Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 657, 8 Malaki 1893 — Page 3
| This text was transcribed by: | Beatrice Lawelawe Santiago |
| This work is dedicated to: | PuakeaN |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
PAPA INOA
O Na Mea
ULU HAWAII.
____________
[Kakauia no Ka Leo o Ka Lahui.]
Aaka Kamakawai
Aalii Kamole
Aiea Kanawao
Ahakea Kauooao
Ahihi Kawau
Ahuawa Kawelu
Akala Ki
Akia Kikania
Akiaki Kikawaio
Akiohala Kihoopu
Akolea Ko
Aku Koa
Akulikuli Koaie
Alani Koaii
Alahee Kolea
Alaalapuloa Kopa
Aloalo Kookoolau
Aliipoe Kou
Amau Kukui
Ape Kuolohia
Apiipii Kupaoa
Awapuhi Kupukupu
Awikiwiki ______
______ Lauae
Ea Lama
Ekaha Lanakiawahine
Ekoko Loulu
Elama ______
______ Maia
Ieie Maile
Iii Maoheohe
Iiwi Makahekili
Ihi Makohekohe
Iliahi Makoloa
Iliee Mamaki
Iliau Mamane
Ilima Manewanewa
Iwaiwa Manienie
______ Mana
Oi Moa
Oha Mohihi
Ohai Mokae
Ohe Mokihana
Ohelo ______
Ohia Naia
Olapa Naku
Olepe Nehe
Olona Nenelau
Olomea Nioi
Opikao Niu
______ Nohu
Uala Noni
Uhi ______
Uhiuhi Paihi
Uki Paimu
Ulei Panini
Ulu Pala
Uluhe Palai
Uhaloa Pau-o-hiiaka
______ Pawale
Hala Papala
Halapepe Papapa
Hapuu Pia
Hau Pia
Hei Pili
Hinahina Pilo
Hoi Poha
Hoio Pohe
Hohoiea Pohuehue
Honohono Poniu
Huehue Puakala
______ Pukamole
Kaeee Pukeawe
Kakalaioa ______
Kalamalo Wauke
Kale Wiliwili
Kaluha Wawaeiole
Kamakahala
Ua makemakeia na inoa i koe aku o na mea ulu Hawaii, e pakui ia mai; e hoouna mai i ke kope inoa i ka Lunahooponopono.
______________
HE INOA NO KAWANANAKOA
________
He inoa nou e Kala@i Kawika
No ka pua i mohala i Makanoni.
Nau i hoaolapa me ka wiwo ole
Ka manao haaheo i ka puuwai
Hoouna ia oe ina ka mikiona
I wahaolelo no ka Lahui
\ Haulani aku oe a oia loa
Na kai ehuehu o ka Moana
Na kilihune ua o ka Hooilo
Hau iniki ili a o Kaleponi
Ka makani hui koni o ka Akau
O ka noe halii ma ka Hikina;
Mea ole wale no i ka uilani
Ka uwila hoohana a o Hawaii
E ake no a heokoia
Na kikoni wela a ka puuwai
I ka hapai mai a ke aloha
O ka ewe hanau o ka Aina
Aia ka paleua o Wakinekona
Kapikala kaulana a o Nu @oka.
Ike i ka nani a o Amerika
\ I ka uluwehi o ka Hale Keokeo
Ilaila olu pono kahi manao
Lana malie iho me he wai ala
Launa oluolu me ke aloha
Me ka manao lana o ka lanakila
Ninau mai e ka Pelekikena
Pehea Hawaii Nui o Keawe
Oia mau no o ke onaona
Ka pua nani o ka Pakipika
E pooohe ana ia me ka nohea
E hooheno ia ai e ka malihini
Ina no oe a e ike ana
I ka lihilihi ula o ka Lehua
Aole e nele kou awihi
I ka ui kaulana o ke Ao nei
A oia no hoi Ko'u manao
A i alo mai nei o ke Kai loa
Eia ka Elele o ke Kuini
Puuwai Hao Kila Makene ki
Ua ino na hana a ke Koae
Kahi manu aea pili pohaku
E ake ana no a hoopunana
Malalo o ka malu lau laau
I malumalu ai kana punua
I manao ai e hoolaukoa
A piha i ka helu owala mai
Kapaoa hewa ana ma ke kuono
I ka ono i ka hua Ohelopapa
O ke kihapai o Elenale
Hookaha i ka nani o ka Aina
Ke Gula hu wala a o Hawaii
Pehea la ia i kou manao
Me nei oe la noonoo mai
E wiki oiai ka manawa pono
Aia Enelani ua enaena
Kulou ke poo o ka @eko
I ka ea ana mai puua ka waha
Ua hewa na hua a ke Koae
Aohe moneka nana e kala
Ua peno kou manao e Kalani
E hoi no oe me ka hanohano
Lawe ae no oe a kiekie
He loaa mai na kupuna mai
Me oe ke aloha o ke Kahikolu
E ka Iwakiani o Hawaii
A he lei Mokihana onaona Oe
I pilia me ka Lauae o Makana
E o e Kalani pua laha ole
O Kawananakoa kou inoa.
Miss. Kekoaohiwaikalani
Puahaulani Hale
Honolulu, Maraki 1, 1893.
______________
HOU PAHI MA EWA.
________
Ma ka Poalima o ka pule i hala ma ka Mahiko o Ewa, ua hakaka iho la kekahi mau Kepani elua, o ke kumu o keia hakaka ana no ka ike ana o ke kane a kekahi wahine Kepani, i ka hoao ana o kona hoa Kepani, e kaili i ka wahine nana, i ko laua manawa i hui ai ua hoomaka laua e hakaka a hiki i ko laua ano paupauaho ana, Ike mai nei kekahi Kepani okoa aku, lele mai nei oia e uao i keia mau mea hakaka, me ka Pahi @ kona lima, a oki iho nei mawaena o na mea hakaka, i keia, hana ana o keia Kepani, ua ku aku la ka opo o kekahi o na Kepani e hakaka nei a moku pu ia manawa ua pau ka hakaka ana ua hopu ia mahope iho ka mea hou pahi. Ua manao paha keia kepani me ka oki ana i ka pahi mawaena o kona mau hoa, e pau ai ka hakaka, me kona manao ole he kanawai ia; ua manao paha oia o Iapana keia.
______________
AHA BANAKO.
_______
Ma ka hoopii koi poho a Alice K. Ayers o Lahaina, ia William Mahuka o Honolulu nei, no ka hoopau wale ana e Wm. Mahuka i ko laua hoopalau mare. Ua hooloheia keia hihia ma ke kau Jiure o Okakakopa 1892 e ka Lunakanawai Kiekie Alapaki Kauka. Ua haawiia na Jiure i ka pono no ka mea hoopiiia.
Ua hoohalahala ka aoao hoopii i keia Olelo Hooholo, imua o ka Aha Banake. Eia ke ano nui o keia hihia, ua noi aku ka mea i hoopiiia e hoopau iaia mai ka noho ana malalo o ka hoopalau mare me Alice K. Ayers a e hoihoi mai hoi ike komo hoopalau ana i haawi aku ai iaia. Ua pane mai ka makuahine o ka mea hoopii, e hoihoi mai ana i ua komo ala, mahope.
Aole nae i hoihoiia mai ua komo ala, ua hoole ka mea hoopii i ka hookuu ana aku i ka mea i hoopiiia mao ko laua hoopalau mare ia ana mamua.
Aole e hiki ke hookuuia no na kumu maluna ae, eia ka manao o ka Aha, aole i ike, pehea la i loaa ai ina Kiure ua hoopauia ka hoopalau mare, o ko makou manao aole i paa ka olele Hooholo ma o na olelo ike ala. Ua kue i ke kanawai a me na olelo ike, a e kapaeia keia olelo Hooholo, a e ae ia ka hookolokolo hou ana o keia hihia.
Makina no ka moa hoopii a Rosa no ka mea hoopiiia.
____________
Ua hookuu mai o Lanakanawai Poka o ka Aha Apana o Honolulu nei, ia Makapolena a me ka Hui i hoopiiia no ke kuai waiona i ka la Sabati ma ka hale @ou @rama Kaopuaua kihi o alanui Nuuanu me Beretania. Malalo o ke ano Huikau o na kanawai.
Ua hooholo mai nei ka Aha Kiekie e hookolokolo hou ia ka hihia hoopau hoopalau mare mawaena o Alice K. Ayers, [o Lahaina.] a me William Mahuka o Honolulu, i mua o ke Kiure, ua noho mua no ke Kiure ma ke a hihia i Okatoba a ua holo no Mahuka ka pono.
____________
Mai haohao e ko makou poe lawe pepa i na aole e loaa a ku ka oukou nupepa. Oiai e hoopaa ana makou i ka pepa a na Luna hoihoi pololei ole @ai i ke ola o ka Pepa, a ke hoi pu aku nei makou i ka poe i hookaa mua i ka lakou kala ina Luna i a ua ia o ka pepa, e hoike mai i ko makou nei Keena, a na makou ka hana me i Luna. Mai poina i keia.
Joseph Nawahi,
Lunahooponopono.
______________
Na Leta e Waiho nei Maloko o ka
Hale Leta a hiki i Feberuari 28, 1893.
________
PAUOA.
Mrs. Kaaekuahiwi,
" Kamaka,
Jane Kaheleiki,
W. P. Hoa Kepookela.
LELEO.
Kmoa-opio,
Kuahua Kamiki,
Mele Kamaka,
KAPALAMA.
Kainaina,
J. Mahiai,
Annie Davis,
Malaea Keoki.
Joseph Maliekai,
Kane Waiopua,
John Spencer,
Kuhao,
Pilialoha.
AUWAIOLIMU.
Mataio,
Kumakalehua,
Kaluakini,
Kawahapaa.
KULAOKAHUA.
Mrs. Emily John.
NA ALANUI.
Eleneke, S. K. Kawaiwai, Mrs. Kaumano.
PAWAA.
Emale, Noa Kupau, Kolohai, S. Kamahalo, Paulo Kaaua, M. Siu@d, Dan'l K. Kaeo, Malaea.
APUA.
Henry Keoni, Waialeale, Moke Kekaaloa, Kalehua.
KAPAUHI.
Kiekie Kekahili, Mrs. Kamaka.
KAAKOPUA.
Namaha, Peke Abe, D. Napoohiwi.
KUNAWAI.
Melekule Kapukui 2, Waiola, S. W. Keoni Poniu.
MAKIKI.
Keliimoeahi, L. Rokalio, Keawe.
PELEULA.
Paliuli, Sarah Kalai.
WAIKAHALULU.
Oni, Kanemo, Mu@.
HAIMOEIPO.
Kailipaka, Pahiha.
KAUMAKAPILI.
Ewaliko, J. B. Puaanui 2, Mrs. Naomi Kamaki, Mahoe Kainoa, Hana Ululani, Rebecca S. Luahine, Kapo.
KAWA.
Mary Williams 2, Kahaolealii.
MANOA.
Kahue Kahio, Al.
KIKIHALE.
Malaea, Keolewa, Kealawaianuhea, Uluihi Manuela, Keamo 2, K. S. Kekua, Anatone Kakele, Keapoalii, Peleul@.
HUEHUE.
Apika@ Ke@, M. @, Hannah S@ake.
WAIKIKI-KAI.
Kaluahine, Kaehu Hoomak@ 2.
KAWAIAHAO.
Kaaleia Hao, Kaheana, Amos J. Mawae, Malie Kalehua, D. K. Hao.
AALA.
John Helo@a.
HALIIMAILE.
Nia@hoe Kaai.
KO@EAKA.
Kaili (w)
KAM-NUWAI.
Kealanuikai, Kila, Kiaaina Kapuk@. Peni, Pelekani, Mariana, Mrs. Kaaihue.
KAPUUKOLO.
M. K. Kaualoku, Charles Mitchell, John Kaehu.
KALIHI.
Kalamaku, Kana, Kalaikumahoa, E@a Nuela Kaohao, Sam A. Kaawa, Kamaewaewa, Kaalele, Malie Mokah@, Harriet Kapehe, Papala, Moehao.
KAMOILIILI.
J. Kaulahea, D. W. Keoni Poniu.
MAEMAE.
J. Kaahiki,
KAMAKELA.
Ha@nau, Panaewa, G. Kuaa.
MANA.
Emily Kauhi, John Kamai, Kamaka Nakaiewalu.
KEPOHONI.
Sam'l Palau, Poole.
MANAMANA.
John Kahilikia, Hukia Pupuhi 3
MOANALUA.
J. Kanae, Lahela.
KAOPUAUA.
Kahele Hoopii, Kala, Saneoki, Kuamoo Kamapele, Mrs. Kahele 2, D. Nah@.
KAULUWELA.
Kauhiokalani, U, Kahawaiolaa.
KAKAAKO.
Moke Palau.
ULAKOHEO.
Akoni, Kalua Haalou.
IWILEI.
Kaaiawaawa, Kalua Keoki.
KAHEHUNA.
H. N. Kamaunu, K. Kaulia.
Na Leta i hoihoi ia mai na @kupuni mai.
C. K. Ahuna, Mr. Kahai, Keia.
HONOLULU.
Palaunu, Keahi Mali, Kiaaina Kapukui, Kawai-hao Kauila, Annie, Charley Pita, John Kamaka, K. Haupu, Kalehua, D. Lokana, Joe Haluawi, Kealohakane, M. Aki, Malie, Emma Ai, Kupihea-@ (w), Lillie Mikele, Hagai Ni@e.
O ka poe na lakou na Leta maluna @ e ninau mai ma na Leta i Hoolahaia.
WALTER HILL,
Luna Leta N@
March 6, 1wk-dly.
______________
Elia Kaululaau.
Kauka Hana Niho.
________
Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala mea e ae paha. He akamai loa ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.
He Mikioi ka Holo@ana ina Niho. He palanehe kona mau lima @ Kana mau mea Hapa Niho o na ano Heu loa i loaa mai nei. He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.
O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka @ o 40,000 kanaka i loaa ka Lai@ Kauka Hana Niho; mai ka P@ Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana e na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ane @.\
E ikeia kakou Hoa Kanaka o @ pa hewa kealoha ia lakou nei ao.
Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui M@ a me Betala Puka komo e pii ai iluna e ke Keena ma A@ Mei.
mar.6--tfd.
____________