Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 637, 8 Pepeluali 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

holoholona, ka ike ana aku o ka makua i kaua keiki aloha, iloko o ka nahelehele!

Ua hele ke keiki i ke kula, e no ia i ka naauao; aka, ua hemahema nae ke kula; aole he keena hookipa, e hiki ai i ka makua e ike i kana keiki.

O ke Keena Hookipa:  Oia kahi e wehe ia ai na hipuu o ke aloha o na makua I na keiki.  Na ka makua e hookani i ka bele kahea; na ke kumu e hele mai a ike owai keia?  Na ke kumu e aloha mai, a ninau, ua makemake anei oe e ike ia Emma kau kaikamahine?  Na ka makua e ae aku; Ae.  Na ke kumu e kahea ia Emma; Emma! – Emma! – Auhea oe?  Ua mkemake o Lucy kou makuahine e ike ia oe, aia ma ke Keena Hookipa.

Hauoli o Emma, a holo lelele a ku ma ka puka o ka rumi hoohipa; O!  kuu makuahine aloha! – honi laua me ke aloha nui.  A oiai, o laua wale no maloko oia keena, ua mohala ko laua ike ana, ua hiki ke kamailio i na mea a pau, me ka hopohopo ole; me he la, aia no i ko laua home kahi i noho ai.

O ka nele i ke Keena Hookipa, oia ka puolo nana e hoopaa i na launa aloha ana o ka makua me kana keiki, a he hoailona o ka hoomalamalama ole ia.

 

 

 

HEAHA KE KUMU O KA HOPOHOPO?

 

Ma ka nupepa namu Puka la Advertiser [Avalataisa], i ike iho ai makou i kekahi manao o ka Lunahooponopono, e olelo ana, “o ke kiai ia ana o na alanui i ka po he mea maikai, a he mea minamina ka mau ole ana o keia ano maluhia o na alanui, elike me ia i ike ia iho nei iloko o na pule elua i hala.”  O ka mako e haohao nei, inahea nei la ka ike mau ia ana o na ala@ keia kulanakauhale maluhia @ike ia ai e hi-o ana na kanaka ma ke ano hoohaunaele?  A oiai mamua aku no o ke kukalaia ana o ke Kanawai Koa e ke Aupuni Kuloko, he oia mau no ka maluhia o ka waiwai o ka poe mea waiwai, aole i hao wale ia.  Ua hele no na kanaka i ka po ma ka lakou mau hana, me ka malama i ka maluhia o na kanawai o ka aina.  E nana aku i na kulanakauhale nui o Amerika Huipuia a me na kulanakauhale liili iho, ua piha mau na alanui me na kanaka e hele ana io a ia nei no ka lakou mau hana, a e hoike ana i ka nui o na hana a me ka holomua o ko lakou aina, a pela no ma na wani e ae a pau o ke ao nei.  A pela ana no ko kakou kulana ina e nui ana na hana hou o kela a me keia ano.  Oiai ua oleloia “He Gula ka Manawa,” a mai kiloi wale i ka manawa a hoomaunauna ia mea.  Eia nae hoi ke puoho mai nei ka Luna Hooponopono mai na hihio mai o ka makau honua i kona aka iho, o ke ano iho no ia o ka mea hana hewa e puiwa wale ana no i kona aka ke maalo ae.  E malama mau kakou i ka maluhia elile me ia i ike ia i na la i aui ae nei.

 

 

 

Na Haumana Kula o Keoneula.

 

Ma ka la Sabati i hala, Feb 5, ua makiia na Haumana o ke Kula Hoopololei o Keoneula i ka pule ma ka Hale Pule o Kawaiahao iloko no o ka ukele o ke Alanui.  I ka pau ana o ka pule ua haule hou mai na Kulu pakaua mamua iho oia manawa, a ua oi loa ae ke ino o ke alanui, a ua au aku la na keiki me ka hoomanawanui iloko o ka lepo ukele o ke alanui, e hoomaka ana mai ka Uwapo aku o Hooliliamanu a hiki ida Hale Kula.  I ka ike ana o kou mea kakau, ua holo ae la ke aloha no ka ike aku i keia ano hana aloha ole, oiai o ka hana kupono e hanaia ai no keia mau keiki, kula o ka Hoopule no ia lalou ma ka Hale Kula, i ka manawa inoino elike me kiea, Oiai he kanaka makaukau no ka hope Kumukula, ae like ana no ka loaa ana o na haawina maikai malaila e like me ko loko o ka Hale Pule o Kawaiahao, nolaila ke kau nei kou mea kakau i ka ahewa ana maluna o ke poo Kumu o ka Hale Hoopololei o Keoneula, a ina paha i ua ia iho i ka hope kumu, he kanaka no ka Aina, ina aole e like me keia i ike ia ae ai ma ka la Sabati i hala.  Nolaila, ke noi nei makou, i ka Papa Hoonaauao, e ao aku ike kumu, mua o kela Hale Kula e pule no na keiki malaila ina manawa ino e like me keia e ike ia nei.  A ma la malie hoi, ua nono e hoohele ia i ka pule, a pela ana no ko kakou kulana ina e nui na hana hou o kela a me keia ano.  Oiai ua oleloia.  He Gula ka manawa, a mai kiloi wale i ka manawa a hoomaunauna ia mea.  Eia nae hoi ke puoho mai nei ka Luina Hooponopono mai na hihio mai o ka makau honua i kona aka iho, o ke ano iho la no ia o ka mea hana hewa e puiwa wale ana no i kona aka ke maalo ae.  E malama mau kakou i ka maluhia e like me ia i ike ia i na la i aui ae nei.

 

 

 

HE MAU NANEHAI NO KA NAAUAO.

Imua o na opio o ke au o Liliuokalani.

Nanehai 1.   Mahea kahi o ka honua nei, aohe ona Lonitu?

Nanehai 2.   Heaha ke kumu i oi ae ai ke anu ma na piko Mauna, mamua o na wahi ma ke kumu Mauna?

Nanehai 3.   I na paha e kapaeia na Kanawai mau o ka Poai Lani o ke ao Holookoa; alaila ihea la e waiho ai ka honua nei?

Nanehai 4.   Heaha la ke kulana Aupuni ma ka Lani?

Nanehai 5.   Heaha la ka mea e moe ai (anoi ai na maka i ka wa e pule ai?

Nanehai 6.   O ka hiona i ike ia ma ka moeuhane, he mau hoakaka anei ia o ke ola uhane o ke ao maluna mo ka Lani?

[Ma ka loaa pono o ka haina, e kapaeia ai kekahi Nanehai, mai ka hoolaha mau ana].

 

 

 

NU HOU KULOKO.

 

Ua ku mai ka Malulani inehinei, me na alani pulu kehau o Kona.

 

E leha ae a moni iho i na manao heluhelu o ka kakou wahaolelo e puka aku nei he oia mau no ia i ke alo pali.

 

Eia mai ka nupepa KA LEO O KA LAHUI me na kohi kelekele a ka puukolu e hiki ole ai ia oe ke haalele iho no kahi wa aku.

 

KE hoike nou ia aku nei ua waiho pu ia mai ka pupepa “Oiaio” malalo o ko’u hooponpono ana mai keia la aku; o na kauoha pepa apau me na nookaa kala ana no ia pepa, e hoouna mai ma ko’u inoa.

                                                                                                                  Joseph Nawahi.

Honolulu , Feb. 8 ^th , 1893.

 

O ka Hale Paikau kahiko maluna ae o kahi o  Buru ma, e hoolilo ia aku ana i Hale Paikau no na puali Koa Pualu o ke Aupuni a hiki i ka manawa e makaukau ai ka Hale Paikau ma o iho o ka Hale Koa e ku nei.

 

O Sam Demona ae nei ka Hope Peresidena o ke Aupuni Kuloko.

 

Hana mao ole ka ua e noke nei; hookinakina lua i ka pua o ka Ahihi, hana mao ole i ka pali o Lanihuli: -- Huli ae hoi au – a-ua hala ihono ka hoi oe – ea.  Ae hoi!

 

Ua hoouna ia aku nei ka Hope Ilamuku Kiliniwate i Kohala, Hawaii e hopu ia C. S. Kynnesly, no kona haehae ana i ka hoolaha a ke Aupuni Kuloko hou.  Ia oukou haole no ia.

 

Ke ao opua hoi!  Ae; o ka opua no hoi ia e kuko ia nei; e hamahamau ia mai nei; e apoipoi ia mai nei; e houpuupu ia mai nei, e ua mai ana, aka; nana malie aku no kakou. Nou paha, no ia la paha? No ka Lani Ihi ka Opua, aia ke kau mai la iluna o ke ao Polohinano a Kane.

 

Nui ka ua o keia mau la e nee nei, a ke hoomau mai nei no i ka hoopulu ana i ka honua.  He mea ole wale no nae ia i ko makou mau Luna eleu.  Oiai, ua ike ia aku ke kuaua e iho mai ana i Nuumealano, a mamua o ka haule ana iho hookahi kulu pakaua maluna o ko makou mau Luna, he pau na pepa i ka haawiia a iau pu me kahi bola kope me ka hoonuu pu i na momona, o ka Nupepa KA LEO O KA LAHUI.  Eleu no.

 

Hanohano no hoi ka inoa o ke kaikamahina o na Hono a Piilani, “Alamimo” “Maluihiikeaoihilani – Kapu Pohaku.”  Eia hoi kekahi inoa loihi loa:  “Fafine teleputa na Masani ilo ana i Waialua.”  [Unuhiia aole pololei]  “he wahine nui momona mai Waialua mai ka pii ana?”  O! ho – !  Ua hiti hoi!

 

 

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa.

Lio w hulupala kiko keokeo ma ka lae aole kuni.

Lio w ulaula keokeo lokihi ma ka lae, 2 wawae keokeo hope, 2 wawae eleele mua aole kuni.

Bipi keiki w ulaula hoialona ma ka pepeiao (AK) hoailona ma ka pepiao hema aole kuni.

Lio w ahinahina punuku ma ke poo, eha ia ka wawae hema mua, paa na wawae i kapuai hao, aole hao kuni.

Lio w ulaula kiko keokeo ma ka lae keokeo ka ihu, aole ike ia ka hao kuni, he kuni paha aole paha loloa ka hulu.

O ka mea a mau mea nona keiamau holoholona e pono e kii koke mai o hala na la he 14, e kuai kudala aku ai, ke hiki aku ia ka la 13 o Feb. 1893.                                                                        D. KAOAO.

Honolulu , Feb. 6, 1893.

feb8 3tsd.

 

 

 

Aole keia he Mau Hana Hoohoka!

AKA HE MAU

E LOAA NO

MA KE KUMUKUAI EMI LOA!!

MA KAHI O

                                                                                                                               N. S. Sachs.

Helu 104  Alanui Papu, Honolulu  Helu 104

 

O na Waiwai Hou Wale no koko Makou Halekuai

Aole o na Apa Lole Popopo a Kahiko!

Aole a makou mau hana hoopunnipnni; aole a makou mannu ekaeka, oia hoi, aole o makoou poali aku ia pau lole kahiko i kumu e losa ai he puka ma ko makou aoao, aka, aawi aku makou ia na waiwai hou loa no ko makou mau makamaka a me na hoaloa, no ke

Kumukuai Emi Haalele Loa, e loaa ole ai Kona Lua ke Ukali ao!

Ua wehe ae nei makou i keia wa he laina hou o na Lihilihi a me na Lihilihi Kuuwele i hoouma pololei ia ma Europa mai, ma o ko makou mau kauoha ponoi ana aku, a ke hooia aku nei makou e kuai ia aku ana no me ka @ loa.  @ @ ae ka emi mamua o kekahi mau halekuai e ae.  Ua loaa pu mai no hoi ma ko makou halekuai nei, he mau lako hou o na

Apa Keokeo, na Lako Kalakoa a me na Kinihama,

A ke kuai aku nei makou ma ke kumu lilo, no ka mea ua makemake makou e loaa ona wahi e hoahu ia ai @ makou mau waiwai lako huluhulu.  Ua wehe pu ae nei makou he luhiehu o na AKA HULUHULU Farami, na @ PANI’O a me na APA SILIKA LAU.  He mea pono e ike ko makou makamaka a me na hoaloha i keia mau waiwai hou a @.  Emi ke Kumukuai.  O na APA SILIKA ELEELE, PAPAMU, a pela aku, e loaa ao ma ko kumukuai haahaa loa.

Na Papale o na Wahine i humu a kinohinohiia, na Papale o na Keiki o he ano hou loa, o kuai ia aku no na he kumukuai haahaa loa.  Na Pua Papale, na Hulu Papele hou, e pela aku, e loaa no ma ko makou halekuai me ke kumukahi emi loa.  O ka loaa loke ana mai nei no ia o ka mea humu papale hou o ko makou halekuai mai Nu Pe@ mai.  He loaa kana mau hana hookinohinohi ana i na papale.  Ua hiki ia makou ke kaena ae ua oi ae kona loaa mamua o na mea hana a konohino papale o kekahi mau halekuai papale e ae.

E hoomanao hou iho e na makemaka a me na hoaloa, o ka @, poloei, kaulike, ko makou @ @ a aole o @ a hi mua.  E nana.  E lolelole.  E hooia no oukou iho.

N. S. SACHS

575 tfd.                                                                                         104 Alanui Papu, Honolulu.