Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 688, 20 ʻApelila 1893 — Owai o Hawaii Olalau? [ARTICLE]

Owai o Hawaii Olalau?

Maloleo o ka "La Kuokon" o ka Poakahi nei. ua ike ia iho ka manao 0 Hawaii Oiwi, a makou hoi e kapa aku nei o Hawaii Olalau, ka oiea i piha kona mau lehelehe i ka io puaa o ka Hoohui Aina, a ke helu papa mai nei oia i na poinaikai o ka hoohui ana me Amenka oia hoi "e haoana kakou i dala a me ke gula me ke kopala, e pau ana ko kakou noho hune ana, elike me ko na la i hala ae nei, ka uwe pinepineo ka lahui i ka ilihene; e kaana pu ana na kanaka, na wahine a me na keiki iloko o na pomaikai aiwaiwa o ka hoohui aina/' a pela aku. Nui ko makou hauoli i ka ike an» i keia manao, i na hoi he oiaio, e pono no makou e hoike akea aku 1 ko makou manao maluna o keia kumuhana haawi aina, a 1 mea hoi e maopopo n.i i ko makou mau makamaka heluheln, ka waiwai io a %ne ka ilihune haalele loa o k:i lahui. Aia i ke Kau Aliaolelo o ka M. H. 1876 a i ole, 1878 paha, na lawe ia s*e iloko o ka Ahaolelo o ko kakou aina, ke kahua a me ke kumu o keia Hamrhe hoohui aina, m* o ke kuikahi la e kaena ia ana e ka po'e waiwai oia mau la, oia hoi ka ''Pauailike," a e ai ia nei hoi e ka poe waiwai o keia mau la. Aole loa i poma ia ka inoa o na kanaka mua loa nana i kapa i kela kuikahi Panailike, he kuikahi f>opopo« he hoohui nina a

pela aku, a me he meā la, o na paia eehia o Aliiolani ho ; ke no ia mau kanaka kaulana a kalaiaina oia au, oia hoi ka ilon. G. W. Pilipo o Kona Akau k& mea i kapaia e kona mau makaainana, u ka Lionao Kona Akau/' a me Jos. Nawahi o ka Pai.-iala o Puna. Ua hoike keia mau kanaka elua i ko laua ike kalrii aupuni. e hoole ana i ka p.>no o ka hooholo ana i ke kuikahi panailike, me na hoakaka na&ua" ana. ' Aka. ua pahua ia mau olelo wai-

wai nui, i ka nui o na hana poholalo, na kipe, a pela aku, a ua ike ia, ua hookauwa-ia ka Moi Kala- ■ I • ■ • ■■ 9r kaua malalo o na hoounauha ana a hai, no ka poma'kai o ko hai pak**e i me k'o hai noho kuonoono ana, s; a-u aku la i ke kai no Amerika, aua maopopo ia kakou, ua aloha io mai lakela aupuni nui mamuli o ka hoikaika kino ana o ke Alii, a ua hoi mai oia me ia pomaikai no kela poe kakaikahi e noho | ulakolako mai nei iloko o ka aina. Uaiike uua hoomaopopo kakou, aole oka lahui Hawaii kai hao i ka dala me ke kopala aka, ona Ona mahiko, na Ona Banako Nui. na Hale Kalepa lehulehu. a pela aku. 0 na kanaka Hawaii, he oia mau no ko lakou kulana, -elike me ka wa mamua aku o kp kuikahi, a nela no a hikii keia la, Aole loa i i haawi wale mai a Hawaii Oiwi, a Hawaii Oialau hoi i kana kopaJs. i kekahi o kona 10 a koko ponoi hoi, a he Kawali ponoi, ehao aku i kona pomaikai loaa wale mai malalo o keia hana, aia ka, a kakauinoa aku, ae aku, a apono aku paha e hoohui aina. alaila hanee mai ka puu o Puoir a ilalo, ahu wale ke gula a rae ka daimana e huna ia nei eka moo, [poe hoohui aina] uwa kakou a haalele wale wale, aumeume a pau c a wahi welu lole ika nahaehae i ka nui o ka pomaikai o keia mau lia.

In i o n a pomaikai lehulehu keia o k;a hoohui aiqa, elike me keia e ohikau ia mai nei, he mea makehewa ia kakou ke pulalo aku i ko kakou ae, o papapau pu auaneAakou i ka hi.ule i ka lua hookahi o ka pilikia. Ois i, ua maopopo no ia kakou ka helehelena o teia kanaka nona ka inoa iapakapa o Hawaii Oiwi, he kanaka oia na hai e malama, ao kona mau hiona nanaina. he hookalat:upua oia no ka uahi pi'o i.ka wao, a no ka pono ka o kona ohana i kuai ai oia i kona kino a me kona whane, e kumakaia i ka aina a kona mau makua a me na kupuna i 'uaawi mai ai nana e ai uhauha a biki i Wa palena liope loa. No makou iho, a me na hoa makaainana mai Hawaii & Niihau, i aloha io, i pulama īa, a i makee | nui ia, ua niaopopo ia Uftou, o ka poe wal«i no e hooko ana i ka makeunake o keia t>oe pakaha aina, a hooknhuli aupuni kepomaikai ana aole o ka lahui Hawaii, o ka poe kaka: kahi« ai ana ika Apana baroua a tne na waiu bata « keia poe> 0 lakou no ke nomaikai ana, aole o ka la holookoa. ! KoLaila, ena Hnwaii aloha, kulia , īniua, na ka pono e hookauhke i ka kakou mau hana.