Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 670, 27 March 1893 — KA HAIOLELO A HON. J. E BUSH. [ARTICLE]

KA HAIOLELO A HON. J. E BUSH.

E <fu ma n h oa Ma : ka a i wj. n a —H e mau nule i hal'a aku nti, ua akoafcoa kakou keia huina o Hale Alii, o oukou hoi e hoolōho mai i leo o ko oukou mau alakai. I ka auina ia o ua Poakahi la, o lanuari IC, he elua mau halawai i malama ia. na ka poe hoohui aina a oa ka lahui Hawaii hoi. Ia makou e ku kamaiho ana ma &eia wahi a'u e kc aku n*i, e kau 'welo malie mai ana ka hae i aloha Rui ia o ko kakou aina, e noho mai Aua ho: ko kakou Moiwahine iluna o ka noho Moi o Hawaii, a i ka sakou mau olelo a me na hana o ia la t oia no ka apono ana 1 ka ko kavkou Moiwahine i manao ai e hana, ih> ka pono o ka lahui Hawaii, maiiiuli o na hoopii a me ke noi ana a I:o oukou mau elele e haawi ia aku ka ka lahui mea i li'a ai, oia hoi i Kumukanawai hou, i Kumukanawai kaulike, e haawi ana i ka pono kaulike a me ke kuleana kuokoa i *ia kanaka a pau, me ka nana ole rla o kona ill a me kana olelo. Ke nana hou aku nei au 1 keia wa, e ake aku ana, me ka naau aloha a luuluu, e ike aku i ka weio ata& mai a ua hae la a kakou i hoo,poina ole ai. I kela la mua. ua īPoakolu la i hala aku, e welo a«a ka Hae Kalaunu o Hawaii, i ka wa & ka la e pahola aria i kona mala«uaiama a me kona pumehana. Ano hoi, he po keia, a e like me ko Uakou noho ana kanikau e noho nei. pela au e hoomaopopo nei i ka ioli ana o na ano a'u i ike mua ai— iie po ua i;hi mai ka umama lu o ka aina. aole ua hae la o Hawaii, a aole hoi ka Moiwahine Liiiuokalani ma kona noho Moi, iloko o koia pouli, a me keia uuiamalu o ko kakou noho ana, aole i pio ko'u manaolana. E like meka >€ «n* o ka malamalama o ka ma-

! hina malana iho <, kakou i kei:;1p(); | pi*l:i no hoi ati e 1-iiwo nei he hoailo- | a;i nianaolaiia ia mai ka L:ini mai. ! aolo k:ijyou ī aeopuiiia ::i a ko k:īkou ! Muk'-a M ina lioa, a e like !iie keiM' | malaniiiiauKi. e kau hapa mai n«:i |ano peia iiio la ko kakou kulaua ! rriat:.iolaiiM. a e like me kona ulu n'.'a a hiki i ka pilia ana. pela no kakou e hilinai ai, e lona liou ana i i no ka hoi pihu ana mai o na pono a me na kuleana o kakou ir:ai ka' lima mai o ke aupnni Amerika,-ke! InīPuni nōna ka lahui a'u ī hilii.ai ai mai kinohi mai "ole ana e ae e hana i kekahi KUE I PONO A ME KE KAULIKE. Ano e lohe oukou e na hoa makaainanA, ke hana mai nei o Amerika, ma o ka Peresidena Clevelancl, e hoike i ke ao holookoa, able ka lahui Amerika i komopn īloko o na hana pauinaele i nana ia e kona mau luna aupuni ma Tia aina e aku. a aole no hoi e kakoo i na hana hookamani a j hookahuii aupuni a kekahi auna ] kanaka i noho maiihini mai iloko o i ko kakou aina. m a muii o ka lekō- j maikai a me ka hookipa ; oluolu ana I a na alii a me- na makaainaiia. na | kupuna hoi o kakou. j '-' . i I KA MAKOi; H !"A KAJ, Ua ik'e no hoi ouko-u, i na. hana i hana ia. Ke Kuir.uole o ka iinihala ia ana o ka Moiwahine Ulinokulam, ka hoopae kumu ole la ana 'mai | o na :;oa o Amei'ika mai ka Bosetona mai, i ka wa o ka aina e noho ana iloko o ka maluhia. Na hana hoouluulu, lioimihala. a hoohaunaele. Ke kukuluia nna o ke Aupum Kuloko e na kanaka he iwakalua, malalo o ka malu a me ke kakoo i oleloia ua haawi ia aku ia lakou, e kekahi o na luna o na aupuni o niama e, a malalo o ka mana o nakoaa me na lako kaua o ke aupuni o Auierika. Ka hoouna awiwi ia ana o ka moku Glaudine me na Komieina o ke Aupnni Kuloko, a me ka hoole ia aim o kekahi elele ma ka aoao o ka Moiwahij ne a ma o ka Lahui Hawaii paha. Mahope o keia mau ano hana kupanaha a pau, a ke* f Kuhina Amerika, a me na haole, a me keiki misionan, ua loaa, he wa mahope j mai e hoowna ia ai kekahi Komisi-) na ma ka "aoao o ka Moiwahine a j 'me ka lahui. 0 ko make-! maKe o Mrt Nawahi a me kekahi mau hoa Hawaii e ae kekahi e holo he Elele ma ko kakou aoao. aka, uiamuh o ka nele i ka loaa, ua hiki ole ke hoouna ia kekahi Komisina mai a oukou ponoi mai. aka, ua hiki aku nae ī kekahi mau elele ke hele i AmeriKa ma o ka aoao o ka Moiwahine. No ko'u ]>ilihua a me ka hopohono i ka pm» e, hele ana, aole e malama ia ana ka pono a me j oka lahui Iliiwah, ua I hiki ole ia'uke noho, r na na niali- j hini wale no e hana mai ia kakou j elikeiueko lakou makemake mei ka lohe mua ole i ka oiaio o na hana i hana ia. Ua hui pu mai na | hoa i keia a mamuli o ko, lakou lokomaikai, ua loaa ke kumu |e hiki ai ke hele e ku i waha o'elo

"nm .leo kakou noao, .«• h««iko i ka oinio i e paio knniu i na oleio oiaio ole i "l'voolaha ia iwaer>a o ka, lahui Ani' rika e n;i Kuinisi:i;i o ke Aupuni Kuloko. n li;na o ka Aifstor.'t!ia au i kuu aku ai. a ki' \>ot;\oalvs'aku ia ka inakou hnakai nni ola i kn hora 2 a. m., o ka-Poaha. Ua papa ia nails au 1 e ko'u 'iiau hoa, aolo e kamailio i .» ikekahi mea no na uupepa. He ole--10 ao kupanah:. keia a oiai ka'u hu ''akai aia mawaho o ka uiana o kekahi mea 1 ao mai ia'u, a oiai no hoi i holo ?tku &u e hoike i ka mea oiaio o :ia rpea i hana ia ma Hawaii nei, aole aii i hoolohe ikeia mau olelohupo. a ua hahai aku la no aii mamu--11 o ko'u ike he nono, oia hoi e hoike i na kakau nupepa 4 rta mea a pau i hana ia ma Hawaii. Ia kakahiaka no ua piha aku lananupepa puka la o Kapalakiko i kau uiau hoike, a niki ī !:a manawa i kui aku ai ka iono i ka hikina, a hooniaonouoia mai la e na Komisin<t, aole an;i e oht ka lakou ma.u olelo i pa!au ai īko Amenka poe. I ke kolu o ka la. ua poīoai ia mai la.au I e hele- aku e launa nie ka haku xna- | na«> nupapa o Ka Dally tixaminer. I ko maua lauua ana. ua noi mai hoi oia e kakau a'eu au ī kekahi mor.le.lo o n i hana i liaiia ia ina Hawaii. la wa koke, ua waiho :ikll au i k« : manao i hooiuakaukau muaia. Ma- | hope o kona, he-luhelu ana, olelo mai oia. he loihi loa. a ina he mea hiki e hoopokole ia ua moolelo la. No ke'u ake loa e komo mau na mea e pili ana ia kakou, ua ika kii)ke iho la au, a waiho aku la au ika moolelo piha i hoopokolela, me kekahi palapala moolelo i kak>»u inoa ia e kfi Hon. Samuel Par- j ker a me Hon. A. P. Peterson, o ka lakou mau olelo ī kekahi hui ana a lakou, oia hoi, e pilī ana i ka olelo ana o ke Kuhina Amerika, aole oia e kauoha ana i na koa Amerika e lele mai iuka nei, oiai ua makaukau no ke aupuni * malama ī kona j kulana me ka maluhia. ] Ua lawe aku ka luna hooponopono i keia palapala a'u i haku ai aole naei hoopuka 'iki ia, aka, ua nana ia no kekaki manawa loihi, a j hiki M'ale i kuu hoouna maoli ana | i kekahi niea « kii e koi aku ī ua ! manao la o'u, Mamua nae okeia, j ua hookui ia mai la «ui. a me kekahi mau ninan hoohuahualau i te!egarapa īa u:ai e Hon. L. A. Thurstoiv, (Kakina) mai Wasirietona kona ano. ' E ninau iho oe ia Mr lUish, Aole anei oe he hoohui Aina Ua pane aku hoi a T u me keia, * Ae, he hoohui aina au. ke se mua nae ka lahui Hawaii, me ko laiou tuaoao kuokoa." Ia wa ike iho la au. ua prta na nupepa o | Kmpr.hvkiko i ka. hoolimalima ia e i na a i ole e ko lakou I mau hoaloha. Mai ia wa, ua hiki j ole ke ae ia e komo kekahi mea j o*a ; o iloko o na uupepa ir»ai komea aku ma ko kakou aoao j,ma JCapalakiko. Ua olelo īa he ; 50,1)00 tausani ka huina o na dala i | haawi i& no keia Komieina, no keia t ano aana.

i Maiuuli o keia kumu ua hiki ole! !ke puka pono aku ka oiaio iloko o j na r.upepa, koe wale no maioko o na 'nupepa kakaikahi o Kapalakiko. he j,iookahi. Aole nae i lilo na uupena koikoi oka Hikma o k<; kulanakauhale o Nu lokn, a me B ton.i. ame ka namokuama wuena o Ajuerika. Ma ke akahele loa a ma ka nihi i hoohuh ia «i o mai ka alakai hoopunipuni a ::a nupepa. Me ] ka paio ana a wehewehe hoi ika meai hana ia,i huli hou ai ka lehuiehu o Kaleponi, a ī keia wa. via hoole lakoj|i ka pololei o keia mau hana a na njißinere i hana ai. Aole i pau.