Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 664, 17 Malaki 1893 — Page 2

This text was transcribed by:	Alice Malepeai Silbanuz
This work is dedicated to:	OHA Ohana

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

KA LEO O KA LAHUI

JOSEPH NAWAHI,

@AAHOOPONOPONO A MEPAAKA.

PUALIMA, MARAKI 17, 1893

Komisina Alii

-MA-

Wasinetona.

Haawiia na Palapala

HOOPII HOOHALAHALA

-IA-

Kuhina Foster.

Ke nei a ka Moiwahine a me Kona

Lahui Kanaka e hoihoiia mai ke Aupuni Alii Kumukanawai.

Hoopunipuni na Olelo no ka $20,000 uku hoomau.

Hoomau ia.

KA LEO ALII.

Kou poe makaainana aloha, e hei oukou ma ko oukou mau Hale me ka malama ana i ka maluhia a e kali oukou me ka hoomanawanui no ka manawa e hiki mai ana alaila hookoia ko oukou makemake. Ua kuka iho nei a’u me ko’u Aha Nuhina, a ua ao mai nei lakou @ e waiho i keia hana no kekahi @ kupono ma keia niua iho.

Ua minamina Au, i ka hiki ole ia’u ke hooko aku i ko oukou makemake e like me ka oukou i noi mai nei i keia manawa. Nolaila, ke hoike hou aku nei Au ia oukou, i Ko’u manamina nui i ke ko ole ana o ka oukou noi i keia wa, e hoi no ko oukou mau Hale a e malama i ka maluhia, me ka lana o ka manao no ka manawa e hiki @ ana. I ko oukou hoi ana, e hoomanao mau oukou No’u me ke aloha, a pela hoi Au no oukou, ke haawi aku nei Au i Ko’u aloha ia makou.

Aloha oukou.

KAUOKA A KA MOIWAHINE.

O keia hana a ka Moiwahine ua mai ka pioo o kekahi mau makaainana, ua malama ae la lakou he @ halawai kue i keia hana a ka Moiwahine, a hooholo lokahi iho la lakou e kokua i ka Aha Kuhina, ,a ke lakou kulana kue aku i ke @ ia ana o ke Kumukanawai @. O keia manao lokahi i hoo@ e na mekaainana kulana maikai a me ka poe kuonoono o ka aina, ua waiho ia aku imua o ka Kaiwahine, a o ka hopena o keia @ hana, ua kukala ia mai e like mo keia iho malalao:

MA KE KAUOHA.

Ke makemake nei ko ka Moiwahine Aha Kuhina e hoike aku i ko lakou mahalo nui no ka maluhia i malamala iwaena o keia anaina mai na hana o ka Poaono mai, a ke hooiaio aku ua hoomanaia lakou e hoike aku, o ke kulana i lawe ia e ka Moiwahine, ma na mea e pili ana i ka haolaha ana aku i Kumukanawai Hou, malalo po ia o ke koi ikaika ana a Kona Lahui Hawaii ponoi.

A Ua hoomanaia no noi makou e hooia aku o na hoolilo ana i manaoia i ke Kanawai Kumu o ka Aina, e hahai wale ia no ia malalo o na kuhikuhi i hooakakaia o ke Kumukanawai e ku nei.

A ke noi aku nei na Kuhina o ka Moiwahine e lawe a@ lakou i na hooia ana a ke Alii, ka Moiwahine, i hoike ia maluna me ka manao maikai e like me keia e hoike ia aku nei.

[KAKAUINOAIA] LILIUOKALANI.

SAM’L PARKER, KUHINA O KO NA AINA E.

W.H. CORNWELL, Kuhina Waiwai.

JNO F. COLBURN, Kuhina Kalaiaina.

A.P. PETERSON, Loio Kuhina.

Aliiolani Hale. Poakahi. Ianuari 16, 1893.

KIPI ANA I KE AUPUNI

He heluna nui o na makainana i alakana maluna o ke kahua a iakou i lawe ai no ke kokua ana i ka Aha Kuhina, ma ke kue ana aku i ke Kumukanawai hou. Ua hoike pu ae no hoi lakou, na hilinai lakou ina hooia ana a ka Moiwahine a me ka Aha Kuhina, aoie e kukalaia ke Kumukanawai hou. O ka poai nae malalo o ke alakai ana a Kakina ma a me kekahi poe e ae ua hoao mai ia lakou e kipaku i ka Moiwahine ma ka po Poaono, a e kukulu i Aupuni Kuloko, me ko lakou hilinai i ke kokua aku o ka Aha Kuhina a me ka mana o ka oihana kaua moana o Amerika. Eia na mea i hoike ia mai e ka Loio Kuhina, A.P. Peterson, no na mea i hanaia ma ke kakahiaka nui La Sabati, Jan. 15, 1893, ma ka hora 6:30; Ua hiki mai la o Kakina ma ko’u hale me Keoni Koiopana. Kuhina Kalaiaina, a hoike mai la oia ua makemake oia e kamailio pu me maua, a hoike mai ia: Ua malamaia ka halawai a ka Hui Komite Malama Maluhia i ka po nei, a ua hooholo iho ia lakou, aole e hiki ke hoomau ia keia ano hana e ike ia nei i keia manawa, e hele ma keia ano. Ua hooholo ke komite [makou] e kipaku i ka Moiwahine mai ka Noholii aku, a e kukuluia i Aupuni Kuloko; a whi hou no ana, ua ae o Stevens e hoolele mai i kona pualikoa i uka nei, no ke kakoo ana i keia papahana; ina nae e kukala ia mai ana mai kekahi hale mai iloko o keia kulanakauhale. Ia manawa i ninau mai ai oia ia’u a me Kolopana, ina maua e ae ana i keia, me ko maua ui ole aku i ko maua mau hoa, e lawe i ka hoomalu ana o keia mau kulana ma ko maua mau inoa ponoi no, a nonoi aku i ke Kuhina Amerika e kokoa mai i ka hoopau loa ana i keia papa hoonohonoho a lakou, ua @ aku la nae maua.

EO STEVENS KUKALA ANA IAIA IHO

Ma ke ahiahi oia la hookahi no ua launa kamailio aku la o Mr. Parker a me Mr. Peterson ma kekahi aoao aku, me ka mea hanohano John L. Stevens, Kuhioa Amerika ma kekahi aoao mai, eia na olelo i hoike ia mai e Mr. Peterson a me Parker. Ma ke ahiahi Lapule, Ian. 15, ma ka hora 7:30, o Mr. Parker, ko ka Moiwahine Kahina o ko na Aina E, a me Mr. Peterson, Lioi Kuhina, ua kipa aku la laua e ike ia J.L. Stevens, ko Amerika Kunina, ma kona hale noho no ke kuka ana no ke kulana o ke aupuni, a me ka loaa ana, ina he mea hiki, o na hooia ana mai a Mr. Stevens mai, ma ka aoaoa o kona aupuni, ke kulana ana e lawe ai i ka manawa e ala mai ai kekahi poe me na mea kaua no ke kipi ana i ko ka Moiwahine aupuni, ia manawa pu no hoi ua hoike pu ia aku no hoi iaia, o ke aupuni o ka Moiwahine ua hiki loa me ka lawa kupono i ka makaukau, no ka hoohana ana ma ia kulana. O ka Mr. Stevens pane no keia, ua makaukau oia e kakou mai i ke aupuni, me kona ao pu ana mai aole e haalelel wale ke Aupuni Alii, pane hou mai la no mae oia, no kekahi ninau a Peterson i waiho aku ai iaia, ina io e hiki mai ana ka manawa e nonoi io mai ai ke aupuni ia’u e kokua aku, aole oia i ike iki he hiki iaia ke kokoua mai ia manawa me ka noho no o C.B. Wilsonn, he Ilamuko no ke aupuni me kou olelo pu mai, o Wilson he kanaka kolohe oia, o ke kumu wale no a Mr. Stevens i haawi mai ai ma kona aoao, no keia kulana ana e lawe ai, oia no ko Wilson hopu ana i kahi Pake kahukaa ona (Mr. Stevens) no ka lawe ana i kekahi mea make [Pupanapana] ma ke ano hua, ua hoike hou mai la no hoi oia he mau kumu okoa ae no kekahi e kue ana ia Mr. Wilson, aole nae oia i hoike mai ia mau mea. Mahope iho o keia manawa, ua haalele aku la o Mr. Peterson a me Parker ia Stevens.

Ma ka Poakahi, Ianuari la 16, ua kahea ia kekahi halawai e ka poe Hookahuli Aupuni, manawaena o ka 600 haneri, a i ole 800 haneri poe kanaka i akoakoa ae malaiia; aole hoi i hoike ia ae ka hoopau ana i ka Moiwahine, a i ole la hoi ia, e kukuluia he Aupuni Hooauhulihia, he ole loa no. Ia la hookahi no ma ka hora 2 p.m., ua malamaia ka halawai makaainana nui e na kanaka Hawaii maoli a me kekahi poe e ae, a ua hooholoia keia i muu olelo hooholo malalo iho nei; a i ka pau ana ua huli hoi aku la kela a me keia no kona home pakani iho iloko o ka maluhia, mamua o ka hora 8 p.m.:

KA OLELO HOOHOLO A KA LAHUI

E hooholoia ke lawe mai nei ka lahui i ka hooia a ke Alii ka Moi malalo o ka olelo kuahau o keia la ma ke ano he hooia lawa ku pono aole ke Aupuni i mano a aole no hoi e mano ana i kekahi hoololiloli ana i ke Kumukanawai ma kekahi ano e ae, mawaho aku o na mea i hoakakaia ma ke kanawai kumu o ka aina.

O keia olelo hooholomaluna ae, oia ka ka lahui i hooholo like ai no ke kakoo ana aku i ke Alii ka Moiwahine a me kono Aha Kuhina. Aole i pau.

NUHOU O NA AINA E.

HAWAII.

I ka manawa mai nei o kela hana nui ma Hawaii, aole e hiki ke hoahewa ia ke Kuhina Stevens no kona hookaulua ana.

WASHINGTON STAR.

O Kuhina Stevens, ua maopopo loa oia aia malalo o ka mana hoohana o na paila kopaa o na kukulu makani o Hawaii.

NEW YORK WORLD.

He hana maikai na keia aina e hele malie me ke akahele no keia Hoohui Aina. E hoomalu pono ia nae na waiwai o ka poe Amerika me ke kupaa.

OSWEGO PALLADIUM.

I ka manawa o ka Elele Kuhina Nui John L. Stevens e noho ana ma Honolulu, oia hoi o waenakonu o kekahi moana kai paakai nui, he oia mau no kona ano hou miko ole i ka paakai.

CLEVELAND LEADER.

O Mr. John L. Stevens ka Elele Kuhina Nui o Amerika ma ka Pae Aina Hawaii, ua hana oia ma ke ano e hoomakaukau ana oia e kukala mai oia ka mana nui ina na mea a pau.

BUFFALO COURIER.

O ka hana naauao a Amerika e hana ai, no ka hoohui ole ana mai ia Hawaii, aka e loaa nae ka mana o ka noho hoomalu ana, he kamuhana ino loa i ko makou manao, ka hoohio ana aku ia Hawaii i Mokuaina.

CINCINATTI GAZETTE.

I na he Aupuni i noho hoomalu ia a Okina aina paha ke kukuluia ana ma Honolululu. Ua aio ka Republika Nui o Amerika i ka Lahui Hawaii. a he hana pono na keia Lahui ka haawi ana aku ma na ano a pau ma na mahele o ke kulana naauau i ka Lahui Hawaii.

BOSTON GLORE.

Aole no he mea e kanaluaia ai, ina he mana kekahi i makemakeia e hoohana, no ka hoomalu ana ia Hawaii, a ina e makemakeia ua mana ala, alaila o ke Aupuni o Amerika ka mea kupono loa. He nui loa aku ko kakou mau waiwai e waiho ala ma Hawaii mamua o kekahi mau mana e ae. A hiki mai i keia manawa, aole no he mana i ike ia e hoohana ae ana no keia ninau, a ina e hiki mai ana ia manawa. E kabea ia mai ana kakou e hele aku, aole nae no ka hoopau ana i ke Kuokoa o Hawaii.ala

R. UNION AND ADV.

O makuakane Sam (Amerika) aole oia e hoomohala aku ana i kona mana hoomalu no Hawaii i keia manawa. I kulike ai hoi me na ao ana i loaa mai ma ke Teletarapa mai Wasinetona mai. O ka hoole o ka Aha Senate ma ka la inehinei no ka noho ana ma ke ano he Komite Hooko, no ka noonoo ana i ke Kuikahi Hoohui Aina o Hawaii, he hoike maopopo loa ia e manaoia ai, ua make keia kumuhana no keia Kau. O ka manao o ka Hale Ahaolelo Kiekie, ua kue loa ia i ka hoololi awiawi loa ana i na kahua kumu o ke Aupuni o Amerika i kukulu ai, e pili ana i ka mana kuwaho. O ka Hale Ahaolelo Makaainana hoi, ua oi loa aku ka ikaika o na manao maluna oia kulana hookahi no. O ke Keonimana mai Molokai mai, aole e ulu ae ana kekahi mea ma kona wahi iloko o ka Hale Ahaolelo Makaainana o Amerika, a nooho ae me ka leo malie.

Los Angeles Times.

AIHUE PAHUHAO HOU NO.

Ma ka po ka Poalua nei a ao ae Poakolu ua komo aihueia ka hale noho o Mr. Mc. Candless a lawena aku la he pahu hao o 150 paona ke kaumaha me kanalima Dala iloko o ka pahuhao ma ke kala pepa a ma kekahi mau waiwai e ae. Ua manao ia o ka aihue i hanaia ma kahi a Ale Kakalaika oia la ka oi ona aihue i ike ia iloko o keia mau la, eia ka hoi ka oi aku, ua manaoia nae he poe kamaaina no ka mea nana i hana keia hana koa, oiaia hoi, o Mr. Mc. Candless e hele mau ana i kana hana i na no apau, a he keiki wale no ko ka hale noho ai i na po apau. Maloko o ka lumi moe o Me. Candless kahi i ku ai keia pahu hao, i ka hale iluna ua hanaia keia aihue mawaena o ka hora 6 8 o ke ahiahi. Ua hele ka keiki mai ka halo mai mawaena o keia manawa, a mahope o ka hora 8 hiki hou oia i ka hale, o kona lumi nae o moe ai, ala i ka hale iluna ma ka lumi e pili pu ana me ko Mr. Candless, aole lou i lohe iki keia keiki i kekani i nakeke a ao wale no. O Mr. Candless no ka mea i ike mua ua aihue ia kona hale.

Halawai a ka Hui Aloha Aina ma ke ahiahi Poaha nei, nui na makamaka i hiki ae.

Ua haalelo io no o Mr. P.C. Jones i ka noho Kuhina Wawai ana no ke Aupuni Kuloko a o Mr. T. C. Porter o ka Haio Banako o ka Oua Miliona ke pani ae ana ia hakahaka.