, a he hoike hoi no ka pomaikai o ke Aupuni Kuikawa, oia anei ka pomaikai a kakou e manaolana ai, e pau ana ka ilihune o na kanaka Hawaii?  O na hookele ana anei ia e hiki ai ia kakou ke paule, e pono ana kakou, ke haawi ia ko kakou aina na hai e rula mai.

            Ke manao nei makou, aole loa ke keehine hana e hiki ai ia kakou ke paulele aku, oiai, o ko hai pakeke kai hoopiha ia me ke ulakolako a o ko kakou, he oia mau no ia i ke alo pali, aole na makou e hooia aku aka, na oukou no, oiai, ua kaehu ia mai nei na Hawaii ia mai nei na Hawaii kuokoa a pau a pili pu i ka paia.

            No ka Repubalike kuokoa, aohe a makou kamailio ana no ia ano aupuni, oiai, he makani wale no ia aohe i hoea kino maoli mai, ua like no ia me ke kanaka e hoomaka mai ana e pii mai lalo mai o ke kumu o kekahi pali kiekie, makemake oia i mau oheu kona e pii mai ai mai lalo mai i hikiwawe oia i ke kau iluna, aka, ua hiki no ke ike ia he hana kamahao ia, a o na Anela wale no ka poe hiki.

            Pela no hoi keia, aia mamuli o na hana kamahao, e hiki ai ke lawelawe i keia ano aupuni.

 

Col. C. Spreckels

[ONA MILLONA]

            Ua kipa ae o Col. C. Spreckels [Ona Miliona] e ike i ka Moiwahine he Liliuokalani ma ke kakahiaka o ka Poaha nei.

            Ua halawai ka Moiwahine me ka Moi Kopaa me ka oluolu no ka hapalua hora a oi aku.  He oluolu ka nanaina o na hiohiona o ka Ona Miliona ma keia kipa ike Alii ana.

 

NUHOU KULOKO

 

            He hana Keaka ko ka po o ka la apopo, ma ke Hale Mele Hou.

           

            I keia auina la ka Malulani mai ke kai Kau’haa mai o Kau a me Kona.

 

            E haalele mai ana, ka mokukaua Amerika Mohikana i ka wa e ku mai ai ka mokukaua Adamu.

 

            Ma ke ku ana mai o ka Mokuahi Australia, i loaa mai nei ia S. Ehrlich o ka Heiau o na Paikini na lole nani o ke ano hou loa, a e kuai mai ana oia me ke emi loa i keia mau waiwai hou.  E hele nui ae e na makamaka Hawaii malaila.

 

            Ua hoihoi ia mai ka Iapana i mahuka ai mai Kahakaaulana mai a kau ai iluna o ka mokukaua Iapana.  Naniwa; e na koa Iapana a waiho iloko o ka lima o ke Aupuni Kuloko.  E hoakaka aku ana makou i ka moolelo piha ke loaa he manawa kupono.

           

            Ma ka auina la o nehinei, ua ku’i ia mai la kekahi keiki kanaka e kekahi mau haole mawaho iho o ka Hale Inu rama o ka Pakipika a hina ilalo, i ka hopu ia ana o ka makai a lawe ia i ka Halewai, ua hookuu ia mai la ua mau haole nei, o ke keiki hoopaa ia aku la iloko o ka Halewai.

 

            Mai haohao e na makamaka ke loaa ole aku ka oukou pepa; e hoopaa ana makou i ka pepa o na inoa i hookaa ole mai i ka uku pule a mahina o ka kakou wahaolelo ma ka aoao o ka Lahui.  E eleu mai i ka hookaa ana i ike pono ai i na mea hou o ka aina aloha iloko o ka nohona kupilikii o kei mau la.

Mau ke Kauoha.

 

LIPINE ALOHA AINA

            Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo e hoolawa aku i ka makemake o ka poe kauoha mai na kuaaina mai a me ka poe e noho nei ma ke taona o Honolulu, i na Lipine i paiia me ka Hae Hawaii a me ke Kalaunu.  He hoailona keia no na kane, wahine a me na opio makee kuokoa a aloha alii.  E loaa no au ma ke keena o Enoka Johnson, alanui Kaahumanu.  He 30 a he 40 keneta ko ka hailona hookahi, a ina ma ke kakini – 20 a he 30 keneta pakahi.

J. K. NAKOOKOO

Apr. 21                        2wk-d              3ts-wkly

 

Ka Elele Lau

Oliwa

 

HE KIA HOOMANAO

NOU E HAWAII

 

            Ke Kii Nani o ke Komisina Hanohano Blount (Balauna) a me Kana Lede a hoea aku.

 

            O na Hawaii Aloha Aina mai Hawaii a Niihau e makemake ana e hele ae e hui pu me ke kakauolelo o ka Nupepa Hawaii Holomua Mr. Thok. Nakanaela.

 

            O ke kii keia o ka Loea nana i kauoha e huki hou i ka Hae Nani o ko kakou Aina iluna.

 

“Ka Hae Nani ou e Hawaii

E mau loa kou welo ana.”

 

UA MAKAUKAU I KEIA LA!

Honolulu Aperila 11 1893

apr11 1wk-dly

$15 MAKANA

            MA KA PO POAONO NEI, UA nalowale ia kekahi lio wahine hauliuli me ka noho no, he noho pulu nae.  O ka mea a mau mea naha e loaa ai keia lio, e hoihoi pololei mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a e loaa no iaia ka uku makana i hoike ia maluna.  E loaa no au ma Kahauiki.

JNO. HAPA

Kahauiki, Honolulu, Apr. 6, 1893

 

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu, Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei.  A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana o hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o na mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku.  Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o k o mana mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau Holoholona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

A. ENOS & CO.

Wailuku Maui, Feb. 9 ^th 1893