Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 618, 9 January 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Patty Mancini |
This work is dedicated to: | For Auntie Maiki |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU I A N U A R I 9, 1893. Helu 618
HE MOOLELO KAILI PUUWAI
NO
SENIA LUTERA
Ka Ui Puuwai Mabala
O
ENELANI KAHIKO.
A I OIE
He Naneo Hooheno
No kekahi Kauna
Wahine Opio me
kana mau Aloha
Ekolu.
(Kakauia no Ka Leo.)
MOKUNA XXVII.
No keaha kou mea e pepehi ole mai
ai ia'u a make i keia manawa i
pau ko'u mau ehaeha? Ai ole
ua oi aku anei ka hauoli o kou
puuwai lokoino i ka nana mai i
ko'u hoehaeha ia?
Ua akaka e kau mai ana ka poino maluna o'u. a o ka hikiwawe o ka hookoia ana mai o ua hopena la, he maalahi ia no'u.
O e ke Akua, e nana mai i keia lahui hoomaewaewa. a o ka oi aku o ke ino mamua o lakou a pau oia no ko;u makuahine ponoi.
I keia manawa, oiai ke kaikamahine alii Enera e kukuli ana ma ka aoao o ke kino o Heneri e waiho oni ole la iluna o ka papahele, e kau ana hoi ke poo iluna o kona umauma, a e hope ana hoi i na lehelehe me na honi pumehana ana. a e kahea ana hoi me na inoa aloha a pau e loaa ana iaia. elike me ke ano mau o ka poe hoipoipo. ua lele ino ae la oia elike me kekahi popoki, a ku ana iluna o kona mau kapuai, a ku ana iluna o kona mau kapuai wawe, a@kuhi mai la i kekahi o kona lima ia Senia. a hoopuka ae la i kokahi leo uwe kapalili o ka mea i piha i ka inaina.
Aia oia ke ku mai la. ka wahine ino pepehikanaka!
E nana aku iaia, me kona hele helena haikea hoopailua! Nana aku i ua wahine lawe ola la!
Ua lawe ae oia i ke ola makamae o kuu ipo aloha, a ua hauoli oia no kana karaima i hana ai maluna o kuu Heneri aloha.
Aka, aole oia e pakele ana, ke hoohiki paa nei au, aole oia e pakele.
Na kolu mau lima ponoi e pepehi mua aku iaia! a lalau aku la kona lima i ka pahi i haukae i ke koko o kana ipo aloha, a holo aku la elike la me kekahi demona, imua o Senia me kona mau niho e keke ana. a a pane aku la me ka owiliwili ana ana ae i ka pahi iloko okona mau lima.
E make oe e ka pepehi kanaka! Ua powa ae oe i ke ola o ke akanka hookahi a'u i aloha ai iloko o keia ao, a nolaila e pono oe e panai no kau mea i hana ai!
A iloko o ka manawa pokole ua lele aku la ua Enora nei maluna o ka ui Senia.
Ua anapa ae la ka maka oilua o ka pahi e paa ana ma kona lima, a he manawa pokole wale no i koe kapoo aku iloko oka umauma aiai lahalaha e waiho pono mai ana imua ona, ina aole ka moiwahine i lele mai mawaena a akeakea ae la ia Enora, me kona puliki ana aku i ka lima o ka mea e makemake ana e lawe ike ola o kekahi, a pane aku la me ka leao oolea:
E kali, e ka naaupo nui, e kali!
Ua haalele mai anei ka noonoo maikai ia oe, au e hoolohe ole nei i ka'u olelo?
Ua puka aku ke kauoha mai ko'u waha aku no kona nou ia i ka po haku a hiki, i kona make ana, a ua ike no oe ke puka ka olelo mai ko'u waka aku he hooko ia me ka pololei, a aole kekahi mea e aa e kue i ka'u mau kauoha, a huli ae la oia i na kanaka e akoakoa aku ana a puni oia, a pane aku la"
E na kanaka a pau i akoakoa mai iloko o keia rumi, e hele koke aku oukou a e hoiliili mai i na pohaku a pau e kokoke mai ana mawaho o keia hale.
E wiki oukou a mai hoohakalia no ka mea, ua kokoke loa mai ka manawa, oiai mamua o ka puanuanu ana o ke kino o ko oukou haku, he makemake au e waiho aku ke kino make o keia lumakoko ma kona aoao.
Ua kulou haahaa mai la na kuewa a pau imua o ko lakou maiwahine, a haalele koke iho la i ka ruri a lakou e noho ana, me ka pahupahu ana o ko lakou mau wawae kamaa ole iluna o ka papahele o na rumi e waiho olohelohe ana o ka hale pohaku kahiko.
KA MOOLELO
O
HIIAKAIKAPOLIOPELE.
I HOOPONOPONOIA
MAI KA POE KAHIKO MAI A
MOOLELO A ME NA
KAAO KAHIKO O
HAWAII NEI. E
JNO. E. BUSH A ME S. PAALUHI.
OLELO HOAKAKA.
I ka pae malihini ana mai a na pua alii a Haumea, ua hoolale koke ae la no o Pele i na kini ona e ka i hale no lakou e noho ai ma na koolau oia mokupuni, ma Kilauea.
Ia lakou nei i keehi mai ai i na papaku o keia Paemoku, a hiki i ke ka'i maloo ana ma na moku liilii ma ke komohana mai, ua hoonoho iho la o Kuhaimoan. kekahi kaikunane o ua aliiwahine la.
O ke koena o na kaikunane a me na pokii Hiiaka na hoomau mai la no ma ka lakou kuakai a hiki i kahi a makou i olelo mua ae nei i homaka ai e ka i hale e noho ai. Ua noho lakou i Kauai, a ua hoomaka iho la o Pele e kai lua i Kilauea. a no ka papau oia wahi. haalele ai ola i ke ka ana i hale lua no lakou e noho ai, a huli mai la ma ke ala hele no Oahu nei. a noho hou ia kaikunane o Pele oia o Kalaeokaena, a ke o nei ia inoa a hiki i keia la.
Ua lehulehu na houilona e waiho nei i na wahi a Pele i noho ai a o ka papau! nee aku ana. Mahope mai ua haalele iho o Pele ma ia Oahu nei, a holo aku la ma Molokai a noho ma Koolau, oia hoi o Kalaupapa ka aina; ka hou iho la o Pele i lua, oia o Kauhako. a no ka papau loa haalele oia i ke ka ana ia lua.
Ua hele hou aku la no lakou a hiki i Kahoolawe, noho hou ia kaikunane o pele, oia o Kamohoalii. Haalele lakou ia Kahoolawe no Maui. ke hou o Pele i kela lua iluna o Haleakala, a no ke ano papau no, ua hoopau iho la oia i ke ka ana ia lua.
Ma ia hope mai, ua holo aku la lakou no Hawaii, a noho ma Keahialaka, Puna. Aia i uka oia wahi i hoomaka hou ai o Pele e ka i lua no lakou. oia o Malama, a papau keia lua, ka hou oia i ka elua o ka lua oia o Puulena, papau no, o keia ka lua kokoke me Mala; ka hou oia ia Oahunui, papau no, ka hou oia ia Kilauea-iki. papau no, ka hou oia i keia Kilauea a hiki mai i keia wa; loaa hoi o Mokuaweoweo o noho o Pele ma. a kamaaina a kupa a hiki i keia manawa.
Ua manao keia lahuikanaka he akua no o Pele, a ke noho nei no i kela lua o Kilauea, a i ole i Mokuohai. O ka a ana ka o ke ahi o Kilauea i Hawaii. na Pele no i ho-a aka, aole nae pela ka manao o ka poe naauao he manao no lakou he ahi no malalo o ka honua a ke Akua Mana Loa i hoomakaukau ia.
Ma keia wahi o ka kakou nanea e hookomo aku ana makou he Hulihia"
Hulihia ke au ka papa honua kona moku,
Hulihia kulia mai ka moku o Kahiki.
Aina no Kahiki ka la, i Kalahiki,
Aina hoowali a no a mea--e.
Hawnamea;
Hoomoe aku ia Kahiku ku,
Kulapa mai Kauwela, o mai ke ani
Keehi aku la no Kapaui--e,
Kapuai akua no Pele,
Keekeehi wale la i ka lani,
Haule uina i Pelapola,
Noho i ka lua-haa o ka moku.
Hina kukulu o Kahiki,
Hina ka Muku i ka makani,
Kunewanewa Opua i ke kui,
Ee mai ana ma Nihoa,
Ma ka mele mai o Lehua.
Mai Kauai, Oahu. Molokai, Lanai, @ Kanaloa, Maui, Hawaii.
Ka wahine la o Pele.
I hi-a i kana ahi a a.
Pulupulu kukuni wela ka lani,
He uwila kui no ka honua,
Hekili paapaaina.
Opaipai wale ai ka mauna.
Pipili ka lani paa ia moku,
Nalo Hawaii i ke ahi a ka wahine.
O keia ka hulihia no ko Pele ma haalele ana ia Kahiki, a hele mai no Hawaii nei.
Ia Pele ma iwaena moana no ke alanuihele no Hawaii nei. ua nui ka ino, ka ua, ka hekili. ka uwila, ka uakoko, ka punohu, @ke kaikoo, kapunakoa ku i uka o ka aina, opaipai ka lani @aueue ka honua.
Aole i pau.
HOOLAHA PA AUPUNI.
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, lio w puakea melemele keokeo lokihi ma ka lae, 2 wawae keokeo aka heme. 2 wawae eleele ak. a heme hao JOS keni hope akau ke kuni malalao o keia mau kuni ekolu, aole ike ponoia powehiwehi.
Lio keiki k puakea kekahi o keia lio, aole kuni. Lio w ahinahina keokeo eleele ka hulu o keia lio hao JOS kuni hope ak. Lio k keokeo 2 wawae mua paa i kapuai hao. hao N kuni hope ak. Lio w ulaula kiko keokeo ma ka lae 2 wawae eleele mua 2 wawae keokeo hope hao H kuni hope hema keia mau hua JH. ua hui i kahi hookahi, ua hookaawaleia i kulike me ke kuni.
Lio k eleele 2 wawae keokeo mua kikokiko keokeo ma ke kua he mau pohaka keokeo ma ka opu aoao ak a hema hao @3P kuni hope ak 3P
@P maluna P malalo o
ia mau kuni, lio k ulaula keokeo lokihi ma ka lae 1 wawae keokeo hope ak hao III kuni hope hema.
O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai. o hala na la he 15 e kuai kudala akea ia aku ke hiki aku i ka la 7 o Ianuari, 1893. D. KAOAO.
Luna Pa Aupuni.
Honolulu. Dec. 27, 1892.
dec27 tf.
Kauka Yong Kam Pung.
(APANA.
Helu 81, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia me
ma'i. mai ko na kane, wahine a me
na keiki liilii. O na ma'i he-ae
na hiki loa ia ke hoola ia me
ka m@lahi. A o na ma'i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
ola. Ke ho-
ike ia aku @
oia ke ola ia nei a @
ka oluolu pu o kahi au-
hau. Ka poe pilikia @@@
keiki a hele nui pake e ko k@k@
a paa a lohi paha ka @@@@@, po
paha o ka walu, e hele nui mai i o'o ae
@@ E KIPA mai e ka @ i hoo@ ia me na haawina pilihua a ka ma'i a na;u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONF KAM PUNG.
Honolulu Dec. 5, 1892. 3m-dly-