Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 474, 9 June 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JNO. E. BUSH

 

Lunahooponopono a me Puuku

 

POAHA, IUNE 9, 1892

 

HALAWAI LIBERALA

            Ma keia Poaha ae e malamaia ai ka halawai mau a ka Hui Lahui Hawaii Liberala, ma ka Hale Paikau Kahiko.  Mamuli o ke apuka ia ana e kekahi mea, ua puka hewa aku i kela pule i hala kekahi itamu e olelo ana aole halawai e malama ia ana i ka Poaha i hala, aka, i keia Poaha ae, e makaala mai oukou i lohe ai i na hana e hana ia nei, a me na hana o keia mua aku e pili ana i ka pono o ka Lahui.

JNO E. BUSH

Peresidena o ka Hui Liberala

 

NA ANOAI O KA AHAOLELO

            Ua mahoe lua ke Komite Hookolokolo ma ka Poalua nei, ma ka ninau e pili ana ia Hon. C. W. Akipoka, no ka mea e pili ana i ka Notari o ka Lehulehu, ma ke kakoo ana o na Mea Mahaloia Numana me W. O. Kamika i kona kohoia ana, a o na Mea Mahaloia A. P. Pitesona a me W. Waika, ma ka aoao e hoole ana aole i mana ka aoao e hoole ana aole i mana kona koho ia ana.

            Ua pa’i a pa’i na aoao elua, a ua lilo i hana na na hoa o ka Hale ka noonoo ana ia mea, a kaupaona hou ma keia Poaono ae.  No makou iho ke ole makou e kuhihewa, e apono ana ka Hale i ko Akipoka kohoia ana, i ku like ai me ka aponoia ana o kona kohoia ana a me kona hoohikiia ana.

 

KA PEPEHI KANAKA O LANI

            Ma ke Kalaudine poeleele o ka Poalua nei, i kau aku ai o Pulolo, kela wahine kahuna pepehi kanaka o Lanai a makou i hoike mua aku ai i ukalila e kona mau paalalo.  Mai ka hale paahao mai iakou i laweia mai ai e na makai, a he nui ka poe o ke kulanakauhale nei i @anini pu ae ma ka uwapo no ke make ana e ike maka i ua wahine kahuna la.  Ma ka nana aku a kou @.  ua makaukau maoli kekahi poe e haehae ia Pulolo a weluwelu liilii ke ae ia mai lakou e hana pela, no ka mea e pakeke wale ana no ko lakou mau papa niho i ka ukiuki nona.

 

UA MAKE O J. S. TOWNSEND

            He mea kaumaha no makou ka ike ana iho, ua haalele mai la i keia ola ana ma ke kulanakauhale o Kikako, Amerika Huipuia o Mr. J. S. Townsend, he mau pule pokole i hala ae nei.  O keia Mr. Townsend kekahi o na kamaaina kahiko o Honolulu nei, a ua kuu aku, la kona luhi i ke hanaono a oi o kona mau makahiki ma keia ao, a mahope koke iho hoi o ka make ana o kana wahine ma ia wahi hookahi no.  Aole paha i poina na hoomanao ana o ko makou poe heluhelu nona, a me kona hiki mua ana mai no Honolulu nei maluna o ka moku kalepa me kekahi hui kuwalawala i kapaia o ka Hui Kasepiana, aneane e kanaha makahiki i hala ae nei.  Mahope iho o kona hiki ana mai, ua mare iho la oia me kekahi lede Hawaii koikoi o ka aina nei, a ua hanau mai na laua ekolu keiki.

            O ka mea ano nui loa iloko o kona moolelo, oia ka lilo ana nana i hoau mua ke kanu ana i ke ko ma keia Paeaina.  Nolaila ke komo pu aku nei makou iloko o ke kaumaha me ko laua ohana e noho ana maanei, me ka pule na ke Akua e hoomama mai i ko lakou mau luuluu, a nana no hoi e hoomaloo i ko lakou mau waimaka no ka mea o ka make, he hopena like ia no na mea a pau.

 

I NA HOA HELUHELU

            Mamuli o ka anoi nui a me ka makemake paulehia o ko makou mau makamaka heluhelu e lawe nei i KA LEO O KA LAHUI, e hopuka mau ia ko lakou mau inoa hookaa mahina iloko o ka nupepa, ka inoa o ka luna, a me ka la i hookomoia ai iloko o ka nupepa.  No ka pomaikai o na makamaka, a i kumu hoi e hoopilikia mau ole ia ai ko makou mau makamaka e na luna hana apiki, ke lawe nei makou i ke koikoi o keia hana maluna o ko makou hokua, a oiai hoi, o ko makou kahua ia, o ka hooko i ka leo o ka lehulehu o ko ke Akua leo ia, a pela makou e hooko nei, a e lilo no hoi keia hoolaha i bila hookaa no ka wa e okiia ai kekahi luna hana apiki, e loaa ana ia lakou ka pepa ma ke Keena i na wa a pau i makemakeia.  Nolaila, e awihi ae e ka poe hookaa mua o keia mahina.

 

NA MINOAKA O KA HALE AHAOLELO

            Naueue ka Hale i ke Kuhina Kalaiaina ma ke kakahiaka onehinei, ke hele la a lilo na maka i ke kihi, i ka hoonaulu ia e ka ua Kanilehua.

 

            Haalulu ka papa auwae o na Kuhina ma ke kakahiaka onehinei, i ke kaukolo a ka moho o Hilo me he aka ala e hahai ana mahope.

 

            I’amalo ka Hale inehinei, aohe nui o ka aila, i ahona i ka haluku a na bila ma o a maanei.

 

            Mawaena o na hoa o ka Hale, he poe maka-ku’i kekahi; no lakou ka nui me na maka-aniani aole i haule iho maluna o ka umi.

 

            He ehiku poe poohinam a he eha e poohina aku ana mamua o ka pau ana o ka Ahaolelo.

 

            Aole i kiekie malalo o ka elima poe no ka Hui Nana, a aole @ haule mahope o ka elima noo kii hou, no ka hoopuipui ana i na kii leo ole o ka Hale.

 

            I ka wa e hoike ia ana ua huahelu dala e waiho nei maloko waihona o ke aupuni no na alanui o Honolulu nei, he ekolu makapaa i ike ia e komo mai ana ia manawa, kekahi mahope o kekahi no kahi o na makaikai.

 

            Hookahi no lawai i ike ia aku ma ka la inehinei e kulou ana i ka pii a ka ahuluhulu – kakau nupepa.

 

            O ka Makai o ka Hale oia no ka Mahele Olelo, oiai o Wilikoki no Maui.  O na ninau a pau a na hoa e holo pololei wale no imua o ka Makai.  Nui no kela puu kalahala e noke ka hoouka a – aole e piha kekahi pakeke.

 

KAU AHAOLELO O 1892

 

LA HANA 9

Poalua, June 7

Halawai ka Hale like me ka mau

Na Palapala Hoopii

            Kapahu, he hoonii na ka apana 2 o Honolulu, i haawina no ke alanui Kula.  Haawiia i ke Komite o na Aina Apana.

            Makapolena no ka pono wai o Kalihi, haawiia i ke Komite o na Aina Aupuni.

            Hoike a na Komite Kumau.

            Kakina, i ka hoike a ke Komite o na Aina Apana, e pili ana i ke komite kaa ahi ma Hilo, e waihoia ma ka papa Aponoia.

            Numana, i ka hooike a ka hapa uuku o ke Komite Hookolokolo, e pili ana no ko C. W. Akipoka koho ponoia a me ka ole, oiai oia e paa ana i kona hookohu Notari no ka Lehulehu; aole noho o ka Apana Ekolu o Honolulu nei iloko o ka Ahaolelo, a he mea pono e kukalaia ke koho hou ana oia apana.  Waihoia ma ke papa no ka noonoo pu ana me kekahi mau hoike e ae.

            Pikekona, i ka hoike a kekahi hapa oia Komite, e kue ana i ka mua.  Ma ke noi a Kakina, ua waihoia na hoike elua ma ka papa, no ka noonoo ana ma keia Poalua nei.

            Hoike mai o Williama, ua pau i ke pai ia na bila 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 29 a me 31.

            Kamika, i ka hoike a ke Komite Hookolokolo no ka hoopii e pili ana i ka hookomo ana mai i na lima hana e haawi i ke Komite Kalepa, a o ka hoopii e hooemi ana i ka uku makahiki o na luna aupuni, e haawiia i ke Komite Waiwai.  Aponoia.

NA OLELO HOONOLO

            Wiliama, he kanawai e hoololi ana i ka pauku 517 o ke Kanawai Kivila.

            Kanealii, he olelo hooholo e waiho mai ke Kuhina Nui imua o ka Hale i ka hoike piha o ka uku mahina o na keiki o ka Bana Hawaii.  Haawiia, i ke Kuhina o ko na Aina R. Nana no, e waiho pu mai ke kuhina i oleloia i ka hoike piha o ka @ a me @ uku pakahi.  Haawiia la @ hookahi.

            Kapahu he kanawai e kohoia i Lunakanawai Hoomalu no Kau Komohana, a i haawina kekahi no ke kukulu ana i hale hookolokolo no ia apana.  Waihoia ma ka papa me ka Bile Haawina.

            Buki, ke kanawai e hoololi ana i ka pauku 8 o ka mokuna 52, o na Kanawai o 1890.

            Kamauoha, he kanawai e hoopaa ana i ka pauku 8 o ka mokuna 82 o na kanawai o 1890.

            Buku, he ninau i ke Kuhina Waiwai, ina paha he oiaio na mea i kamailio ia no ka Luna Dute Awa Nui, oia hoi ka hoopanee ana i ko kapuahi no kahi wa aku?

            Akina, he kanawai e hoopau ana i ka mokuna 14 o na kanawai o 1887, a he hoololi kekahi i ka pauku 1240 o ke Kanawai Kivila.

            Koahhu, he kanawai e hoopau ana i ke dute maluna o ka rula, a he mau, hoololi kekahi i ka pauka 4 o ka mokuna 18 o na kanawai o 1890 a me ka pauku 1156 o ke Ka Kivila.

            Aki, he hanawai e laikini ia na ano lealea pili waiwai a pau.

            Waipuilani, he kanawai e hoololi ano i ka pauku 1 o ka mokuna 34 o na kanawai o 1888, a he kanawai hoi kekahi e kau ana i ke dute maluna o ka puaa mai na aina e mai.

            Kaunamano, he kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoopau ia na laikini kuai hia ma na apana e pau mawaho aku o Honolulu nei.

            Kamika, he ninau i ka Loio Kuhina, ina paha ua makaukau kana hoike.  Ua kokoke e pau i ke pa’i ia wahi a ka pane.

            Kaunamano, he kanawai e pili ana i ke koho ana i elima Lunakanawai o ka Aha Kiekie; a i kula ao hana lima kekahi no na opio Hawaii me ka olelo hooholo i puu dala no ke alanui pali o Waipio.  Waihoia ka hope loa ma ka papa no ka noonoo pu ana ma ka bila.

            Numena, he hoolaha kanawai o hoololi ana i ka Pauku 19 o ke Kanawai Kivila.

            Malalo o ke poo o na hana i pau pono ole, heluheluia ka hoike a ke komite o na Rula.  Waihoia ma ke

Na Hana o ka La

            Komo ka Hale iloko o ka noonoo ana no ka haua o ka la, oia ka mea e pili ana i na hoa o ka Aha Kuka Malu.  Ma ke hoi, ua hoopaneeia a ka Poalua.

            Heluhelu elua ana o ka Bila 12 Aumeume ka hale a hiki wale i ka hoomaha ana.

AUINA LA

            Akoakoa hou ka Hale i ka hora 4:40.

            Haawiia ka Bila 12 no ke kakau poepoe ana a heluhelu ekolu ia i ka Poaono.

            Bila Helu 13 me 25, haawiia i ke Komite Ola e liho me ke noi a Kamika.

            Bila Helu 11, ma ke noi a Kamika, haawiia i ke Komite Kalepa.

            @

 

NU HOU KULOKO

 

Ahaolelo ko keia la hora@

 

Mahaloia mai no ke puhi ohe a ka Hana Hawaii i ka po nei.

 

Ua hoopanee ia ka hihia o Mr. H. Pua a keia pule ae, Poalua Iune 11.

 

Ma ka Poalua nei i hoopaaia ai na lio a pau e komo ana i ka heihei o ka Poaono ae nei.

 

He ehiku poe makaikai ka Lua Pele i kau aku maluna o ke Kinou o ka Poalua nei.

 

E malama ia ana ka halawai mahina mau o ka Hui Waapa Kaiulani i keia ahiahi ma kahi a me ka hora mau.

 

Aole e paani kinipopo ana i keia Poaono, no ka mea, ua hoolaau no na keiki o ka Honolulu me Hawaii e hele i ka heihei i Kapiolani Paka.

 

Piha mau o Kapiolani Paka i na wanaao a pau me ka poe aihue i ka manawa kakolokolo o na lio @ e hoomaamaa ia nei, no ke ku aku i keia Poaono iho.

 

Ua hoopalia kekahi kanaka @ lole ma ka inoa o Otto Smith, ma ka Poalua nei no ka @ ana i kona hoaloha me ka @ , he umi dala.  Kui no kela mau @.

 

Ua hoike ia mai ia makou, e haawi hou ia ana he ahaaina ma keia mua koke iho no na keiki o Sana Lui, o kahi @ e malamia ai ia mea, aole i maopopo, ilalo @ o Manana, a i ole iwaho o Waikiki.

He mea hewa loa no kekahi mea kona haule hope ana i kela po, mai ka lilo ana i hoike ike maka no ka oiaio o na mea e hanaia ana o hanaia ana maloko o Kawaihae i keia po, e pili ana i ka hoike makahiki a na kaikamahine o Kawaiahao.

 

He papaaina hui ka i malamaia ma ka pa o ka halepule K@ ma Waikikikai i ka Poalua nei, no na haumana kula o Sana Lui a me ke Kula Kaikamahine Virginia.  Mawaena o ka elua haneri a oi ka nui i akoakoa @ a pu@ hou he haneri ke huipu ia me na makua.

 

No ka pomaikai o na hoaloha o ka Hui Alahao Oahu me Aina, ma ka Poaono, Iune 11, e haalele ana ke kaaahi i ka mahiko o Ewa no na hale hoolulu ma ka laina pololei e haalele ana ke kaaahi ia Honolulu nei, ma ka 5:30 o ke ahiahi, ma kahi o ka 4:35 o ke ahiahi elike me ka mea maa mau.                                                       June 9 @