Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 414, 21 March 1892 — Page 2
This text was transcribed by: | Ruby Kaneshiro |
This work is dedicated to: | Sharon Mowat |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
______________________________________
______________________________________
MA KE KAUOHA.
_________________________________________________
_________________________________________________
Ma ka Aha Kiekie @ Hawaii Pae@i@a. A Ke@.
________
Ma @
J@
k@
@
M@
_______________
M@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
Ke@
@
@
M@
@
@
@
@
@
@M
@
@
@
@
@
A o@
@
@
@
@
@
Ma@
@
@
A
@
@
M
A
@
@
@
@
@
mai
@
ma@
@
@
M@
@
@
@
@
@
_____________________________________________________________________________
H@LO@ MANA@ NO KE KUMUKANAWAI.
______________________
He Kanawai @ i na Pauk@, @ o ke Kumukanawai, a e pakui @ mai i pauku @ u i ke Kumukan@ @ P@aku @.
E hooho@ M@ olelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauka @. Ma@keia ke @ loliia nei ka Pauku @ o k@ Kumukanawai, a @ heluhelu @ @ @ Pauku la:
“Pauku 48, O i a B@a Kanawai a pau i hooholoia e ka Ahaolelo mamua o ka lilo ana i kanawai e waiho ia imua o ka M@ I@a @ pono oia, e kakauinoa @a a @ ia mea e lilo ai la kanawai@ aka, @ aole oia i kakauino@, e hoihoi hou ae oia m@ na kumu pu o kona @oole ana i ka Ahaolelo, a na ka Ahaolelo e k@kau i na kumu o kona hoole ana @loko o ko lakou buke moolelo, a e hapai h@ lakou i ka noonoo ana no ia mea. Ina mahope o ia noonoo hou ana a ua hoaponoia ua Bila Kanawai nei e ka elua-hapakolu o na hoa a pau i kohoia o ka Ahaolelo, e hoihoi hou ia aku i ka Moi no ke kakuinoa ana, a me e hoole hou la mai ke kakauinoa ana, alaila, e lilo no ia i kanawai. Ma ia mau hana ana a pau, e hoomaopopoia ke k@o ana ma ke kahea ana i na ae a me na mo@le, a e k@kaa ia ma ka buke moolelo o ka M@aoie@, na inoa o na poe a pau i koho ma ka ae a me ka hoole i ka @ Kanawai @ina @e hoihoi o@ ia @ kekahi @a Kanawai ka Moi @[This whole line and the line foollowing are unreadable. Where entire lines are unreadable, I am using newspaper column format to help keep track of where we are in the original.]
@
@
@ [illegible up to last two words] kanawai i
@ [illegible up to last two words) e hiki
@ ka hoihoi ana m@ mam@ ka
hoo@ e ia a@a o ka Ahaolelo, a
@ pela, aole @o @ i kanawai.
Pa@ku 2. Ma he a k@ hoololi ia nei ka Pauku @ o ke Kumukanawai a penei e helohelu ia ai ua pauku @a.
Pauku @ O ke Alii o ka Ahaolelo, he kane kupa oia no ke Aupuni i hiki aku oia i na makahiki he iwakalua-kumamalima, a i n@ho @ ke Aupuni no na makahiki ekolu, a he waiwai kona iloko o keia Aupuni i @upopo i ka auhau i hiki aku i ka ekolu tausani kala mawaho ae o na hihia a pau, a i ole ia, he @ @hiki kona aole, @ui malalo @ ono haneri dala.”
@ Ma keia ke hoololi ia @ ka Pauku @ o ke Kumukanawai, a penei @ @eiahelu ia ai @ pauku la.
Pauku @. O kela a me keia @ o ke Hawaii Pa@aina @ he Hawaii Amerika@ @ Eu@
@[this line illegible. I will drop to the next newspaper line.]
Ua hiki aku kona a@ makahiki@ ke @ wakalua, a ua hookaa oia @ona @ auhau, a ia ua hooko@ i kona inoa ma ka papa ia @ @a p@ ko@ o kona apana @o ka koho ana i na @ o ka Ahaolelo, @a ua kupono oia i ke ko@
@[using newspaper format again, as the next few lines are illegible.]
[about 17 lines are illegible. ]@ kapono i ke kol@.”
Pauku @. AMa ke@a ke hoo@ nei ka Pauku @ o ke Kumukanawai a penei e heluhelu ia ai na pauku la. @ A@a i Lunamakaainana @ k@ Ahaolelo ina aole i kohoia @ ilalo a kulike @, @ hoakaka a@ keia Kumukanawai.
Pauku 5. Ma keia k@ nei ka P@k@ @ o ke Kumukanawai, a penei e heluhelu ia @ ua pauku la.
Pauku @. O kela a me @ ia ka@ ku@a o ko Hawaii Pa@aina ina he Hawaii, Amerika, a @ Europa paha ma ka hanau ana @ ua hoohiki oia e kokua mamuli o ke Kumukanawai me na Kanawai e like me ka mea i hoakakaia @o na poe nana e koho i na @ a ua hookaa i kona mau auhau, a ua hiki aku oia i na makahiki he iwakalua, a i noho ma keia Aupuni no ka makahiki hookahi mamua ponoi iho o ke koho ana, a i ike i ka heluhelu a me ke kakaulima @ ka olelo Hawaii, Enelani a Europa paha (ina i hanauia mahope mai o ka makahiki 1840.) a ina ua hookomo i kona inoa ma ka papa inoa o na poe ko@o o kona apana e like me ka mea i ho@kakaia ma ke kanawa, alaila ua loaa iaia ke kuleana e hookomo i hookahi balota no na Lunamakaainana a mau Lunamakaainana paha o ia apana: aka nae, o na olelo a@ ka makahiki hookahi mamua @ iho o ke ko@o a@ a me ka ike heluhelu a kakaulima ma ka olelo Hawaii. Enelani a Europa paha, aole ia e pili i na poe e noho ana @a keia Aupuni ke manawa i kukalaia ai keia Kumukanawai, ina e hoopaa lakou ko lakou inoa a k@ balota lakou ma k@ koho mua ana mahalo o keia K@kanawai.
[The next paragraph is unreadablexcept for scattered words or parts of words.]
[This paragraph is also difficult to read.]
[This paragraph is also difficult to read.]
[The name at the end of this article may be “CHARLES WILCOX”. A place is also included, with an illegible note at the end.]
____________________________________________________________________________
KA LEO O KA @
________
[There is an illegible headline here]
[There is a subtitle here]
[subtitle here]
[There is a heading here in All Caps.]
_______________________________________
[There is a title of a new article here.]
______
[This article -- one paragaph -- is not readable.]
_________________
@LA HANA@
________
@a ka aekai o Waikiki i ka P@ha ih@ nei na haawi ae o M@ @ Mrs. Campbell he ahaaina @ manao la hanau no ka piha ana @ makahiki ewalu a ka laua kaikamahine muli loa, oia o Alice. Mawaena @ a me @o ka @ o na opio i akoakoa ae ma keia papaaina, ua ai a ua law@ i na mea ono i hoomakaukauia. Ma hope o ka pau ana o ka paina ana@ ua malamaia he mau lealea e na opio, a ua hoohala ia ka la hanau o ke kamalei opio me ka oluolu maikai. Nolaila ke kalokalo ae nei Na Leo hooloihi ia na la o keia opio o@ e Hawaii a kau i ka pua a@e@ine.
KAU AHAOLELO O @, MA KA MANA KAU KANAWAI O KE AUPUNI
_________________
E M@ LUNAHOOPONOPONO,
ALOHA -- Hoko o ka Mana Kaukanawai o ke Aupuni, maloko o ka
Hale Ahaolelo hanohano o ka lahui o 1892, ke kau aku nei na manaolana o ka lahui maluna @ na @lai a me ka Poei@a.
[This line, in caps, is not readable.]
[Most of this parageaph is not legible. I will type as much as I can read, with @symbols representing illegible characters or strings of characters.]
@leo uwa@ leo ka @hu mai @ a o , o ka aina. Oiaia, na ena na ko@a, ua hoole ia mai ke Ku@ ahi Panailike, ua h@ole na @anekoal@la, ua pa@ku la na hale oihana@ ua pau ka loaa @i ana o @a hana i na Poola etc., etc. A e k@u@ @ a na mahiko iloko o @a aie kaa @e, a no@i@a he maka wale ana no keia o n a pilikia: a nolaila ua @ aku maluna o na h@a oka Hale Ahaolelo o 1892, na @oo@oo nui ana @na hana i na hana @ no @i ka aina a me ka @hui. A maanei auanei ka mea kakau e @akaka @ i kona manao alakai @.
1. 1. E hoe@ @a [Most of this paragraph is unreadable, except for scattered
letters.][27 lines are hard to make sense of.]
1. 2. N [Similarly, this paragraph and following points are not readable. I will skip 22 lines
lines of text, possibly some lines of a list with numbers.]
A me na haawina waiwai ole a pa@, e hoopau loa ia mai ko ke Aupuni hoopunahele ana ia mau hana.
@ E hana ka Ahaolelo i Kanawai e laikini ia ai ka Opiuma, ke Ki p@. Pakapio, na piliwaiwai o na ano a pau loa. A i ole, e hana ia i Kanawai e papa loa ana i ka Opiuma, Ki-@a, Pakapio, a me na piliwaiwai e ae, a hookahi no h@apai o ia mau hewa, e hoopa @ao ia ma ka hana oolea, no elima makahiki, me ka hiki ole ke uku kala ia
O na h@ ana @Aupuni i na Luna Aupuni o @me keia Apana pakahi o ke A@, e hoonoho ia na kanaka ike a @ pono ma ka oihana @akahi, me ka maopopo i na kanaka a p@ o @a apana la, kahi ona e lawelawe @ua @ kana oihana. A @ole hoi e kol@ m@a ke @ ka @ a @ ko@ pilikoko.
@. O ke kua@ @ oia @ ka @ an@ e loaa i ka Ahaolelo ke Kuikala Pa@like @ hoi e hana mua @a K@awai @ ai i ka Moiwahine @ @ k@ikahi o ia ano, alaila @ ka Mooiwahine a me@ mau k@ka Hawai: @o@ @ kolu po @ keia kumu mana ano @ aina a me ka lahui. No@ he mea nui keia a na hou hahona@ noonoo ai. A ina he mea kupono e kahea ia i halawai makaainana @ui ma kela a me keia mokupuni pa@hi o kakou e @ka @a L @unamakaainana me ka lahui @ ai na n@n@ @o ka @ Kau Ahaolelo, IS@ no ka @ ka noonoo o ka lah@ @ keia hana ano nui, ke @K@ P@like.”
Aole o u @ [This paragraph, 11 lines long, is also difficult to read or type. The sign-off and address, which follow, may help to locate other copies of the original newspaper page.]
Me ka mahalo.
@MAKAAINANA
H@ Oahu, Ma@.
__________________0___0___0___________________
@ WAHI HOOMAKEAEA
___________________________
Aole @ hope loa aku @ haia @mau mea ku@ [many unreadable wrods here] Kapalakiko @ [two lines of unrreadable type.]
O kekahi o laua @ Moi @ [four more lines of unreadable text here.]
[This and the next two paragraphs are unreadable, therefore skipped.]
I ke ke@ @a o ko laua pili ana ua kaa aku ia ke @o: ka Moi, mamuli o ka hoomake ana o ka @ea o ka puu pepa.
I ke kema elua, make iho la ka Moi. I ke kolu ke kem@, ia wa i hoonohonoho iho ai kalo@ o ka nuu pepa a h@pii aku la i ka eha kini i ka Moi, a o ka eha ek@ ua @ ia.
I keia wa ua hele aku nei ka Moi e ike i ka hana olelo, a ua ho@i ia mai la e kona koko@lua, a hiki @ ka wa i ulu @ ai he m@ku@hana ana mawaena o na @leha elua.