Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 416, 23 March 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

MA KE KAUOHA

 

_________________________

_____________________________

 

NA AINA HOME MA KONA HEMA, HAWAII

_________________

 

Ma keia la, ke hoolaha ia aku nei——

 

I  O kelamau hoana aina he 7 ma K@@kuiopae, K Kona, Hawaii, na makaukau no ka hooliloana aku i ka poe makemake mai ana e loaa ia lakou na aina home e noho ai.

II  Ua hiki no ke ike ia na kii o keia mau apana aina ma ke Keona Aina o ke Keena Kalaiaina ma Honolulu a i ole ma ke keena o J.W Kuahumoku, ma Pahoohee, Kona Hema, Hawaii.

III Na JW Kuaimoku no e kuhikuhi aku i na @@pana aina i kela a me keia mea e makemake mai ana e ike, a no ia hana ana, au kuleana oia e uku ia $1 00 mai ka mea e makemake ana i na apana aina.

IV  O na kanaka a pau e makemake ana i na apana aina, e ui mai no lakou i ke Kuhina Kalainaina, ma kekahi palapala i pai hakahakaia e lo@a wale mai ana mai a JW Kuaimoku mai.

V  Aole e noonoo i akekahi nonoi mai kekahi mea mai e noho ona aina.

VI  O ka poe wale no i piha na makahiki ke ae ia e nonoi mai.

VII E haawi i no iloko o umi makahiki e uku ia ai ka aina, a iloko o ia manawa, ua kuu ia k@ nioa mai na auhau, aku.

VIII  E kukuli hoi oia @ hale no @@@ona maluna o ka aina hokoo hookahi makahiki a e hoomaka hoi e noho maloko o ka hale, a e hoomau aku i ke koena a umi makahiki.

IX  E hoopuni hoi oia i ka aina me kekahi pa kupono iloko o ekolu makahiki.

X  E uku hoi oia ma ka hapaha makahiki mau na o ka ukupanee maluna o ke koena i uku ole ia o ke kumukuai ma ka @@pa keneta.  Ua hiki no hoi i ka mea kuai ke hook@a pau, a i kekahi hapa paha o ke kumukuai i kela a me keia manawa, a i ke mea noho ole e oki ia ke ukupanee.

XI  Aole a hiki e hoolili i aaku ke nelike mua, a aole no hoi a hiki ke kuai ia ka aina, aia a pau mua ma olelo @elike i ka hooko ia.

XII  O ka haole ana o ka hooko i aana o na kumu i aelike ia, he me no ia e hoolilo wale ia ai o ka aina.

                                    C.N. SPENCER.

                                          Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalainaina. Feb. 23, 1892.

_________________________________________

 

HOOLOLO I MANAOAI NO KE KUMUKANAWAI,

 

—O:—

 

Ae Kanawai e hoololi ai i na Pauku 48, 56, 59, 62, a me 63 o ke Kumukanawai, a e pakui @mai i pauku hou i ke Kumukanawai e kanaia Pauku 83.

E hoohu@@ia e ka Moi a @@ ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii:

@@uka 1. Ma keia ke hoololiia no ka Pauki 48 o ke Kumukanawai a penei e heluhelu ia ai na Pauku @@;

"P@@@48, O na Bila Kanawai a pau@@@holoia e ka Ahaolelo manawa @@ ka lilo ana i kanawai, e waih@@@ @@ o ka Moi.  Ina e a@oino oia, e @@kauinoa oia, a me ia @mea e lilo ai ia i kanawai; aka, ina @ole oia kakauinoa, e hoihoi hou ae oia ma ne kumu pu o kona hoole ana i ka Aha@lela a na ka Ahaolelo o kakkau i na kumu o koa@ hoole ana maloko o ka lakou buke

 

moolelo, a e hapai hou lakou i ka noonoo ana no ia mea.  Ina mahope o ia noonoo hou ana a au hoaponoia au Bila Kanawai nei e ka eluahapakolu o na hoa a pau i kohoia o ka Ahaolelo, e hoihoi hou ia aku i ka Moi no ke kakauinoa ana, a me e hoole hou ia mai ke kakauinoa ana@ alaila,e lilo ia i kanawai. Ma@a mau hana ana a pau, e hoomaopopoia ke koho ana ma ke kahea ana i na ae a me na noole, a e kakau ia ma ka buke moolelo o ka Ahaolelo, na inoa o na poe a pau i koho ma ka ae a me ka hoole i ka Bila Kanawai.  Ina e hoihoi elo ia mai kekahi Bila Kanawai e ka Moi i loko o na la he 10 (koe ka la Sabati) mahope o ka waihoia ana aku imua ona, alaila, e lilo no ia i kanawai, me he la he kanawai i kakauinoaia e @a, ke ole nae e hiki ole ka hoihoi ana mai mamuli o ka hookuu e@ia ana o ka Ahaolelo, a ina pela, aole no ia e lilo i kanawai."

Pauku 2. Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 56 o ke Kumukanawai a penei e heluhelu is ai ua pauku@la:

"Pauku 56. O ke Alii o ka Ahaolelo, he kane kupa oia no ke Aupuni a hiki aku oia i na makahiki he iwakalua-kumamalima, a i noho ma ke Aupuni no na makahiki ekolu, a he waiwai kona iloko o keia Aupuni i kupono i ka auhau i hiki aku i ka ekolu lap@ani dala mawaho ae o na hihia a pau, a i ole ia. he loaa mahakihi kona aole @ea@i malalo o @ono heneri dala."

Pauku 3. Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 59 o ke Kumukanawai a penei e heluhelu ia ai na pauku @@

"Pauku 59  O kela a me keia kane @ama o ko Hawaii Paeaina ma h@ Hawaii Americka a he Europa paha @@@ ka hanau ana @@@ na hiki aku kona mau makahiki i ka iwakalua, a na hookaa oia i kona mau auhau, a ina ua nookomo oia i kona inoa ma ka papa inoa o na poe koho o kona apuna no ke hoko ana i na 'Lii o ka Ahaolelo, alaila, ua kupono oia i ke koho i na 'Lii, a ua loaa i@@a ke kuleana e koho i na 'lii o ka Ahaolelo i kela a me keia koho ana, ma nae"

A e hoololi i a no hoi ka mahele elua a ue pauku la, e penei eheluhelu ia ai:

"Alua —He waiwai ponoi kona ma keia Paeaina i kupono i ka auh@@ia i @@@ ole iho ka waiwai io malalo o hookahi tausani dala mawaho @e o na hihia a pau a i ole pela, au loaa maoli iaia kekahi loaa makahiki i emi ole malalo o eono haneri dala i ka makahiki mamua ponoi ino o kon hookomo ana i kon inoa iloko o na inoa o ka poe kupono i ke koho."

Pauku 4.  Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 63 o Kumukanawai, a penie e heluhelu ia ai uapauku la:

Pauku 63.  Aole e noho kekahi i Alii a i Lunamakaninana me kaAhaolelo, una aole i kohoia malalo a kulike hoi me na hoakaka ma a keia Kumukanawai."

Pauku 5.  Ma keia ke noololi ia nei ka Pauku 62 o ke Kumukanawai. a penei oheluhelu ia ai ua pauku la:

"Pauku 62.  O kela a me keia kane kupa o ko Hawaii Paeaina, ina he Hawaii Amerika, a he Europa paha ma ka hanau ana, ina au hoohiki aia a kokua mamuli o ke Kumukanawai a me na Kanawai o @ike me ke mea i @uakakaia no na poe @apa e koho i na "lii a ua @@@kea i kona mau auhau, a ua hiki aku oia i na makahiki he iwa kalua, a i noho ma keia Aupuni no ka makahiki hookahi mamua ponoi iho o ke koho ana, a i ike i ka heluhelu a ne ke kakaulima ma ka olelo Hawaii. Kuelani a Europa paha (ina i Hanauia mahope mai o ka makahiki 1840.) a ino ua hookomo i kona inoa ma ka papa inoa o na poe koho o kona apana e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, alaila, ua loaa iaia ke kuleana e hookomo i hookahi balota no na Lunaina kaainapa a mau Lunamakaainanana paha o ia apana; aka nae, o na olelo no ka makahiki hookahi mamua ponoi iho o ke koho ana a me ka ike heluhelu a kakaulima ma ka olelo Hawaii, Enelani a Europa paha, aole ia e pili i napoe e noho ana ma keia Aupunie i ka manawai i kukalaia ai keia Kumukanawai, ina e hoopaa lakou i ko lakou inoa a koho balota lakou ma ke koho mua ana malalo o keia Kumukanawai."

Pauku 6 Ma keia ke pakui ia nei i ke Kumukanawai he pauku hou in oke ano he hoololi i na Kumukanawai la, a e kapaia.  Pauku 83, a penei e heluhelu ia ai ua pauku la:

Pauku 83.  Ua hiki i ka Ahaolelo i kela a me keia manawai e hana i na Kanawai ana i mamao ai au kupono no ka hooponopono ana e me ka hoomalu ana me ka hoomaopopo ana i na kanaka a pau, a i ole ia, o kekahi papa hookahi a lahui paha i lawe ia mai iloko o ke Aupuni no ka huna ana i na hana oihana mahiai, a ua hiki no  hoi ma ia Kanawai e hoohhiki a kaupalena a ka manawa e noho ai maloko o ke Aupuni o ia pae @@@hana @@@@@ mahiai a me na @@@ @@@ hapa paha a lakou e @@@@@

Ke hooia nei au ne hoo@@@@ ka Bila @@@@@ ae @@ ka heluhelu Ekolu ia ae @oko o ka A@@@@ o ke Aupuni Hawaii ma ka la !! o Noemapa. M H @ O

CHARLES WILCOX

Kakauoie'e

feb,19@fd

_______________________

KA LEO O KA LAHUI.

_____________

 

J, NO. E . BUSH.

Lunahooponopono a me @@aka

________________________________

_________________________________

POAKOLU MARAKI 23, 1892

_______________________________

UA HOOPANEE hou ia ai ai ka hihia a ka Lahui ma o Kapena Roke ma kue i ka aupuni a i keia kakahiakamamuli o ka lawaole o ma koo ma ka aoao pale i ka makemake o ka Lahui, nolaila, mai hoohala i ko oukou hele hou ana ae i lilo i mau hoike oiaio no na mea e hanaia ana imua o ka Aha i keia kakahiaka no ka mea aia iloko o ko oukou noonoo maiaai ana ko kakou pono.

_____________________

HUI ILBERALA

____________

 

Ke kahea hou ia aku nei na hoa a paa o ka Aono Lahui Hawaii Liberala e hele mei i ka halawai a ko @@ ahiahia Poaha, Maraki 24, ma ka Hale Paikau kahiko maluna ne o kahi o Borua ma. Ma hoolaha aku ke Kakauolelo i kela halawai i ka la 17, ua poinalu nae ke Peresidena me ka manao a keia Poaha, nolaila, e kala mai e na makamaka i hiki ae ma ia halawai.

_____________

KAIULANI NO KA HOME

____

 

Ha ike iho makou mahiko o kekahi o na nupepa o Kapalakiko i loaa mai ina ka mokuahi o ka la inehinei, e huli hoi mai ana ke Kamaaliiwahine opio Kaiulani, a hooilina kalaunu noi o Hawaii nei is keia manawa mai Huelani mai, kahi one i hoo@@@@a aku nei no ka imi ana i ka naauau no kona on@ hanau nei. Iloko o ka malama ae nei o luna, i akali pu ia mai e kena luaui makuakope ke Kiaaina Ake o keia kulanakauhale.

Mamua nao o ka hohi hou ana mai o kona mau kapuai i ka aina nei a pela hoi me kona komo ana mai iloko o na pulama hiinoi ana a ko Hawaii nei mau puuwai makee alii, e hoohala mua ana oia ma ka makaikai ana i ka loa a me ka laula o Amerika Huipuia, a pau ia, alaila au loa mai no Hawaii nei, pau na manao hele auwana.

He Kamaalii keia i makee a aloha ia, nolaila, he mea kanalua ole ka lilo o ka la a kona mau kapuai e hehi hou mai ai i ka lepo o kona aina hanau.

O ka makou e kalokalo ae nei, @a ke Akua e @eoloihi i kona ala a ike hou oia i kona aina makuahine a Nupa no hoi e kiai a e  malama pono iaia iloko o Kona aloha puni ole.

____

 

Ko Wm Sheldon ma Apuhila o ka Pake.

__

 

Ma kekahi o na la o ka pule i hala, au hoike mai la kekahi Pake i ka lohe i ka Oihana Makai i ka lohe, ua ike ia kekahi haole mailuana mai o kekahi o na moku e ku nei o ke awa i kekahi pahu opio ma ma ia po, no laila ua hooana kokela o Wilhe Sheldon, ka Pueo o ka poa me Louis Tousisiana, no ka imi ana i ka oiaia @oko oia konouli o ka po @o kahi ka opi@ma i hoole@ela mai ai a oiai lakou e nana ana ma na kuono pouliuli a pau me ka haule ola o kekahi. Aia nei ua lo@a aku la ia lakou kekahi ha@@e malihini @@ma waena o ka paiia papa me kekahi pahu paau e paa ana malalo o kona paepae a mamuli o ke kuhikuhia ka Paka ua hele aku @ na kiu mamua o ke alo o ua haole la a hopu la iho la no ka hewa hoopae opiuma.  Ua @@wela ka haole i ka halewai a i ka m@hela ana o ka pahu aole he opiuma he mau pine @@@kui kakia a ua hook@uia ka lawehala.

 

___

 

KUUMANU IKE I KA WAI LA A LOHE

________

KA LEO O KA LAHUI  Aloha no I ke a mau la, ua lohe maopopo mai makou@kole i loaa ka Palpala Hookohu Lunamakaainana o K. M K@@hou.

No ka mea, ua huikanaia na makau a ka lawala a ne Peresidena o na mahele koho 3 o ka apana o Hilo waena, ua hookui ae nei na poo o ua poe pinao nei i ka puka aniani, a ke hou hewa nei me ka ninau aku a ninau mai. " Ka @ kuhi makou au pau ae la no makou ke koho ana, aole nea i koo."  Wahi a lakou i pane aku ai la K.M. Koahou oiai ma i po aku ai i kona Palapala Hookohu.  Ia manawa @ake ia aku ai ua pee uhini la e luhe ana i ka wai.

Ke manao nei makou, he mea kupono ole loa ka hookohu ia ana o ka poe ike ole i ko kanawai e nohoi i Peresidena no na Papa Nana Koho Balota.

No ka mea, aole loa keia poe i ka Palapala Hookohu ia K.M. Koahou, ka mea nona na balota kiekie loa, i kohoia no ka apana o Hilowaena, e like me ka olelo o ke kanawai koho balota a ke manao nei makou, aole loa he mea pono i uku ia keia poo oiai lakou e @@oke ole ana ina mea i kauohe ia ai e ka kanawai kahi nona mai ka mana a lakou i hoonoho ia aku ai.

KAMIKAUA.

 

KA WAKI OULA I @@@@@ LOIHI —LOAA HOO @@@

KO O KA HALE @@@ WATI PAKE.

———

Mamua aku nei, ua @@loaala he wati gula pakake na Mr. A.B. Beringcour o keia kulana kauhale, @@ua ka waiwai io he $125. ma ka po o ka la 10 o ka mahina o Okaloh@@ o ka makahiki i hala, a i nauao wa@@ ia ai hoi ua aihue ia e kokahi kanaka; aka nae, ua hookuuia ia hookuu ia ua kanaka la me na alii na ole o ke kanawai mai@na on a.  No ko Seringour pau ole o kona manao no kana milimili i nalowale a me kekahi la, ua ike aku nei oia i ua wahi milimili nei ana e kau ana ma ka puka asiati o kekahi hale hana wati pake, holila, na hele loa aku la no oia e hoike la mea i ka Oihana Makai@a ua hoounala mai la kekahi kaiko e kii i au wati la. I ka wa i nioa@inau ia ai ka pake nona ua hale hana wati la, ua hoike mai ka oia mai kekahi mea mai nona kou inoa o Lindo: nolaila ua hopu hou ia ua Lindo la.

_________

 

NU HOU KULOKO.

____

 

E malama ana ka Hui Aoao Lahui Hawaii Diberala i ka lakou halawai mau i ke ahiahi Poaha o keia pula ma ka Hale Paiku@ka@iko ma ka hora 7p.m. E hele mai e na hoa a pau e lohe i kekahi mau nea hou pohihihi.

_______

 

Ke an@hakanu loa mai nei na baneka Chef@ o ke kulanakaukauhale nei i keia mau la, heaha la keia he hoala paha?

 

________

 

He heluna pui o na leta a ina au nupepa i hoolua ia mai i ko kakou Hale leta nei e ka mokuahi Austeralia ma ka la inehinei.

______

 

Ua huli hoi mai a Hon. C. W. Akipoka ma ka la Sabati iho nei, mai Kauai mai, maluna o ka mokuahi Mikahala.

___

 

Nui la makani o keia mau la, oia ka makou e aloha ae nei i na maka o kamahele i ka nana mai iloko o ka lepo.

_________

 

e hoomaha ana ne Kula Aupuni o kakou nei ma ka Poalima 1:8@

 keia manina nei no elua pale ka loihi, a hoomaka hou ke kula ma ka la 25 o Aperila.

 

_____

 

Ua oopu ia kekahi mau Pake me na tini opiuma i ka po Poakahi mei ma Alanui Beritania kokoko i ka Hale @ioomana Pake.

 

____

 

Ua hookohu o W. P Pennell ma ka la 21 iho nei o keia mahina, i Notari no ka lehulehu, no ia Aha Kaapuni Mahele Ekolu o keia Aupuni.

___

 

I ka la apopo e hoolohe ia ai ke hoopii hoohalahala o ko k@hola ana iho nei o ka Lumekaainana o Kau, Hawaii, maloko o ka Hale Hon@olokole ma Waiohinu a ua haalele mai ma ka la inehinei, ka Lunakanawai Kiekie Alapaki a m@ me Mr. Henry Smith mahea o ka Malulani no ia apana.

___

Kia no o Parney Orden@@in ke paa nei i kona kulana malama buke no ka Papa Alanui o ike me ka makou i iho iho ai maloko e kekahi kupapa o keia l@@@@@@@@@@ Ua hoopaaia oia, a e Mr. Henry Poor ka mea nana i hoopaha aka i kona kaka@@@@.