Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 662, 15 Malaki 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JOSEPH NAWAHI,

 

Lunahooponopono a me Puak@.

 

POAKOLU, MARAKI 15, 1893

 

OWAI KA POE ALOHA AINA OIAIO?

 

            O keia ninau a kahi nupepa ho ohui aina kumakaia aina:

            O ka pane wiwo ole a hopo ole a KA LEO O KA LAHUI, oia mai keia, i lohe mai kou mau pepeiao.

            O ka poe e ae ole ana e hoohui a hoolilo ia Hawaii nei no kekahi Lohui e aku; oia ka poe aloha aina oiaio.

            O ka makua aloha ekiki, oia ka makua e aua ana i kana keiki po@ ola ko ka Lahui Hawaii manao a ia no ko Mawahi manao;

            Aole pela ka manao o na poe Kahunapule kuamuamu a hailiili i ka Lahui Hawaii. Ua kuaiia ko lakou kino a me ka uhane noonoo. a lilo no na pono pau wale o keia @ ana.

            Ke mau nei no ka makemake o ka Lahui ia Nawahi ma, aole he mea nana e hookaawale i ko makou aloha pili paa mai ka po mai.

            O KA LEO O KA LAHUI, oia ka Leo o ke Akua, alaila, o ka hooko @ aku i ka makemake o ke Akua

O ka makemake o ka Lahui Hawaii oia ke hanaia a haawiia mai i kumukanawai mua o ka A. D. 1887; na ka mana onou o na @pu a oukou e na poe kahunapule hookamani aloha ole i hana a me ka hooweliweli ia o Kalakaua i kakauinoa iho ai.

            Ua ike pono oe i ko ka Lahui oi ana me ke kupaka. no na ehaeha i kau iho maluna o ka lahui Hawaii, e keia Kumukanawai.

            Ua ike hoi oe, ua elua kau ahaolele i hooko ole ai ka Hale Ahaolelo ia makemake o ka Lahui. Ua maopopo ko lakou koi ana ia mea ka kumukanawai hou, mamuli o na palapala hoopii he lehulehu wale i komo ae iloko o ka Hale Ahaolelo.

            Ua hoounaia no hoi e ka Lahui, he mau palapala hoopii me na i@ lehulehu he mau tausani. Alaika, e hiki anei ia kahunapule hoowili wale ke olelo ae, he aloha ole o @awahi i kona Lahui a i kona aina hanau?-

            O oe e ke kahunapule kai ae e hookui a e hoolilo ia Hawaii no ka Amerika. O nawahi ka me hoole Ina.

            Alaila, owai ke aloha aina?- O @epa Kahunapule anei? A i ole ia, e L@epa Nawahi paha?-

            Eia au ke aua nei i ka aina o imua, a me ke one hanau o na kupuna o kaua; a ooe hoi ke ae nei oe e haawi lilo loa i ka aina o kaua a me ka Lakui Hawaii, a lilo ia Amerika. No keaha?- No ke aloha ole maoii no.

 

Komisina Alii

MA

Wasinetona.

 

Haawiia na Palapala

HOOPII HOOHALAHALA

 

IA

Kuhina Foster.

 

Ke noi a ka Moiwahine a me Kona

            Lahui Kanaka e hoihoiia mai

            ke Aupuni Alii Kumukanawai.

 

Hoopunipuni na Olelo no ka $20,000

            uku hoomau.

 

Hoomau ia.

 

            Ua ulu ae nei na manao kuee e pili ana ia Hawaii a he mea pono e hana ia me ke akahele loa, e ninaninau pono ia ma na ano apau, o ka apono ana i ke kuikahi. O ke kumu i hoike koke ole mai ai o ke Komite o na Aina E; i na Palapala oiaio maoli a Numana, no ke kokua o ke Komite i keia hooponopono aupuni ana, ua makemake ole lakou e ike ka lehulehu i keia mau kumu hoopi i pololei.

            Eia no ke Komisina o ke Aupuni Kuloko ianei nei ua pau ko lakou ano hoihoi i ka ike ana i ke kulana o keia mau la, he mea hauoli loa no lakou ma e hooholoia ana ke Kuikahi hoohui Aina elike me ka lakou i waiho mai ai ke hoomaka nei lakou e makau no ka hana ole ia o kekahi mea e pili ana no ke Kuikahi i keia kau, aole no hoi o lakou makemake i kela manao e hoounaia ona Komite e hele aku e makaikai pono i Haawii no keia ninau.

            Ua olelo kekahi Senate Democarata, i ike ina palapala a Numana ina e haule ana ka hoohui aina i ke ia hoohui ana i keia manawa, no Foster a me Stevens keia hewa i ko laua awiwi loa ana me ka pupuahulu a oi loa aku mamua 5 ka mea kupono. Ke manao nei au ua hoopunipuni o Stevens is Kuhina Foster i ke kulana oiaio maoli o keia hana. O kana hoohakaka ana i ko ka Moiwahine Aupuni a me kona kapa ana mai nei maloko o kana palapala i hoolahaia i kekahi Keonimana o Kaleponi he kanaka lapuwale he hoalauna no ka poe hana hewa, aole kupono i kekahi Luna Aupuni e hookomo i kekahi manao o keia ano maloko o kana palapala.

            O na kumu manao o ka Nunana mau Palapala oia keia.

                                                                                                Aole i pau.

 

BANA A NA HAWAII PONOI

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monowai i ka pule i hala, ua loaa mai maluna ona ka Ohe o ka Bana a na Hawaii. O na hapanui o keia ohe i loaa mai, ua uhiia me ka waikala, a he kakaikahi loa na ohe keleawe i uhi ole ia me ka wai kala. no ke kumu o ano e ke kani. He nani keia mau ohe i ka manawa i hoikeike ia iho @nei ma ke alanui Papu. O ke kumukuai o keia mau bana nona na ohe he 42 ka nui, $1,300,000 a oi aku, he mau ohe wale no o ka papa ekahi.

            Ua hoike mai no kekahi o ko makou mau makamaka iloko o keia hui puhi ohe, i ka oluolu maikai loa o ke puhi ana aku i keia ano ohe. aole hoi e like me na ohe a ke aupuni ka hooikaika, o ke puli ana. Ua hoau mua ae lakou ma ke ano hoomaamaa ma kahi o Wm. Aylet, [Bila Eleki] ma ke alanui Papu, i ke kakahiakaa me ke awakea Poalua nei, me na Mele Hawaii hou loa, i himeni ia mai, he keu aku o ka maikai o keia mau himeni a me ka leo o keia mau ohe hou.

            Ke lawe nei lakou i keia olelo kaulana a Kalani Kaulilua. O Hawaii no ka oi. E hoike e aku aha makou i ola honua i ko lakou manawa mua loa e puka mai ai e puhi ma ke akea. E haawiia na hoomaikai ana no keia poe kanaka Hawaii i kupaa mahope o ke aloha no ko lakou aina hanau, ke alii, a me ka lahui.

            Imua e na Hawaii oiaio a papahi i ka lei o ka hanohano o ka oukou hana. E lawe i ke kulana kanaka makua, i loaa ai ia oukou oia haawina maikai. ua loaa like ia i ko oukou lahui holookoa. O ka pono a me ka hoopono ka mea nana e hookiekie ia oukou a ia kakou no a pau. O ka KA LEO O KA LAHUI e kalokalo ae nei, e holomua oukou ma na ano a pau, a e hahai mai na pomaikai he lehulehu wale.

 

NA LETA.

 

            Aole o makou makemkae e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe kakau manao.

 

Ka manao o kekahi kanaka Hawaii.

 

Na kalaiaina a kekahi mau Looa

            ike kanawai he mau kanaka Hawaii

            oiaio uae laua, no ke kulana

            o ko kakou aupuni e ku

            nei i keia mau la.

 

   E KA LEO O KA LAHUI:

            Aloha oe: E ae mai ana paha oe ia'u, e hoakaka aku i ka manao o kekahi mau kanaka Hawaii Loea ike kanawai. no ke kulana o ko kakou aupuni e ku nei i keia mau la. E like me ke poo o ka manao ma keia kumuhana, no ke kulana o ko kakou aupuni i keia mau la, a laua i manao ai, aole e hoihoi hou ia mai ke Ea o ko kakou aina a me ka hoonoho hou ia ana o ka Moiwahine ma ka Nohoalii. wahi a laua he @ kela, a he mea hiki ole no hoi ke hoihoi hou ia mai ia mau pono i ka Lahui Hawaii.

 

Akahi. Ma ko laua manao a ma ka nana ana i na moolelo o na aupuni a pau o ka honua nei, ma kahi i komoia e na haole a hookahuliia ia aupuni he mea paakiki, ka hoi hou ana mai, kuhikuhi mai la i ke aupuni o Aigubita a me kekahi mau aupuni e ae o ke Ao nei, nolaila, wahi a laua aole he mau manaolana ana i koe no ka Lahui Hawaii i keia mau la, pela io paha ko laua manao, aole nae pela ko ke Akua, a o ko maua manao pu ia, auhea olua e na Loea kanawai o ka Lahui Hawaii o ka olua hoohalike ana i keia lahui, me ka lahui o Aigabita a lahui e ae paha, ke hai aku nei au ia olua aole i like. Eia ka like ole o ka Lahui Hawaii me ka Lahui o Aigubita, he eleele loa no lakou. a oia ka mamo a Hama, ka mea hana ino i ka makua, i ka wa i ona ai o Noa, ko lakou makuakane. Aole no hoi i eleele loa ka lahui Hawaii, aka he ulaula no o makou ka mamo a Sema, ka lua o na keiki a Noa, ka mea i lele aku e huna i kahi hilahila o ko laua makua, a pela e lilo ole ai ko makou aupuni i ka mamo a Iabeta, o Hama no kana kauwa, aole o makou ka mea i nana maikai i kona makua, a pela no makou i hana aku ai i na mamo a Iabeta ua haawiia aku ko makou aupuni ma ko lakou lima, ma ka ika ana ua kokua mai ka luma ikaika, aole me kekahi mea inoino i hana ia aku ia lakou a pela no makou e kakali aku nei no ko lakou hoihoi mai a oia ka makou la. e na Loea ike kanawai.

Alua. Ma ko laua manao. maka nana ana i ke kulana o ko kakou lahui, wahi a laua, ua ike ia aole i haawiia mai i keia lahui e nooh paa a hoomau ia ko lakou noho aupuni kuokoa ana malalo o ka noho aupuni mai ana, no keia mau kumu malalo e maopopo ai.

 

            Ma ka ai ana o na kanaka Hawaii o keia lahui i na hua ai noloko mai o ka lepo o ka honua, e like me ka Uwala, Kalo a pela aku, oia kekahi kumu a laua i manao ai, aole e hoihoi hou ia mai ka Ea o ko kakou aina, ke Kookoa, ka Nohoalii o ka Moiwahine Liliuokalani a me ka Hae Hawaii, oia ka mea i lilo ai i na haole no ka mea he poe lakou ua ai i na hua ai moloko mai o ka lepo. pela io paha, ua nana aku au i na haole, mai ko lakou hiki ana mai i Hawaii nei a hiki i keia la, aole io he ai i ke Kalo, a me ka Uwala. o eha ka waha i ka nau, aia @ he hua Raiki a me ka Palaoa. kupauaha no hoi ka naauao kiekie loa. o keia mau Loea ike kanawai ma ke kulana ka o na mea ai a ke kanaka, malaila e hooponopono ai ke Akua i ke kulana o na aupuni nui a aupuni liilii o ko ao nei, ua lawe anei ke Akua oia na Rula o kana hooponopono ana i na aupuni o ke ao nei, aole loa pela he mau mamao koho wale kela.

 

KA HUI HAWAII ALOHA AINA.

 

            Ke hoolaha aku nei makou i ke Kumukanawai o ka Hui Hawaii Aloha Aina, i noho poo ia e ka Hon J. Nawahi Peresidena o ka Hui a me na Hope Peresidena Hon J. K. Kaunamano, a me Hon J. W. Bipikane, me ka Peresidena Hanohano ke'lii J. A. Cummins. (Keoni Kamaki o Waimanalo) Ua kukuluia keia Hui maluna o ke kahua e kakoo ma na keehina hana maluhia a kue kanawai ole. No ka noho Aupuni Kuokoa ana o Hawaii nei. Oiai hoi ua ikeia ma na Nupepa o na Aina E, na manao e hoounaia mai ana he mau Komisina i Hawaii nei. no ka ninaninau ono ana i ko kakou manaoio maoli, I ka manawa o lakou e hiki mai ai eia kakou na makaainana Aloha Aina Oiaio ua ku iloko o kekahi kino hookahi malalo o keia Ahahui Aloha Aina. Ua makaukau kakou ma na ano a pau e noonoo me ke akahele ina ninau e waihoia mai ana, mai na Komisina mai o Amerika, a no ko kakou mau luna nui e waiho mai i keia mau ninau imua o ka hui, a na ka hui e hooholo i ka lakou mea i manao ai he pono. a o na luna nui ke waiho aku i ka lakou pane imua o na Komisina, e like me ka ka ahahui i hooholo ai.

            Ke kona nei makou ina kanaka Hawaii Aloha Aina, e heluhelu me ka hoomaopopo loa i ke kahua nui i kukuluia ai o keia Ahahui, a e komo koke mai i mau lala no ka Hui Hawaii Aloha Aina. E kahea ia aku ana iloko keia mau la iho kekahi halawai a keia Hui no ka hoike ana aku ina Hoa makaaina i maopopo pono ole ia lakou ke ano a me na kumuhana o ka Hui.

 

            Ma ka Malulani o ka Poalua nei. i kau aku ai ko makou Luna Hooponopono no ka Malu he Kuawa o Wailuku, Maui.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ka kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu. Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele alal maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mana mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi. Lio a mau Holoholona e ae, me ke noi mea ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

                                                                                    A. ENOS & CO.

            Wailuku, Maui, Feb. 9th, 1893

            feb9 Smau.