Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 540, 9 Kepakemapa 1892 — Page 2
This text was transcribed by: | Lynne Minamishin |
This work is dedicated to: | Minamishin 'Ohana |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
HE $20 MAKANA.
E haawiia no ka uku makana i ka mea a mau mea paha e hele ae ana e hoike imua o ka Papa Alanui i ka mea a mau mea paha nana i lawe ka ipu-kukui i kau ia ma kahi i hanaia o ke alanui Moi kokoke i ke alanui Alapai i ka po o ka Poalua nei, Angate 16. E hoomauia aku no ia uku makana pela, i na hana kolohe a pau oia ano e ulu mai ana ma keia mua aku, 2a na wahi a pau o ke alanui e hana ia ana.
Ma Kauoha.
Honolulu Augate 17, 1892.
aug18 2wksd.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POALIMA, SEPATEMABA 9 '92.
A HIKI MAI i keia kakahiaka a makou e puka aku nei, aole no i loaa ka Aha Kuhina o ka Moiwahine o Hawaii, me he mea la, ua hookui ka Mana Hooko o ke Aupuni me ka Mana Kaukanawai, oia hoi ka Ahaolelo. Ua nele loa anei ka hoopiha ana i kela wahi, i ulolohi loa ai ka Mana Hooko i ke kukala ana mai i ka Aha Kuhina. No makou iho, ua makaukau mau makou e hoike piha aku i ke kulana o ka Aha Kuhina e apono ia mai ai e ka Mana Hooko.
UA HOOKOHUIA O Kauka Geo. P. Anaru i kela la aku nei i Kauka no ka Halemai Moiwahine. He kanaka makaukau oia, aole wale ma ka malama akahele ana me ka maikai i na mai, aka ma na ike kekahi i pili i ka oihana lapaau. Ina he oiaio na mea a makou i lohe mai ai e vili ana nona, alaila e loaa ana i na mai, ka poe noi i loohia me na haawina luuluu a ka ehaeha, e no ho ana ma ka Halemai Moiwahine, he makua oiaio a he puk@ hanu hoi no ka manaolana iloko o ka wa o ka pilikia.
MAMULI a ka nui o na @@ hala @@ mai Waikiki mai, e pili ana i ka @w@@w@ o ka wai o Waikiki i @@la @@@ la 22 hookolo makou e @-unreadable
ka mea i loaa @@@ @@ makou @@@ ia @@@ ana ma@@@ o ka @@@@ @@ o ka wai o ka Oihana Wai. nolaila @@ hookuuia mak ka wai o ka @@@ Wai A@@ni o ke Aupuni ma Waikiki, iloko o na pai, wai ma ia a@@@a, aka no ka manawa wale no, aole e mau loa aku ana. Ua loaa mai keia ia makou. mai ka mea mai iaia ko kuleana i na wai o Honolulu nei; nolaila mai hookaumaha ia oukou iho e na kini makamaka o ua apana kaulana la i ka ehu a ke kai.
UA HOIKE mai ka hapa nui o na hoa o keia Kau Ahaolelo, mamuli o kela olelo hooholo a lakou i waiho aku ai imua o ka Moiwahine, a i paneia mai hoi e ke Kalaunu ma kekahi la ae, ua makemake lakou e hanaia ka @ono kaulike no na mea a pau, aole hoi no ka nana kapakahi ana ma kela a i ole no keia aoao paha, aka ua makemake lakou e hooko ia ka makemake o ka lehulehu, ma ka lilo ana o ka hookele ana i ke aupuni i na kanaka kupono a i hiki hoi ke hilinai ia, ka poe hoi e haawi ana i ko lakou ikaika a pau aole no ka pono a me ka pomaikai o ke kanaka hookahi, aole no hoi no ka ohana hookahi a aoao hookahi paha. Me ka manaolana ke hilinai nei makou e lilo ana keia keehina wawae mua i lawelaweia e ka Ahaolelo i keia kau, ke hooko pono ia, i maka-ha e hoi hou mai ai ka hookele ana o ko kakou aina hanau iloko o ko kakou lima, ina aole no keia manawa, aka no ka manawa e hiki mai ana.
@@ Mai Kolera.
Ma na lono hope loa i loaa mai nei ia makou maluna o ka mokuahi o ka Poakolu nei, aia ka mai Kolera ke luku la me ka ikaika ma ka aoao komohana o Europa, a ma kahi o ke kanaha a oi ka nui o na taona liilii ma ka akau o Keremania, i loheia mai ua hoea aku ka luku ana a ke Kolera ilaila, a ua nui ka poe make, aole e emi maloko o na haneri i ka pule hookahi. Oia ano hookahi no hoi i hoikeia ae nei ma Berelina a me Parisa, a he nui nae ka makaala ma ka aoao o ke aupuni, ma ka lawelawe ana i na hana e hoopakeleia ai ka lilo nui ana o ke ola o ka lehulehu. Ma na lono hope loa e pili ana no ke kulana luku o ka mai ma ia mau wahi, ua ano akakuu iki mai.
Aihue Sila.
Ua paa i ka hopuia e ka mokukaua Rukini "Seabraka" he eha moku pephi sila, mawaho ae o na mokupuni Copper. he hookahi no Amerika a he ekolu no Beritania. Ua ike ia keia mau moku e pepehi ana ina sila mawaho ae o Copper, ma kahi aneane kanaha a kanalima paha mile ka mamao m@@ ka aina aku. ma ka hapa hope o ka mahina o Iulai. o@a ka manawa a ka mokukaua Rukini "Seabraka" i holo aku ai me na pukuniahi he@@, a me ka mokuahi "Kodiak" o ka Hui H@lu, a @@@puni @@ la ia lakou kekahi mapopo o kekahi, o na moku ua lawe ia no ke kuaiana ma kekahi wahi malalo o ka hooma@@ ana a Rukini, a o ke kapena a me na luina, ua hopuia ma ke ana he mau pio.
Ua hoao ae na kapena o ua mau moku la e kue i ko lakou hopu ia ana, ma ka olelo ana he poe hala ole lakou no ka moana, aka nae, ua hooko koke ia ka hopu ana ma ka oioi o ka el@u pu a na koa malina o Rukini, me ka olelo ana mei, oia no kahi a Siberia i kamailio leo nui ai no kona pakele. Nolaila i mea e hoopokole ia ai na hana, ua haawi pio @eke mai la na kapena o ua mau moku la. Ua maopono no ia lakou, aia lakou mawaho loa o ekolu mile, a ma ia wahi hoi lakou i hopu ia ai, a o ko Rukini hana ana pela. he hoike ana mai ia o Rukini ke alii maluna o na wai ma kahi @e mau tausani maile ka mamao mai kona mau kapakai mai.
Ma ka aoao hoi o ke Kapena o ka mokukaua Rukini, eia kona kahua, o Rukini ke kuleana a me ka mana ma na aina a me na wai a pau ma ka palena komohana. Mahope o ka hookikinaia ana o na kapena o ua poe moku la e kakau maluna o kekahi mau apana pepa e hoike ana, ua pepehi sila lakou maluna o na wai o Rukini, ua lawe ia aku la lakou a hookauia aku la iluna o kekahi kia-pa Amerika no ka hoihoi ana i ko lakou mau lepo ponoi, aiaila huli hou ae la ua "Seabraka" nei a hoomau aku ia ma kana huakai alualu moku pepehi sila.
PANE IA J. M. KEALOHA.
MR. LUNAHOOPONOPONO.
Aloha oe: Ua ike iho au ma ka Buke Moolelo o ka Aha Euanelio nei o ke aupuni ma Honolulu, iloko o ka malama o Iune 1892. Ma ka nana ana i ka hoike a ua Kahunapule nei o makou, aohe pololei, o ka hapa o kana hoike a'u i ike ai penei:
Ke noho nei o Mr. Kealoha iwaena o ka Ekalesia o Onomea, iwaena o ka poe ona, piliwaiwai a me ka poe hana i na hana o ke au kahiko. Nele hoike loa ia, kahi a'u i ike ai i kona nele, oia keia:
Ina e hele e nana i ka Halepaahao mai Ianuari a hiki i Sept 1 1892, aole e loaa hookahi inoa kanaka ana e ae nei, i paa ma ka Halepaahao, no kela mau hewa i hai ia aela maluna, he hoole a me haalele hana ka nui, mai ka wai o Wai@aina a ka wai o Honolii. Mai hoike hou oe e J. M. Kahunapule i ka mea oiaio ole. E hai i ka oiaio i ka oiaio i na wa apau.
S. B. KEKA.
@@@@@ Sugar Co. Hilo Sept 4, '92
HE A-A AKU.
Makemake na Keiki o Haalani e hoi hou me ke ka M@@ala maluna o ka wai.
Aohe pa@@ @@ina ko makou poe heluhelu @@ heihei kekahi i manaoia mawaena o ka h@i waapa Hooiani me Matala ma M@@ana ma ka la hanau @@ nei o ka Moiwahine, aka mamuli o kekahi mau olelo hukihuki, na hoouna aku ke kapena o ka hai Healani he a-a aku i ka Matala, maluna o ka waapa noho hoholo eono hoe, a e malamaia hoi ua heihei la ma ka auina la o keia Poaono ae, Sepatemaba 17, 1892.
Hui hou o Awareda me Leila i keia kakahiaka.
KAU AHAOLELO O 1892.
LA HANA 83.
Poalua, Sept 6.
Halawai ka Hale e like me ka maa mau.
Kakina, he ninau i ka Peresidena, ina paha ua loaa ka Aha Kuhina.
Peresidena, "aole."
Kakina, he noi e noho no ka Hale e hoomau i ka noonoo ana i na hana.
Aumeume na hoa, a hiki wale i ka manawa a Buki i noi ai e hoopanee ka Hale. Aponoia.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 84.
Poakolu, Sep 7, 1892.
Halawai ka Hale e like me ka maa mau.
Mahope o ka heluheluia ana o ka moolelo o ka la i hala, aponoia.
Hoole ka Peresidena, aole oia i lohe mai no ka Aha Kuhina hou.
Kakina he noi e hoomaha ka Hale a ka hora 11:30 oia kakahiaka, noho hou.
Konowela, e hoopanee loa ka Hale.
Ma ka ninauia ana, hoopanee ka Hale.
NUHOU KULOKO.
Ahaolelo ko keia la, hora 1@.
Ua holo aku o Hawaii no Hamakua ma ka la inehinei.
Mea ia mai hoi, he paikau hookahakaha ke malamaia ana i ke ahiahi o ka la @popo, e na la@a o ka Oihana Kina@ahi.
Ma Iwilei, Honolulu, ma ka la @ o keia mahina, ua hanau mai na ka wahine a Kapena Smythe, no kaikamahine.
Ma ka Hale Hoohanau Keiki Kapiolani i ka la 7 iho nei, na ka wahine a Geo. Makamu he keikikane nui nepunepu.
E paani ana kekahi mau hui hoomaamaa elua, oia ka hui o na keiki o ka moku akulikuli me ka hui "How do you like it", ma ke kahua kinipopo hou i keahiahi o kala apopo.
Kula Ao Kaa Hehi Wawae ma ka Hale Paikau ma Manamana, alanui Beritania. E @o a no ma ke ao a i ole ma ka po paha, e like me ka makemake. Na @aa no ka hoolimalima ana no ka ia hooka@@@ a i ole a hora paha. Hana hou ana i na k@@ oia an@, a pela aku.
sept @ 5ts-dly
Oia, na keiki lawaia o Waikiki mawaho ae o kaanalu oia kaha i kela mau ahiahi aku nei, @ia hoi, ua loaa aku la i kekahi mau kanaka kekahi pon@ku iloko o ke kai i kala@ia elike me ke kanaka, nona na helehelena i ka nana iho, me he ano pilikana la no Kapena-ki. E ikeia no keia mamo kupanaha o ka hoohoau ma ka aoao mahor@ o kahi noho o Mr. Lui ma Waikiki-kai.
Kokok@ @ pau @@ na @@@@@@
Ka uai i ka hoomaha, no ka mea @@ elua wale no mahiko e hoomanawanui nei i keia manawa.
Piha @ono ka halawai a ka A @@ Libera@a ma ka Hale Paikau Kahiko i ka ponei no ka noonoo ana i ka moho a ia aoao e onou mai ai no ke kau koho balota alii e hiki mai ana.
He Iapana mai Hawaii mai, ma ka inoa o Tamayana, ua laweia i ka Halemai Pupule i ke kakahiaka Poakolu nei, mamuli o ka ike ana a Dr. Chas Peterson, ua loaa oia i ka pupule.
HOOHENO NO KE KAI MALINO.
Nani wale ka pua i ke ala,
Na rose nani o Sarona,
I kuia mai e ka manao,
E ka o lau niu o ke Kaha,
Hookaha i ka pali o ahi,
Auhau kokolo i Nualolo,
E lohe oe o ka Iliahi,
O Lehua kena noho aku,
E ia iho no o ka Welo,
Me ka ihe laumeki i ka lima,
Nana i hoolana Wailua,
Naueue ai Lanihau.
O ka ike kena malama,
Ke ala o ka pua mokihana,
Hana iho oe a kani pono,
A kau i ka helu ekahi,
A laa ko ku i ka ih@,
Laau a ke Kuokalani.
HAINA LIA MAI KAPUANA,
No ke Kai Malino o Kona.
HE OLELO PAPA.
Ke hoolaha ia aku nei i na Agena a pau i kuleana e Haawi Palapala Laikini A@ Mare, a me na Luna Hooko Mare a puni ka Paeaina, aole e ae aku i Palapala Mare a aole hoi e Hoomare aku ia George Hueu Sandford, o Honolulu, Oahu, me kekahi wahine a kaikamahine o kekahi ano. He 17 wale no makahiki o keia George Hueu Sandford, aole ana hana kupono e hiki ai ke malama i ka wahine.
O kekahi o na luna laikini a hooko mare i oleloia ae la e kue ana i keia, e hoopii ia no e like me ke kanawai, a e hooko ia no na hana e hoopau wale ai ia mare ana.
D. F. SANDFORD.
Makuakane o G. H. Sandford
Honolulu, Sept. 2, 1892
set2 @ts.
HOOLAHA PA AUPUNI
@@@ auanei na kanaka a pau @- unreadable Aupuni o Makiki nei kekahi @ipi @@@ @@@@ me hookahi Pipi keiki @@kea eleele keokeo @@kihi ma ke kua, eha @@wae keo@@@
k@@k@@ ke poo aole hao kuni.
@@@ (w. hulupala ulaula eha wawae keokeo keokeo ka lae hao @@ ni ai o e kuni hope @@ aia ke ano @ keia hao kuai huikau. O ka meaa mau mea nona keia mau holoholona e pono e kii koke mai, o hula na la he 15 e kuai kudala akea ia aku ke hiki aku i ka la 17 o Sept. 1892.
D. KAOAO. Luna Pa Aupuni.
Honolulu Sept. 6, 1892.