Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 639, 10 February 1893 — Page 3
This text was transcribed by: | Kristel Zuniga |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
@ Pisona, Havita. Hidekela a me Burperate, alaila, aia no o Edena maloko o ke kihi hikina hema o Toreke, e kokoke ana mawaena o Peresia a me Arabia, ma ka aina mai ole o Asia. A, aneane kokoke paha ma ka lonitu hikina 47@ mai Greenwhich mai: Alaila, he lonito no ko Edena.
O ka aina hoi o Kanehunamoku, ina oia ua aneane pili iki mai mawaho iho o ka lae o Mokapu ma ke Koolau ae nei, alaila, aia ka aina o Kanehunamoku ma kahi aneane i ka lonitu Komohana 157@42@ mai Greenwhich mai. Aka, ina he lele i ka lewa ka Aina o Kanehunamoku, alaila, aole no ia i pili i ka ninau, no ka mea; ua kaawale aku oia mai ka honua aku.
O ka pane ana no ka Nanehai 2: aole ia i hooponopono ia e like me @@ ano o ka Nanehai; a he kue loa ka hiki ana e hooiaio mai, mamuli o na hoopili ana aku i na rula paa o ka mehana a me ke anu. O ka haina o ke Nanehai 3: Aole no i hooponopono ia e pane e like me ka helehelena o ka Nanehai, aole hui kuoo ka pane ana, e hiki ai he luli ole ae. Ke hoomau aku nei no KA LEO O HA LAHUI i ka hoopuka ana ia mau Nanehai, a hiki i ka loaa ana mai o na haina mai na poe ake ike o ko makou laha.
HAUWAWA KA NAHELE O MAHIKI.
Ae, a e hauwawa no paha auanei a he hale kanaka; pela makou i hoolono aku ai iloko o ke telepona, ma ka wanaao o ka Poakolu nei, e pili ana i ka mokuahi halihali Komisina Claudine, e ninau ana, e u-i mai ana, a pela aku. O ka pane a makou i lohe hope aku ai. aia ka ka mokuahi Claudine i Keomolewa, pela io anei hoi?
KA MANAO O NA AEA.
Ma ka nupepa Awalakaika o ka la 8 o Feberuari, 1893; ua ike iho makou i na manao uahoa lokoino. a kekahi poe aea, i auana mai ai, maluna o na kia o ka moku, a pae i na kapakahakai nani lua ole o Hawaii nei.
Ua puka ae na olelo hoinoino i na poe Hawaii ponoi o ka aina mai ka waha mai o kekahi wahi keiki haole aea, oia o H. Von Werthern opio; e i ana e pono e hoopau koke ia na poe Hawaii a pau loa e noho nei ma ka oihana, e ke Aupuni Kuloko, me ke kali ole aku.
E hoinoino ana i ka Abaolelo i pau iho nei, me ka olelo, ua hooholoia ka e ia Abaolelo, e kipaku i na haole a pau loa, mai na oihana ae, koe o Ake ma, me kekahi poe haole i mare i na wahine Hawaii, a e hoopiha i na poe Hawaii wale no ma ia mau wahi.
Ma ka H. A. Juen palapala hoi, kekahi no o ia auna hookahi, ua hoike amaka ae oia kona manao hoohalahala loa i keia Aupuni Kuloko, no ko lakou hoopoina ia, me ka haawi ole ia i na makana, elike ka me ka loaa ana i kekahi poe. E hahai ana hoi, ua lohe oia, na manaoia e haawi pakahi ia he 60 eka aina i na poe he 30; ka poe nana i hono e hookumu i keia Aupuni hou, a e koi ana, he mea pono e loaa ia lakou he uku no ko lakou kokua ana.
O keia ae la ke ano io maoli, o keia poe aea, i hiki mai i o kakou nei; a ua pono ko lakou hoowele ia ana i ka uku, o ka lakouu mau hana lapuwale. E hoka loa lakou e pono ai. He oi maoli no neia o ka poe hilahila ole, alunu, pakaha, imihala, a opu ino.
HE HOALOHA KAHIKO UA HALA MAO,
Ma na aekai o Kaawaloa, i ke kai malino a Ehu, ua kipa ae la, ua nehe ae la, me he aihue la i ka po, ka Anela o ka make, i kekahi haole nona ka inoa o Daniela Bareta, ka makuakane o ko makou makamaka maikai, a hoaloha hoi oia aina malihini a ke aloha i hoopunana ai, Moses Bareta; i ke 90 makahiki a me 10 malama. Ua hanauia oia ma na lepo aloha o Wiltshire, Enelani, i ka la 30 o Maraki, 1802.
Ua hiki mai oia i Hawaii nei i ka 1835, ma ke ano he luina no keka hi mokku okohola paha, a no kona manao ia e make ana, mamuli o ka loaa ana i kekahi poino ulia maluna o ka moku, nolaila, ua hoolele ia oia ma Kaawaloa, Kona, a mai ia manawa mai a hiki i kona make ana, aole oia i neeu hou aku mai kona wahi i hookahua mua loa ai a hiki i kona hooluolu ana aku la. a aole hoi i hoi hou e ike i ke one hanau o na kupuna.
He elua ana mau wahine i mare ai, a he elua ana mai keiki e ola nei, a me na moopuna. Ua noho oia malalo o na Alii Aimoku eono, a ua ike kona mai maka i ka lakou mau hooponopono aupuni ana. Me ka ohana o ka mea i make ko makou u pu ana. Walohia wale!
NU HOU KULOKO.
Ua hoopanee ia ka noho ana o ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa a ka Poakahi ae nei.
Ua hookohu ia ae nei o Edward Suh@i hoa no ka Aha Kuka no ke Aupuni Kuloko, ma kahi o Chas. M. Cook i waiho mai.
E ku mai ana ka mokuahi Miiki Maru ma ka la 27 o keia mahina, he puni ma kahi o ka mokuahi Yamashiro Maru i hoomahu, me 700 mau limahana hou.
Oiai na kukuna o ka la e ike hou ai aku nei, me kona nani, ua halia@a mai la ke aloha no Ka Lani i hala e aku, ka mea hoi nona ke ia hooheno:
Ia oe e ka la o alohi nei,
Ma na welelau o ka Honua,
E hai ae oe i kou nani,
I ka malamalama oi kelakela.
Malulani ko keia la, no Kona a me Kau, maluna aku ona i huli hoi aku ai ke kaikamahine o ke kai Malino a Ehu.
Ma ke ahiahi Poakolu nei, ua hooholo ka Aha kuka o ke Aupuni Kuloke, e ae aku i na poe kakau nupepa o @o mai i ua manawa halawai o ka Aha Kuka.
O kela Pake nona ka inoa o Ah Loy, i loaa ai iloko o ka pa kekahi haole e lalama ana, ma kekahi mau la mamua aku nei ua hoouna ia aku nei oia e hoomakaikai i na paia anoano o ke Kakela o Uwahipouli, no na mahina eono.
He ula leo, he hoolonolono, he maunu lilo, eia ka puolo o ka Hope Makai Nui o ka Makupunio o Maui, ke ka-i puu ai nei, ke puhenehene ia nei, a ke hoolewa ia nei io a ia nei, i ka paa iluna i ka paa ilalo, i ka hookui a ka halawai, e halawai ana a laki me ka mea e hoau ana ia pomaikai ma ka Poakahi ae nei.
Ua hoi mai nei na kukuna mahanahana o Kaneaiakala, a ke ai kamukumuku mai nei i na koana wai a ka ua i haluku iho nei i keia mau la i hala iho la. Aole keia o Kaneaiakala luna lawe pepa, aka, o Kaneaiakala o ka nuu-kea. o ka nuu-kapu o ka lewa lani. Ua nanea no.
Nui no na dala i hoolilo ia aku no na Aahu Koa o na puali koa kiai Lahui; aka, na ka Lahui no ia e auamo aku. Oia hoi; No iho a nui. i ko kou makemake.
He mau kekahi@ka ano okaiakala a okaikai heia ma na @ o Kalia. O'a iho @ha, kela wahi hoohono.
Aia i Kalia kana aloha,
I ka hoope mau a ke ehukai.
O ka Hope Makai Nui o ka Mokupuni o Maui mamua aku nei, nona ka inoa o H. G. Treadway, i holo aku nei i Honakona, Kina; no ka imi ana i ke ola o kona kino, aia oia ke kaukoe la no Beremana, Geremania. I nui ke aho i loaa ke ola no ke kino, a e hoomanao mai poina i ka aina hanau, oiai eia Ewa la i ke kala-ku, i ke kala-ku moe.
He ua paha ia e haukawewe ae la? Aole. He wai paha ia e owe ae la? Aole no! Iaa hoi ha pela, he makani e nu ana? Aole hou no e kuu hoa. A heaha ka hoi? Kai no hoi no ke telepona ia au e lohe la i ka haluku, i ka owe a me ka nu me he puahiohio la, e kehea mai ana, a e uwalo mai ana mai kela a keia @ea o ke kulauakauhale o Honolulu, mai kahi pepa na makou, e haawi mai ma ka lima o----oia ka makou Luna, a pela aku. Oia ia au e lohe la i ke kapalulu. Pela io ka hoi, wahi a ka Ehakoni.
Ma keia kakahiaka, he kaukoola ke Komisina Alii. no ke Kapitala o Wasinetona. Aloha wale no hoi ka hele'na aku o ke anu e na Mauna Pohaku, a huli aku ma kala aoao, e ike aku ai i na lala @ ka muliwai aui o Misisipi. Moe a @aua@ no ka pono o Hawaii nei.
HOOLAHA PA AUPUNI.
E ike auanei na kanaka a pau eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa .
Lio w ulaula keokeo lokihi ma ka lae, 2 wawae keokeo hope, 2 wawae eleele mua aole kuni.
Bipi keiki w ulaula hoialona ma ka pepeiao (AK) hoailona ma pepeiao hema aole kuni.
Lio w ahinahina punuku ma ke poo, eha ia ka wawae hema muapaa na wawae i kapuai hao. aole hao kuni.
Lio w ulaula kiko keokeo ma ka lae keokeo ka ihu aole ike ia ka hao kuni, he kuni paha aole paha loloa ka hulu.
O ka mea a mau mea nona keia mau holoholona e pono e kii koke mai o hala na la he 14. e kuai kudala aku ai, ke hiki aku i ka la 18 o Feb. 1893. D. Kaoao.
Honolulu, Feb. 6, 1893.
feb8 @tsd.
Aole keia he Mau Hana Hoohoka!
-:AKAHE MAU:-
WAIWAI HOU WALE NO, AOLEIPOPOPO
-:E LOAA NO:-
MA KE KUMUKUAI EMI LOA!!
MA KAHI O
N. S. SACHS
Helu 104 Alanui Papu, Honolulu Helu 104.
O na Waiwai Hou Wale no ko ko Makou Halekua.
Aole o na Apa Lole Popopo a Kahiko!
Aole a makou mau hana hoopuunipuni; sole a makou manau ek@k@, oia hoi, aole o makou paali aku ia paa lole kahiko i kumu e loaa ai he puka ma ko makou aoao, aka, haawi aku makou i na waiwai hou loa no h@ makou mau m@ kamaka a me na hoaloha, no ke
Kumukaui Emi Haalele Loa, e loaa ole ai Kona Lua ke Ukali ae!
Ua wehe ae nei makou i keia wa he laina kou o na Lihilihi a me na Lihilihi K@wel@ i hoo@ p@ ia-Europa mai, ma o kou makou mau kauoha ponoi ana aku, a ke hooia aku nei makou kuni ia ak@ ana no me ka @ @ ae ka emi mamua o kekahi mau helekuai o ae. Ua loaa p@ mai no hoi ma ko makou @ noi he mai lako hou @ @
Apa Keokeo, na Lako Kalakoa a me na Kinihama,
A ke kuai aku noi makou ma k@ ku@nu lilo, no ma mea ma makou @ makou @ loaa @ wahi e hoohu ia ai k@ makou mau waiwai lako huluhulu. Ua wehe pu ae nei makou mai amaka a m@ n@ hoaloha i ke a mau waiwai hou a @ani, Emi ke Kumukuai. O na APA SILIKA ELEELE. PAPAMU, a pula aku, e loaa n@ m@ ko kumukuai haahaa loa.
Na Papale o na Wahine i humu a kinohinolina, na Papale o na Keiki o ke ano hou loa, @ kuni ia aku no ma ke kumukuai haahaa loa. Na Poa Papale, na Hulu Papale hou @ pela aku, e loaa na ma @o makou helekuai m@ ke kumukuai emi loa. O ka loaa koke ana mai @ no ia o k@ mea humu papale hou o ko makou halekuai mai Nu Ioka mai, He loaa kuna mau hana hookinolinohi ana i na papale. Ua hiki ia makou ke kaena ae ua oi ae kona loaa mamua o na mea hana a kinohino papale o kekahi mau halekuai papale @ @.
E hoomanao hou iho @ na makana aha a me na hooloha, o ka pono, polol@i, kaulike, ko mkkou @, a aole @ @ a hana poholalo, a mamua o ke oukou h@l@ ana aku i kekahi halekuai @ aku, @ ki@ m@ mai ma k@ makou halekuai. E ki@hi mua. E nana. E lolelole. E hooia no oukou iho.
--:N. S. SACHS:--
575-tfd. 10@ Alanui Papa, Honolulu.