Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 617, 6 January 1893 — Page 2
This text was transcribed by: | Shawna Alapa'i |
This work is dedicated to: | Lily Kaomea Alapa'i, my Great Grandma |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Ua hookohu ia a A.S. Kaehu i keia la, i Komisina no na Pa no ka Apana o Kohala, Akau, Mokupuni o Hawaii.
Eia me keia iho ka Papa:
Roft. Hind Jr
H.L. Holstien
A.S. Kaehu
G.N. WILCOX,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Jan. 4 1893
jan5 3tsd.
Ua hookohuia o Mr. Z.P. Kalokuokamaila, i keia la i Noteri no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.
G.N. WILCOX,
Kuhine Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 19, 1892
dec22 3tsd.
KUAI O KA AINA AUPUNI I KAPAIA O LAULA, KONA AKAU, HAWAII
Ma ka Poalua, Iulai 10, 1893, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o ka Hale Aliiolani, e kuai kudala ia ai ka aina aupuni o “Laula” ma Holualoa Elua, Kona Akau, Hawaii, nona ka ili o 38 2-10 eka oi iki aku a emi iki mai paha.
Uku Hookumu. $100
G.N. WILCOX,
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina Dec. 12, 1892.
dec13 3ts.
I kulike ai me ka Pauki 2 o ka Mokuna XXXV o na Kanawai o 1888, ua hookohu au i keia la ia Mr. Aarona, O Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Makanalua, Kanua Mai Lepera, Moloka’i.
G.N. WILCOX,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 5, 1892
dec12 3ts
I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXXC o na Kanawai o 1888 ua hookaawale au i kekahi pa no ka hoopaa ana i na holoholona helehewa ma ke Kahua Mai Lepera, Molokai, maluna o kekahi apana e waiho kokoke la i ka Ilina Kupapau o Makanalua, Molokai.
G.N.WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 5 1892
dec12 3ts.
Ua hookohuia o Chas. T. Gulick i Komisina o na Palapala Hoopaa no ka Paeaina Hawaii ma kahi o Jonathan Austin i make.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 8 1892
dec12 3ts.
I keia la, ua hookohuia aku o J. Kamalenui, @hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Koho o Waimea, Mokupuni o Kauai, i panihakahaka ma kahi o C.W. Malama i waiho mai.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
dec5 3tsd.
O ka poe apau he mau hao kuni ko lakou, e paa nei ma ka buke Aupuni i ku i ke kanawai ke kauoha io aku nei lakou, e hele a e ma ke Keena o ke Kuhiua kalaiaina, mai keia manawa aku, a hiki i ka la 1 o Iulai 1893, a ma na mokupuni eae me ke Keena o ka Maki Nui no ke kope hou ana i na inoa.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Dec. 2, 1892
dec5 3tsd-dly
I keia la, ua hookoku ia aku o Mr. Ivon K Kakani, i Luna Pa Aupuni mo ka Pa Aupuni o Hana, Mokupuni o Maui i hope no C. Pololu i waiho mai.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Nov. 30, 1892
dec5 3ts-dly.
I keia la, ua hookohu ia aku o S.W. Kekuewa Esq. 1 Notari no ka lehulehu, no ka Mahele Ekolu o ke Aupuni Hawaii.
G.N. Wilcox
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Nov. 30, 1892
dec5 3ts-dly
I keia la, ua hookhu ia aku o Mr. Moses Papaiakea, i Luna Pa Aupuni, no ka Pa Aupuni o Huelo, Mokupuni o Maui i hope no K. Honokaupu i waiho mai.
G.N. Wilcox
Kuhina Kalaiana
Keena Kalaiana, Nov. 30, 1892
dec5 3ts-dly
I keia la, ua hookohu ia aku o William E. Rowell, i Luna Nui no na Hana Hou ke hope ma kahi o Henry W. McIntosh i make.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1892
dec2 3tsd.
U hookoju ia o J.H. Barenaba i keia la i Comisina no na Pa no Apana o Koolaupoko Mokupuna o Oahu.
A penei iho ka Papa.
Wm. H. Lowell, Awa. J.H. Barenaba
G.N. Wicox.
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 30 1892
3ts-dly.
I keia la, ua hookokuia aku o Keoki Kimokeo i hoa no ka Papa Alanui, no ka Apana Koho o Kau, Mokupuni O Hawaii, i panihakahaka ma kahi o G.W. Kaholokahiki i waiho mai.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina, Nov. 30, 1892
dec5 3tsd.
Ua hookohuia o Mr. Wm. H. Lowell a me Mr. Awa i keia la, i mau Komisina o na Pa no ka Apana o Koolaupoko, Mokupuni o Oahu.
Eia me keia iho ka Papa
G. Barenaba,
Wm. H. Lowell,
Awa.
G.N. WILCOX,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Dec. 19, 1892.
dec22 3tsd.
Mamuli o ke kaa ana o ka la 25 o Dekemaba 1892, a me Ianuari 1 1893 i ka Lakapule, nolaila, o ka Poakahi Dekemaba la 26 1892, a me Ianuari 2, 18@, e malama ia ana ia mau la i mau la kulai aupuni. A o na Keena Oihana Aupuni o ke Aupuni e pani ia no.
G.N. WILCOX
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina.
Honolulu, Dec. 9, 1892. 3ts dly.
KA LEO O KA LAHUI
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POALIMA, IANUARI 6, 1893
KA OLELO HILINAI OLE.
Ua lawe ia mai ka olelo hooholo hilinai ole i ka Poakolu nei i ka auwina la ana ae, e ka Hon. Jno. E. Bush, Lunamakaainana o ka Apana o Koolaupoko, mamuli o ka makemake o ka poe i kue i ka Aha Kuhina e noho nei. Ua hoomaopopo iho keia poe i ko lakou nui, a ua akaaka he iwakaluakumamaono me ka helu ole ia o ka Peresidena o ka Hale i manao wale ia ina e pai ana e koho ana oia no ka aoao hiiinai oie. Ua hoike mai ka mea nana ka olelo hooholo i lawe mai i kona manao hilinai oie malalo o keia mau kumu ma ke ano nei.
Aole i hookoia ke kumuhana e ae ia e kohoia ka Aha Kuhina mai ka poe i ike ia ka hilinai a makemake ia e ka lehulehu, oia kumuhana aole i ae ia, oiai o ka Aha Kuhina he poe haole wale no aole he kanaka Hawaii oiaio kekahi. Ua komo lakou ma ke ano e kue ana i ke kumuhana a ka Aoao Hoomaemae a me Liberala, i paio ai. Ua hooko mai ka Moiwahine i ke ake oihana ake mana o ka Aoao Hoomaemae a ua hookue mai hoi i ka aoao Liparala, ka aoao a ka Lahui Hawaii Ponoi i kohu ai. Ke ike ia nei hoi ka oiaio o ka hoowahawaha ia o ka aoao o ka lahui Hawaii e ka Aha Kuhina ma ko lakou kokua ole ana i na kanawai a ka lahui makemake ai o hana ia. He nui ae na wehewehe ana malalo o keia mau kumu.
I ke koho ana ua haalele mai kekahi mau hoa i hoopaa kakau lima a ae waha i ko lakou kokua i ka olelo hooholo oia hoi ke ‘Lii Pua a me ke ‘Lii Hoapili o Hawaii, Ka Lunamakaainana Hon. J. Kapahu, (Kauanoe) a me ke Hon. L.W.P. Kanealii (ka ole-pulelehua o Wailuku). I ka loha ia ana mai o ka leo o ka Peresiden ua haule ka olelo hooholo, ua nui ka Ahewa ia o keia pie i hoi hope. Hookahi no leo o na makaainana he lawe kipe – he lawe kipe – pela paha, aole makou i ike maka. Oia iho la nae ka wawa, a he hoole aole e koho hou. He nui no na hana lole lua o keia kau, a he nui no hoi na kipa ia o na Lunamakaainana, e na haole Kalepa a me na ona mahiko. Ua make Hawaii, ua pio ka hoopono, ua komo ka apu a Satana. Aohe he olele a makou no keia poe na oukou no e ka lahui i ike mai a hoomaopopo.
HE HOOKAHI HANA I HANAIA
Ua hooholo na ‘lii a me na luna makaainanna i ka hoololi Kumukanawai e hiki ai ke hanaia kekahi kanawai pili lahui, elike me ka makemake o na ‘lii haole i kokuaia e na ‘lii Hawaii a me na lunamakaainana, koe ke Koae o na Pali o Koolau. A pela no hoi ua kokua ia mai ka hoopii uku o na lunamakaainana o na hoa o ka Ahaolelo, aole no makou ilaila. A o ka lahui hoi he neo ia ia, i lohe mai oukou. E aho no kahi koho balota maiu a Buki i lilo ai i Kanawai i ka bila kanawai koho balota o 1890.
HE KIPE! HE KIPE!
O keia iho la ka leo hoino a na makaainana i ka poe Hawaii i kokua ole i ka olelo hooholo hilinai ole. Ua minamina makou i ka nau ia mai o ka inoa o na Lii G.G. Hoapili a me ko D.W. Pua, a me ke kae ia o ka inoa o ka Hon. Kaneali’i (ka pu-kihilua) o Wailuku a me ka Hon. Kapahu (ka ipu huinaha) o Kau. Manomano ka hoino o na leo o ka lahui i keia poe, a me he la, he kumu no ko ka lahui e awaawa ai, oiai o ka lakou mea nui i makemake ai, i kumukanawai hou a i mau hoolohe loaa ai ia lakou ka pono koho alii ua kapa@ a makaewaewa loa ia e ka Aha Kuhina a me ka mamo a na misionari. He oiaao no ma keia ano na holo pahua aku na Hawaii ma ka aoao wahanui i ke aloha lahui.
Ua hoike ae o J.W. Bipikane, ke hoohiki paa nei au aole au e make alaila e ike ana no au, na kuu lahui ponoi no auanei e hookele ana i na hana o ke auponi a oia ka wa e opa pu ia ai keia poe, a na ke Akua no e hoopomaikai mai i keia lahui.
AHAOLELO O 1892.
LA HANA 161
Ianuari 3, 1893
Halawai ka Hale elike me ka mau Na Palapala Hoopii.
T.S. Nahinu, palapala H@@pi ma Waialua Molokai mai, e no ana i kula olelo Beritania, no ia apana, haawiia i ke komite hoonaauao.
J.K. Iosepa, palapala hoopii mai kekahi kanaka mai, o Keoni Likikini kona inoa, e noi ana e ae ia aku oia e komo aku iloko o ka Panalaau o Kalaupapa ma Molokai, ma kona ano he kahu kula Sabati oia Haawiia i ke komite malama ola.
Heluhelu ke kakauolelo, he palapala hoopii, i hoouna ia mai e ka papa hoonaauao i ka Peresidena e kue ana i ka bila 222, e pili ana i ke kohe ana i ka kumukula kumukanawai mua, waiho ia a noonoo pu me ka bila.
Komite Wae.
Hona. Heluhelu mai oia he hoike e pili ana no na bila 132, a me 118, epili ana i na kaa halihali ukana, waiho ia a noonoo pu me ke bila.
Na hana o ka La
Bila 67, e pili ana i ka helu ana ina kane noho paa apau, hoopanee ia.
Bila 222, heluhelu ekolu ana. Nui ka hoopaapaa a hooholo loa ia kohoia elima Komisina, no ka nana pono ana i keia hana, Eia na Komisina: Kakina, Kamauoha, Kauhane, Kamika a me Balauwina a hoike mai i ke kau o 1894, i ka lakou mea i hana ai.
Bila 67, hoopaapaa ia.
Hoomaha ka Hale.
Auina La.
Kamauoha, hoololi mai oia i ka pauku ma ka pakui ana mai, a helu is na kane a pau ina he Asia ma ka hanau ana, nui na hoopaapaa ana. Kakauia na ae a me na hoole ma ka hoololi a Akepoka, ma ka ninau ia ana he 15 kokua i ka hoololi, a he 22 kue.
Kakau hou ia na ae me na hoole ma ka hoololi a Kamauoha ma ke koho ana na ike ia he @ ae a he 30 kue.
Kakauia na ae me na hoole ma ka hoopane@ loa ana i ka bila, @ ike ia he 16 ae, a he 21 kue a ua haawiia ka bila no ke kakau poepoe ana.
Kapaeia na rula hoolaha mai ke ‘Lii Kakina he kanawai e papa ana i ke oki ana i na ululaau.
Mamuli o ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mai ke ‘Lii Konowela he kanawai e pili ana i ka uku o na Lunamakaainana, haawi ia no ke kakau poepoe.
Heluhelu ekolu ana o ka bila 223