Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 672, 29 March 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA HOOPII

A KA

MOIWAHINE

Ua waiho mai nei o Liliuokalani i keia Hihia Imua o ka Lahui Amerika.

Imua o ka Lahui Amerika Mai a Liliuokalani Mai.

KA MOIWAHINE I HOOPAU IA O KO HAWAII PAEAINA.

 

Ka hoike a ka Moiwahine mai Kona pii ana ae a noho i ke Kalaunu, a hiki i ka manawa o keia hana nui i hanaia no ka hoopau ana Iaia - Hoakaka i ke ano o ke noi ana aku a Kona Lahui Iaia i Kumukanawai Hou - E hanaia e like me ko Kaleponi - Ka Ninau e pili ana i ke kipe - Hoao ana e kapaeia ka hookaheia ana o ke koko - Aole oiaio o ma olelo e pili ana i ka Maluhia ole o ke Ola a me ka Waiwai ma keia pae Aina - Olelo Nane o ka Iliohae, ke Ke iki Hipa a me ka Hoopono.

 

I ka pau ana o keia hana Hoohiki Kumukanawai, o ka Lunakanawai Kiekie ka mea i hele mua mai a haawi mai i na hoomaikai ana Ia'u, a pane pu mai la oia i Ko'u hoomaopopo ole ana i ke kulana ano nui o ka manawa.j

 

Mahope iho o kekahi mau olelo hoomaikai ana i haawi mai ai Ia'u me ka oluolu, ua pane hou mai la eia, Aole paha Oe e ka Moi e hoopau ana i ka Aha Kuhina." Ia'u mae i haalele iho ai i ke keena A'u i lawe i ka'u hoohiki ua onou maluia mai la iloko o ko'u lima kekahi wahi apana Pepa me ka maopopo ole nae ia'u owai la ka mea nana i  a nou malu mai. Aole nae wau i wehe koke ae ia manawa. Ia'u nae i noho hookahi iho ai ua wehe aela au a heluhelu iho la. Eia na olelo Mai kakauinoa oe i ke Kumukanawai; aole i loaa he kumu e hana aipela" Ua lohi loa keia no ka noonoo ana no kekahi manawa hou aka. Oiai ua hoohiki au e malama i ke Kumukanawai. He mau hoike keia no hela manawa ano nui mala e hooia mai ana aole wau i @ahaki i ka'u hoohiki elike me ka kou pea enemi i hoike ai.

 

Ma ua Awakea ana no o na hoa a ko'u A@ Kuainu no nonoi mai kakou I'au e hooia aku au, e noho no lakou na ko lakou kulana Aupuni e like no na Palapala Hookoku e pau ia ana e lakou: Ua pane aku au he mea pono e hoonoo mua ia he kulapa eku ana ia manawa eia hoi na mea e pili ana i ka hoolewa o ko'u kaikunane a pau ai mahope aku olaila ua loaa ia'u he manawa e hiki ai ke hoakaaka i ko'a manao. Ua pau wale ae ia keia aole mea i kamailio hou ia no keia hana iloko oia manawa. O ka mea maa mau i ka Lahui Hawaii aole e hoolewa koke ia ke kino o kekahi Moi a piha paha na la ke ka nakolu, ua hauoli au i ka loaa ana Ia'u o keia manaw e hoomaha iki ne ai i ke kaumaha o kekahi kaikuahine no kona kaikunane.

 

Oia hoi ko'u mau manao aole he maikai no ka haliu koke ana aku e lawelawe koke i ke kulana ano nui o ka naho Moi ana i kau iho maluna ou me ka manao oleia o ka ka manao oleia i kamanawa a'u i hoomaka ai e noonoo no ke kulana o ke aupuni ua ike koke iho la au i ka nele ike kumukanawai. Aole no hoi he mau mea a ae i hanaia no ke kulana Aupuni e ku ana ia manawa aka, ua hoike aku au i ko'u manao mamuli o ka make ana o ka Moi. O na hookohu a pau e pili ana ina hoa o ka Aha Kuhina ua pau ko lakou mana, a nole hoi e hoopaaia kona hope maia mau hookohu mahope iho o ka pau ana o ka hoolewaia o ka Moi i make ua halawai iho la au me ko'u Aha Kuhina. Ua hoike aku la au ia lakou ua manao au, ua loaa i ka Moi hou ka mana e koho i kona mau Kuhina ponoi, a aole hoi au e ae aku e hookuu i ko'u mana me ka hookumu ana i ka pono o ka Noho Alii, ua hoole mai la ko'u poe Kuhina aole lakou e haalele aua. Ua hoole pu aku la hoi au i ka hooia ana i ka lakou mau hana aua ku malie iho la ka mana hooko me ka hiki ole ke hana i kehaki hana. Ua ike au aole he alanui o koa e ae e hoopau ia ai keia pohihihi, o ka hoopii wale no imua o ka Aha Kiekie no ka manao kanawai o keia wahi o ke Kumukanawai i hoakaaka ole ia maluna o na kumu no ka mana pili paa o ka Moi ma na ano apau ma kahi i noho hoomau loa ai o ke Kumukanawai. Ua kokoo mai la ka hapanui o ka Aha Kiekie i ko'u manao a ua haalele mai la ka Aha Kuhina. He mea nae i manao mua ia makahi i noho hamau ai o ke Kumukanawai elike ae la me keia ninau maluna ae, e loaa ana he manawa no na Kalaiaina ana e hoohana ai, a pela pu hoi me ke kulana o na Lunakanawai. Ua hooia ia mai keia e ka Aha Kiekie mamuli o ko lakou haawi ana i ka hapanui o ko lakou manawa no ka huli ana a me ka haawi ana ka i Olelo Hooholo no keia ninau Nui maluna o keia Kumukanawai pono ole. O kekahi mea nui i ike mawaena o na hookuia he lehulehu wale o keia Kumukanawai, oia no ke kulana kupilikii i ike i kekahi manawa mawena o na mahiko a me na limahana pake i kepa ia oiai no ka noa ana o ka aelike mawaena o na aoao Elua.

 

HAWAII ALOHA AINA

 

Ma ka halawai mau a ka Hui Aloha Aina, ma ke ahiahi Poakahi nei. Ua hoike mai o Keoni Hilo imua oia halawai. He Malamamoku oia no ka mokuahi Mokolii o ka Hui Hooholo Mokuahi o Waila ma no aneane 10 makahiki a oi kona hana ana no keia Hui.

 

Ua koi ia aku oia e kona mau haku e kakauinoa malalo o ka Hui Hoohui Aina, a ina ae ole oia e hoopau ia aku no oia mai ka hana aku. Eia ka pane a keia Hawaii Aloha Aina oiaio, aole au e kakauinoa ma kena pepa a ke haalele nei au i ka hana a oukou ua huli ae la oia a hoi aku la no kona hale. Ua oi loa aku ke aloha aina iloko ona mamua o kela hana, kahi hoi e loaa a ke ola o ka noho ana ona me kona ohana.

 

Mahope koke iho, hiki aku ana kehahi luna mai ka Hui aku o Waila ma a hoike aku la e hoi hou oia e hana. Mahalo a nui ia oe e ke aloha aina oiaio.

 

Ka Hui Hawaii Aloha Aina a na Lede.

 

Ma ke awakea o ka Poakahi nei ma Anopa Hale, ua malamaia he palawai e na Lede Hawaii Aloha Aina. Ua piha keia hale a aole he wahi e noho ai o na lede i hiki hope mai, ua hoomanawanui no lakou i ke ku ana iluna, a o na lanai elua ua piha pono ina Keonimana.

 

Ua weheia ka halawai me ka pule mai ka Makua Rev. S. Kalana. I ka pau ana o ka pule ua nonoi mai o Hariaka Hairama i ka oluolu a akahai o ke anaina holookoa e hoomalu a e waiho mai i ka inoa o kekahi lede i Peresidena no keia hui, waiho ia mai ka anoa o Mrs. F. W. Macfarlane [Emalia Makapolena] hooholoia.

 

Ua hoomalu mai la ka Peresidena i ka halawai a hoomaka aku la ke koho ana ina luna nui o ka hui. elike me keia:

Mrs. F. W. Macfarlane, [Emalia Makapolena], peresidena; Mrs. Jas. Campbell [Kuaihelani],

a me Mrs C. O. Berger na Hope Peresidena, Mrs. J. P. Kahalewai [Kaluimaemae] Kakauolelo, Mrs. W. M. Giffard. Puuku.

 

NA PERESIDENA HANOHANO.

 

Na Lede:-

Mele Puka wahine T.R. Foster

Kahalewai Kamaki" " Keoni Kamaki

Kulamanu Alani" "Samuela Alani

Kekaaniau Palaika" " F.S. Pratt

Kahalelaukoa Baraunu " " C. A. Brown

Hope Kakauolelo Hanohano Vitoria Ward

Komite Hooko.

NA LEDE:-

Emalia Mkapolena, Aima Nawahi

Kahuila Wilikoki. Liha Aholo, Mele Gay, Kieke Kaae, Haliaka Hairama, Meleana Lemona, A.A. Haaelea, C. O. Berger, lala Mahelo na Leihulu Keohokalole, Marie Kahai, Mine Alderlich.

 

KOMITE WAIWAI.

 

Kema Meekapu, Kini Have, Fane Norrie, Lahilahi Webb, Amelia Joy, Makanoe Kaaepa, Lize Doiron, C. Sharatt, Malupo, a me Lokalia Holo.

 

O ke kumu o ka makou pai ana ina inoa o na Lede maluna ae ma ka inoa Hawaii i maopopo pono ai ina mea a pau i ike ole i ka olelo haole na Luna Nui o keia Hui a oukou e ka aoao palupalu. O ka KA LEO O KA LAHUI e noi ae nei i na mana Lani, oia pu kekahi me oukou. O ko oukou nawaliwali ma

ona la e ikaika ai a papahi oukou ka Lei o ka Lanakila.

 

He hana hanohano a kilakila keia a kela a me keia wahine Hawaii e hana ai, a he hana kamahao loa hoi i okomo ia aku iloko o ka moolelo o keia Aina, a i waena hoi o na moolelo kaulana o ke Ao Holookoa.

 

Ke kono ia aku nei na Lede puuwai aloha aina oiaio e hele mai i ka halawa o ke awakea o keia la (Poakolu) ma Ariona Hale.

 

I mua e na Makuahine oiaio o Hawaii, a hoihoi hou ia mai ka Ea o ko oukou Aina kona Kuokoa, a oukou e hooili aku ai maluna o ka oukou mau kamaiki, a me ka lakou mau pua aku. A e welo mau ka Hae nani o Hawaii.

 

"E ola o Hawaii i ke Akua."

 

AHA MELENUI

Aha Mele Nui.

 

E wehe ia ana he Aha Mele Nui ma ka Luakini o Kawaiahao ke hiki aku i ka Poaha, Maraki 30, i ka Hora 7:30 P.M.

 

A ma keia Aha Mele, e huai pau mai ai na Keiki o ka Puali Puhi Ohe Lahui Hawaii; i ko lakou mau kileo kani kapalili, a me ka leo hoene o ka lakou mau hokeo kani kaaili puuwai.

 

Nolaila, ke konoia aku nei ka lehulehu e naue nui ae, i ike kumaka i ka po lea o Halalii, aole hoi o lakou wale, aka, o ka loea hookani ohe kau aoao kekahi o ka mokukaua Bosetona.

 

Uku Komo he 50 Keneta. E loaa no na Tikiki ma kahi o Karamu, Haka a me Makanani, a ma ka lima kekahi o na Komite, a ma ka puka no hoi kekahi.

 

DAVID L. NAONE,

Aha Mele Noeau.

Maraki 28, 1893. mar29 2t.

 

Ma ka hukihuki kaula o ka po Peoakahi nei mawaena o na Hui Hawaii me ke Kepani ua lilo ka eo i ka Hui Hawaii manawa hiki 2 minute.

 

Pukiki me Kelemania, ua loihi ka manawa o keia mau. Hui i huki ai, ua lilo i ke Kelemania i kinohi a 3 Kapuai, ia manawa ua kuupau ino na Pukiki i ko lakou a hiki i ka piha ana o 6 kapuai lilo ka eo i ke Pukiki manawa huki 1 hora 22 minute 10 sekona.

 

Hukihuki kaula hope loa ma ke ahiahi Poalua nei mawaena o na Hui Kelemania kui ia Ilelana, amerika kue ia Iapana, Hawaii kue ia Pukiki. O ka makamua loa keia o o ka Hui Hawaii a me Pukiki e huki ai a o ke kulana o keia mau hui aia like laua ma ka 2 eo a ka mea hookahi. Ua kaena ae mae na Pukiki e lilo ana ka Hui Hawaii ia lakou o ka hoao no hoi ka mea e pau ai kuhihewa ke lana nei ko makou manao na Hawaii no ke eo.

 

KAUKA

Yong Kam Pung

[APANA.]

Helu 81 Alanui Maunakea

KAUKAKOEA O KAAINAPUA

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane wahine a me ko na keiki liilii. O na mai ha-no a me na ma'i e pili ana i ka maka, pa pu ia ana i ka maka, pau pu ia i ke ola. O na mai'i koko inoino a me ka hoouiu hou ana i na wahi poino o ka puu wai a me ke kino, e hoola ia no me ka maalahi. Pela me na ma'i hu'i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole. Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o kahi auhau.

 

E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluoiu uku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

mar.29-2monsd

 

HOOLAHA A KA LUNA HOOKO KAUOHA I KA POE AIE.

 

Imua o ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Akahi, ma ka Hooponopono Palapala Hooilina. Ma ka Palapala Hooilina a Maria O'sullivan i make. O ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoolaha aku nei, ua hookohuia oia i Luna Hooko Kauoha no ka Palapala Hooilina a kauoha hope loa a Maria O' Sullivan i make ma Honolulu. A ma keia ke hoike aku nei oia i ka poe he mau aie ko Maria O'Sullivan ia lakou, e waihe koke mai iaia i ka lakou mau koi i hooiaioia ma na bila ale pololei ma ka Halekuai o  E. O. Hall & Son (Mikaholo) iloko o eono malama mai keia la aku, a e hoole loa ia hoi na koi ko hala keia manawa.

 

Aberaham Fernandez.

 Luna Hooko Kauoha o ka Palamala Hooilima o Maria O'Sullivan i make, Hapala i keia la 20 o Mar. 2mos mar27 fd.