Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 539, 8 Kepakemapa 1892 — Page 2

ʻaoʻao PDF (972.91 KB)

This text was transcribed by:  Rhonda
This work is dedicated to:  Joseph Keohokapu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

HE $20 MAKANA

 

E haawiia no ka @ku @ ka@ a mau @ pa@ o hele ae ana e hoike imua e ka Pupa @ i ka mea a @ @ pana @ lawe ka ipu-kukui i kau ia ma kahi’i hanaia o ke aianni Moi kokoke i ke alanui Alapai i ka po’o ka Poalu@ nei, Augate 16. E hoomauia aku no ia uku makana pela, i na hana kolohe a pau oie ano e ulu mai ana ma keia mua aku, na na wahi a pau oke alanui e hana ia ana.

Ma Kauoha.

Honolulu Augate 17, 1892.

aug18 2wksd.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA, SEPATEMABA 8, ’92.

 

Halawai a ke Komite Wae.

 

Moho o ka Hui Liberala Lahui Hawaii.

 

Ke poloai ia aku nei na hoa o ke Komite o ka Hui Lahui Liberaia Hawaii @koakoa mai i ke ahiahi Poaha, hora 7 P.M. ma ka Hale Paikau Kahiko, ma kahi o Burua no ka noonoo ana ika Moho e holo alii ana ma kahi o ka Noho o Mr. N@mana i haaleie iho.

MA KE KAUOHA

 

UA MALIU IA MAI

 

Ua ae mai ka Moiwahine i ka manao o ka olelo hooholo, oiai hoi e koho ia kekahi o ka aoao o na makaianana e kohu i ka Aha Kuhina. Ua koho mai oia i ke’@ Peterson. Aele keia @ ike piha ana i ke kulan e like me ia ma Enelani, oia hoho ke alakai oia no mai ka mea i koho ia ma ka aoao maoli o ka Lahui, he Lunamaka@inana, aka, he keehina keia ma ke alanui o ka pono.

 

KA LEO O KA LA@

Ma ka olelo hooholo hilinai ole i ka Aha Kuhina iloko o ka Hale Ahaolelo a ma ka olelo nooholo i hooholoia ma kekahi hui kuikawa ana a na @ o na maheie ekolu i koho i ua olelo hooholo hilinai ole la ma @ ae he @ @ @ mau hoa ma ke kakau@a ana i ua olelo hooholo la o ka lakou haluwai kuikawa i kekahi o na ku@ manao i hookahua ia iloko o na @ @ kakou Kumukanawai, e @ kekahi o na alakai o @ @ ka poe i kohoia e na @ @. O keia iho @ @ kahua nui i hoomaopopo ia @ k@ kakou Kumukanawai, e hooko ia ai ke ano o ke aupuni holom@a, i kukuluia he aupuni o ka lahui, no ka laui a mamuli oka lahui, e like me ke auo a me na hana e hooko ia n@i ma Enelani, ke aupuni moi i hoohalike ia aku ai ko kakou noho aupuni moi ana.

Nolaila, e hooholoia, e like me ka makou e hoike nei ma keia, e hoopaa ana makou ia makou iho e hooko ma ka hoomalu ana i ko kakou kulana e ulu mai ana, ma ko makou ano he hoa no ka Ahaolelo ma o ka hoike ia ana o keia mele o ke Kumukanawai:

W. C. Waila

L. A. Kakina

R. R. Hind

J. Masedena

J. W. Bipikane

A. Iana

J. K. Iosepa

C. W. Akipoka

R. W. Wilikoki

A. S. Wilikoki

S. K. Aki

J. A. Akina

J. Kaluna

J. N. Kapahu

J. N. S. Wiliama

G. P. Kamaueha

J. E. Buki

R. W. Walbridge

J. G. Hoapili

J. Ande@ona

H. P. Balauwina

J. Kauhane

W. O. Ka@@ka

G. N. Wilikoki

W. Y. Hona

P. P. Kanoa

J. H. Waipuilani

O makou ma keia ke apono nei i ke kumu maluna ae e waihoia aku nei, aka aole o makou @ e hoopaa ia makou iho e keakea ole i ka @ @ o na ano a @.

J. M. Hona

A. P. @

@. Hona

O makou ma keia @ @ makou i ke kahua i hoikeia @ ae iloko o ke kumukanawai aka aole e makou makemake e hoopaa ia @ ihe no ke kue ole i ka @ ana malalo @ @ pau.

E. C. Makapolena

@. A. Kamaki

@

He Hoohalike

He aupuni keia i hoohalike ia me ke aupuni moi o Enelaui. I keia wa ua oi @ aku ka like ma kekahi ano i ko na ma i hala, @, he mau meiwahine like ko na aupani elua. Ua like no hoi na mana e keia mau aupuni, a me na poo o na @ Ma Enelani, aia ka mana hookohu i ka Aha Kuhina me @ @ ma o ka wae ana o ke aiakai o ka @ o ka poe i koho ia e na makaainana a waiho mai i na moa i kupono i ka makemake o ka hapanui o ka aoao o ku ana n ka lahui. Pela i hana ai o Haku @ ke Kuhina Nui i ke ao ana aku i ka Moiwahine e Enelani, e hoouna aku ia Mr. Gladstone. (Pohakuhauoli) e wae i Aha Kuhina hou. Aia ma keia wahi i paewa ai na hana. Aole hoi ke Kuhina Paka i hana e like me ka nula hanehano o pa kanaka e noho ana ma ka papa kiekie o ka oihana a ka lahui, ke ole makou e kuhihewa. Ua ae oia e komo hou i ka Aha Kuhina hou, ma ka hookuu ana i kona @ e waiho ia ma kekahi palapala hoopii i ka Moiwahine, ma ka hooikaika ana a kona hoa’loha me na hoa e ka hapa uuku o ka Hale Ahaolelo. He hana hoohaahaa loa keia. me he la keia hana a @ mau hoa aloha e hoolaha ana, ua ilihune a ua pilikia loa ke Kuhina poo o ka Aha Kuhina i pau iho la ma keia hana ana. he minamina makou i keia ano hana, a he hoike ana mai ia i ka haahaa a me ke ano keonimana ole. He hoohilahila a he hoohaahaa keia mau hana malalo o na manao hupo a haahaa o ka poe haahaa i ike ole a i kamaaina ole i ke ano o na @ hookanaka.

Aole no hoi i kahea ia ke alakai o ka aoao kue i ka aha kuhina ka mea nana i lawe mai ka olelo hilinai ole. No ka manao ia ua ike ole maoli no, a alai ia paha e na manao pilikino, ka poe i pau aku la mai ka oihana, i ka hana hope loa a lakou e ao aku ai i ka Moiwahine, e like me ka Haku Salabere o Enelani, nolaila, ua waiho ia aku ka olelo hooholo alakai i ka Moiwahine, i pohihihi ole ai ke’lii i ka hana i kupono ia ia ma kona kulana, he Luna Hooko Nui o ke Aupuni, e kahea ae i ke kakou Pohakuhauoli, e hoenohonoho mai i ka Aha kuhina elike me ia i @ keke ia mai nei @ keia mau ia ma Enelani.

Aka me he la ke ao ia nei ka Moiwahine e @ i ka hana pono e kae i ka hana i @ ke Kumukanawai, @ ke ana maa mau o ka @ @ mai na alakai hoohalike o ko kakou noho aupuni ana. Eia nae, @ makou e kanalu ana i ka mana@ ana aku aole i hulikua ka Moiwahine i ka mea pono a @ i na ao @. O ka hahi @ no i ka nana pono a me ka hooko ana i na Kanawai, oia ke alanui e mau ai ka maluhia o ka aina. Ua hala ke au eka mana leo oka mea hookahi, @ kakou maluna o ke kahua kumu he kuleana like ko na mea a pau, a he hooko wale ne ka na luna anpuni i ka makemake o ke Kanawai elike me ia i hana ia e ka poe a ka lahui i koho ai.

 

E MAKE KA HEWA LOLA AI KAKOU

 

KA HALA@ WAHINE HAWAII

Ma ka halawai i malamia ma ke kakahiaka @ 10, Sept. 4, 1892, ma ka luakini o Kaumakapili e na wahine Hawaii no ka hoike ana i ko lakou mau manao makee i ke kulana maikai o ka inoa o ke aupuni, a e hoike ana i ko lakou mau manao kue ikaika i ka Bila Kanawai Piliwaiwai. (Lottery Company) i heluhelu ia imua o ka Ahaolelo o ke aupuni.

A ma ko lakou noonoo akahele ana ua hooholo lakou me ka manao lokahi. Oiai ua manao kekahi noe e kukulu i kanawai hou no ka laikini ana i kekahi Hui Piliwaiwai (Lottery Company) maloko o kei aupuni no kekahi mau haawina kipe mai ua hui piliwaiwai nei i hoike ia ae nei mamua.

Nolaila, e hooholo@, o makou o na wahine Hawaii i akoakoa mai ma keia nalawai ke hoike aku nei imua o ke akea i ko makou manao kue ikaika i keia kanawai hewa; ke manaoio nei makou o keia oihana piliwaipai he hana ino loa ia ma ka hoemi ana i ka mana o ka pono a me ka hookauwa ana i ka lehulehu malalo o na hana hewa e hookaumaha nui ai i ka lahui. Ke manao paa nei makou ua hoeueu keia kanawai piliwaiwai ina manaoino a me na hana pono ole o na ano a pau e poino ai na ohana pilikia na makua a me na keiki a e hoopauia ka noho’na maluhia a me ka pomaikai o ka home.

Hooholoia, ke noi haahaa aku nei makou i ka poe i hooholo i ko lakou manao no keia e hoopau loa ae i ko lakou manao kuhewa no keia noohilahila e poino mau ai ko kakou mau hoa lahui.

 

Nani keia mau huaolelo, a he hoailona, a hoemanao ana ia makou i ka olelo a ka Haku i ke Kaula, he nui aku no na Kaula i koe aole i pelu na kuli imua o @. Ke pii nei ka hoemana ma keia hana a na hoahanaa wahine o ka luakini o Kaumakapili. Ke kalokalo ae nei makou e kokua mai ke Akua i kana poe haipule, e @ iakou i poe laahia, i poe hemolele e like me ka hemolele o ka Makua @ o ka Lani.

Ua hoao ae kekahi mea naau kolohe o ke awapae e puhi @ i ka home noho o Mr. John @ ma Waikahalulu, ma ka @ o ka la inehinei: aka ua hoopio koke ia no e ka mea i hoopuna@ ia me ka puuwai o ke aloha hoakanaka. O ka mea nana i hana keia mau hana kolohe, aole i @; aka ne au no ko ka manawa a e waiho wale auanei na iwi o hua i ka la.

 

NUHOU KULOKO

Ahaolelo ko keia la @

Ua hopuia kekahi mea ma ka inoa o Thomas Spencer i ka Poalua nei, no ka aihue lio.

 

@ i ke kulanakauhale nei o Rev. S. L. Kiwini, ma ke Kinau o ka Poakolu nei.

 

I keia Poakahi ae, la 12 o keia mahina, e hoomaka hou ai ke kula o ke Kula Nui o Sana Lui.

 

he wabi kilikilihune ua kai hoohelelei iho ma ka la Poakolu nei, e aho ia he oki loa hoi ka pamalo loa.

 

Maluna o ka Mikahala o ka Poalua nei, i huli hoi aka ai ka @ Mahaloia ke Kiaaina W. H. Raiki o Kanai

 

Ma ka Poakelu nei i malanaia ai kela hakaka kui puupuu mawaona o Salivan me Corbett, ma Nu Oliana, Aamerika Huipuia.

 

Ua hai ia mai makou e hoike aku e kekahi poe, ua ike hou ia no ka hoku Mars ma ke awakea o ka Polua nei, ua ano au iki ma ke komohana o ka ponaha-lani.

 

Ua kapalulu mai ma ka Poakola nei ka mokuahi Auseteralia, mai ka hau oki mai o Kapalakiko, a e niau aku ana no oia ma ia alahele hookahi i ka Poakolu o keia pule ae.

 

Mamua ae o ka ikaika @ ana o ka wela a ka la ma ke kakaiaka Poakolu nei, ua hooku’i e mai la ka pou-ihu o ka mokuahi Kinau me kona uwapo.

 

He hookahi kauna ka nui o na mele hou i puhi ia e ka @ Hawaii ma ka Poakoiu nei ma ka @ Hawaii, a ua nui ka mahaio mai a na ohua malihini o ka Austeralia onehinei.

 

ua ike a ua lulu-lima pu niaua me ka nupepa Liberala ma ke ahiai o ka Poakolu nei, he nupepa hoi o iwakalua noao, e kamailio ana ma na alelo @, @ hoi ka olelo Beritania me ka olelo Hawaii. He lei poni moi ka’u makan ia oe e kaina i keia kakahiaka.

 

HOOLAH PA AUPUNI

E ike auanei na ka@ a pau eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi Pipi hele hewa me hookahi Pipi keiki @ kea, @ keokeo lokihi ma ke kua, eha wawae keokeo keokeo ke poo aole hao kuni.

Lio (w) hulupala ulaula ea @ wai keokeo, keokeo ka iae, hae kuni ano e, kuni hope @, ke ano o keia hao kuni huikau. O ka mea a mau mea nona keia mau holoholona, e puno e kii koke mai, o hala na la he 15 e kuai @ akea ia aku ke hiki aku i ka la 17 o Sept. 1892.

D. KAOAO, Luna Pa @

Honolulu Sept 6, 1892.