Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 428, 8 ʻApelila 1892 — Page 2

ʻaoʻao PDF (1.12 MB)

This text was transcribed by:  Judi Benade
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

MA KE KAUOHA

NA AINA H@ M@ KONA HEMA HAWAII

@

uku ia $1.00 mai ka #ea e mak#ke ana i na apana aina.

IV  O na kanaka a pau e make@ ana i na apana aina e ui mai @ lakoa i ke Kuhina Kalaiaina, @ kekahi palapala i pai hakaha@ e l@ta wale mai ana mai a J.W. Kuaimoku mai.

V.  Aole e # ia kekahi no# mai kekahi mea mai e noho @ aina.

VI. O ka poe wale no i piha na Makahiki ke ae ia @ nonoi mai.

VII.  E hanawi ia # iloko o umi @ e uku ia ai ka aina a @ ia manawa na kuu ia ka @ mai na @uhau aku.

VIII. E kukulu hoi oia i hale no@ non# maluna o ka aina iloko o #kahi makahiki a e hoomaka # e  noho maloko o ia hale a e homau aku i ke koena e umi makahiki.

IX.  E hoopuai h@ oia i ka aina @ kekahi pakupono @oko e ekolu makahiki.

X E aku hoi oia ma ka hapaha @hiki m@ o ka ukupanee @  o ke koena i uku ole ia o @ kumuk@ eia ka a pa keneta @ hiki nohoi i ka @ hau i kekahi hapa puha @ Lu#kuai i kila @ keia @

XI Aole e hiki hoolik@ ia aku @ e hiki kuai ia ka @ pae mua @ hooke ia

XII.  O ka haule a@ o ka laoko @ ku@ hoolilo wale ia ai o ka @

C.N. Spencer Kuhina Kalaiaina Keena Kaiaiaina Feb 23, 1892

 

KA LEO O KA LAHUI

JNO. E. BUSH

@hoopoaopono a @ Puaka

POALIMA, APERILA 8, 1892

UA KOMO O EWA

            Ia makou e hele ana e ohi wehi kenikeni no na lilo o ka nupepa, ua @omo aku la kekahi leta inehinei e hoiano ano ole ana i ke Ilanuku i ka lawe i na kenikeni o ka uku o na makai, me ko makou ike ole ana a me ko makou maopopo ole no hei i ka mea nana i lawe mai.  O keia mau olelo i ka nana ihe, he hana kamalii a he lapawale ka @ kumu ole i ka Ilamuku.  @ no kona ho@e la @ na @ pololei a pono hoi; nolaila e @ ka@ a ka hoi@ wale aku.

 

@UE@ ANA E HOI.

Ua @nlakankau ia ka @oku @ Franeheo no ka ho@ ha lo@ ma ka Al# Admarala Bareu @ Leia @ lakik@

 

@ OINO MANAOINO

Aia #loko o ka Friend (Hoaloha) @ pao ka Hoomana K@lawina @ponopono a hakumanao ia a ka Rev. S.E. Bihopa kekahi @ olelo e @ ana ia Kalaha@ Mo@ i make. Aole keia he mea hau i keia kahuna hoomana a i like ole me ke ano o kekahi poe @ Ua oleloia a make ke kanaka ua uhi ia kona mau ano a me kona mau hewa a he ano maikai ole e kan@ ia kekahi mea m@opono olel, nona a no kona ano maoli hoe aku kana mau hana pili aupuni a Kalaiaina.  Aka.  i kein @ i Levi in un manalo ia mau ano a pau.  Ua koino aku ola i ka Moi make no ka hoolimalima ia o ka aina Lei Alii a lilo hoi na loaa malalo o ka hooponopono a na Ma# Waiwai a hoonele ia hoi ka hope aku oia ka Moiwahine.  O ka oiaio maoli ua aie ka Moi, a ua Lawe ae ka Ahaolelo e hook@ i Kona aie aole na Kalakaua i koi mai.  A penei ke ano; “I mea e ae ai ka Moi e holo ho@ e @ i pono no na hoa misionari S.E. Bihopa ma ka imi hou ana i kekahi Kuikahi me Amerika, ua lawo mai la o H.P. Balauwina i kekahi @ e hook@ka aie o ka Moi e ka aupuni a e hoihoi hou ia mai ke dala o ke aupuni mailoko mai o ku loaa Lei A.@ Ua paio aku ka Luna@ nana o Koolauloko e Hoo@ ana ia @ hana hookamani @ ka @ Moi @ o ka ma@ maoli e hookaa i ka nie i ka wa @ i loaa ai ke dala a ke poe u ke A# houie aku ai, oia hoi na ! ka oe pahele i ke @ wale ai iaia a @ Moi.  O keia mau hana hoo@mani ma ka aoao hoomue@ ma o ke Alukai aku Ho@ Balawina kekahi o na Levi@ a me na hoa a ae @ hookahi e noho ana noa @ ka Hale Ah#lelo ia wa.  Aka, me ka @ S.E. Bishop i ka oiaio # keia mea i hanaia i ke akea me ka maopopo aole i kokoke mai o Kalakaua i keia mau hana eia nae hoopaliu ae la no nae oia i ka @ o knoa naau maluna o ka men hala ole i make.  Ina nae no na hana maikai a Kalakaua i loaa ai ka waiwai nui ia lakou a pau ma ke Kuikaui Panailike, nuna keia poe ia mea, a he heino ka makana e haawi aku.  O keia iho la ne nau ke ano o keia mea @ hookamani ke ano o ke kanaka i lawe i ke uhi o ka hoomana ia Iehova i mea e hoomana malu ai ia Mamena.

 

HE HEWA KA.

No ka pane ia ana aku ei o ka ao@ hoom@ Kalawina @ ka Bihopa o ka Hoomana Keelani no ka mare ana o ia @ i kekahi kanaka me ka kaikamahine a kona wahine i @ aku i hoike ia he mea @ olelo a he Akua ka mea i liho @ Poule i elelo ai i ka Ker@ he hana h@ ka@kama i ike @ Ia @waena o ka poe hoomauakii E like hoe me @ ke Akua i elelo n@ he niea hewa ia O@ hana 1817.  Mai wehe oe @k#hi huna o ka wahine @ k@ nahine. @ A hanaia na# kuia mea o @ a Kalawina a ua @ ka Rev. S.E. Bishop ma ka Friend.  @ mau hana kue keia i ka oli lo a ke Akua a no ke ao @ mai o ka Bishops he hana hewwa keia a ko ninau mei ka aoao kuhiko a huli aku nei e hoino kumu ole aku.

 

Ne keia no hoi ua ahewa aku o S.E. Bishop, aole he kuleana o ka Bihopa e no ai e komo pu mui ka Moi Kalakaua i ka papaaina a ka Haku.  He hoino keia i ke Aku@ olai @ ia hana ua @awe ae o Bihopa i kahi o ke Akua a uana e iki i ka mea p@o a ie ka mea pono ole.

 

Ko @o-Waeha Anoai

E. Mr. Lunah@ponopono        Aloha oe:--

No papaikou – Ke ai nei no na mea hana o k@ Hui o Onomoa Sugar Co i ke ko a e hoi nele ana paha o Kinau i koia la me ka lona wahi eke kopaa ole o keia mau awa; no ka huhu mai o ke kai ke kumu nele.  Eia ma ka hale wai@o ko o Papaikou, he 11,000 eke ko ehia la to@n oiai nohe kaupaona pakahi la, aka ma ka umi eke kau ia ni i ka puona.

            Ua hele aku kekahi mau makua mea keika e papa i ke kumukula aole e ae i ke kaula e komo iloko o ka hale kula e hana ai i k@ apana O linea i ka wa kula nia a he manawa kula ole, hana oia i kana apana hana me ke kauoha pu i na makue e lawe aku i na keiki o O mai oia. A peh@ mai la ke kumukula na lohe wale au, na minamina loa ke ku@ i keia @ olelo au.  E @mau mai una paha i ku Papa Hoomaauau oiai he kumu malihinikeia aka he noho aloha oia me na @ana

            Ke uieu nei ku  makou Papa Al@ i ka hana i ka k! apana hana.  Ke pio @ nei ka hamama ana o na p@ ka aohe eke@ Aohe pela i kela kau anu nei i hala ma Wainalu no hoi aku e uhi ia ana ke dala maluna o ke dala.

            Ke @hana ia new ka uwapo o Papaikou a m@ pauoehoe e ke kanaka Hawaii oiai@oia o Mr Maka@a na Henry West e hana hei i ka puna.  He kanaka Hawaii wole no na limahana a keia Papa e obi nei a @ kahi loaa o@ a na kanaka Hawaii, ua ohi ia na Pukiki.

            Imua e Hawaii a ka iho ka hoka i ka poe hooiloilo ili kea kauahua.  Me ke aloha a nui,

Geo M. Kahaina.

           

HEMAKANA I KA LUAKINI O WAIHRE MAUI

            E KA LEO O KA LAHUI:  Aloha oe: 

E oruolu ne @ hokomo iho i na makaua i lohia me ke alona mai na makamaka mai na lako@ keia huina nui malalo iho nei, oia hoi he 30 dala.

            Ma ka inoa o na Kahikolu, ke hoomaikai nui nei au i na p@ lakou na inoa i haawimai i ko lakou manawalea no ka luakini o Waihee wahi a ke Haku, “E noho oukou iloko o ku@ aloha me a’u noho ai iloko o ke aloha o k@u Makua ow@ o@ aukeu a hiki i ka hopena o ke ao @ Amene.

Mme Julia K. Ka@alii  Kukulu@ Honolulu, A@r 5 ‘9@

 

@ HOIKE AKU I KA O#AO

Hon@ Aprila 4 198@

            Ke hoike neikeia owau o ka @ nona ka inoa @ iho i @ keoia ia ai na hana ‘kama#ao” a Mr. Marena W. Lowell a @ hoi e @pu ai i ka lehulehu, ua laweiawe lapaau oia i ka a wahine mare i ka ma@hiki 188@ ma@one o ka loaa aua i a la o kekahi ma’i i oleloia he ma’i hooka@wale ohana ua @ ola a @ola a ol aku man@ o ua mea i ike @ mawaena o na Kauka i Iapaau iaia He @ makahikikona loolila ana i keia ma’i a iloko hookahi mahina na hoopakele o Mr Lowell, m@ o kona laoha i @ wahine iloko o la manawa.

            No ku oiaio o keia ke kau nei au i ko’@ inoa.

                        JOHN KAHIKINA KELEKONA

 

NU HOU KULOKO

            Oiai, ua waiho mai o D. M. Punini Jr i kona noho lawela @ ana no keia npepa ina na ano @ pau nolaila ke kauohaia aku nei pa poe a pau he koena aie e hookaa pololei mai ma keia Keena a o na hookaa ana mawaho ae aole in me #kou.  Ma ke Kauoha.   Mar 28, 1892.

 

            I maki Ailana ko makou mau keiki me na lolewawao muekoko’i i ke kuli i ka po nei.

 

            O KA LEO O KA LAHUI ka nupepa maikai no ka poe aloha io i ke one oiwi o Hawaii.

 

            Nui ia hauoli ma ke alanui Nuuana i ka po nei.  I na luina o ka mokukaua K@palakiao.

 

            Ma Maki Milana ke puhiohe manawale u ka Bana Hawaii i ka po nei, malalo o ka noho kapena ana a @ Berger.

 

            Mea ia mai hoi, o ka nou popo m@a aku nei no o ka Honolulu @ kela kau aku nei oia ana no ka nou i keia kikina

 

            Ua p@ehu ho@ aku ka Alameda @ ka la i nehinei me ka helune nui o na @ a na-ohua a me @ na mai keia ewa aku.

 

            E malama ana ka @ 5 Kap@kolo i ka lakou halaw@ mau ma ko lakou hale halewa mau  E @ mai e na lala.

            O Hon @ J. Sewell @kahi o na ohua i kau mai maluna @ ea Alameda no Amerika.  He Kauikela Amerika oia @ Sa@

 

            Ke hooTmae hou ia @ pa pahele o ka Hotele Hawaii @ kein mau ia ma kahi o ka ! he ni’o kau ana malaila

 

            Mea ia mai hoi, o ka nou popo mua aku nei no o ka Honolulu i kela kau uku nei eia ana @ ka n@ i keia kikina.

 

            He hulawai ka na lala o ku Liui Waapa Healani i ka po nei analoko o ka lakou wahi nalawai mau a ma ka manawa mau mau hoi.

 

            Pihu i na makaikai a kuku iluna kekahi poe ma ka halawai a ka Hui Liberala Hawaii i ka po nei a @ nui nohoi na mahalo i loaa mai ka-poe haioiolo mai ke anaina mai.

 

            Aole he mau lono heu i l@ mai e pili ana i ka p@ hoomalu ma Kahakaaulana.  Me @ mea la @ maikai no paha ke ola o na mea a pau i hoopaala malaila.

 

            E malama ia ana he heinei k@ hehihehi wawae ma keia mua koki iho, mawa@na ona lala o ka Hui K@ Hohih@ o ka Pakipika nei n@ ka mea o lili ai ke m@dala o ka Hui.  He nui ka poe i puka @ luna o ko lak@ mau k@ no ka k@ ana.

 

            Ua hoo@ po ka @pa i ka hoi @ hehi wawae @ ka hana @ me ke kohia @ ka Poakolu nei.

           

            Piha hauoli na ohua o @ alu Alameda o ka Poakala @ ko lakou ku koke ana m@ o ka paani ohe ana a ko ka @ nei mau olohe a me ko ke kai @ ka Hotele Hawaii la po.

           

            Ua makemake @ oe a me ke@ mau hoa holoholo e hoohana @ ka po o ke la apopo m@loke o ka Halepule o Kawaiahao. I@ ike i na hana hoikeike e uiele ia ana @ poe Sekotia.

 

            He mau holonui kai hopula @ kokahi o kela mau po aku nei @ ke alanuiWaikiki. Mawae@ poe i hopu ia he elua mau @ ne ka Aina Pu, a he hookahi @ Hawaii ponoi, he ewa.

 

            Mawaena o na hui Kamehameha a me Honolulu ka h#ili kaua @ mua loa i ka auwina la o @ apopo ma kahi i hookaawale ia @ ia hana.  Nawai la auanei ka @ a lua?

 

            O Billy Murphy, ka noho ku’i puupuu o ka papa elua o Amerika, oia kekahi o na ohua makeia h@kai mai nei @ ka Alameda.  O keia Billy ka mea nana o p@ nei ke apo opu makana a Richard K. Fo@.

 

            Ua noi ia mai makou, e kono ! i na lala a pau o Ka Hui Lei Ahihi Hookuonoono, akoakoa ae @ ko lakou Lebanona, i ka manawa a i ka la @ mau, no kekahi kumu hana ano nui.  Hele nui se hoi h@ o mea ia mai makou.  O loko @nei ko oukou @ ana i mea ole.

 

            E haawi ana o Miss N. von Sericher ho ana mele-nui ma ka po Poaono, la 23 o keia mahina maloko o ka Halo Meme Hou, i kokua ia e ka Bana o ka mokukaua Amerika Kupalakiko a @ ka Bana Hawaii, kona mau hoa kula a me kekahi poe ike e ae.  Mai hoohala i ka hele ana ae ke hiki aku @ inapa@n.

 

            Ua kike@ ia mai kokahi o ke makou mau Jimahana e hele aku e ku hoike no kekahi hihia hakakalua mawaena o elua Kaina mana a i keia la o hoolohe in ai ua hihia la imua o ka Aha Hoomalu.  E hele oe e ke hoa a manao mai no eia na kiai hale a mai lulale hoi i ka ike a ka maka laleu kau hoike ana.  Oia ka haka a --- na.

 

            Eia he lehulehu loa i@ o na kal@wa ka@ o ke kulanakaehale nei @ ana e hoowalewale i ka noho @hia ana o kekahi ehana @ mau ohana paha e noho ana me ka maikai.  E pono e hopu ia hele poe a e @ ia ma ka Kanawai i ike ai keia po i ka hewa oia hana @ i pili keia no @ poe kalulwa kea hoopono.

 

            O keia Poakolu @ oia ka la 13 o keia mahina, oia ka la e hoi@hou is ai ke kaua koho balota @ na o na Lihikaua elua o ka la 3 Feberuari i hala, oia hei ka A@ H2mai ame ka Liberal @ hakoko hou no ka noho Luna@ kaainana o Hilo Aku.  @ o ka haule hope ana o ke palapala noi a ke ke@no ona Moho e @ A@ Hoo@ a m@kee hei e hope ele nei ke @ se:

            Hookahi no no Ma@

            Ke

            Nona #

            Peu ua @