Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 662, 15 Malaki 1893 — Page 3
This text was transcribed by: | Joann Kop |
This work is dedicated to: | To all who contribute to this project |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA HUI HAWAII ALOHA AINA.
KE KUMUKANAWAI.
Oiai ua ike ia ae nei ka loli ano nui ana o ko kakou aina, he mea hoi e manaoia ai. e hoopilikia ia ana kona Kuokoa ame na Pono Kivila o kona mau Makaainana, a ma na Kupa, a no ia mea, he mea pono e kukuluia ona Hui manao lokahi a makaala mawaena ole i ka Aoao Kalaiaina, a Manaoio Hoomana paha. Nolaila:
E hooholoia. O makou o na makaainana kupaa a me na Kupa Aloha Aina. a makee maluhia hoi o Hawaii nei. no ke kiai makaala ana i ko makou mau Pono Kivila, ma keia, ke hoohui nei makou ia makou iho ma kekahi Anahui, malalo o ke Kumukanawai mahope ae nei.penei:
INOA.
PAUKU 1 – O ka inoa o keia Ahanui, oia “Ka Hui Hawaii Aloha Aina.”
KA HANA.
PAUKU 2 – O ka hana a keia Ahahui oia ka malama ana a me ke kakoo ana, ma na keehina hana maluhia a kue kanawai oie, i ke kulana Kuokoa o na Pae Aina o Hawaii, a ina he mea hiki ole ke malamaia ko kakou Kuokoa, alaila, o ka kakou hana oia ka hooikaika ana i na hana kue ole i ke kanawai a me ka maluhia e hoomau ia ai ka Pono Kivila o na kanaka Hawaii a me na Kupa makaainana.
NA MALELE.
PAUKU 3 – Aia iloko o keia Ahahui e kukulu ia ne hookahi Hui Nui ma Honolulu i kapa ia “Ka Hui Kuwaena,” [Central Body] a mai loko aku ona e kukulu ia ai i mau Ahahui lala ma na Apana Koho o na Mokupuni.
NA LALA.
PAUKU 4. – [A] O na Lala o keia Ahahui, oia na kanaka Hawaii maoli o keia aina, he 20 makahiki a oi aku i makemake e hoopaa ia iakou iho malalo o na kumuhana o keia Ahahui, na kupono ia e lilo i mau hoa, a lilo hoi i mau lala mamuli nae o ke kakau inoa ana malale o keia Kumukanawai.
[B] O na kanaka a pau o na Aina –e, e noho nei i keia wa he mau Pono Kivila ko lakou iloko o keia aina a i lokahi pu hoi, na manao e kakoo i na kumuhana a keia Hui, a i makemake e hoopaa ia lakou iho no ua Hui la. ma ke kakau inoa ana maialo o keia Humukanawai, e lilo no lakou i mau hoa Hanohano (Lala) no keia Ahanui.
NA HOONOHONOHO ANA.
PAUKU 5 – O ka Hui Nui Kuwaena [Central Body] o “Ka Hui Hawaii Aloha Aina” oia ke noho mana maluna o na Ahahui lala o kela a me keia apana koho, a e lawelawe ia ana e na Luna Nui malalo iho nei, penei:
1-Peresidena Hanohano, 1-Peresidena, 2-Hope Peresidena, 1-Kakauolelo, 1-Puuku a me 13 mau Hoa Kuka, a o lakou a pau, oia ka Aha Hooko o 19 lala. O keia mau luna a pau he poe kanaka Hawaii maoli, a e koho ia lakou ma ka Balola, no ka manawa a e hoakakaia e na Rula o keia Ahahui.
E koho no na Ahahui Lala o naa apana koho i ko lakou Lunahoomalu, Hope Lunahoomalu; Kakauolelo a me ka Puuku, a e koho i hookahi Elele i wahaolelo no lakou e hele mai ai imua o ka Ahahui Nui (Hui Kuikawa) ma Honolulu. a na loaa i ua Elele la ke ku leana e hele ai ma ua halawai o ka Aha Hooko a me na halawai o ka Ahahui.
NA LUNAA HANOHANO.
PAUKU 6. O na kanaka o na Aina E, e lilo ana i mau lala, e kohoia lakou e ka Aha Hooko no na kulana hanohano e like me keia:
1. Peresidena Hanohano
2. Hope Peresidena Hanohano
2, Kakauolelo Hanohano
7. Hoa Kuka Hanohano, a oi aku paha e like me ka mea e hooholoia ana e ka Hui ma keia hope aku;
O keia mau Luna Hanohano oia ka Aha Kuka [Advisory Council] e noho pu a e koho me ka Aha Hooko.
NA HANA A NA LUNA.
PAUKU 7. O ha hana a na Luna Nui, ua like no ia me na hana maa mau e pili ana ina Hui e ae e like me keia ano Ahahoi. a e hoakaka pono ia ana hio ma na rula e aponoia ana ma keia hope aku e ka Aha Hooko.
NA HALAWAI.
PAUKU 8. Na halawai o ka Hui e kahea ia no ia e ka Peresidena, ma ke kauoha a ka Aha Hooko, a o kekahi mau Hoa paha he 10;
E kaheaia na halawai a ka Aha Hooko e ka Peresidena ma ke noi a kekahi mau hoa 3, o ua Aha Hooko la;
O na hana o na halawai a pau o ka Hui a me ka Aha Hooko e aladai ia no ia e ua rula o na anaina maikai, a me na rula maa mau o na Ahaolelo.
KIPAKU ANA.
PAUKU 9. O kela a me keia hoa o ka Hui a o ka Aha Hooko paha, e hana ana i kekahi hana e kue ana i ka manao a me na hana a keia Ahahui, e kauohaia no ia e ku imua o ka Aha Hooko, a ina ahewa lakou iaia, e kipakuia no oia mai ka Hui aku.
NA HOOLOLI O KE KUMUKANA WAI.
PAUKU 10. O na hoololi a me na pakui ana mai i keia Kumukanawai, e hana wale ia no ia ina ka hooholo ana a na halawai mau o ka Hui.
Aponoia ma Honolulu, i keia la 4 o Maraki, 1893.
Peresidena Hanohano J.A. Cummins
Peresidena J. Nawahi
Hope Presidena J.K. Kaunamano
“ “ J.W. Pipikane
HE OHU NO KAIULANI.
He ohu keia no Kaiulani
Ka wehi Kalunu a o Hawaii
Ka pua i pono ia e ke onaona
I ka puuwai hoi o ka Lahui
Eia Hawaii Moku o Keawe
Ua keehi kulana aina ike
Ua ike na Lani i ka Hiwahiwa
I ka wehi ku kahi a o Hawaii
Nau i alo mai na kai anu
O ka moana nui kai hohonu
A hiki i ka lai Wakinekona
I ka Hale Keokeo a o Nu Ioka
Okaoka na hana a ka pakaha
Lilo i mea ole na enemi
Ua haule na nana a ka lokoino
Ua oia Hawaii kau i ka Hano
Ua kokua mai na mana Lani
I ka leo walohia o ka Ihikapu
E noi ana hoi me ka nahenahe
No ke Kalaunu hoi a o Hawaii
Umia e ka hanu e ka Ihikapu
I ola ai hoi kou Lahui
Eia ka lono i Hawaii nei
Ua nele na hana a ke Kolea
Ua hoi luuluu na Komike
Ua nele i ka pono a i upu ai
I manao a hoi a e pakaha
I ka lepo aloha a o Hawaii
Ke hea mai nei ka Pae Opua
Ua ola Hawaii a mau loa
E welo hou kou Hae Hawaii
Ma na kapakai o kou Aina
Aina o ka nani me ka maikai
Makaleho ia ai e ka Hihikolo
Aole e loaa Hawaii nei
Aina no Kane me Kanaloa
Uoi kumu ia ua mole lalo
Aohe eu e naue ai
He oia mau ia a mau loa
A kau hou i ka hano hawea
Haina ka puana o Kaohulani
E ola o Kalaninuiahilapalona
Haku ia e
Mrs. Kala.
Honauakaha, Mar. 10 1893
HE WEHI NO KA LAHUI.
He wehi keia no ka Lahui
No Hawaii Nui Kualiholiho
O ka opuu liko o ke Kalaunu
Kiko-waena o ka Pakipika
E ala Hawaii Nui o Keawe
Ku mai o Maui Moku o Kama
Ea mai Molokai Nui a Hina
Kahela Lanai i ke a-ea
Eia Oahu Kakuhihewa
Ke haaheo nei ma ka hanohano
Hanohano Kauai i ka’u ike
Pili mai o Lehua i ka mole olu
Ua olu ka nohona a o Hawaii
Nawe malie nei i ka puuwai
Ua hiki mai nei ka Hokuloa
Ka lono hauoli i Hawaii nei
Ua inoa i ke kau moe hooilo
Hoohui Aina a ka lokoino
I manao ai hoi a e lima nui
I ka pono Kivila a o Hawaii
Kue ka mana o na haipule
I ka hana pakaha a na enemi
Hoi hou ke Ea o ka Aina
He wehi hanohano no ka Lahui
U mia ke aloha paa iloko
Kaoni malie i ka punwai
O ka waiwai na ua sila ia
Ua paa loa ke Aloha Aina
Aole hoi hope na Hawaii
A kau e ka Hae o ka Lanakila
Hea aku makou i ka Lahui
Pae e ka leo ua lanakila
Haina ka puana a i lono ia
Ua olaa Hawaii a mau loa
Haku ia e
Mrs. Kala.
Honuakaha, Mar. 10 1893.
Mai haohao e ko makou poe lawe pepa i na aole e loaa a ku ka oukou nupepa. Oiai e hoopaa ana makou i ka pepa a na Luna hoihoi pololei ole mai i ke ola o ka Pepa, a ke noi pu aku nei makou i ka poe i hookaa mua i ka lakou kala ina Luna i a ua ia o ka pepa, e hoike mai i ko makou nei Keena, a na makou ka hana me ia Luna. Mai poina i keia.
JOSEPH NAWAHI,
Lanahooponopono.
Na Leta e Waiho nei Maloko o ka Haleleta a hiki i Feberuari 28, 1893.
PAUOA.
Mrs. Kaaekuahiwi,
“ Kamaka,
Jane Kaheleiki,
W.P. Hoa Kepookela.
LELEO.
Kmos-opio,
Kuahua Kamiki,
Mele Kamaka,
KAPALAMA
Kainaiua,
J. Mahiai,
Annie Davis,
Malaea Keoki,
Joseph Maliekai,
Kane Waiopua,
John Spencer, Kuhao,
Pilialoha.
AUWAIOLIMU.
Matalo,
Kumakalehua,
Kaluakini,
Kawahapaa.
KULAOKAHUA.
Mrs. Emily John.
NA ALANUI.
Eleneke, S.K. Kawaiwai, Mrs. Kaumano.
PAWAA.
Emale, Noa Kupau, Kolohai, e. Kamahalo, Paulo Kaaua, M. Siuid, Dan’l K. Kaeo, Malsea.
APUA.
Henry Keoni, Waialeale, Moke Kekaalua, Kalehua.
KAPAUHI.
Keikie Kekahili, Mrs. Kamaka.
KAAKOPUA.
Namaha, Peke Abe, D. Napoohiwi.
KUNAWAI.
Melekule Kapulsui 2, Waiola, S.W. Keoni Poniu.
MAKIKI
Kelimoeahi, L. Rokalio, Keawe.
PELEULA.
Paliuli, Sarah Kalai.
WAIKAHALULU.
Oni. Kanemo, Muli.
HAIMOEIPO.
Kailipaka, Pahiha.
HOOLAHA OA AUPUNI.
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau holoholona hele hewa Lio k. ulaula 1 wawae keokeo o mua hema. 3 wawae eleele keokeo ka lae hoa A kur hope akau. Bipi w ulaula hoailona oki ma ka peneiao akau hao P kuni hope hema. O ka mea a mau mea nona keia mau holoholona e pono e kii koke mai e hala ka wa kupono e kuai kudala akea ia aku ke hiki aku i ka la 25 o Maraki, 1893.
D. KAOAO,
Luna Pa Aupuni.
Honolulu, Mara@i 14 1893
mar 13 tfd.
PAPA INOA
O NA MEA
ULU HAWAII.
[Kakauia no Kaa Leo O Ka Lahui.]
Aaka Kamakawai
Aalii Kamole
Aiea Kanawao
Ahakea Kaunaoa
Ahihi Kawau
Ahuawa Kawelu
Akala Ki
Akia Kikania
Akiaki Kikawaio
Akiohala Kilioopu
Akolea Ko
Aku Koa
Akulikuli Koaie
Alani Koali
Alahee Kolea
Alaalapuloa Kopa
Aloalo Kookoolau
Aliinoe Kou
Amau Kukui
Ape Kuolohia
Apiipii Kupaoa
Awapuhi Kupukupu
Awikiwiki ------------
------------ Lauae
Ea Lama
Ekaha Lanakiawahine
Ekoko Loulu
Elama ----------
--------- Maia
Ieie Maile
Iii Maoheohe
Iiwi Makahekili
Ihi Makohekohe
Iliahi Makoloa
Iliau Mamane
Ilima Manewanewa
Iwaiwa Manienie
---------- Mana
O-i Moa
Oha Mohihi
Ohai Mokae
Ohe Mokihana
Ohelo ------------
Ohia Naia
Olapa Naku
Olepe Nehe
Olona Nenelau
Olomea Nioi
Opikao Niu
---------- Nohu
Uala Noni
Uhi ----------
Uhiuhi Paihi
Uki Painiu
Ulei Panini
Ulu Pala
Uluhe Palai
Uhaloa Pua-o-hiiaka
---------- Pawale
Hala Papala
Halapepe Papapa
Hapuu Pia
Hau Pia
Hei Pili
Hinahina Pilo
Hoi Poha
Hoio Pohe
Hohoiea Pohuehue
Honohono Poniu
Huehue Puakala
----------- Pukamole
Kaeee Pukeawe
Kakaloiao --------------
Kalamalo Wauke
Kalo Wiliwili
Kaluha Wawaeiole
Kamakahala
Ua makemakeia na inoa i koe aku o na mea ulu Hawaii, e pakui ia mai; e hoouna mai i ke kope inoa i ka Lunahooponopono.