Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 576, 4 November 1892 — Page 1

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Meteorology Department; University of Hawaii, Manoa

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

BUKE II          HONOLULU  NOVEMABA 1892          HELU 576

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

--NO--

SENIA LUTERA

 

Ka-Ui Puuwai Mabala

--:O:--

ENELANI  KAHIKO.

 

A@

 

    He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

MOKUNA XIX.

 

Ke ike hou nei no au i kela uhane

ino, ka mea nana e hamabaga

nei i na la apau o koulu

ola anal@

 

Hauoli au e ka ino ina oe e make,

I haawi aku au i ka mea hiki ia@

O ke kaawe ana he mea i wiwoia.

Ua oi aku ia mamua o ke ola na,

  Aia he mau mea ano nui Hoko o na olelo o ua mele la nanai hahao koke aku i ka eha "ele nia iloko o ua nohea la ma ka naau. He mea maopopo. aole he kino uhane ka mea nana e kuekaa hounei ua mele ia, no ka mea he mea oiaio loa ua oili mai kela mau olelo haehae naau mailoko mai o na lehelehe o kekahi kino ola. ka mea hoi ana i hookae a hoowahawaha loa ai ma ke kino a me ka uhane!

  I ka lohe ana o ua Senia nei. palulu ae la oia i kona mau maka me kona mau lima elua, a e uwe alala ana hoi kona uhane iloko ona ia manawa me he bipi keiki la, oiai ua mea la e hoomau mai ana e like me keia malalo iho:

O ko'u iini a me ko'u ake nui,

E hahau ia oe e ka hekili a weluwelu

E a ia hoi e ka uwila a iilo i lehu,

A malalo o kou mau kapua aulii,

E auamo pu @i au ia haawina hookahi

  E ke Akua o ka lani e aloha a e hoopakele mai oe ia'u. no ka mea ua aia hou mai nei o Heneri mai ka make mai no ka lapu ana ia'u! wahi a ua Sema nei iaia iho, a i ka hookuu ana ae o kona mau lima mai ka paloulu ana i kona mau maka, aia hoi aole @a lapu la o ka po ma kana wahi i ike inia ai ua nalowaie me ka lohe ole ia o kekahi wahi nakeke a oia wale no ke ku ana.

  He hanu kaumaha ana ka mea nana i makala ae ka pili a kona mau lehelehe, a mahope iho hanu malie iho la oia, aka auwe, he me e oi a me ka weliweli o ka pahikaua o ka ehaeha i lumai ia aku iloko o kona puuwai opiopio!

  O kona nui kino holo okoa, ua hoohaalalu ia, a o kona noonoo maikai aole me ia ia manawa. O ka mea maopopo wale no iaia ua hele o Maviia e kilihi kekahi mea nona. a ua haalele iho iaia e noho hookahi, aka nae he manaolana o kona e huli hoi hou mai ana no oia i@na ona@loko o ka manawa kupono.

  E hoi hou mai ana no oia, aole he mea o nele. ai wahi ana, aka no Heneri, ke hoouka mau mai nei oia i ka haawe o ke kaumaha a me ka luule maluna o'u i na hora a pau o ko'u ola ana, aole e loaa ia'u ka malu a me ka maha iloko o na la apau o kou ola ana------aia wale no a hiki i ko maua manawa e hoaoilo ia ai i hookahi ma ke kaunu ana me ka puuwai me kuu Ma vila aloha!

  Ina e hele hau mai ana o Heneri e kii ia'u a kaili mai kuu ulua hou aku ka mea i oha ai kuu puuwa@i ka aha l@a@ ole a ke aloha, e himai koke aku o au i ka maka p@nan@ o ke@ahi pahi iloko o kona puuwai alaiia pepehi po ia'a iho wahi a ana nohea hei i na@amu liilii iho ai, me ke kilei ana aku i kana nana ana iluna i ka huina aouli lulu i pane ia aku ma na hoku o ka pa e nana a wihi mai ana iaia.

  Olai ua ihu ana nei no ke kakeia keokeo e ko ia ana e na wiliau manao mahalo i ka nani a me ka moakaka o na hoko ma ia po, aia hoi hoea mai la o Laionela Mavila, me ke kiaha lemi ma kekahi @ma a he kiaha waina sahiohio ma kekahi lima.

  E inu i kekahi o laua nei e kuu ipo aloha wahi a ua kanaka opio nei mahope iho o kona kukuli ana ma kekahi aoao o ka noho hookikii a Senia nei e noho ana, a i ko ua nohea nei wae ana ae i kona @iaha hookau malia ua kanaka opio ala ilu na i na lehelehe o Senia, me ka wala po ona ae i kona, alaila apo mai la kekahi lima o ua Navila nei ma ka puhake puaniki o ka wahine opio:

  E kala mai o e ia'u no ka loihi loa o ko'u haalele ana iho nei ia oe aka i hakalia loa au no ka piha loa i kanaka ka manawa o na keiki lawe kiaha. Aka, he mea e kou haikea e kuu ipo aulii@ He mea ano e a nei kekahi nana i hoano e iho nei i kou noonoo mahope iho o ko'u kaawale ana aku nei, e ka ipo o na ipo?

  Aole, wahi a ua Senia nei me ka leo nae iki me he lio la i holo nui ia i ke kula loa o Waialua. me ka hili nai ana mai o kona poo maluna o ka umauina palahaiaha o Mavila. me he keiki nuku ia e ne ana ika makua no kekaho mea ana i makemakenui loa ai e loaa.

  Ua ulu ae no ka manao i loko one e hahai aku i kana aloha, he mea io no kekahi ana i ike ai--oia hoi k@la akaku nana e hookaumaha mau nei i kona noonoo a mo ka hau oli o na la o kona oia ana, i lohe ai o Mavila. kana ipo,  hoa haihai olelo hoi, a he mea auanei ia nana e huikala ia mai a @o@i kinohi mai a hi@i i hoike ana a i ole o kekahi i mea nona e make maoli ai

                   Aole i pau.

 

HE MOOLELO

 

-- NO KE KEIKIALII --

 

AWAREDA!

 

a me.

KA UI LEILA

o Noremadi.

 

(Kakauia no Ka Leo.)

 

MOKUNA XX.

 

Hueia na hana popono a Kaberana.

a me ka pau ana.

 

  I keia manawa @e oni wale nei no o Kaberana i o a ianei, me ka haalulu ana o kona mau lehelehe, aka nae aole oia i pane mai. o lilo auanei oia i mea ino loa i na makaainana.

  Nolaila, ku malie iho la no ia ma ka paepae o ke kahua kiekie kahi e ku ana kai noho kalauna, me kekahi lima o pal@lu ana mamua o kona puuwai, me he la ua akaka mua iaia ka hopena o na olelo a na hoike e ako mai la e pale no ke ola o ka moi opio; a e kakali ana hoi no ka manawa e hoea mai ai ka hoike hookahi ma ka Awareda aoao a pola hoi me ka hopeua o kana mau olelo.

  I ko Karewada ike ana ua apono na mea a pau i kona manao, oiai aole he wahi leo kue hookahi i lohe ia, nolaila huli ae ia oia a puka hou aku la iwaho iwaena o na leo koeheke mai ke anaina mai.

  No kekahi mau minute pokole mahope iho, komo hou mai la oia me ka paa ana i ka lima o kekahi wahine. nona ke poo a me ke kino hoiookoa i uhipaa ia me kekahi kihei uhi eleele.

  Lawa pololei aku la oia i ua wahine nei a hiki pono imua o ka awai kahi hoi i nookaawaleia ao ia hana, ia manawa wehe ae la ua wahine nei i ka uhi eleele e paol@ ana i kona mau helehelena, i manawa ike aku la na mea a pau aole ia he mea e ae. aka o Diana n@ ia ka makuahine o Elevira.

  E pau ana kakou i ka make! wahi a Kaberana i puiwa hikilele mai ai me ka leo nui. iaia i ike nono mai ai i na helehelena o ka wahine ana i pepehi ai e ku ana imua ona aole i make e like me kana i aianao wale ai.

  O keia wahine, mai ka pa mai i@, a ka hoao nei e lapu ia kakou a paa oiai @a hora o ka la. nolaila a make oi@ e @on@ ai @ ka mea @e @ aka@ oia. a o ka ak@ki a a@ ka huhu @i o @k@ huhu@ @ni o @hiina aia mal@ a@ @a n@o!

  Me na huaolelo hope loa n@ loaa ne@ ma kahunapule hoopunipuni nei, ike mai la oia imua no kahi a Diana e ka ana, a he ku i ka weliweli ke ike aka i ua kauwa aloha a o @ina me na maka punui, na maka nonui, na ku@i e nau ana, a mawaho a@ o na mea a pau, he pahi oi lua kekahi e paa ana ma kona lima akau me ka menemene ole i ka lawe i ke ola o ke kanaka a ke Akua i hana mai ai.

  Aka nae o kana mau hoao ana a pau e hooko ia kana mau upu ana, ua like ia me he meeuhane palaualelo la, he neo ka mea e loaa; oiai kekahi aoao e noho mai ana no m@ka makaala, me na maka hoi elua e nana poao mai ana i na o@l@ a pau a kekahi aoao.

  No ka manawa mua loa, akahi no o Awareda, ka mea i hopuia ma ke ano he kipi, a manao me la o loaa io ana iaia ka lanakila, no ka mea o ka hoike a Karewada i @i @ ai mamua iho aole ia he mea o @ aka e Diana no ia, ka m@ hoi @ i manao ai he mau mea ane nui kekahi ana e pili ana ia Kaberana kona enemi aole i hoike mai iaia, no ia mea ua lana hou ae la ke koko o ka hauoli a puni kona kino, a iloko oia mau minute maopopo ole o kona palekana. me kona mau lima e paa ana i ke kaulahao, me he mea la o kana no Leiia pu kekehi ma kona aoao, a e mare ia apu hoi laua iloko o kekahi halepule.

  Ua lohe pono no oia mamua mai kona waha ponoi mai, he mau mea huna kekahi a ua Diana nei i ki ai a paa iloko o kona naau a ua maopopo pu no hoi i ua moi opio nei o pakui hou mai ana i ka  mea mua, o ke kahunapule Kaberana ko Diana enemi maka eleele mamuli o kekahi ma a kumu i maopopo ole iaia.

  A mawaho ae o na mea a pau, ua lohe pa no hoi oia. o kekahi mau hoa ona i pakele ai ma kela kaua ana a o lakou me Teorino ma, ua holo aku la lakou iloko o ka ululaau a hiki i kahi ana i haaiele aku ai ia Diana ma malalo o ka Dulipa hoomalu ana, a o ka hope loa o kana mea i lohe ai, ua haalele iho lakou a @au me Leila ka mea ana i aloha ai. a ua hoi hou mai no ke kulanakauhale o Wavela ka helu ekahi o ka haaneo.

  Me keia mau noonoo e holo puni ana iloko ona. a o kona mau maka hoi e nan@ pono aoa ia Kaberana a me kahi kuapuu, a pela hoi me kalana i@ @oai a pau, a i kona ike ma ia Kaberana o haa wale ana no hoo@opo iho la oia he wahi hana kana.

  Nolaila hoo@h@ la oia i kana kiai ana maluna ona wale no, a waiho maile aku ia Moriea pela. me ke kakali ana puku ka @nana oiaio a ka moe o hiki m@i ana. a hiki wale i kela manawa a Kaberana i holo kiki aku ai me ka manao e pepehi ia Diana hala ole.

  Me ka piha eleu a palamime o ka uwila e like me kona ano mau i ka wa a na moi opio nei i ike ai i ke kaona o ko Kaberana manao me ka kikiwawe e loaa ele ai i kekahi mea ke hoo@alike aka, kaikai a@la eia i ke kaulaha@ aui ona i h@uho@ ia ai ma kona lima, e hiki i@ i na kanaka elua he hap@i a hal@ maluna ae o kona p@, a me l@ l@ka a pau hooma@ iho la ela i ua kaulah@o nei maluna p@ @ h@ o ua kahunapule nei, a o@ ak@ @ ua pahi ino nei iluna o he p@lo ma ke ane he l@he a@ h@ @a i ko la@ a@a hup@ i ke @l@a ma ke kak@ ana@ a o ka iho hoi a me ka lohe na h@ lele mai la@ a@ ka @ pau ol@.