Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 683, 13 ʻApelila 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Naomi Ajello |
| This work is dedicated to: | Aloha Karma |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
------------------------------------------------------------------------------------------------------
KA LEO O KA LAHUI
--------
JOHN E. BUSH,]
Lunahooponopono a me Puuka.
----------------------------------------------------------
POAILA APERILA 13, 1893
----------------------------------------------------------
HE MANAO AKEA I KA LAHUI.
---------
Mamuli o ko ka Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka Ona ponoi o na Nupepa a Oiaio a me KA LEO o ka LAHUI. Nolaila, mai keia la aku, na waiho aku au i ko’u noho Lunahooponopono ana, a me ka noho Puuka ana no ia mau pepa; O na kauoha nupepa a pau loa, na kakau manao ana a me na hookaa dala ana, a peia aku e hoouna pololei ia mai ma ko Hon. Jno. E.Bush inoa.
Joseph Nawahi,
Honolulu, Mar. 27, 1893.
---------…----------
OLELO HOOLAHA.
--------
Eia ma ke Keena o KA LEO o ka LAHUI kekahi mau Buke Inoa o ka Hui Hawaii Aloha Aina. He wa kupono keia o na Hawaii Ponoi e hoike i ko lakou Makee Kuokoa, ko lakou Aloha Aina, a Aloha Kuokoa.
MA KE KAUOHA.
J. K. Kaulia.
Kakauolelo o ka H.H. Aloha Aina.
----------…----------
Kahea Halawai Aha Elele nui.
------
Ua hooholoia e ka Aha Hooko o “Ka Hui Hawaii Aloha Aina” a na kane; o ka Poakahi la 1 st o Mei, M. H. 1893, e hiki mai ana, oia ka la e malama ia ai ka halawai nui a ka Aha Elele a ka Lahui ma Honolulu nei.
Ua makemake ia na Elele o kela a me keia Apana e hiki mai ma Honolulu nei, i ka manawa i hoike ia ae la maluna.
J.A.CUMMINS.
Peresidena Hanohano
JOS. NAWAHI.
Peresidena.
Honolulu Aperila 12, 1892
-----------------
He Leta mai ka Moiwahine Vitoria mai!
-----------
I keia mau la aku mei ua hiki mai kekahi leta mai ka Moiwahine Vitoria mai, i ka Noiwahine Liliuokalani He leta keia e haawi mai ana i kona mau manao hoalohaloha i ko kakou Moiwahine. He mea keia a hoike ana i ka noho maikai a hoaloha ana o na Moiwahine, a e kinai ana hoi i na olelo hoinoino a ma misionari i ka Moiwahine o Hawaii. He mea kupanaha no paha keia a ma keiki misionari, no na makua i hele mai i Hawaii nei, e ao aole e hoino i na hoalauna. Aka o ke ano iho la keia o na kanak i hanauia mai e na misionari o Hawaii nei ua lilo loa ko lako nooonoo no ka imi l@ a me na mea i pili ana i
@ nei.
-----------------------------
Me Kekahi Leta Mai.
--------
Ua lohe ua mai ma kekahi leta ua kakau mai o Mr. Kakina i ke Aupuni Manawa i kona manao he kupono e hookomo ia kekahi poe Hawaii ponoi iloko o k Aha Kuka. Ua kue ia keia manao e na hole e noho nei iloko oia Aha, wahi a ka lona i loaa mai ia makou.
Eia na inoa a Kakina i waiho mai nei e hookomoia i ka Aha Kuka o ka Aupuni Noho Manawa, o—
Keoni Kamaki
Akoni Rosa
John F Colburn
Joseph Nawahi
R. W. Wilikoki
John L. Kaulikou
He hoailoona keia ma ka aoao o na keki masionari, Komisina Hoohui Ana, aole e ae ia keia manao hoohui aina e ke Aupuni Amerika, ke ole e lokahi aku ka lahui Hawaii. Ua maopopo ia makou i na no keia ppoe Keonimana he poe anela, aole no e hahai ana ka lahui Hawaii mahope o ka lakou alakai ana, ma ke ano he mau hoa no ke Aupuni Noho Manawa, e hoohui i ka aina me kekahi aupuni e aku, aole no e loli ko ka lahui Hawaii manao e hoohui. O ke Akua hookahi wale no ka mea e huli ai ka naau o ka lahui Hawaii.
------…---------
He Manao Hoohui.
----------
Ua olelo ia mai ,makou, eia ke ake nei ka Hui i kapaia, ka”Hae Eleele,” a Hui Civila, e hoohui aku ka Hui Hawaii Aloha Aina. Ma ka hoomaopopo aku i ke ano o keia hui “hae Eleele” hemea akaka he ano ole ko lakou kulana i kukulu ia ai no ka pono io. No ka mea, aole o ka ponocivila wale ke kahua o ka hui e hoi mai ai ka mana o ke aupuni Moi, ka Hae o Hawaii a me ke kulana aupuni kuokoa. He peeee wale iho no ke kukulu ana o ka hui malalo o kela kumuhana, he imi i ka pono civila. Aole oia ka ninau nui, a nunau mua. O ka koi ae e hoihoi ia ke kuokoa o ke aupuni Hawaii, malolo o kona Moi i hana hewa ole, a e kukulu ia e like me kona ano mua. Ke loaa keia mau kumu, he mea hiki wale no ka ninau pono civila o ke kanaka ke hoala ia aku mahope, iloko o na wa a pau a na Kalaiaina e manaoae he kupono. Nolaila, ua waiwai ole ka hoohui ana aku o ka Hui Hawaii aloha Aina, ka mea kumuhana io i hoolaha hopo ole ia, a nona ka hilinai ia e ka lahui, a no kekahi hui maopopo ole o ka manao, a aole he akaka o ke kumu e hilinai ia ai. Ua kamama ka ipuka o ke komo ana o kela a me keia kanaka aloha aina io iloko o ka Hui Hawaii Aloha Aina, e like me kekahi poe manao io maoli i ke kuokoa, me ka nana ole i ko ke kino ponoi pono.
Ua lohe makou, o ke ano o ka Hui civila, he like ia me ka ae ana ua lilo ka aina, a i ole he maikai no ka hoohui aina, koe wale no ke apuepue ana i mau wahi pono civila.
Ua hamama ka Hui Hawaii Aloha aina e komo mai na
Hawaii auwana e ne mai nei, he hana kamalii ka hookamani, me na hana peepee, a huna ana i ka manao hoohui aina.
---------…--------
Hikilele ka “La Kuokoa.”
----------
Ua nana iho makou i na manao o ka “La Kuokoa” onehinei, a ua ike makou, ua like oia me ke kanaka, i loaa i ka mai nahu, e kupaka ana io a ia nei, a o ke kumu o ke nahu oioa na mea e pili ana i ka leta a ka hanaiahu@ ana 3 noho mai la i Wasinetona, i hoolehaia e ka nupepa aloha aina “Holomua” o ka Poakahi nei.
Heaha ka mea i aa ole aku ai ia Antone Rose a me Keoni Kolopana, ka mea nana mai ua mau leta ala, heaha ko laua mea i ekemu ole ai e kue ana no keia leta i hoolaha ia ai e ka “Holomua,” i na i ike laaahe hoopounipu@ kela mau mea i hoolaha ia ai, a i ole he ike ole anei no kekahi o laua, na hoolaha ia kela leta a laua mai a Kakina mai?
Ua aa ae nei oia e hoolaha no lakou i ua leta la me ka pau pono maloko o na kolamu piha makani o ua wahi pepa ala.
Ke hoomaopoppo nei kaou, mamuli o ke kauoha ole ia ana o ka Holomua” e keia mau keonimana e hoihoi hou i keia hoolaha, ua maopopo, h eoiaio loa na mea a pau i hoolahaia e ke aa aku nei “Ka La Kuokoa” i ke aka o ka puahiohio i hoa paio nona, hilahila makou i ka aa paani a kamalii o ke “Kuokoa,” mahope ke ka auwae i ka peku hoki a ka “Holomua.”
---------…---------
Ka Elele o ka Hui Hawaii Aloha Aina.
-------…---------
Ua hala aku no ka Mokupuni o Kauai, ka Elele o ka “Hui Hawaii Aloha Aina.” Kapena rose,he Elele Nui oia no ka Mokupuni holookoa o Kauai, no ke kukulu ana i na “Hui Hawaii Aloha Aina a punika mokupuni o Kauai.
A he mea maikai i na puuwai Hawaii oiaio a pau, i aloha i ko lakou Aina makuahine, e ike mai iaia a e hookipa aku hoi iloko o na kikoni wela o ke aloha pumehana oiaio.
Oiai hoi, O Kapena Rose, he keonimana oiaio oia, i kamaaina ia oukou e na kupa o ke ahi lele o Nualolo, a me ka Auhau o Anaki.
Nolaila, ke kalokaio aku nei Ka Leo o ka Lahui ia oukou, ma ka aoao o ka “Hui HawaiiAloha Aina” e ike ia kakaou hoa kanaka, mai kipa hewa ke alohoa i ka poe Hoohui Aina, oiai hoi, he kaihi ana aku ia i kou pono kuokoa e ke ka naka Hawaii oihio mai a oe aku.
Nolaila, ke kono ia aku nei ka poe Aloha Aina oiaio a pau o na kane a me na wahine na opio a me na hapauea, e komo ae iloko o ka “Hui Hawaii Aloha Aina.” A e hooikaika no ko kakou noho kuokoa ana, i mau ai ka hanohano ou e Hawaii Ponoi.
Na ke Akua no e kokua mai, a lei hou kakou i ka lei o kalanakila.
--------…--------
NA KOA O KE AUPUNI.
---------
Ma ke ahiahi Poalua nei ua loaa ia kekahi hapa o na ko kumau i ka ma’i Luai, o ka Halekoa a me ka Hale Aupuni.
Ua kauohaia o Kauka Rokeke e hele koke ami i ka Halekoa ma ka 8:45. I kona hiki ana mai ua nana oia i ka poe i loaa i keia mai luai a hoike ae la oia ua ai keia poe i kekahi ano laau make, ua haawi aku la oia i ka laau, a ua oluolu koke ae la ka hapanui o lakou a koe elua mea ikaika iki o ka mai luai oiai e palekana ana no nae.
Ua kii pu ia aku o Kauka Maina no na koa o ka Hale Aupuni e kiai nei i keia manawa i loaa pu i keia mai luai; a oia haawina like hookahi me koo na koa ia aku no ka laau a ua oluolu koke no.
He hookahi no wahi i ai ai keia poe koa a pau loa, mai na koa o ka Halekoa a me na koa o ka Hale aupuni.
Ma ka Halekoa i ka hora 6 o keia aniani Poalua, oiai o na mea ai i haawiia ma ia ai ana, he Pipi oma Alelo paila ia, PI-iloko o ke kini, Pine-kini, na lau mea hou, me ke ti, a me ke kofe.
Ua manao wale ia no loko mai o na kini PI keia ano laau make.
Ua olelo keia poe koa, ua hanai ia lakou i ka laau make e kekahi mea i maopopo ole ia lakou i keia manawa. He elima ka huina o na pake e hana nei i ka lakou mau mea ai; aole nae i manao ia na lakou keia hana.
E olelo ana ka Nupepa Awalakaika he hana keia no ka hoao ana o ka Aoao Alii e lawe mai i ka Ualekoa, “a ke ole nae.
O kou mau manao lauwale no ia e ka Nupepa Awalakaika, e mau wale ana no ouko i ko oukou mau aka ponoi ke maalo ae
Ke hoike aku nei makou ma ka aoao o ka lahui Hawaii aole loa i noonoo ka lahui Kawaii no keia nea. I na no ke Aupuni Kuloo e lawe i kona mau oa ma kahi e a waiho wale iho no ka Hawlkoa Hale Aupuni a me ka Hale Alii, aole kekahi kanaka Hawaii e kii aku a lawe ae i keia mau kulana, oiai e noonoo ia ana ka pono o ka hoopii a ma Moiwahine e ke Aupuni o Amerika e ka Mea hanohano James H. Blount.
Ua hiki ia makou ke hooia aku i keia, oiai o ko ka lahui manao e noho ana lakou me ka hoomanawanui me ka paupauaho ole, e malama ana lakou i ka maluhia ma na ano a pau ma ko lakou aoao a hiki i ko lakou ike ana i ka hopena o na hana kaulike a keia Komisina a ke Aupuni o Amerika i hoouna mai nei.
Ua hooiaio ia keia manao maikai o ka lahui ma o ko lakou hoike ana i ka lakou mau @hana ina la i hala i hiki wale i keia la, a pela makou i hiki ai ke hooiaio aku i ka makou mea i kamailio ae nei.
--------------------------------------------------------------------
HANA HOOPILIKIA A NA KOA KUMAU.
---------
Ma ka wauaao o ka po Poakolu nei, mahope iki iho paha o ka hora 1 a oi, ua wawahiia mai la kekahi mau Rumi o na Ohua e noho nei ma Haimoeipo a o kekeahi mau Rumi hoi aole i paa i ka laka ia ua wehe maoli ia mai a no e na koa kumau o ke Aupuni Kuloko a komo mai la lakou iloko o na rumi ohua a pau me na pu reifela no a lakou, a holoholo iho la iloko o keia mau rumi; o ka makou mau wahine wale no a me na keiki ke moe ana iloko o keia mau rumi a pau loa i komo ia ai e keia poe koa haole ua hoopihaia ka makou mau wahine a me na keiki i ka makau me ka weliweli nui no keia mau hana hooweliweli a keia poe koa. Ua hoomau keia poe koa haole i ka holoholo ana iloko o keia mau rumi no elua hora a oi, ua hoi aku lakou mawaena o ka hora 3-4 oia kakhiaka.
Ua noho hoomanawanui ka makou mau wahine iloko o keia mau hora e hana nei na koa kumau i ka lakou hana, a hiki i ko lakou haalele ana mai.
Aole i maopopo ke kumu a me ka mana i loaa i keia poe koa haole e hana, e like me keia nei, a wawani a komo wale mai iloko o keia mau rumi me ka ae ole ia aku e ka poe nona ua mau rumi nei.
Ke ike nei kakaou ma keia hana e na hoa makaainana, i ka wawahi wale ia o ke kapu o ka noho’na kuokoa ana o ke kanaka, aole keia mau hana i ike ia iloko o ke au o na Aupuni Moi.
I oiai hoi o ke kulana o ka oihana koa a me ke kaua i kukuluia ai, no ka hoomalu ana a me ka malama ana i ka maluhia o ke aupuni a me kona mau makaainana.
Ke waiho aku nei au i keia mua o oukou e ka lahui i ike pono ai kakou i na hana e hanaia nei maluna o ko ooukou mau hoa makaainana.
Kane Uu.
Haimoeipo Aperila 12 1893
--------…--------
He Ahaaina Fea ma Kalihi i keia Pocono no ka pomaikai o ka Halepule Kakolika ma Moanalua.
He Ahaaina Fea ma Kalihi i keia Pocono no ka pomaikai o ka Halepule Kakolika ma Moanalua.
He nui na waiwai e kuai ia mjai ana me ka makepono loa. E kuai pu ia mai ana na pono lawaia o na ano a pau e laa ka lau upena a pela aku me ke emi loa. E hele kino ae ka poe lawaia e nana no lakou iho i keia mau waiwai, a kuai ia mai ana me ka haahaa loa. E ku mau ana ke kaaahi malaila i ka holo ana a me ka hoi ana mai, e hele pu ae ho ka poe i loaa ole na Kikiki e kuai ia ana no na Kikiki ma ke kahui Ahaaina Fea.
Ua hoikeia mai ia makou ka lohe, ua konoia aku ka Mea HanohanoJames H. Blount a me kana Lede e hele ae ma ka Fea e malamaia ana ma Kalihi i keia Poaono.
Ua ae oluolu mai ke Komisina a me kana Lede i keia kono, a e hiki ae ana laua malaila.