Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 562, 11 October 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALUA, OKATOBA 11, 1892.

 

Ua Paku ke Au.

            No ka Papa Alanui a me ka Luna Alanui ka huhu ana o Kailimai a me Kukahiko, hilika mai nei na lima, me he aama la e poi ana i ka Lae a-ka-Hio, pa minamina no makou i keia mau hoa o ka lilo ole ana o kekahi i Luna Alanui, a o kekahi hoi no ka lilo ana i hoa no ka Papa.  Ua ninau makou i ke kumu o ka hoopau ia ana mai o kekahi; mai ka hana luna no na lima hana alanui, a ua olelo ia mai makou, e ka poe i kuleana, o ke kumu i hoopau ia ai o Kailimai, no ka mauele a no ka ike ole i ke alakai a malama ana i na lima hana.  A o ke kumu hoi i lilo ole ai o Uhamakaikai i hoa no ka papa Alanui, ua makemake ole kekahi mau hoa o ka Papa e noho pu me ia no ka paoa hauna ia o guolo.

 

He Mau Hopu Opiuma.

            Mahope o ka puka ana o na olelo ahewa ma ka hoike a na Komite Opiuma o ka Hale Ahaolelo, ke ike ia nei ua hopu ia kekahi mau tini opiuma e na luna o ka oihana Dute.  He loihi na la i hala hope aku a akahi no a ike ia ke kakaa hou ana o ka maka o na luna oia oihana; a he mea maopopo ua loaa keia hoomohala@a ana o na alualu kuemaka o na kiai awa mamuli o na olelo ahewa ia lakou ma na hoike a na komite, aka, aole kakou e manao aku he ola mau loa keia, he mau hana hookamani wale no, no keia mau la, a pau ae ka Ahaolelo pau wale ae no, alaila hoi hou aku no na hookele ia ana o ka oihana i mea apuka a imi loaa na ka poe ia lakou ka malama ana o ka hana aupuni.  Hookahi wale no ola oiaio o keia oihana, oia @ka pulumi pau ia o ka oihana, a wae a hoonohonohoia ka poe e noho p@ahana aku ana ma ka Oihana Dute.

 

            Ke loaa nei hoi ka pono i@ o ka oihana ma k@ Hale Dute, aka, ma kahi e noho ia nei e na punahele makai, a ka punahele a ke 'lii, ke mau nei no ka noho hoohemahema ia o ka iohana.  He mau hana hoolana ka ke Keena Makai, me he la, he mea paani ka oihana, aole hoi he mea hoomalu i ka hewa.  He kakaikahi loa ka loaa o kahi lawehala hoopae opiuma, hookahi i na makai, a me na makai kiu nona @a puu dala i hoolilo ia me kahi hoike hookahi ole maloko o ke keena no ia mea.  He maikai wale no nae na tausani i hooliioia me ke kanawai ole ia Hilo ma a me Wailuku puhi-lua.

 

Ola ka Aina, a Ola ka Lahui.

HON. JNO. E. BUSH—

            Aloha oe:--E oluolu ia kou ahonui e hookomo iho i keia wahi kanaenae aloha, no na Lunamakaainana Hawaii Ponoi i kokua i ka pono o ka iahui, no lakou na moa:  Ena, Kauhane, Kanoa, Bipikane, Kauhi, Kaluna, Iosepa, J. E. Bush, R. W. Wilikoki.  O oukou na moho no ka lahui, oiai, na oukou i hookahua paa ka pono o ka Lahui a me ka aina kulaiwi mamuli o ko oukou koho ana i ka mea pono a poiole@; nolaila, ke kaena ae nei keia makapeni, no oukou ka haawina oiaio o na hoike manao ana ma ko oukou mau apana kahi nana oukou i hoouna mai, a o ka poe i kue i keia lahui, oia no ka poe i koho a apono i keia poe Kuhina pahonohono, no lakou na inoa:  Pua, Hoapili, Aki, S. K. Pua, J. Nawahi, T. S. Nahinu, Koahou, Kaunamano, Kamauoha, Waipuilani, Kapahu, Wm. White, Kanealii, Akina, he poe keia i ulupunita me na manao uluahewa o ka hoopilikia, oiai ua muhee keia poe.  A i mea e oiaio ai ka muhee, penei:

            Ma ka olelo hooholo hilinai ole i na Kuhina S. Parker, C. N. Spencer Paul Neumana a me Walker, ua hooholoia ua pau lakou, aka, i ka waiho ia ana mai o elua Kuhina mua, oia Sam Parker, Paul Neumana me na Kuhina hou E. C. Makapolena, Chas. T. Gulika, @a huli aku keia poe kue lahui, a ae aku i kela mau Kuhina mua i hoopau ia ai.  A oia ka'u e hoike akea nei o keia poe io ponoi o Hawaii pohoi, i koho ia me ka pono o ko lakou kalekale ana, eia ka @e muhee oiai, elua Kuhina ua lele loa i ka pali, a he elua hoi, ua lele a kae paii hoi hou mai; nolaila, he elua i opu ano ia e keia poe, a he elua i hauoli Auwe ka piliwale.

Owau me ka oiai@

W. H. KEAHIULAOKALANI.

Kaunakakai, Molokai, Oct. 5, 1892.

 

HOIKE

A KE

KOMITE WAIWAI

NO KA

Oihana makai.

            Ua lawe mai makou i keia mailoko mai o ka hoike a ke Komite Waiwai, no ka hoaia@ana aku imua o oukou e na hoa heluhelu i ke ano o ka hoolilo ia ana o na dala o ka Oihana makai me ke kupono ole:

            "Ua ike makou he mahuahua maopopo lea, a he mea hoi @pono ole ia, ma ka uku o na Makai o Honolulu ma ka wa i noho hooponopono iho nei o Loio Kuhina Whiting a me Hamuku Wilson, ke hoohalikeia me ko ka ita@u o keia ano lilo iloko o ka manawa mua aku @ ia oihana.  Ke hoike aku nei makou i ka uku o @ Makai o Honolulu malalo o na lawelaweia ana o ia mau oihana i na manawa i hala ae nei:  Maanei ke hoike aku nei makou i ka papa hoike no ka uku o na Makai o Honolulu, iloko o na makaikai elua i hala ae nei.

            "O ka huina a pau o na dala i i uku ia aku i na Makai Kuikawa me na makai kiu i hoike ia na inoa ma na papa hoike uku i hoailona ia oia keia:

Ma ka wa o Hopkins

            [8 malama]      $1,311 00

Ma ka wa o Wilson

            [13 malama]    7,116 80

--

            Huina $8,427 80

            "O ka huina o na dala i unuhiia no ka uku o na makai kauwai a me na Makai Kiu, i hoike ole ia na inoa, aole hoi mau papa hoike uku, koe wale no na palapala hooia a ka Loio Kuhina a me ka @amuk@.

Iloko o ka mana o Wilson.

            no ka uku o na Makai o Honolulu       $3,240 00

No ka uku o na Maiai o Hawaii          132.00

No ka uku o na Makai o Kauai           402 50

--

            Huina  $3,774 50

            "Aole he mau palapala hooia pakahi mai kela a mai keia mea i loaa aku ai kela mau huina dala @e la.

            "O ka palapala hooia no ke dala i unuhiia ai no ka uku o na makai o Kauai, na hoike mai ia no ka Oihana Makai Kiu no ka pepehiia ana o Nelson Bushing.

            "Sole he mau palapala hooia mai ka Makai Nui mai o Kauai a o Hawaii no na huina dala i unuhiia malalo o ka uku o na Makai no ua mau mokupuni la, e like me ka mea i hoikeia ae la."

            Ma keia, ua hoike mai ke Komite Waiwai i ko lakou ahewa i na hana a ka Oihana Makai, a e hoahewa ana i ka Loio Kuhina Whiting a me Hamuku Wilson na poo o keia oihana.

            He hana kupono keia i ka Lunamakaainana o Wailuku, e haliu iho a haawi @ kona makaala, a me kona ahewa, @ai he maa dala maopopo ko ka oihana makai, oia hoi ka uku o na makai maoli i laweia a hoolilo ia no na makai kiu, na haole hoopunahele a ka @amuku, i hiki aku na hoolilo i ka ehikii tausani.  Ma keia wahi ua hiki la makou ke hoomaopopo iho i ka @uku i@ o ka Lunamakaaihana, waha nui o Wailuku ma na mea e ae i ku ole i ka hewa, a me kona mau hoa oia auna hookahi.  Aole he mau hooia no kekahi mau tausani dala o ke aupuni i hoolilo ia, aka, ua hamau nae ka leo o ua poe nei i @kaukau e ni@ole no na Hala i uku ia no na nupepa KA LEO a me "Ka Oiaio" a me ua hana i hana maoli ia a i uku ia e ka Ahaolelo malalo o ke ka@oha a ka Hale a me ka apono a@ a na Komite K@au.

 

NU HOU KULOKO.

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

 

            Ma ka Ema Kuea ke puhi ohe o na po nei.

 

            Eia i ke taona nei o Lunakanawai Biketona, mai kana huakai pokole aku nei no na kua.

 

            Aole i maopopo loa ko ka Mokuahi Auseteralia haalele mai i keia awa no Kapalakiko ma ka la apopo.

 

            No ka wawahi i ka maluhia o ka po, ua hoopaiia o Mr. Ioela, he 7 dala Kalakaua, imua o ka Aha Hoomalu i ka Poaono nei.

 

            Ua haawi ae ka Luna Kiai Awa i ke ka@oha ma ke kakahiaka o ka Poaono nei, no ka huli ana i ke kiapa S. N. Kakela, a o ka hopena, he pahu aila me 134 hapa paona tini opiuma.  Aole he mea i hopuia.

 

            He mau lealea hula wawae lelele ka i malamala ma kahi noho o Mr. Robata Lui i ka po Poalima nei, no ka hanohano o kekahi mea e haalele mai ana i na papakai aloha o Hawaii nei maluna o keia mokuahi.  Na ka Hui Himeni Kawaihau i hoopaa ka manawa, a hiki wale i ka hoi ana o kela a me keia me ka piha hauoli.

 

            He mau minute paha i hala ae o ka hora 6 o ke kakahiaka Poaono nei, oia ka manawa a ka Auseteralia i haalele aku ai i kona kahua hoomalu, a hookokoke mai ia iuka nei.  Mahope iho o ke puhi kukae pele ia ana o kona mau ohua, holo loa mai la oia a pili ma kona uwaapo, no ke kiola ana mai i kona mau ukana no keia awa.

           

            Ma ke ku ana mai o ke Kinau i ka Poaono nei, ua loaa mai ka lohe mai ko makou mea kakau mai o Ookala he nui ka ua malaila i ka Poalua i hala a ua manao wale oia o Hawaii holookoa no a pau, a ke lelele la hoi ka oili o na keiki mahiko oia wahi, no ka puka pono o ka lakou kumu imi loaa i ke@a kikiaa.  Aole he mau lono hou i loaa mai o pili ana i ka waapa nalowale, o ka moku poino W. A. Campbell.

 

            Ua paa hou i ka hopuia e George Baker ma ka Poaono nei, kekahi o na lima hooko o ke Aupuni, Andrews, Fisher kela haole paaha aiwaiwa ma ka mahuka, ka mea hoi i mahuka mai ka laina paahao aku ma ke ahiahi o ka Poaha i hala, oiai lakou e hana ana ma ke Alanui Wylie.  @a mahuka pu aku oia me kekahi paka a me ke kaulaha@ e paa ana ma kekahi wawae.  Ma Kapauhi ae nei oia i loaa ana aku, ua hemo ka p@ka a me ka kaulahao mai aia aku.  He mea kanalua ole, na p@u hou ae a puipui kona mau makahiki hoopaahao @ ka la inehinei.

 

O'ka Heala@i ka helu eka@i?

 

            E maka la i ke Kinau i keia ahi ahi no kona mau awa mau.

 

            Ma ke Kalaudine mai o ka Lapu le nei, i ku mai ai o Mons. Vizavona, ke Kanikela Farani Kitru.

 

            Ua ike aku makou i kekahi Luna Aupuni ma ka la inehinei e holo kaa hapaumi ana me kekahi kua-uli hoomanamana.

            Ma ka Heiau Katolika ka Moiwahine i ke kakahiaka Sabati nei.  Na ka Bihopa hou i malama ka aha pule, i kokua ia e ka Bana Hawaii.

 

            Mamuli o ka piha loa o ka kakou lei i keia kakahiaka, nolaila, ua hoopanee ia ka hoolaha koena leta o ka mahina i hala a puka aku i ka la apopo.

 

            I keia kakahiaka hoea ua Awareda nei a kaua i Kalaeokalaau, pau ka pono a Kakina—pela paha i mana ai ka olelo.  P@o ka oe ahi, pau ke oe hana.

 

            Ano okaikai o Waikiki ma ka Lapule nei ke hele la a kaanini wale ino no ka hinalea luahine i ka maloo.  Pela paha i loaa ai kela olelo kaulana o keia mau la, aloha wale ia puni mai na kupuna loa mai.

 

            Ua loohia kekahi kanaka ma ka inoa o Keahi me ka ulia poino i ka Poahiku nei, mamuli o kona haule ana i ka kiekie o iwakalua kapuai.  Ua lawe ia ka mea i poino no ka Halemai Moiwahine.  Ina paha he moe waa ko ka po, ina la @a lilo ke ola.

 

            Ke haawi aku nei makou i ko makou mahalo i na makai kula, no ka hoomanawanui a me ke kunukunu ole no ka hele ana e huli i na kamalii liilii a@okaka o ka Isaraela, e mahuka ana hoi mai ke kula mai.  Ma kekahi o kela mau la aku nei, ua lawe ia ae kekahi hele ole i ke kula no elua pule mawaho ae o ka ipuka o ko makoa keena, @ ka makai kuia Maxwell.

 

            Ua koi ia mai makou e kekahi poe e noho nei mawaena o ke Alanui Alanai mo ke Alanui Hema, e hoike aku imua o ke akea i ka inoino-a kupono ole i ka ihu o ka ea ma ia wahi mai na halo holoi a me kui ai mai o na Pake e ku nei ma ia mau alanui.  Ua lawa ka maea polonolona o ka ea, no ka hoopulapula ana i ka anoano o ka mai iloko o ke kino o ke kanaka.  E makaala ae e na agena o ka Papa Ola i ke ola o ka lehulehu ma ia wahi.

 

KAHEA HALAWI@

            Ua makemake ia na hoa a pau o ka Hui-Kaawai Helu 4, e akoakoa @au mai i keia ahiahi, hora 4 me hana, ma ko lakou keena ha@wai mau no ka noonoo ana i kekahi kumahana ano nui.

Ma ke kauoha

Jas. H. Boyd.

Luna Hoohina Nui.

Honolulu, Okatoba 10'1892.

1 time--daily